Có phải Tim Cook đã xây nên triều đại mới cho Apple sau Steve Jobs?
Hiện ông cũng đang ở trong danh sách top 100 người có sức ảnh hưởng lớn nhất năm 2021, theo bảng xếp hạng được công bố bởi TIME.
Không ít người cho rằng Tim Cook đang làm những gì mà Steve Jobs ghét nhất, bởi ông đi ngược lại với tất cả tầm nhìn và chiến lược mà Steve Jobs đặt ra ngay từ thuở sơ khai của nhà Táo, bao gồm triết lý kinh doanh, thiết kế của Tim Cook cùng với việc khai tử màn hình nhỏ đến hồi sinh bút cảm ứng. Tuy nhiên, với những gì Tim Cook đang làm, liệu có đang xây nên một triều đại mới cho Apple?
Sau sự kiện ra mắt các sản phẩm mới của nhà Táo vào ngày 15/09/2021 vừa qua, cái tên của CEO Tim Cook đã được nhắc đến nhiều hơn bao giờ hết. Hiện ông cũng đang ở trong danh sách top 100 người có sức ảnh hưởng lớn nhất năm 2021, theo bảng xếp hạng được công bố bởi TIME. Và dĩ nhiên, đây không phải là lần đầu tiên mà Tim Cook được vinh danh.
Vào ngày 24 tháng 08 năm 20211, người đồng sáng lập Apple, Steve Jobs, đã từ chức Giám đốc điều hành, để lại thương hiệu giá trị nhất thế giới. Người kế nhiệm sau đó, không ai khác chính là Tim Cook. Steve Jobs được nhớ đến với những cải tiến vượt bậc của Mac, iPhone, iPad, iTunes và App Store, song ông còn được giới phê bình ấn tượng bởi tầm nhìn xa cho những chiến lược của Apple. Vậy một thập kỷ sau khi kế nhiệm, Tim Cook đã xây dựng được những gì?
Công ty có giá trị và lợi nhuận nhiều nhất trên thế giới
Trong bài phát biểu khai giảng năm 2010 tại Đại học Auburn, Giám đốc điều hành của Apple lúc bấy giờ là Tim Cook đã chia sẻ “khám phá quan trọng nhất” mà ông đã thực hiện khi đến Apple vào năm 1998 – tin tưởng vào trực giác của mình. Cook nói trong bài phát biểu:
Tôi đã phải suy nghĩ ngoài quá trình đào tạo của mình với tư cách là một kỹ sư – các kỹ sư được dạy để đưa ra quyết định một cách phân tích và không có cảm xúc. Có những thời điểm trong cuộc đời của chúng ta khi sự phụ thuộc vào đường ruột hoặc trực giác có vẻ phù hợp hơn – khi một hành động cụ thể cảm thấy đúng đắn.
Tim Cook trở thành CEO của Apple từ năm 2011, Ông đã xây dựng một hệ sinh thái rộng lớn, điều này đã làm ảnh hưởng nền công nghệ toàn cầu, và đưa giá của thị trường Apple đạt đến mốc 1.000 tỷ USD. Và sau một thập kỷ, những lựa chọn theo bản năng của Cook đã khiến Apple trở thành một trong những công ty quan trọng nhất của thời đại hiện đại. Và năm ngoái, gã khổng lồ công nghệ đã trở thành công ty đầu tiên đạt mức vốn hóa thị trường 2 nghìn tỷ USD.
Những tính cách của ông đã làm thay đổi một hệ giá trị
Nhiều người nhớ rõ Steve Jobs là gương mặt đại diện cho sự đổi mới của Apple – sức hút của ông đã giúp thế giới có được những cách suy nghĩ cực kỳ mới về máy tính, âm nhạc và điện thoại, những thứ này cuối cùng đã đưa Apple vượt qua giới hạn trong nhiều năm đầu của họ. Tuy nhiên, công ty phải đối mặt với một sự thay đổi lớn khi nhà lãnh đạo quyền lực của họ đã chọn Tim Cook để kế nhiệm ông trước khi ông qua đời vì bệnh ung thư.
