Điều trị ung thư ảnh hưởng đến dinh dưỡng như thế nào?
Bài viết dưới đây bao gồm tất cả những điều bạn nên biết trước khi bản thân hoặc người thân trong gia đình bước vào quá trình điều trị ung thư.
Trong quá trình điều trị ung thư, một trong những điều đặc biệt quan trọng bạn cần làm chính là xem xét loại bệnh ung thư, phương thức điều trị bệnh và các tác dụng phụ đang gặp nhằm tìm ra những phương cách tốt nhất để nạp các loại dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Khi cơ thể khỏe mạnh, việc ăn uống đầy đủ để nạp các chất dinh dưỡng và năng lượng cần thiết thường không thành vấn đề. Trong thực tế, hầu hết các sách hướng dẫn về dinh dưỡng đều nhấn mạnh đến 4 yếu tố sau:
- Ăn nhiều rau củ, trái cây, và các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt;
- Hạn chế lượng thịt đỏ, đặc biệt là những loại thịt đã qua chế biến hoặc có hàm lượng chất béo cao;
- Giảm lượng chất béo, đường, rượu, muối
- Duy trì cân nặng hợp lý.
Tuy nhiên, khi bạn đang trong quá trình điều trị ung thư, việc thực hiện những điều nói trên có thể là khó khăn, đặc biệt là khi đang bị ảnh hưởng bởi các tác dụng phụ từ việc chữa trị hoặc khi bạn cảm thấy cơ thể không được khỏe. Chính vì vậy, bạn có thể cần phải thay đổi chế độ ăn uống của mình để tăng cường sức khỏe và chịu được các ảnh hưởng do ung thư, và do phương pháp điều trị ung thư. Đôi khi bạn phải ăn những thực phẩm không được khuyến khích ở những người khỏe mạnh.
Ví dụ, bạn có thể cần các loại thức ăn có nhiều chất béo, giàu năng lượng để không bị sụt cân, những thức ăn đặc và mát như kem hoặc sinh tố kem sữa tươi để cải thiện tình trạng biếng ăn vì viêm loét hay đau họng miệng. Bạn cần xem xét loại bệnh ung thư, phương thức điều trị bệnh và các tác dụng phụ đang gặp nhằm tìm ra những phương cách tốt nhất để nạp các loại dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Ban đầu, khi chẩn đoán ra bệnh ung thư, bác sĩ sẽ nói chuyện với bạn về kế hoạch điều trị. Phương pháp điều trị có thể là phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp nội tiết, điều trị sinh học (liệu pháp miễn dịch), hoặc kết hợp của các phương pháp điều trị trên. Tất cả các phương pháp điều trị đều tiêu diệt tế bào ung thư. Nhưng trong quá trình đó, một số tế bào khỏe mạnh cũng bị phá hủy. Tổn thương này là lý do gây ra tác dụng phụ trong điều trị ung thư.
Một số tác dụng phụ thường gặp hơn có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn uống của bạn là:
- Mất cảm giác thèm ăn (biếng ăn)
Video đang HOT
- Đau loét họng miệng
- Khô miệng
- Những vấn đề ở răng và nướu
- Thay đổi vị giác hoặc khứu giác
- Buồn nôn
- Nôn
- Tiêu chảy
- Táo bón
- Mệt mỏi
- Trầm cảm
Bạn có thể bị hoặc không bị bất cứ tác dụng phụ nào. Có nhiều yếu tố quyết định việc bạn sẽ bị tác dụng phụ nào và độ ảnh hưởng ra sao. Những yếu tố này bao gồm loại ung thư đang mắc phải, các phần cơ thể bị ảnh hưởng, phương pháp điều trị, thời gian điều trị cũng như liều lượng điều trị.
Nhiều tác dụng phụ có thể được kiểm soát, và hầu hết sẽ mất đi sau khi kết thúc điều trị. Hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc y tá về khả năng bạn gặp tác dụng phụ và những gì có thể làm để giúp kiểm soát chúng. Sau khi điều trị bắt đầu, hãy nói với nhóm chăm sóc y tế về bất kỳ tác dụng phụ nào mà chưa được kiểm soát.
