Đi ngủ muộn có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần
Theo một nghiên cứu mới, đi ngủ sau 1hsáng có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần.
Các nhà nghiên cứu cho biết, thời gian sinh học của một cá nhân – dù họ là người hoạt động tốt vào buổi sáng hay buổi tối – ít liên quan đến những phát hiện này.
Đi ngủ muộn hơn có thể dẫn đến giấc ngủ REM ít hơn, cái mà giúp não hoạt động tối ưu.
Đi ngủ muộn hơn có thể dẫn đến giấc ngủ REM ít hơn.
Nếu đi ngủ muộn hơn 1h sáng, bạn có thể có nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần cao hơn, cho dù bạn là người dậy sớm hay cú đêm. Đó là kết luận của một nghiên cứu quan sát mới của Trường Cao đẳng Hoàng gia London ở Vương quốc Anh.
Nghiên cứu cho thấy, những người đi ngủ trước 1h sáng thường có tinh thần khỏe mạnh hơn, với ít trường hợp được báo cáo về rối loạn tâm thần, hành vi và phát triển thần kinh, trầm cảm và rối loạn lo âu tổng quát (GAD).
Các nhà nghiên cứu về giấc ngủ đã suy nghĩ trong nhiều năm với khái niệm về thời gian sinh học ( chronotype), nghĩa là sở thích của một người về thời gian trong mỗi ngày kéo dài 24 giờ mà họ thích thức hay ngủ.
Nhịp sinh học của từng cá nhân có thể dẫn đến sở thích cá nhân về giấc ngủ. Một số người thích dậy và đi ngủ sớm, trong khi những người khác lại thích dậy muộn và đi ngủ muộn.
Một phát hiện đáng ngạc nhiên của nghiên cứu là buổi tối khi mọi người đi ngủ sau 1h sáng – kể cả khi điều này phù hợp với thời gian sinh học của họ – họ có sức khỏe tâm thần kém nhất. Nhóm có ít chẩn đoán về sức khỏe tâm thần nhất là những người dậy sớm và đi ngủ trước 1 giờ sáng.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu về người lớn sống trong cộng đồng từ cơ sở dữ liệu Biobank Vương quốc Anh. Nhóm nghiên cứu bao gồm 73.888 người, trong đó 56% là nữ. Độ tuổi trung bình của những người tham gia là 63,5 tuổi và họ ngủ trung bình 7 giờ mỗi chu kỳ ngủ hàng ngày.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nghiên cứu Tâm thần học.
Video đang HOT
Giấc ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần như thế nào
Tác giả nghiên cứu cấp cao Jamie Zeitzer, Tiến sĩ, giáo sư Tâm thần học và Thuốc ngủ tại Đại học Stanford, đề xuất trích dẫn một lý thuyết có tên “Tâm trí sau nửa đêm”, cho thấy não hoạt động khác đi vào ban đêm, điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần.
Zeitzer giải thích với Medical News Today: “Chúng tôi nghĩ rằng điều này liên quan đến việc mọi người bị cô lập khi thức khuya, vì vậy họ thiếu các rào chắn bảo vệ và sự hỗ trợ đi kèm với việc giao tiếp xã hội hoặc thậm chí biết rằng người khác đang thức”.
Sara Wong, Tiến sĩ, cộng tác viên nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Franks-Wisden tại Trường Cao đẳng Hoàng gia London, cho biết lý thuyết này được hỗ trợ bởi khoa học về giấc ngủ (Wong không tham gia vào nghiên cứu mới này).
Wong lưu ý rằng ngủ muộn trong thế giới hiện đại thường dẫn đến việc hạn chế tổng thời gian ngủ. Cô nói với Medical News Today: “Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM), xảy ra nhiều nhất với mức độ tăng dần trong nửa sau của đêm”.
Wong giải thích: “Giấc ngủ REM có mối liên hệ chặt chẽ với việc điều chỉnh tâm trạng – tức là ít REM hơn, tâm trạng tồi tệ hơn – với những thay đổi trong giấc ngủ REM được coi là yếu tố nguy cơ gây ra nhiều rối loạn tâm thần kinh như trầm cảm, rối loạn lo âu chung và PTSD”.
Vai trò chính xác của REM vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng, nhưng Wong cho biết nó có liên quan đến tính dễ bị kích thích ở vỏ não, có thể dẫn đến rối loạn chức năng nhận thức và có khả năng gây độc tính kích thích, tích tụ chất thải trong não.