Là một người có tính cách Ổn định (SC), Cook có cách tiếp cận rất khác để dẫn đầu so với Jobs, người có tính cách Người khởi xướng (DI) quyết đoán hơn. Thay vì thu hút mọi người bằng những bài phát biểu đầy cảm hứng hoặc ra lệnh trực tiếp, quyết đoán, Cook có xu hướng ngồi lại, lắng nghe và xử lý trước khi đưa ra lời khuyên. Jobs là người toàn năng lực, thống trị và nhanh nhẹn, trong khi Cook có xu hướng dành thời gian của mình và mời những người khác tham gia vào cuộc trò chuyện. Trong khi Jobs lãnh đạo với nhịp độ nhanh, nhiệt huyết rực lửa, thì Cook thường lãnh đạo bằng sự kiên nhẫn và thực tế.
Dưới đây là một số điểm mạnh của Tim Cook với tư cách là Người ổn định (SC), đã ảnh hưởng đến cách ông lãnh đạo Apple:
Video đang HOT
- Ông ấy lùi lại phía sau để lắng nghe và để người khác chia sẻ.
- Ông ấy rất quan tâm đến các giá trị và lòng nhân ái của công ty.
- Ông ấy đặt câu hỏi để rút ra thông tin quan trọng.
- Ông ấy dành thời gian của mình để xử lý thông tin trước khi đưa ra quyết định.
- Ông ấy mở rộng về những gì Apple đã giỏi.
Cook có xu hướng rất cởi mở để lắng nghe những suy nghĩ và ý tưởng của người khác. Khả năng gạt bỏ thành kiến của bản thân sang một bên và lắng nghe ý kiến của ai đó đã giúp đưa Apple trở thành một công ty toàn diện và toàn diện hơn.Một trong những thay đổi lớn nhất mà mọi người thấy khi Tim Cook lên làm Giám đốc điều hành là ông đã chuyển rất nhiều trọng tâm của Apple từ việc trở thành nhà đổi mới công nghệ lớn nhất sang thể hiện sự quan tâm đến môi trường, điều kiện làm việc trong nhà máy, sự tiến bộ của các phép đo sức khỏe.
Đưa Apple lên đỉnh cao mới
Khi Jobs từ chức, một số nhà phê bình đã đặt câu hỏi về khả năng của Cook trong việc cung cấp cùng mức độ sáng tạo và đổi mới, nhưng Cook đã tìm ra những cách mới để khiến các sản phẩm của Apple trở nên không thể cưỡng lại được. Với tư cách là một nhà lãnh đạo công nghệ, Cook đã chống lại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Công Quốc gia, nói với nhóm bảo thủ của những người từ chối biến đổi khí hậu với các khoản đầu tư của Apple: Hãy thoát khỏi cổ phiếu này.
Vào năm 2017, ông đã bảo vệ những người nhập cư trẻ tuổi khi chính quyền Trump cố gắng chấm dứt chương trình Hành động Trì hoãn vì Trẻ em đến. Dưới sự lãnh đạo của ông, Apple đã tăng các khoản quyên góp từ thiện, bao gồm khoản đầu tư 100 triệu USD vào các sáng kiến công bằng chủng tộc vào tháng Giêng.
Khi là giám đốc điều hành của Apple, Cook được biết đến như một quý ông trầm lặng, chăm chỉ, trái ngược với sự nổi tiếng của Jobs là có một tính cách dễ bị mài mòn. Nhưng trong 10 năm qua, Cook đã chứng tỏ bản năng nhạy bén, một số điều mà ông dành cho người tiền nhiệm của mình. Jobs thường đưa ra những lựa chọn phản ánh trực giác nhạy bén, như loại bỏ màn hình nhựa trên iPhone để lấy kính chỉ vài tháng trước khi ra mắt.
Sự ủng hộ của Cook đối với các vấn đề xã hội với tư cách là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp cũng trở thành một nét đặc trưng trong phong cách lãnh đạo của ông. Năm 2014, ông trở thành CEO đồng tính công khai đầu tiên của một công ty nằm trong danh sách Fortune 500. Những người phỏng vấn thường hỏi Cook liệu các nhà lãnh đạo công ty có nên lập trường về chính sách công hay không và việc ông sẵn sàng đi ngược lại điều mà các giám đốc điều hành doanh nghiệp khác giữ im lặng có thể là phần lớn nhất trong di sản của ông.
