Học sinh “mờ mắt” vì học thêm trực tuyến 6 buổi/tuần
Vừa ngồi cả buổi sáng trước máy tính để học chương trình chính khóa, nhiều học sinh “mờ mắt” vì phải học thêm 6 buổi/tuần, thậm chí cả thứ 7 và chủ nhật bằng hình thức trực tuyến.
Học chính khóa, luyện thi đều bằng trực tuyến
Năm nay N. Linh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) học lớp 5. Để chuẩn bị cho kỳ thi vào lớp 6 THCS vào năm tới, ngay từ năm lớp 4, gia đình đã cho L. vừa học chính khóa vừa luyện đề vào một số trường “hot” trên địa bàn.
Cả kỳ nghỉ hè năm lớp 4, L. về quê với ông bà nên con phải “luyện cô” trường chuyên Amsterdam qua hình thức online.
Sang năm nay, do dịch bệnh căng thẳng, L. vừa học chính khóa bằng hình thức trực tuyến, vừa phải luyện thi online vào lớp 6.
Buổi sáng, L. học chính khóa 2 tiếng rưỡi đồng hồ. Buổi chiều L. làm bài tập cô giáo ở trường giao. Các buổi tối, cô học trò này phải luyện thi 3 môn: Toán, Tiếng Anh (của giáo viên Trường chuyên Amsterdam và môn Tiếng Việt với giáo viên của Trường THCS Cầu Giấy), tổng cộng 6 buổi/tuần.
Học sinh vừa học ở trường vừa học thêm dài ngày bằng hình thức trực tuyến khiến nhiều em căng thẳng (Ảnh: M. Hà).
Chưa hết, mẹ của L. còn lên một số diễn đàn, lấy các bộ đề thi vào lớp 6 trường “hot” in ra để con gái giải thêm.
Mặc dù không muốn con suốt ngày ngồi trên máy tính nhưng mục tiêu của gia đình chị đưa ra, con phải đỗ vào một trường “hot” trên địa bàn, do đó chỉ học chương trình ở trường thôi không thể đủ.
Không phải thi chuyển cấp nhưng năm nay Quỳnh lên lớp 7 và vừa phải chuyển trường sang quận khác của Hà Nội. Việc chuyển trường khiến Quỳnh bỡ ngỡ trong tháng đầu tiên do không theo kịp môn Tiếng Anh.
“Mất thời gian đầu con tôi không theo kịp chương trình Tiếng Anh ở trường mới. Chúng tôi hoảng quá, phải cho con học thêm Ngoại ngữ trực tuyến ở trung tâm quần quật cả tháng vừa qua.
Buổi sáng, khoảng 7h15 phút cô giáo ở trường điểm danh, có hôm cả lớp học online đến 12h trưa.
Vội vàng ăn trưa xong, con làm bài của trường để buổi tối còn học thêm. Hàng tuần, con học thêm Toán, Văn, Anh 6 buổi/tuần, mỗi buổi 2 tiếng.
Video đang HOT
Riêng ngày thứ 7, con tiếp tục học Ngoại ngữ của trung tâm bằng hình thức online. Vậy là cả tuần con không có mấy thời gian nghỉ”, chị Hạnh- mẹ Quỳnh cho biết.
Cũng theo chị Hạnh, bình thường không dịch dã, hai chị em Quỳnh có thể đạp xe lên Hồ Tây và chơi bóng rổ để giải tỏa căng thẳng sau giờ học.
Thời gian giãn cách vừa qua, các con đều nhốt trong nhà, mắt dán vào màn hình máy tính. Mỗi buổi học trực tuyến ở lớp chỉ kéo dài 2 giờ đồng hồ, các con rất bí bách, khó chịu nên ở nhà thường đánh nhau loạn xạ lên, thậm chí cãi cả bố mẹ.
Suy nghĩ tự tử tăng đáng báo động
Việc các em vừa học trực tuyến ở trường, vừa quay cuồng học thêm online do áp lực thi cử trong bối cảnh giãn cách vì dịch bệnh khiến nhiều em căng thẳng, trầm cảm là điều dễ hiểu.
Theo chuyên gia tâm lý Trần Thành Nam, câu chuyện học sinh lớp 12 tự rạch tay, phải đến Bệnh viện tâm thần Mai Hương để chữa trị vì trầm cảm do học trực tuyến mà báo chí đăng tải mới đây không phải trường hợp hy hữu. Bản thân ông đã gặp nhiều trường hợp như vậy đến tham vấn tâm lý sau mùa dịch.
Cách nhận diện những nguy cơ tự gây tổn thương của trẻ
Trẻ có thể thể hiện ra bằng những hành động nguy cơ cao như nhảy từ trên ban công xuống đất, làm chảy máu các vết thương cũ, hút thuốc và dí tàn thuốc đang cháy lên tay, có các vết bầm tím trên cơ thể.
