Đây là môn chuyên được nhiều nữ sinh chọn thi nhưng muốn nắm chắc phần đỗ thì cần có bí quyết và tránh các sai lầm sau
“Có nhiều em chỉ tập trung ôn luyện kiến thức nâng cao nằm ngoài SGK mà bỏ qua, thậm chí xem nhẹ những kiến thức cơ bản”, nhà văn Bùi Ngọc Phúc cho biết.
* Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả, không thuộc về tòa soạn.
Nhà văn Bùi Ngọc Phúc còn có bút danh quen thuộc là Penci Black được độc giả biết tới với những tác phẩm mang hơi thở của cuộc sống đời thường như: “Miếu thành hoàng” (năm 2003), “Những hẻm phố Sài Gòn” (năm 2015), “Hồn quê trong phố” (năm 2019),…
Nhà văn Bùi Ngọc Phúc.
Ngoài mảng truyện ngắn, anh Bùi Ngọc Phúc còn là tác giả của nhiều bài viết rất hay và tâm huyết về lĩnh vực giáo dục. Cuốn sách “Cùng con bước qua các kỳ thi” (xuất bản năm 2019) của anh và đồng tác giả Nguyễn Thị Thanh Hải từng được phụ huynh đón nhận nồng nhiệt.
Một mùa tuyển sinh lớp 10 đầy căng thẳng lại đến. Trong thời gian này, các em học sinh lớp 9 hầu hết đã chọn cho mình ngôi trường cấp 3 mong muốn. Có em quyết định thi trường công lập tốp đầu, có em lại chọn trường dân lập. Một số em học lực xuất sắc sẽ hướng đến trường chuyên/ trường có lớp chuyên.
Nói về việc thi chuyên thì lớp chuyên Văn là một lựa chọn với khá nhiều nữ sinh. Tuy nhiên làm thế nào để thi đỗ với tỷ lệ cao thì chưa hẳn em nào cũng nắm rõ. Về vấn đề này, nhà văn Bùi Ngọc Phúc đã có đôi lời nhắn nhủ.
Chúng tôi xin được chia sẻ lại bài viết của anh:
Định hướng thi chuyên Văn
Đây là môn thi có đa phần bạn gái lựa chọn. Thực tế các lớp chuyên Văn có truyền thống nhiều năm sĩ số nữ sinh bao giờ cũng chiếm tới 98%.
Bài thi môn Ngữ văn hệ chuyên không dễ “ăn” điểm như nhiều người nghĩ. Nếu như điểm 10 cho bài thi môn Toán chuyên có nhiều thì điểm 9 cho môn Văn chuyên là trường hợp cực giỏi.
Các con thi vào chuyên, dù chuyên Toán, chuyên Anh hay chuyên Văn đều biết, việc dành được từ 0,5 đến 1 điểm môn chuyên rất khó khăn. Vì thế nếu phụ huynh và con không có sự chuẩn bị cẩn thận và định hướng rõ ràng thì cánh cửa vào chuyên sẽ rất hẹp.
Chuyên Văn được nhiều nữ sinh lựa chọn. (Ảnh minh họa)
Ngữ văn là một trong những môn học gây nhiều áp lực cho các con thi chuyên. Bởi vì môn chuyên quyết định đến 30% kết quả vào trường. Trong khi đó, Ngữ văn là môn học khó. Nếu phụ huynh có con lứa 2006 định chọn thi chuyên Văn, con phải chắc chắn môn Ngữ văn là thế mạnh của mình. Thậm chí con phải có năng khiếu thật sự.
Video đang HOT
Chọn thi chuyên Văn, trước hết chính các con phải có sự yêu thích môn học này. Tuyệt đối không nên chọn thi do bố mẹ thích con vào chuyên Văn, hoặc thi chuyên Văn với tâm lí thi cho biết.
Những sai lầm khi thi chuyên Văn học sinh cần biết
Sai lầm khiến nhiều thí sinh trượt chuyên Văn của những năm trước, đôi khi sẽ khiến phụ huynh ngỡ ngàng. Có nhiều em chỉ tập trung ôn luyện kiến thức nâng cao nằm ngoài SGK mà bỏ qua, thậm chí xem nhẹ những kiến thức cơ bản.
Chính vì thế các em làm rất tốt những câu hỏi nâng cao, nhưng gặp những câu cơ bản lại không hoàn thành được. Việc đó dẫn đến mất điểm vô cùng đáng tiếc. Hầu hết các con đã chọn thi chuyên Văn đều có tố chất tốt. Nhiều con có năng khiếu sáng tác văn học. Tuy vậy do tâm lí chủ quan nên dễ mất điểm trong quá trình làm bài.