Chiến lược thu hoạch: Lý do iPhone chẳng có gì mới nhưng Apple vẫn thu về cả đống tiền mỗi năm, là công ty giá trị bậc nhất thế giới
Chiến lược kinh doanh cho sản phẩm đang bắt đầu "hot" và một sản phẩm đã bước qua giai đoạn thoái trào của vòng đời là vô cùng khác nhau.
Trong một cuộc hội thảo với CEO Marc Benioff của Salesforce vào năm 2019, Giám đốc điều hành Tim Cook của Apple đã từng than vãn rằng người dùng hiện nay đang nhầm lẫn giữa sáng tạo là cứ phải có thứ gì đó mới mẻ ra đời. Thế nhưng Apple lại không suy nghĩ theo kiểu này.
Thay vào đó, nhà táo khuyết cho rằng sáng tạo là phải xây dựng nên một cái gì đó tốt đẹp hơn chứ không đơn giản chỉ là tạo ra sản phẩm mới hay thay đổi những cái cũ.
"Sáng tạo không đơn giản chỉ là thay đổi mà là khiến mọi thứ trở nên tốt đẹp hơn. Với quan điểm này thì chúng đòi hỏi nhiều thứ hơn chỉ là thay đổi sản phẩm cũ và đưa ra sản phẩm mới", Tim Cook cho biết.
Thật vậy, nếu nhà sáng lập Steve Jobs nổi tiếng với khả năng tạo ra các sản phẩm mới đột phá giúp xác định lại trải nghiệm công nghệ của người dùng thì Tim Cook lại được biết đến nhờ mở rộng hệ sinh thái của Apple.
Ngoài ra vị CEO này còn biết tận dụng hào quang cũ để thu những đồng lợi nhuận từ sản phẩm đã không còn gì mới.
Nhờ đó trong 10 năm điều hành Apple, Tim Cook đã khiến hơn 1 tỷ người trên thế giới phải dùng các sản phẩm của hãng và hàng chục triệu nhà phát triển phải phụ thuộc vào nền tảng nhà táo khuyết.
Vậy CEO Tim Cook đã thực sự làm gì để đưa tổng mức vốn hóa của Apple tăng 600% lên gần 2,5 nghìn tỷ USD, doanh thu hàng năm tăng hơn 100% nhưng sản phẩm chính của hãng là iPhone lại chẳng có gì mới?
Thu hoạch
Trên thực tế, nhà báo Michael Wade đã dự đoán được việc iPhone sẽ mất dần sức sáng tạo từ năm 2017 khi đăng bài viết trên tờ Yahoo Finance với nhận định rằng Apple đang thực hiện "chiến lược thu hoạch" (Harvest Strategy).
Đây là một chiến lược thường được sử dụng khi sản phẩm đã bước vào vòng đời trưởng thành và sang giai đoạn thoái trào. Thông thường, một sản phẩm sẽ có vòng đời giới thiệu (Introduction) rồi sang phát triển (Growth), tiếp đó là trưởng thành (Maturity) và thoái trào (Decline).
Khi sản phẩm đã hết "hot" và chuyển từ giai đoạn trưởng thành sang thoái trào, công ty sẽ không còn tốn tiền đầu tư đổi mới cho chúng làm gì nữa mà chuyển số vốn này đầu tư sang các mảng khác.
Apple có rất nhiều sản phẩm trong hệ sinh thái của mình.
Tại thời điểm này, doanh số sẽ chủ yếu dựa trên lòng trung thành của khách hàng, danh tiếng của sản phẩm. Thậm chí doanh nghiệp có thể chỉ thay đổi chút mẫu mã rồi tung sản phẩm ra bán một lần nữa. Chiến thuật này còn được gọi là kiểu bán gợi nhớ nhằm tận dụng nốt giá trị sản phẩm.
Năm 2017, khi sản phẩm iPad của Apple bước vào giai đoạn thoái trào nhưng hãng vẫn quảng bá và thu được lợi lớn, nhà báo Michael Wade đã cảnh báo rồi các sản phẩm đang trong vòng đời tăng trưởng khác như iPhone, Mac cũng sẽ nối gót.
Theo đó, nhiều khả năng Apple sẽ hướng đến việc rót vốn cho những sản phẩm mới hay mảng kinh doanh mới dựa trên nền tảng cũ thay vì chỉ chăm chú phát triển iPhone.