Các em cũng có những thay đổi trong cách thể hiện cảm xúc như cảm xúc khô lạnh hơn, thể hiện sự tự ti trong giao tiếp, hay tách khỏi các tương tác giao tiếp trong gia đình và sử dụng nhà vệ sinh lâu hơn bình thường.
Quan sát hoạt động hàng ngày có thể thấy các em tự đánh vào đầu, tự giật tóc, tự cắn vào tay, đập tay xuống bàn…
(PGS.TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa Các khoa học Giáo dục (Trường ĐHGD- ĐHQG Hà Nội).
“Đại dịch Covid-19 khiến cuộc sống của chúng ta trở nên căng thẳng và bất định hơn bao giờ hết. Trẻ em bị tách khỏi những hoạt động thường ngày, bị mất kết nối thực người-người, mất cảm giác về thời gian trôi đi, lo lắng về bệnh tật.
Nhiều trường hợp, trẻ cũng phải chịu đựng sự bỏ mặc hoặc chứng kiến hành vi bạo hành của những thành viên khác trong gia đình. Hệ quả là, tỉ lệ hành vi tự gây hại (như cắt tay), và suy nghĩ tự tử ở giới trẻ tăng lên một cách đáng báo động trong thời gian qua”, ông Trần Thành Nam cho hay.
Cũng theo chuyên gia này, hành vi tự gây hại của trẻ hiện mang nhiều ý nghĩa. Nó có thể là cách trẻ đối phó, dùng nỗi đau về cơ thể để làm xao lãng các cảm xúc tiêu cực không thể chịu nổi như tức giận và trầm uất.
Đó cũng có thể là cách đứa trẻ tự cứu mình khỏi cảm giác tê liệt hoặc trống rỗng sau một thời gian dài giãn cách; là cách mà các em tự trừng phạt bản thân mình vì đã gây thêm những gánh nặng cũng như không đạt được những kỳ vọng từ cha mẹ; thậm chí có thể là lời kêu cứu của chính các em, để cho mọi người thấy đứa trẻ đã thất vọng như thế nào.
Khi nhận diện được những dấu hiệu trẻ tự làm đau bản thân, ngoài việc cách ly hết tất cả các vật dụng nguy hiểm, gia đình nên sẵn lòng dành thời gian lắng nghe những nỗi đau và những cách thức tự làm đau bản thân của con để đối phó.
Cha mẹ cũng có thể động viên các em tham gia các hoạt động vận động ra mồ hôi và những hoạt động kết nối cảm xúc livestream khác. Cũng cần chú ý để không bao giờ có những lời nói khiến các em cảm thấy xấu hổ hoặc tội lỗi hơn.
Để phòng ngừa những hậu quả nghiêm trọng, người lớn cần tìm hiểu để nhận diện xác định sớm nguy cơ cũng như dành thời gian cho việc làm dịu, tìm kiếm sự hỗ trợ online và hướng các em vào những hoạt động vốn là thế mạnh của mình (như những hoạt động sở thích cá nhân trước đây).
'Ép con ôn thi quá sức khác gì bắt ăn ngày 20 bát cho nhanh lớn'
TS Đỗ Duy Hiếu, giáo viên dạy Toán ở Hà Nội, thốt lên như vậy trước tình trạng phụ huynh bắt con học thêm quá nhiều để thi vào lớp 6 chất lượng cao.
TS Đỗ Duy Hiếu cho biết khoảng 5-7 năm trước đây, có thể nói, việc học nâng cao nói chung và luyện thi vào các trường chất lượng cao nói riêng ở bậc tiểu học trở thành phong trào mạnh mẽ. Người người cho con đi học nâng cao, nhà nhà cho con đi học nâng cao. Nhiều học sinh tư duy và kiến thức ở mức độ kém cũng đi học nâng cao.
Gần đây, việc học nâng cao, luyện thi các trường chất lượng cao có dấu hiệu giảm nhiệt. Tuy nhiên, không ít phụ huynh vẫn cho con ngày đêm học thêm nâng cao, thậm chí bắt học từ lúc 4 tuổi.
Nhiều học sinh bị ép học thêm quá sức dẫn đến phản tác dụng. Ảnh minh họa: THPT chuyên Nguyễn Huệ.
Ép con học quá khả năng là hại con
TS Đỗ Duy Hiếu cho rằng không chỉ riêng chuyện học sinh tiểu học học Toán nâng cao, mà nói chung, học sinh phải làm việc quá sức với khả năng tư duy của bản thân trong thời gian dài sẽ khiến đầu óc mệt mỏi, lao lực.