“Có lẽ giấc ngủ REM cũng quan trọng ở khía cạnh này”, Wong nói, trích dẫn nghiên cứu cho thấy việc dọn sạch các mảnh vụn chất thải xảy ra ít hơn trong giấc ngủ không REM.
Các kiểu thích hoạt động buổi tối liên quan đến sức khỏe kém hơn
Các kiểu thời gian sinh học (chronotypes) điều chỉnh cách hoạt động của đồng hồ bên trong cơ thể. Mặc dù đồng hồ bên trong con người thường kéo dài 24 giờ nhưng nó cũng tương tác với môi trường.
Với sự phổ biến của ánh sáng nhân tạo và các yếu tố khác như ca làm việc vào ban đêm, “người ta có thể lập luận rằng xã hội của chúng ta về nhiều mặt vẫn chưa thích nghi tốt với kiểu người hoạt động ban đêm”, Jonathan Cedernaes, Tiến sĩ, nhà nghiên cứu tại Khoa Khoa học Y tế, bộ phận cấy ghép và y học tái tạo tại Đại học Uppsala ở Thụy Điển, người không tham gia vào nghiên cứu, nói với Medical News Today.
Wong lưu ý rằng kiểu thời gian buổi tối thường liên quan đến kết quả sức khỏe kém hơn.
Mặc dù vậy, những phát hiện của nghiên cứu vẫn đặt vấn đề về khái niệm kiểu thời gian sinh học. Zeitzer nói: “Điều này khá bất ngờ và trái ngược với giả thuyết của chúng tôi”.
“Chúng tôi tham gia nghiên cứu với suy nghĩ rằng chúng tôi sẽ thấy rằng sự thẳng hàng là khía cạnh quan trọng nhất của sức khỏe tâm thần – nghĩa là chim sơn ca nên dậy sớm và cú nên thức khuya. Chúng tôi rất ngạc nhiên rằng điều này không đúng với loài cú. Không phải nói rằng việc được coi là một con cú không thể có lợi cho sức khỏe tâm thần, nhưng nhìn chung, thức khuya cuối cùng sẽ có tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần”. – Jamie Zeitzer cho biết.
Giờ đi ngủ tối ưu có thể thay đổi
Zeitzer đưa ra giả thuyết về tầm quan trọng của 1h sáng như là mốc thời gian để đi ngủ: “Tôi nghĩ rằng nó liên quan đến nhóm dân số mà chúng tôi đã nghiên cứu (cư dân trung niên và lớn tuổi ở Vương quốc Anh)”, ông nói, đồng thời lưu ý rằng các mẫu xã hội phổ biến cũng có thể là một nhân tố.
Cedernaes đã chỉ ra những ảnh hưởng của sự thay đổi theo mùa đối với giấc ngủ và thời gian. Ông lưu ý: “Điều này cũng phụ thuộc vào việc các khu vực có chuyển đổi giữa Giờ chuẩn và Giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày hay không”.
“Do đó, giờ đi ngủ tối ưu cụ thể có lẽ cần phải tính đến cả mùa và múi giờ. Ví dụ: một số khu vực, chẳng hạn như Tây Ban Nha và Iceland, không nằm ở vị trí lý tưởng trong múi giờ của họ và rất nhiều hành vi ngủ-thức diễn ra muộn hơn nhiều ở những khu vực như vậy”, Cedernaes nói.
Tuy nhiên, Zeitzer không chắc chắn lắm. Ông nói: “Tôi không nghĩ rằng nó sẽ bị thay đổi nhiều theo thời gian của ánh sáng ban mai, mà theo sự thay đổi theo mùa trong mẫu xã hội”.
Biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ
Trong nghiên cứu công bố ngày 15/5, các nhà khoa học thuộc University College London (UCL) đã phân tích sự liên quan giữa nhiệt độ cao và biến đổi khí hậu đối với các rối loạn về sức khỏe tâm thần và các bệnh liên quan tới thần kinh.
Các tình trạng như mất trí nhớ, động kinh và trầm cảm có thể lan rộng và trở nên nghiêm trọng hơn khi thế giới nóng lên. Ảnh: Straits Times
Tác động của biến đổi khí hậu đến sức khỏe đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, đặc biệt là đối với các bệnh truyền nhiễm và hô hấp. Tuy nhiên, tác động của hiện tượng này lên các tổn hại liên quan tới sức khỏe thần kinh vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn.