Nếu các loại thuốc đang dùng không đủ hiệu quả, hãy cho bác sĩ biết để xem xét sử dụng những loại thuốc khác. Tuyệt đối đừng tùy tiện sử dụng bất kì loại thuốc nào, vì chúng ta không thể biết trước được hiệu quả hay hậu quả sẽ xảy ra với cơ thể của mình.
Con người đang ở đâu trong cuộc chiến với ung thư?
Sau hơn 250 năm nghiên cứu về ung thư, ở thời điểm hiện tại chúng ta vẫn chưa thể tìm được một liệu pháp chữa trị dứt điểm căn bệnh nan y này.
Ung thư vẫn đang cướp đi hàng triệu sinh mạng mỗi năm
Ung thư là một nhóm các bệnh liên quan đến việc tăng sinh tế bào một cách mất kiểm soát và những tế bào đó có khả năng xâm lấn những mô khác bằng cách phát triển trực tiếp vào mô lân cận hoặc di chuyển đến những phần khác trong cơ thể.
Các loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới là ung thư phổi, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư đại trực tràng và ung thư dạ dày. Ở nữ giới, các loại phổ biến nhất là ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư phổi và ung thư cổ tử cung.
Tính đến năm 2019, mỗi năm thế giới ghi nhận thêm 18 triệu ca mắc mới. Ung thư cũng cướp đi sinh mạng của 8,8 triệu người (tỉ lệ tử vong là 15,7%).
Bệnh ung thư ở Việt Nam đang có xu hướng ngày một gia tăng. Theo Viện nghiên cứu phòng chống ung thư, tại Việt Nam, ung thư mắc mới tăng từ 68.000 ca năm 2000 lên 126.000 năm 2010 và dự kiến sẽ vượt qua 190.000 ca vào 2020. Mỗi năm ở Việt Nam cũng có khoảng 115.000 người chết vì ung thư, tương ứng 315 người/ngày. WHO xếp Việt Nam nằm trong 50 nước thuộc top 2 của bản đồ ung thư (50 nước cao nhất thuộc top 1).
Con người đang chống lại ung thư như thế nào?
Nền y học đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc kéo dài tuổi thọ, cũng như nâng cao chất lượng sức khỏe của những người mắc bệnh ung thư.
Các phương pháp điều trị ung thư phổ biến hiện nay là:
- Phẫu thuật: Phẫu thuật là phương pháp thường thấy, trong các phác đồ điều trị của bệnh nhân ung thư thể rắn. Bên cạnh việc cắt bỏ khối u, bác sĩ phẫu thuật cũng thường sẽ cắt bỏ một số hạch bạch huyết ở khu vực lân cận, để giảm thiểu khả năng phát tán của tế bào ung thư đi khắp cơ thể.
- Hóa trị: Mục tiêu của phương pháp này là tiêu diệt các tế bào ung thư, bằng cách sử dụng thuốc chuyên nhắm vào các tế bào có tốc độ nhân đôi nhanh hiện diện trong cơ thể. Phương pháp hóa trị sẽ khiến khối u ung thư teo lại.
- Xạ trị: Dùng tia phóng xạ liều cao để tiêu diệt các tế bào ung thư bên trong cơ thể. Phương pháp này có thể được sử dụng để khiến khối u teo nhỏ, trước khi thực hiện phẫu thuật cắt bỏ hoặc dùng làm giảm các triệu chứng bệnh liên quan đến ung thư.
- Liệu pháp hormone: Sử dụng các loại thuốc có khả năng thay đổi cách hoạt động của một số loại hormone nhất định, hoặc ức chế khả năng sản sinh các loại hormone này của cơ thể. Đối với các dạng ung thư mà hoạt động hormone đóng vai trò chủ chốt như: ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, liệu pháp hormone là cách điều trị được sử dụng phổ biến.