Trong quá trình công tác, ông gặp nhiều trường hợp phản tác dụng do học nhiều. Trường hợp nhẹ, học sinh trở nên chán học, sợ học. Nặng hơn, một số em kém linh hoạt, người đờ đẫn.
Ông từng chứng kiến một bé mới 5 tuổi bị mẹ nhồi nhét, bắt học đủ thứ, từ Tiếng Việt, Toán lớp 1 đến Tiếng Anh rồi Toán Tiếng Anh. Một thời gian sau, bà mẹ đó lại tìm chỗ dạy tiếng Pháp cho trẻ.
Hậu quả, thể lực, trí lực trẻ con chưa đủ để thích nghi với việc tư duy cao, làm việc ở cường độ cao. Lâu dần, đứa bé trở nên tự kỷ.
Tình trạng này xảy ra với cả những trẻ lớn hơn, có ở cả cấp tiểu học, THCS lẫn THPT. TS Đỗ Duy Hiếu cảm thấy thương những đứa trẻ mới lớp 3, lớp 4 đã phải học thêm đến 4-6 buổi/tuần để có thể cạnh tranh vào lớp 6 chất lượng cao. Ông ví việc nhồi nhét này như "ép con ăn ngày 20 bát cơm cho nhanh lớn".
"Như thế chỉ vỡ bụng chứ lớn sao được. Dục tốc bất đạt!", ông Hiếu chia sẻ.
TS Đỗ Duy Hiếu nói thêm học trường, lớp chuyên mang lại hiệu quả với những học sinh tố chất tốt. Nhưng nhiều gia đình đang tạo áp lực, ép con học quá sức vì họ thiếu định hướng, chỉ suy nghĩ con học nhiều, học trường chuyên sẽ có nhiều cơ hội hơn. Vì thế, họ cố để cho con vào lớp chuyên, chất lượng cao kể cả khi con không có khả năng.
Thầy giáo dạy Toán khẳng định như vậy là hại con. Theo ông, ép con thi đỗ lớp chất lượng cao, lớp chuyên khi năng lực học của con không đáp ứng được chẳng khác gì "ép đứa trẻ 3 tuổi phải tập tạ suốt ngày".
TS Đỗ Duy Hiếu hy vọng phụ huynh không vắt kiệt sức của con ngay từ khi mới bập bẹ biết đọc chữ. Ảnh minh họa: Hoàng Hà.
Đừng vắt kiệt sức của con
TS Đỗ Duy Hiếu cho rằng để con ôn thi hiệu quả mà không thấy áp lực, điều quan trọng đầu tiên, phụ huynh cùng giáo viên cần phải xác định rõ khả năng của trẻ ở mức nào, có phù hợp học nâng cao và luyện thi chất lượng cao hay không.
Khi đã xác định thấy con thật sự có tố chất, họ mới có cách bồi dưỡng phù hợp. Trong quá trình đó, người lớn cần theo dõi con có mệt mỏi quá với cường độ học tập không hay vẫn yêu thích và nhiệt huyết, để đưa ra quyết định tiếp tục bồi dưỡng hay dừng lại.
"Học nâng cao với những em tư duy tốt là rất nên. Ngược lại, với những học sinh bình thường, đây lại là cực hình, gây ra nhiều hậu quả", TS Hiếu nhắc lại.
Đối với học sinh tiểu học, điều quan trọng nhất là chuẩn bị "hành trang" để bước vào các cấp tiếp theo. Hành trang đó là các kiến thức cơ bản về Toán như cộng, trừ, nhân chia, tư duy phân tích cơ bản về các vấn đề toán học, thói quen học tập đúng, kỹ năng sống... Quan trọng không kém, phụ huynh nên cho con học ngoại ngữ.
"Phụ huynh hãy coi cấp tiểu học là bước chuẩn bị, đừng vắt kiệt sức của con ngay từ khi mới bập bẹ biết đọc chữ", ông Hiếu bày tỏ.
Giáo viên dạy toán này cũng chia sẻ cách suy nghĩ và xu hướng cho con học thêm hiện tại đã thay đổi nhiều so với các năm trước. Nhiều phụ huynh đang hướng cho con học theo kiểu cân bằng hơn - nhẹ nhàng, ưu tiên song ngữ. Ông đánh giá đây là xu thế đúng, tốt cho học sinh.
Giáo viên lớp 1 phản biện Bộ Giáo dục, chương trình mới nặng chứ không nhẹ đâu! Chương trình giáo dục phổ thông mới là chương trình học 2 buổi/ngày (9 buổi/tuần nhưng nhiều tỉnh thành trong đó có Bình Thuận học sinh vẫn đang phải học 10 buổi. Năm học 2020-2021, chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã được triển khai ở khối lớp 1. Ngay từ khi học sinh nhập học, đã có nhiều ý kiến từ...