Đối với kì thi chuyên luôn có tính cạnh tranh, cũng như tỉ lệ chọi cao thì việc chênh nhau từ 0,25 điểm cũng quyết định việc con đỗ hay trượt chuyên.
Tôi nhận thấy hầu hết các đề thi chuyên Văn đều rất khó, luôn có những câu hỏi nâng cao. Vì thế nếu con không có kiến thức sâu rộng, chắc sẽ khó hoàn thành bài thi một cách trọn vẹn.
Phụ huynh cần khuyến khích con dùng chính các đề thi chuyên Văn của những năm trước để luyện tập. Việc đó sẽ giúp các con làm quen với cấu trúc đề thi. Luyện nhiều dạng đề thi chuyên Văn khác nhau, khiến các con không bị lúng túng khi bước vào kì thi thật.
Học chuyên Văn có cần thiết không?
Chắc phụ huynh đều biết, so với các môn chuyên như Toán, Lý, Hóa, Sinh và tiếng Anh, môn chuyên Văn có phần thiệt thòi hơn. Với các môn chuyên tự nhiên, học sinh có cơ hội tham gia đội tuyển đi thi Quốc tế. Việc giành được giải cao trong các kỳ thi đó sẽ mở ra cánh cửa du học cho các con.
Ở lớp chuyên Văn, các con chỉ tham gia các kì thi tranh giải cấp Thành phố, cấp Tỉnh hoặc cao nhất là cấp Quốc gia. Đó cũng là một thiệt thòi không nhỏ. Tuy nhiên như tôi đã từng viết: Các con học chuyên dù bất kỳ môn nào, nếu có quyết tâm, rồi các con đều ra “nhà ga thứ 2″ theo đúng mong ước.
Tôi hy vọng qua bài trao đổi này, phụ huynh sẽ cùng con mình có định hướng tốt hơn khi chọn môn chuyên để thi.
Đích đến của nền giáo dục khai sáng
Muốn thay đổi tư duy của học trò, hãy thay đổi tư duy của người dạy, của bố mẹ HS và của người làm giáo dục trước tiên. Đó là phải mạnh dạn đổi mới và tiếp thu những đích đến của nền giáo dục khai sáng.
Cô và trò trường MN Xuân La, Tây Hồ, HN.
Thay đổi tư duy
Shellie Burrow, nhà sáng lập của tổ chức quốc tế SAIL (Giải pháp cho việc học nâng cao và cá nhân hóa) là một chiến binh bền bỉ vì những trẻ em gặp khó khăn trong học tập. Cô đã phát hiện ra một mô típ rất nguy hiểm đang tiềm tàng trong hệ thống giáo dục thế giới bấy lâu nay: "Nhiều trường học chuẩn mực, truyền thống thật ra không làm gì khác ngoài việc đợi cho HS - và rất nhiều HS (ngoài số các em có học lực xuất sắc) - thất bại. Rồi sau đó, họ lại tiếp tục thúc ép chúng phải nỗ lực hơn nữa với cách dạy - học truyền thống. Mà chính cách dạy - học truyền thống này đã làm chúng thất bại ngay từ đầu và trong rất nhiều lần rồi".
Mỗi năm, không biết bao nhiêu đứa trẻ được cho là "thất bại", "yếu kém", thậm chí là "học dốt" vì không qua nổi những bài kiểm tra "đơn giản" của thầy cô, nhà trường. Thế nhưng, không phải người làm giáo dục nào cũng nhận ra điểm hạn chế của những bài kiểm tra trắc nghiệm, hay bản chất của những câu hỏi tra khảo kiến thức.
Họ cũng chưa chắc nhận ra được một điều hiển nhiên: Nhiều đứa trẻ có tiềm năng và tài năng vượt ra ngoài khuôn khổ của những mẫu bài và phương thức kiểm tra hiện hành. Vì vậy, muốn thay đổi tư duy của học trò, hãy thay đổi tư duy của người dạy, của cha mẹ HS và của người làm giáo dục trước tiên.
Đích đến nhân văn
Trong Hội thảo giáo dục The Grant Makers tại San Diego (Mỹ) mới đây thảo luận về đột phá giáo dục ở những môi trường khó khăn, người phát biểu mở đầu là Giáo sư Juanlei Li, thuộc Khoa Giáo dục của Đại học Harvard. Ông chuyên nghiên cứu về những môi trường và mô hình giáo dục dành cho các tầng lớp nằm ngoài rìa xã hội, là những nơi thiếu thốn nguồn lực, của những tầng lớp lao động nghèo hoặc gặp nhiều bất hạnh trong cuộc sống.