- Liệu pháp miễn dịch: Sử dụng thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác để tăng cường sức mạnh của hệ miễn dịch, đồng thời kích thích "lực lượng phòng vệ" này tấn công các tế bào ung thư.
- Cấy ghép tế bào gốc: Đây là phương pháp điều trị thường được áp dụng với những bệnh ung thư liên quan đến máu, ví dụ như: bệnh bạch cầu, đa u tủy. Cụ thể, sau khi điều trị bằng hóa, xạ trị, các tế bào tạo máu của bệnh nhân thường bị tổn thương nghiêm trọng do tác dụng phụ. Do đó, bác sĩ sẽ phải cấy ghép tế bào gốc tạo máu vào cơ thể bệnh nhân, để bù đắp lại số đã bị phá hủy trước đó. Các tế bào gốc sẽ được truyền vào mạch máu thông qua tĩnh mạch. Qua thời gian, tế bào gốc cấy ghép sẽ dần ổn định trong tủy xương của bệnh nhân và bắt đầu thực hiện chức năng sản sinh các tế bào máu khỏe mạnh.
- Liệu pháp trúng đích: Liệu pháp này chỉ nhằm vào tế bào ung thư, mà cụ thể là tấn công và ngăn chặn các gen hay protein chuyên biệt (được gọi là các phân tử đích), tìm thấy trong tế bào ung thư hoặc có liên quan đến sự phát triển của khối u, từ đó ngăn chúng phát triển, phân chia và lan rộng. Bên cạnh đó, liệu pháp trúng đích còn có thể tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.
Những niềm hy vọng mới trong cuộc chiến với ung thư
Một công ty về lĩnh vực Công nghệ sinh học của Israel đã công bố về việc đã tìm ra phương thuốc đặc trị căn bệnh ung thư, thứ được họ miêu tả như một loại "kháng sinh ung thư". Cụ thể, công ty này đã phát triển một loại chất độc phân tử có khả năng chủ động liên kết với các tế bào ung thư và tiêu diệt toàn bộ chỉ trong một liệu trình.
Đương nhiên, việc công bố phát minh ra loại thuốc chữa khỏi được ung thư đã khiến dư luận đặt ra nhiều câu hỏi. Trước hết chính là khả năng phân biệt giữa tế bào ung thư và tế bào khỏe mạnh của loại kháng sinh này, bởi đây vốn là một trong những vấn đề lớn nhất trong việc chữa trị ung thư.
Một phương pháp chữa trị ung thư khác cũng rất triển vọng, đến từ các nhà nghiên cứu của Đại học Surrey chính là sử dụng các hạt nano "tự điều hòa".
Có thể tóm tắt nguyên lý của phương pháp này như sau: Các hạt có kích thước nano được thiết kế để bắt cặp đặc hiệu với các tế bào ung thư. Sau khi đã tiếp cận được mục tiêu, chúng sẽ được làm nóng lên mức 42-45 độ C, nhiệt độ đủ để tiêu diệt các tế bào ung thư. Điểm đặc biệt là ở chỗ những hạt này có khả năng tự điều hòa, nghĩa là chúng sẽ đảm bảo nhiệt độ không thể lên ngưỡng gây ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh, trong cơ thể chúng ta.
Ở một hướng tiếp cận khác, nhiều nhà khoa học cũng đang nghiên cứu về cách làm thế nào để hạn chế tối đa việc cung cấp dinh dưỡng cho sự phát triển của các tế bào ung thư.
Cây trứng cá và tác dụng chữa bệnh thần kỳ không phải ai cũng biết Cây trứng cá có công dụng hỗ trợ điều trị các bệnh như tiểu đường, chống ung thư, ngăn ngừa cao huyết áp. Phòng ngừa ung thư Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, lá của cây trứng cá có tác dụng làm giảm và ngăn ngừa sự phát triển khối u ung thư. Đặc biệt, lá trứng cá được nghiên cứu...