Giảm mắc bệnh tim mạch và ung thư nhờ lối sống lành mạnh
Tim mạch và ung thư là hai “kẻ giết người” thầm lặng. Một nghiên cứu mới đây cho biết, các thói quen sống lành mạnh không chỉ giúp bảo vệ tim mạch mà còn hạn chế nguy cơ mắc các bệnh ung thư.
Theo các nhà khoa học, những người có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim cũng có nguy cơ đối mặt với tỷ lệ phát triển ung thư gia tăng trong 15 năm tới. Nnhững người tuân theo lối sống lành mạnh sẽ giảm nguy cơ mắc ung thư.
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) ước tính, gần một nửa số ca tử vong do ung thư ở Hoa Kỳ có liên quan đến các yếu tố có thể điều chỉnh được, bao gồm chế độ ăn uống kém, hút thuốc, lười vận động và béo phì. Một lối sống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ mắc cả hai bệnh này.
Trưởng nhóm nghiên cứu, TS Emily Lau, Bệnh viện Đa khoa Massachusetts ở Boston cho biết, mọi người thường nghĩ rằng chế độ ăn uống và tập thể dục là tốt cho tim, nhưng không phải lúc nào cũng nhận ra vai trò của chúng đối với giảm nguy cơ ung thư.
Kết quả dựa trên 20.305 người Mỹ trung bình 50 tuổi khi nghiên cứu bắt đầu. Nhóm của Lau đã xem xét họ tuân thủ sseer cải thiện 7 yếu tố rủi ro thông qua thay đổi lối sống để giúp đạt được sức khỏe tim mạch lý tưởng (Life’s Simple 7) của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ. Đó là: Không bao giờ hút thuốc hoặc bỏ thuốc lá; duy trì cân nặng hợp lý; tập thể dục ở cường độ vừa phải (như đi bộ nhanh) ít nhất 150 phút một tuần hoặc ở cường độ mạnh (như chạy) ít nhất 75 phút một tuần; ăn nhiều trái cây và rau quả, ngũ cốc giàu chất xơ và cá, ít muối và đường; duy trì huyết áp bình thường; kiểm soát cholesterol và đường máu.
Các nhà nghiên cứu đã cho mỗi người tham gia tối đa 2 điểm cho mỗi mục tiêu, tùy thuộc vào mức độ họ đang thực hiện với mục tiêu đó và nhận thấy rằng, những người đạt điểm cao trong thang đo sức khỏe tim mạch cũng ít có nguy cơ mắc bệnh ung thư hơn trong vòng 15 năm tới. Với mỗi điểm họ nhận được, nguy cơ mắc bệnh ung thư trong tương lai của họ giảm 5%.
Video đang HOT
Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy, với những người có các yếu tố nguy cơ chính gây bệnh tim khi bắt đầu nghiên cứu- bao gồm huyết áp cao, tiểu đường, cholesterol cao và hút thuốc- những người được coi là có nguy cơ cao bị đau tim trong 10 năm tới, có nguy cơ bị ung thư cao hơn gấp ba lần so với những người có nguy cơ đau tim thấp.
Các khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) về chế độ ăn uống, cân nặng, tập thể dục và hút thuốc phần lớn phù hợp với lời khuyên từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS). Tuy nhiên, ACS cũng nhấn mạnh vai trò của rượu trong một số bệnh ung thư, bao gồm ung thư cổ họng, thực quản, gan, vú và ruột kết. Theo ước tính, uống rượu chiếm khoảng 6% tổng số ca ung thư của Hoa Kỳ. Vì vậy, tốt nhất nên tránh uống rượu.
Đối với tập thể dục, ACS khuyến khích mọi người hoạt động nhiều hơn một chút – lý tưởng nhất là hơn 300 phút mỗi tuần, nhưng điều quan trọng nhất là chúng ta cần di chuyển nhiều hơn và ngồi ít hơn.
Để hạn chế gia tăng bệnh không lây nhiễm
Ông P.V.H., 55 tuổi, phường Hồng Hải, TP Hạ Long, biết mình bị bệnh đái tháo đường type 2 trong lần bị đau ruột thừa. Còn trước đó, do ít ốm đau nên hầu như ông không đi khám bệnh, mặc dù thời gian gần đây ông giảm cân khá nhanh.
Lấy máu xét nghiệm tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (Ảnh chụp tháng 10/2020).
Ông H. chỉ là một trong rất nhiều bệnh nhân đái tháo đường trên địa bàn tỉnh. Phần lớn trong số họ biết mình bị bệnh khi đi khám, chữa các bệnh khác. Chính bởi vậy, những người bị bệnh không lây nhiễm, trong đó có bệnh đái tháo đường thường phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Đó cũng là một trong những nguyên nhân làm gia tăng nhanh các bệnh không lây nhiễm trong thời gian qua.
