Học một đằng thi – kiểm tra một nẻo, làm sao chặn được dạy thêm cưỡng bức?
Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị bổ sung dạy thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Đề xuất này của Bộ tạo ra nhiều tranh luận trái chiều.
Dạy thêm, học thêm là nguyện vọng chính đáng
Thời gian vừa quan, vấn đề dạy thêm, học thêm gây nhiều tranh luận. Tại nghị trường Quốc hội, trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn ngày 11/11, một số đại biểu cũng đã nêu câu hỏi liên quan đến việc quản lý dạy thêm, học thêm.
Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, Bộ đang đề nghị bổ sung dạy thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đang sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 17 – văn bản pháp lý quan trọng nhất điều chỉnh hoạt động dạy thêm, học thêm hiện nay.
Liên quan đến đề xuất này, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã ghi nhận ý kiến của chính các thầy cô giáo, những người trong cuộc về vấn đề trên.
Hiệu trưởng một trường trung học phổ thông tại tỉnh Yên Bái (đề nghị không nêu tên) thẳng thắn cho biết, không đồng tình với đề xuất này của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
“Đưa dạy thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện thực chất là để hợp thức hoá về mặt thủ tục, văn bản pháp lý và sẽ khiến sự nghiệp giáo dục bị “thương mại hoá”, thậm chí mang đến tác dụng ngược. Theo tôi, vấn đề quan trọng nhất vẫn là đạo đức, tâm huyết của người thầy, điều đó mới quyết định bản chất của dạy thêm, học thêm có đáp ứng được đúng yêu cầu và nhu cầu của xã hội hay không”, thầy Hiệu trưởng này phân tích.
Thầy cho rằng, học thêm, dạy thêm là xuất phát từ nguyện vọng chính đáng của phụ huynh và các em học sinh, nhưng việc hướng dẫn và quản lý hoạt động này lại chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.
Với chương trình học, thi cử còn nặng nề như hiện nay, chưa thể bỏ ngay dạy thêm.
Những người làm giáo dục cần tìm kiếm các giải pháp quản lý hoạt động này hiệu quả hơn bằng hành động cụ thể thay vì những văn bản, đề xuất mang tính thủ tục.
Bên cạnh đó, các trường cần đổi mới nội dung dạy và học, nội dung đánh giá học sinh thông qua việc đổi mới nội dung kỳ thi, bài kiểm tra đánh giá.
Chia sẻ về vấn đề dạy, học thêm tại ngôi trường mình đang công tác, vị Hiệu trưởng này cho hay: “Hiện, nhà trường vẫn thực hiện quản lý việc dạy thêm của giáo viên ngoài giờ. Hiệu trưởng phải có trách nhiệm nắm bắt tình hình, báo cáo và chịu trách nhiệm hoàn toàn trước Sở Giáo dục. Nội dung này thực hiện theo hướng dẫn của Uỷ ban nhân dân tỉnh và Sở Giáo dục”.
Video đang HOT
Nhiều ý kiến cho rằng, việc bổ sung dạy thêm là ngành nghề kinh doanh có điều kiện sẽ giúp việc dạy và học thêm được quản lý sát sao hơn (Ảnh: N.D)
Để dạy thêm, học thêm không còn là vấn nạn
Trao đổi với phóng viên, cô Phạm Thị Hoa, giáo viên Trường Trung học phổ thông Đào Duy Từ (Hà Nội) đồng tình với đề nghị của Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn.
Cô Phạm Thị Hoa chia sẻ: “Việc đưa dạy thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện sẽ giải quyết thực trạng dạy thêm tràn lan của giáo viên với học sinh trong trường, tránh trường hợp học sinh bị trù dập, không thể đạt điểm tốt nếu không học thêm thầy, cô ở ngoài.
Hơn nữa, nếu học sinh thực sự có nhu cầu học thêm sẽ được quyền lựa chọn trung tâm tốt, phù hợp và còn thúc đẩy sự phát triển, cạnh tranh của các mô hình kinh doanh giáo dục”.
Cũng theo nữ giáo viên, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần nghiên cứu, ban hành quy định mới về dạy thêm, học thêm để việc quản lý được đồng bộ, thống nhất, tránh tình trạng “bình mới rượu cũ”, dẫn đến các chiêu trò lách luật để mở lớp dạy thêm.