Thật vậy, CEO Tim Cook đã cho ra đời nhiều phiên bản iPhone kể từ khi lên nắm quyền cùng hàng loạt thế hệ iPad, Mac khác nhau nhưng chúng hầu như không có thay đổi nhiều ngoại trừ những chiếc điện thoại to hơn.
Trong khi đó, Tim Cook là người giám sát sự ra đời của Apple Watch và AirPods, những nỗ lực nhằm phát triển các sản phẩm ăn theo iPhone.
"Về khía cạnh sản phẩm phần cứng, tôi cho rằng chúng mang tính lặp lại nhiều hơn là cách mạng, nhưng như thế không có nghĩa là chúng ta phủ định công lao của Tim Cook. Thay vào chỉ sản xuất iPhone, Apple có thể trở thành một dịch vụ đăng ký âm nhạc, dịch vụ đăng ký tập thể dục và vô vàn những cơ hội khác với chợ ứng dụng App Store của mình", chuyên gia phân tích Tom Fort của DA Davidson nhấn mạnh.
Chuyển hướng dịch vụ
Sau những năm tháng mày mò, lần đầu tiên Apple công bố doanh số mảng dịch vụ vào tháng 1/2016 với 20 tỷ USD đầy tự hào. Kể từ đó đến nay, hãng liên tục phát triển các mảng dịch vụ mới như Apple Arcade, Apple TV , Apple Fitness ...
Bất chấp những lời than vãn iPhone chẳng có gì mới, CEO Tim Cook vẫn dồn tiền sang các mảng hoạt động khác. Dưới thời của ông, Apple không còn là một nhà sản xuất điện thoại cao cấp mà đã trở thành một tập đoàn đa ngành nghề, kinh doanh từ mảng thanh toán trực tuyến đến sản xuất phim ảnh.
Bản thân Tim Cook đã chứng kiến việc Apple mua lại và sáp nhập hơn 100 công ty dưới thời điều hành của mình như thương vụ 1 tỷ USD mua lại mảng sản xuất di động của Intel năm 2019.
Doanh thu hàng năm và tổng vốn hóa thị trường của Apple kể từ khi CEO Tim Cook nắm quyền.
Năm tài khóa 2020, doanh thu mảng dịch vụ của Apple lên đến gần 53,8 tỷ USD, tương đương 20% tổng số doanh thu toàn công ty. Dù hãng vẫn thu lời từ bán iPhone nhờ chiến lược thu hoạch nhưng việc cải tiến, sáng tạo cái mới trên chiếc điện thoại này đã không còn là ưu tiên duy nhất.
Thay vào đó, công ty hướng đến các dịch vụ đi kèm, sản phẩm có liên quan để người tiêu dùng bị thu hút và có lý do để thay mới iPhone.
"Tim Cook vẫn để mảng iPhone chạy như bình thường nhưng chuyển hướng tập trung hơn cho phát triển dịch vụ trên nền tảng có sẵn". Chuyên gia Bailey của FBB nhận định.
Hãng tin CNN cho biết việc bán iPhone hãng năm vẫn đem lại lượng tiền lớn cho Apple nhưng giờ đây công ty đã có những mảng kinh doanh mới khác có tỷ suất lợi nhuận cao hơn, dễ dàng giữ chân người tiêu dùng với hệ sinh thái của họ hơn nữa.
"Tôi vẫn đang cố tưởng tượng xem điều gì sẽ xảy ra trong tương lai khi iPhone không còn là trung tâm duy nhất của hệ sinh thái Apple nữa", chuyên gia Tom Forte của Davidson cho biết.
Smartphone bão hoà, Tim Cook "đặt cửa" vào kính thực tế ảo iGlasses và xe điện iCar có giúp Apple lặp lại thành công của iPhone? Khi Tim Cook tiếp quản Apple từ Steve Jobs, công ty có giá trị thị trường là 349 tỷ USD. Sau 10 năm, con số tăng lên 2.500 tỷ USD. Apple đang là công ty có lợi nhuận cao nhất thế giới. Tuy nhiên, chu kỳ tăng trưởng của thị trường điện thoại thông minh đang dần đến mức bão hòa... Doanh số...