Hãng tin Bloomberg dẫn lời Giáo sư Sanjay Sisodiya từ Viện Thần kinh học UCL Queen Square, người đứng đầu nghiên cứu, nhận định: "Chúng ta cần nghiên cứu thêm về cơ chế chính xác liên quan đến các rối loạn thần kinh với nhiệt độ cao hơn. Khi thời tiết khắc nghiệt trở nên tồi tệ hơn và phổ biến hơn, việc xác định mối quan hệ chính xác ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt đối với những nhóm dân cư trẻ, lớn tuổi và dễ bị tổn thương nhất".
Nghiên cứu công bố ngày 15/5 của các nhà khoa học từ UCL đã xem xét dữ liệu từ tổng cộng 332 báo cáo về tác động của môi trường đối với 19 tình trạng thần kinh bao gồm bệnh Alzheimer và các dạng bệnh mất trí nhớ, đau nửa đầu, đột quỵ, bệnh đa xơ cứng và viêm màng não. Các nhà khoa học cũng thu thập nghiên cứu về các chứng bệnh khác như trầm cảm, lo âu và tâm thần phân liệt vì các rối loạn tâm thần thường có bệnh đi kèm với các bệnh về thần kinh.
Các phát hiện cho thấy thời tiết tác động đến từng căn bệnh theo những cách khác nhau, nhưng hầu hết các tình trạng bệnh đều ghi nhận tỷ lệ lưu hành cao hơn và các triệu chứng trầm trọng hơn.
Cụ thể, những người mắc bệnh Alzheimer và các chứng mất trí nhớ khác gặp khó khăn trong việc đưa ra những lựa chọn thích ứng trong điều kiện nắng nóng khắc nghiệt như tìm kiếm sự trợ giúp, mặc quần áo nhẹ hơn và uống nhiều nước hơn.
Thời tiết nóng hơn cũng có khả năng dẫn đến nhiều cơn đột quỵ gây tử vong hoặc tàn tật hơn và có thể ảnh hưởng đến chứng động kinh, khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn do thiếu ngủ. Nhiệt độ ban đêm cao là dấu hiệu đặc trưng của biến đổi khí hậu và có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Tỷ lệ rối loạn sức khỏe tâm thần, cùng với việc nhập viện và nguy cơ tử vong, có liên quan chặt chẽ nhất với nhiệt độ môi trường tăng lên. Một báo cáo được khảo sát trong nghiên cứu mới cho thấy các yêu cầu bồi thường bảo hiểm y tế của Hoa Kỳ đối với các lần đến phòng cấp cứu liên quan đến sức khỏe tâm thần từ năm 2010 đến năm 2019 đã tăng lên vào những ngày nắng nóng cực độ.
Các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão và cháy rừng còn thể gây lo âu cấp tính, căng thẳng hậu chấn thương và trầm cảm.
Nhận định về kịch bản trên, Bloomberg dẫn lời tiến sĩ Burcin Ikiz, nhà khoa học thần kinh nghiên cứu tác động của các mô hình môi trường lên não và đồng thời là người sáng lập và chủ tịch của International Neuro Climate Working Group, cho biết phản ứng của não trước khí hậu ấm lên gây ra tổn thương mà có thể không bị phát hiện cho đến rất lâu sau khi can thiệp y tế có hiệu quả.
Bà cho biết, khi nhiệt độ tăng lên, "bộ não của chúng ta rơi vào phản ứng căng thẳng" có thể dẫn đến tình trạng viêm và các dạng thoái hóa khác ảnh hưởng đến sức khỏe nhận thức.
Tuy nhiên, bà chia sẻ điều khiến bản thân lo ngại nhất là vào năm 2050, rất có thể "chúng ta không chỉ chứng kiến sự bùng nổ số người mắc các chứng rối loạn thần kinh mà còn chứng kiến độ tuổi của các bệnh nhân được trẻ hóa ở ngưỡng 40 - 50 thay vì 70 - 80".
Rối loạn dạng cơ thể, bệnh gì lạ vậy? Những người bị rối loạn dạng cơ thể thường đi kiểm tra sức khỏe rất nhiều lần, yêu cầu được xét nghiệm, điều trị. Song, trên thực tế, họ không hề gặp vấn đề sức khỏe thể chất nào. Trong công việc khám chữa bệnh hằng ngày, bác sĩ lâm sàng như chúng tôi tiếp xúc rất nhiều với những bệnh nhân đến...