Riêng Bệnh viện Đa khoa tỉnh hiện đang quản lý, điều trị ngoại trú cho hơn 2.000 bệnh nhân tiểu đường. Mỗi ngày, nơi đây có khoảng 100 bệnh nhân điều trị các bệnh tim mạch. Bệnh viện Bãi Cháy cũng có hàng nghìn trường hợp đái tháo đường điều trị ngoại trú; mỗi ngày có hàng chục bệnh nhân điều trị ung thư...
Ngoài lượng bệnh nhân điều trị tại các bệnh viện, trung tâm y tế trên địa bàn, số người mắc các bệnh không lây nhiễm trong cộng đồng cũng khá lớn, nhưng bản thân người mắc chưa biết mình bị bệnh. Cụ thể, năm 2020, trong đợt khám sàng lọc cho 1.500 người dân từ 45 đến 60 tuổi tại các xã: Hải Lạng, Đông Hải (huyện Tiên Yên); Tân Lập, Dực Yên, thị trấn Đầm Hà (huyện Đầm Hà), đoàn giám sát của CDC tỉnh đã phát hiện 198 trường hợp bị bệnh đái tháo đường, 699 trường hợp tiền đái tháo đường.
Xạ trị điều biến liều (IMRT) điều trị ung thư cho người bệnh. Ảnh: Nguyễn Hoa
Còn đợt khám sàng lọc cho 1.700 người trên 40 tuổi tại xã Phong Dụ, Yên Than, Điền Xá (huyện Tiên Yên) và xã Đại Bình (huyện Đầm Hà), đoàn đã phát hiện 474 người bị tăng huyết áp, 385 người tiền tăng huyết áp. Khám sàng lọc ung thư vú cho 400 phụ nữ từ 35 tuổi trở lên tại các xã Đông Ngũ (Tiên Yên), Quảng An (Đầm Hà), kết quả siêu âm có 74 trường hợp có hình ảnh bất thường tuyến vú. Tất cả các trường hợp bất thường đều được tư vấn khám chuyên khoa.
Theo bác sĩ Nguyễn Bá Việt, Giám đốc Trung tâm Y tế Tiên Yên, bệnh không lây nhiễm thường là các bệnh mạn tính, bao gồm những bệnh không có khả năng lây truyền, có thời gian bị bệnh dài và tiến triển chậm, như: Tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch (nhồi máu cơ tim và đột quỵ...), các thể ung thư, bệnh hô hấp mạn tính (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản)...
Bệnh tạo ra gánh nặng bệnh tật nặng nề do tỷ lệ tàn phế và chết yểu cao. Nguy cơ mắc bệnh chủ yếu do lối sống có hại cho sức khỏe và các yếu tố môi trường không thuận lợi.
Khám tim mạch cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.
Trước thực trạng bệnh nhân bị các bệnh không lây nhiễm không ngừng gia tăng, ngành Y tế cũng đã tập trung nhiều hoạt động để kiểm soát các bệnh này. Hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về các bệnh không lây nhiễm được đẩy mạnh.
Công tác tập huấn nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ nhân viên y tế về bệnh không lây nhiễm được tăng cường. Năm 2020, CDC tỉnh tổ chức 11 lớp tập huấn cho 376 cán bộ tham gia hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm tại 11 huyện, thị xã, thành phố. CDC tỉnh cũng phối hợp cùng Bệnh viện Bãi Cháy tổ chức 12 lớp tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn về bệnh ung thư cho 376 học viên là cán bộ tham gia hoạt động phòng chống bệnh ung thư tại 12 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh...
Sở Y tế còn cấp cho phòng tư vấn các đơn vị: Phòng Y tế Uông Bí, Phòng Y tế Cẩm Phả, Phòng Y tế Móng Cái, CDC tỉnh với tổng số 900 kim, 900 que và 1 máy thử đường huyết; cấp 950 lọ kit thử nhanh và 100 lọ dung dịch phụ thử muối I-ốt cho 13 huyện thị...
Mặc dù vậy, để hạn chế bệnh không lây nhiễm trên địa bàn phụ thuộc rất lớn vào ý thức của mỗi người dân. Theo chương trình giám sát của ngành Y tế cho thấy, các bệnh không lây nhiễm phổ biến có chung 4 yếu tố nguy cơ, đó là: Hút thuốc lá (hoặc thuốc lào), thiếu vận động thể lực, lạm dụng rượu, bia và chế độ ăn không hợp lý.
Bởi vậy, người dân cần hạn chế những yếu tố nguy cơ nói trên, đồng thời thực hiện khám sức khỏe định kỳ đều đặn để sớm phát hiện bệnh ngay giai đoạn đầu, từ đó góp phần giúp công tác điều trị dễ dàng hơn, tỷ lệ khỏi bệnh cao hơn và hạn chế thấp nhất những biến chứng của bệnh gây ra.
Những điều cần lưu ý để có chế độ ăn lành mạnh Chế độ ăn uống lành mạnh có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và hạn chế nguy cơ mắc nhiều loại bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường loại 2 hay ung thư, theo chuyên trang Medical News Today. Trái cây và rau củ là hai trong số các thực phẩm thiết yếu - ẢNH: SHUTTERSTOCK Một chế...