“Mọi người nên có cái nhìn khách quan với dạy thêm, học thêm. Không nên đánh đồng tất cả giáo viên dạy thêm là xấu, tiêu cực. Dạy thêm, học thêm chỉ trở thành vấn nạn khi một bộ phận giáo viên coi đây là động cơ để sinh lời, làm giàu, dùng mọi thủ đoạn để lôi kéo học sinh…”, cô Hoa nói.
Cùng quan điểm với cô Phạm Thị Hoa, cô Lê Thanh Huyền, giáo viên Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du (Hà Nội) cho biết, việc giáo viên dạy thêm ngoài giờ xuất phát từ thu nhập còn hạn chế, đặc biệt là giáo viên sinh sống ở các thành phố lớn.
Cô Lê Thanh Huyền, giáo viên Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du (Hà Nội) đồng tình với đề xuất của Bộ Giáo dục và Đào tạo (Ảnh: NVCC)
Theo nữ giáo viên, việc bổ sung dạy thêm là ngành nghề kinh doanh có điều kiện sẽ giúp việc dạy và học được quản lý sát sao hơn.
“Tôi chỉ có một vài thắc mắc, theo đề xuất của Bộ thì giáo viên có phải đăng ký giấy phép kinh doanh khi tổ chức dạy thêm ở ngoài trường hay không? Để mở lớp, chúng tôi phải đáp ứng những yêu cầu gì?”, cô Huyền băn khoăn.
Cô Lê Thanh Huyền hy vọng trong thời gian tới, nếu đề xuất này được áp dụng vào thực tiễn, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ sớm có hướng dẫn chi tiết để giáo viên dễ dàng nắm bắt và chấp hành đúng những quy định về dạy thêm, học thêm.
Thầy cô có lạc lối vì dạy thêm?
Một lần nữa, vấn đề dạy thêm, học thêm nhận được sự quan tâm của nhiều đại biểu quốc hội trong phiên chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn vào ngày 11.11.
Trả lời các đại biểu Quốc hội xoay quanh vấn đề dạy thêm, học thêm, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn giải thích, trước đây, Bộ có thông tư quy định việc dạy thêm và học thêm nhưng nếu đây là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, thì mới điều tiết được. Năm 2016, luật Đầu tư bỏ dạy thêm ra khỏi danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện nên nhiều điều trong thông tư không còn hiệu lực.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, Bộ này đang đề nghị bổ sung dạy thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Học sinh học thêm tại một trung tâm dạy thêm học thêm Q.1, TP.HCM trước đợt 4 dịch Covid-19 - V.X
Dạy thêm để trang trải cuộc sống
Tầm sư học đạo đã có từ thời xa xưa, cha mẹ lều chõng dắt con đến xin thầy dạy thêm. Từ đó có biết bao bậc lương sư dạy dỗ những hiền tài của đất nước.
Thế sự vần xoay cũng khiến không ít thầy cô lạc lối vì dạy thêm, thiếu giữ đạo để đánh mất mình, làm ảnh hưởng đến vị thế người thầy. Đâu đó trong xã hội vẫn còn hiện tượng "đì học sinh", "o ép học thêm", thầy cô cư xử quá khó chỉ khi gửi con học thêm thì hết... Phụ huynh chỉ biết than và thương cho con mình.
Cũng phải nói rõ trong xã hội có rất nhiều thầy cô dạy rất hay, rất có tâm được học sinh yêu quý, phụ huynh kính trọng và đồng nghiệp xem là hình mẫu của "lương sư". Chính những thầy cô này đã đào tạo biết bao học sinh đậu cao vào các trường đại học danh giá, hàng ngàn học sinh đi du học.
Giống như kỹ sư xây dựng nhận xây nhà cho dân, bác sĩ mở phòng mạch tư chữa bệnh cho dân, ca sĩ hát ở các phòng trà, sự kiện... để mưu sinh. Thầy cô dạy thêm để kiếm tiền trang trải cho cuộc sống thì quý vô cùng. Sống bằng nghề được đào tạo chính danh còn gì hạnh phúc hơn. Nhất là khi tiền lương khó mà đủ lo cho cái ăn, cái mặt... Không thực sao vực được đạo?
Thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT vào tháng 7 vừa qua - K.H
Học thêm có là nhu cầu?