Juanlei đúc kết: Công nghệ không phải là lời giải số một. Giải pháp hiệu quả nhất để lấp đầy khoảng trống về tài nguyên và chất lượng giáo dục, tạo ra đột phá chính là con người.
Juanlei dành một khoảng thời gian dài ở những khu làng nghèo nàn miền Đông Trung Quốc. Có những làng còn chưa tới trăm hộ gia đình, một hai con đường chính và vài gian hàng, nhà tranh thưa thớt. Ở đây có những đứa trẻ mắc hội chứng Down mà gần như các cơ sở giáo dục truyền thống đã từ bỏ chúng, đẩy chúng ra rìa của sự quan tâm trong xã hội.
Juanlei và đội ngũ nghiên cứu giáo dục đã thiết kế một giải pháp thông minh: Họ nhờ những người nông dân rảnh rỗi chia nhau thời gian biểu để làm một việc đơn giản là chơi cùng lũ trẻ.
Ở đó, lũ trẻ trò chuyện, chơi đùa, thổi chong chóng tre, bắt bướm, hái hoa, vỗ tay, hát hò với những người nông dân hầu như không biết gì về giáo dục. Ấy vậy mà, chỉ sau một thời gian, những đứa trẻ bắt đầu học chữ và làm Toán.
Sự khác biệt rõ nhất giữa "lớp học chắp vá" ấy với những lớp học bình thường hoặc sang giàu chính là: Nụ cười chưa bao giờ tắt trên gương mặt của lũ trẻ con nhà nghèo, mắc hội chứng Down. Kết nối của chúng với những thầy cô "nghiệp dư nông dân" lúc nào cũng đong đầy tình cảm.
Bốn yếu tố con người mà bất cứ đột phá giáo dục nào cũng cần có, theo đúc kết của Juanlei và đội ngũ, chính là: Kết nối (Connection), Cho - Nhận (Reciprocity), Không tách biệt (Inclusion) và Cơ hội phát triển (Opportunity to grow).
Đối với sự phát triển tự nhiên và lâu dài của HS, nguyên vật liệu chính yếu nhất là sự tương tác của con người. Đó là thứ không bao giờ có thể trống vắng hay thiếu hụt trong giáo dục.
Cô và trò.
Đích đến của sự ưu tú
Tổ chức Roses in Concrete (Những đóa hồng trong khối bê tông) của Giáo sư người Mỹ, Jeff Duncan-Andrade có sứ mệnh kiến tạo giáo dục chất lượng cho những đứa trẻ da màu ở những khu phố nghèo, nhiều bạo lực và đầy rẫy vấn đề xã hội.
Jeff cho rằng, giáo dục ưu tú sẽ không phải là ưu tú nếu như không có một hệ trục tọa độ về giá trị hay một chiếc la bàn đạo đức. Với tổ chức Roses in Concrete, ông và cộng sự đã hàn gắn lại những kết nối đứt gãy giữa nhóm trẻ da màu, nghèo khó, thậm chí có đứa từng vào tù vì phạm tội và những người tác động đến chúng.
Để rồi, những đứa trẻ "hư" đó đã thay đổi bất ngờ, như những đóa hồng kiêu hãnh phá vỡ lớp bê tông, tỏa hương, khoe sắc bất chấp những đánh giá phiến diện của xã hội.
Jeff và nhóm nghiên cứu luôn đặt yếu tố kết nối con người lên hàng đầu: "Gần hai thế kỷ qua, ở diện rộng, chúng ta đã hoặc giáo dục sai, hoặc hạ thấp giáo dục với HS. Toán, khoa học, ngôn ngữ... tất cả vốn đã "nằm đâu đó" trong khối óc tuyệt vời của tụi trẻ. Nhiệm vụ của người dạy là tìm cách "lôi"những thứ đó ra ánh sáng cho lũ trẻ nhìn thấy. Nhưng điều này sẽ không thể làm được nếu chúng ta không hiểu chúng và chúng không hiểu chúng ta".
Thế nhưng, thầy cô và người lớn chúng ta thay vì học cách "lôi", thì lại học cách... "nhồi". Thậm chí, chúng ta toàn "nhồi" theo những cách thức mà chính chúng ta ngày bé đã từng bị "nhồi" trong suốt nhiều năm. Hầu hết chỉ vì những điểm số vô hồn và không quan trọng cho HS trên con đường chúng đi tìm thành công và hạnh phúc.
Đích đến của đột phá
Theo Stanford d.school, với việc 1/4 - hoặc nhiều hơn nữa - thời gian hiện tại ở nhiều trường học đang tập trung vào việc luyện thi, kiểm tra thì bất cứ đột phá nào cũng sẽ bị chặn đứng bởi tảng đá cản đường to đùng này. Thêm vào đó, hơn 90% các đề thi hiện hành gần như chẳng giúp ích gì cho học tập ở các bậc cao hơn, cho công việc hay cuộc sống sau này.
Rồi khi một đứa trẻ nào đó không nạp được những gì chúng ta cố gắng "nhồi" theo cách mà chúng ta cho là "đúng", chúng ta lại cho mình cái quyền được gắn những nhãn mác như "ngu ngốc", "lười biếng"... lên trên người lũ trẻ.
Đôi khi, đó là ngọn nguồn của nhiều vấn đề khác. Có lẽ chính người lớn chúng ta nên suy ngẫm và tự vấn xem, có khi nào chúng ta mới là kẻ ... "ngu ngốc" và "lười biếng" trong việc dạy dỗ trẻ thành tài và giáo dục chúng nên người.
Chúng ta "ngu ngốc" vì chúng ta không biết và không hiểu cách bộ não tuyệt vời của con trẻ học như thế nào là tốt nhất qua từng giai đoạn phát triển tự nhiên của chúng.
Chúng ta "lười biếng" vì chúng ta cứ thế mà làm và dạy, không chịu tìm tòi, không chịu thấu hiểu, và không chịu thay đổi. Vì lẽ đó, trong khối bê tông cứng nhắc của đầu óc người lớn và những mặc định sai lệch về con trẻ, chúng ta cần tìm cách và phải tìm mọi cách cho những đóa hồng trẻ thơ kia được phá đá và nở hoa thật mạnh mẽ giữa đời.
GV và trường học cần nhìn vào một đứa trẻ và nhìn thấy tiềm năng của chúng. Chúng ta cần tạo ra những điều kiện để trẻ trải nghiệm và khám phá tiềm năng, chứ không phải mỗi ngày mỗi người đều đắp một con đường mà lũ trẻ nhìn vào chỉ thấy một đích đến: Những bài kiểm tra và thi cử.
Để rồi chính chúng ta và lũ trẻ đều quên mất: Một trong những điều quý báu nhất của thời đi học chính là mối quan hệ chân thành giữa con người với con người, để từ đó lũ trẻ được ươm mầm nhận thức, tính cách và phẩm chất.
Mong mỗi người làm giáo dục hãy nghĩ thật lâu và thật sâu: Trong những cái chúng ta đang làm, chúng ta đang thật sự gieo gì vào đầu lũ trẻ? Những khối bê tông thô ráp, cứng nhắc, không thay đổi và ngại thay đổi? Hay là những cành hồng mong manh được tưới tẩm, để mạnh mẽ nở hoa giữa đời, bất chấp bao lớp bê tông cản đường hôm nay và mai kia?
Có lẽ đã đến lúc chúng ta bình tĩnh, ngẫm nghĩ thật sâu và tích cực thay đổi vì lũ trẻ. Đã là cô thầy, chúng ta cũng là người ươm mầm, người làm vườn, người chèo đò, người đi làm không phải chỉ vì bản thân, mà chủ yếu là vì... lũ trẻ con - những đóa hồng giữa khối bê tông.
Tôi chợt nhớ đến câu nói nổi tiếng của những kỹ sư tài ba ở Google X sau khi họ trình bày hàng loạt ý tưởng mà Google đang theo đuổi để thay đổi thế giới: "Nền tảng về công nghệ không bao giờ quan trọng hơn nền tảng về con người". Với giáo dục, mọi thay đổi và đột phá mà không đặt yếu tố con người ở trung tâm - mà ở đây là người học/trẻ em - thì tất cả thay đổi đều rất dễ trở thành... phi giáo dục.
Cả một đội ngũ nghiên cứu giáo dục của Stanford d.school đang dồn tổng lực để thay đổi cái tư duy ra đề, kiểm tra, thi cử trong trường học phổ thông, để HS được dạy, được học và được kiểm tra đúng những thứ chúng cần cho tương lai. Yếu tố mấu chốt họ liên tục nhấn mạnh là: Cần có một sự thay đổi về văn hóa tư duy trong các trường lớp. Mọi thứ cần được thiết kế, triển khai không phải 100% từ góc nhìn của người lớn, mà còn từ khía cạnh bộ não, tư duy, cảm xúc và cách nhìn thế giới của con trẻ.
30% nữ sinh chọn các lĩnh vực liên quan đến STEM trong giáo dục đại học Theo số liệu của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO), có chưa đến 30% số lượng các nhà nghiên cứu trên thế giới là phụ nữ và chỉ 30% nữ sinh chọn các lĩnh vực liên quan đến STEM trong giáo dục đại học. Mới đây, Hội đồng Anh đã hợp tác với 19 trường...