Vào năm 2012, Thông tư 17 của Bộ GD-ĐT ra đời, có quy định ngừng dạy thêm thì phát sinh dạy buổi 2 trong nhà trường. Có thể thấy đây là trường hợp lách luật để hợp thức hóa dạy thêm trong nhà trường.
Đến năm 2019, Bộ GD-ĐT yêu cầu dạy thêm phải đến trung tâm, mà trung tâm thì mời số thầy cô có "hạng", nghĩa là không phải thầy cô nào cũng được trung tâm mời dạy. Một loạt nhà giáo buộc phải mưu sinh bằng nghề khác như bán hàng trực tuyến, chạy xe ôm công nghệ, đi làm phục vụ quán... thậm chí bỏ dạy. Và thế là công tác tuyển dụng giáo viên cấp tiểu học và THCS vài năm trở lại đây giống như "mò kim đáy biển".
Bất cứ ngành nghề nào cũng phải thỏa mãn quy luật "cung - cầu" mới tồn tại và phát triển, giáo dục cũng không ngoại lệ.
Vấn đề đặt ra là góc nhìn của mỗi người và hầu hết phụ huynh cho rằng họ rất cần cho con đi học thêm vì đề thi quá khó, nếu học nghiêm túc và học chỉ trong sách giáo khoa thì bao giờ mới có cơ hội đậu đại học trường mình mong muốn.
Ngoài ra, bên ngoài xã hội có nhiều cám dỗ nếu cha mẹ bận đi làm ở nhà không ai quản lý, ắt các trẻ sẽ có nguy cơ tiếp xúc cái không hay. Do đó, khoảng thời gian học thêm là một lợi thế kép.
Còn những phụ huynh có điều kiện cho con học trường quốc tế thì rất khó chấp nhận việc dạy thêm học thêm vì cho rằng trẻ bị nhồi nhét kiến thức, dạy thêm có nhiều biến tướng...
Ngành nghề nào cũng có hạt sạn. Vì thế nếu thầy giáo thù ghét học sinh, dùng điểm số như một chiêu thức moi tiền phụ huynh.... thì chỉ là "một con sâu trong nồi canh" mà thôi.
Giáo viên dạy trực tuyến - B.T
Để giáo viên không còn "trốn chạy" khi dạy thêm
Từ khi Nghị định 151 của Chính phủ về việc quy định chi tiết một số điều của luật Quản lý, sử dụng tài sản công, ra đời năm 2017, các trường học đóng cửa bỏ trống sau 17 giờ. Nếu nhìn về mặt kinh tế thì rõ ràng điều này không hiệu quả.
Nên chăng cho phép nhà trường sử dụng cơ sở vật chất để cho trung tâm ngoại ngữ thuê hay tổ chức dạy thêm. Việc làm này mang đến nhiều mối lợi như: giáo viên có cơ sở vật chất tốt, có môi trường đúng sư phạm, quản lý nhà trường giám sát dạy thêm học thêm. Khi đó, giáo viên có thể dạy học một cách đường hoàng không phải "trốn dạy" tăng thu nhập lo cho gia đình. Nhà trường tăng phúc lợi cho giáo viên, chính quyền thì thu được thuế, phụ huynh an tâm.
Còn hiện tại, nhiều giáo viên đang ứng dụng công nghệ để dạy thêm cho học sinh. Nhiều người dùng mạng xã hội như Facebook để bán hàng kiếm sống. Các trường ĐH tổ chức dạy thêm nhiều loại chứng chỉ bằng hình thức trực tuyến, vậy có cấm giáo viên dạy thêm bằng hình thức trực tuyến được không?
Trong tình hình hiện nay, vật giá tăng nên đời sống của giáo viên gặp nhiều khó khăn, nếu thầy cô có con nhỏ thì khó khăn bội phần hơn. Nên chăng để họ sống được bằng nghề chân chính của mình, trong đó có dạy thêm theo pháp luật.
Những việc cần làm ngay để triệt tiêu dạy thêm, học thêm tràn lan Để giảm tải việc dạy thêm học thêm tiêu cực thì phụ huynh cần lên tiếng không nên sợ bị trù dập, đồng thời cần xây dựng ma trận đề thi chung cho các trường. Trong bài viết Bộ nên xây dựng ngân hàng ma trận đề thi, kiểm tra dùng chung toàn quốc được đăng tải trên Tạp chí điện tử Giáo...