Chính “chỉ tiêu” đã tước quyền lưu ban/cho lưu ban của cả thầy và trò
Việc học sinh không có quyền lưu ban đều xuất phát từ 2 tiếng chỉ tiêu. Vì thế, bỏ chỉ tiêu thi đua cũng chính là đưa giáo dục trở về với giá trị thật vốn có.
Thời chúng tôi còn đi học, mỗi lần học sinh nào đó lơ là trong học tập thường được nghe thầy cô dọa “cho ở lại lớp”, chỉ nghe 3 tiếng ấy là đứa nào đứa nấy sợ xanh mặt và chăm chỉ học tập ngay.
30 năm trong nghề thì gần 10 năm đầu (từ 1994 đến khoảng 2007) giáo viên chúng tôi vẫn luôn sử dụng “câu thần chú” này để học sinh chăm lo học hành. Tuy nhiên, những năm từ 2007 trở về sau, cho đến nay câu thần chú “ở lại lớp” đã mất hẳn.
Vì chỉ tiêu học sinh không còn quyền được lưu ban (Ảnh minh họa: Vtv.vn)
Giáo viên không những không bao giờ nói trước học sinh câu nói ấy vì nói cũng bằng thừa, chính học sinh cũng nhận ra rằng học có yếu thế nào cuối cùng cũng được lên lớp thôi.
Điều vô lý, chính phụ huynh có nhu cầu cho con được ở lại lớp để lấy lại căn bản về kiến thức cũng còn không được. Thời trước là bị lưu ban nhưng nay lưu ban được xem là “quyền”, là ‘đặc ân” chỉ dành cho một số rất ít học sinh vô cùng đặc biệt.
Không ít người ngoài ngành đặt câu hỏi “Ai đã tước quyền lưu ban của học sinh?”. Là giáo viên? Hay là Ban giám hiệu?
Trong thực tế thì chưa có một hiệu trưởng, phó hiệu trưởng nào ra lệnh cho giáo viên buộc học sinh yếu phải lên lớp. Chưa có một văn bản, một quy định nào ở trường học không cho phép học sinh yếu lưu ban.
Nhìn ngoài là thế, nhưng chỉ giáo viên mới biết, mới hiểu sức mạnh của “sóng ngầm”, mới hiểu vì sao mình khó có thể làm khác.
“Học sinh yếu là do thầy cô dạy yếu”
Học sinh thì có em này, em kia. Có em thông minh nhanh nhẹn, học một hiểu mười, nhưng cũng có không ít em trí tuệ phát triển chậm nên giảng hoài vẫn không thể tiếp thu kịp.
Một em còn đỡ, có lớp xui xẻo gặp tới vài ba em có vấn đề về nhận thức, có những bé trí não không bình thường, thay vì làm giấy xác nhận khuyết tật nhưng nhiều gia đình không chịu.
Những bé này vẫn phải học như các bạn, không đ.ánh giá được dưới chuẩn. Vì thế, nếu ở lại cũng bị tính chỉ tiêu.
Tuy nhiên, để gây sức ép cho giáo viên không được cho học sinh ở lại lớp, họ thường quy chụp kiểu học sinh yếu là do giáo viên dạy chưa nhiệt tình, dạy chưa đúng phương pháp.
Video đang HOT
Có lần, tôi đ.ánh giá 4 học sinh đạt loại yếu. Phó hiệu trưởng nhà trường lúc đó nói rằng, tỷ lệ học sinh yếu của lớp cô khá cao nên từ tuần sau tôi sẽ thường xuyên vào lớp dự giờ xem cô dạy dỗ thế nào.
Là giáo viên, ai muốn giờ dạy của mình luôn có một người ngồi bên dưới nói là dự giờ nhưng thực chất ngồi xăm soi nhìn để bắt lỗi? Không muốn điều đó xảy ra thì chỉ còn cách đừng đ.ánh giá học sinh bị yếu.
Học sinh yếu, giáo viên phải bồi dưỡng trong hè
Cuối năm học, tôi và một số đồng nghiệp có học sinh yếu lưu ban. Hiệu trưởng nhà trường lúc đó, yêu cầu các thầy cô giáo lên kế hoạch ôn tập cho các em để tổ chức kiểm tra lại. Hiệu trưởng nói, kiểm tra lần 1 không đậu thì kiểm tra lần 2, nếu lần 2 không được thì kiểm tra lần 3.
Dạy suốt cả năm học, giáo viên chỉ được nghỉ 2 tháng hè nhưng lại được yêu cầu phải xuống trường (hoặc chở học sinh yếu về nhà) dạy phụ đạo.
Rồi lên kế hoạch ôn luyện, ra đề kiểm tra, chấm…thử hỏi giáo viên nào không cảm thấy phiền và mệt mỏi? Giáo viên không hoàn thành chỉ tiêu đầu năm sẽ không hoàn thành nhiệm vụ.
Trường học nào thì đầu năm cũng đưa ra biết bao là chỉ tiêu. Nào là chỉ tiêu lên lớp thẳng, chỉ tiêu huy động trẻ đến trường, chỉ tiêu về phổ cập, chỉ tiêu hiệu quả đào tạo…
Từng tổ, từng giáo viên cũng thống nhất chỉ tiêu (không thống nhất cũng không được) và bắt buộc thực hiện. Chỉ tiêu luôn ở mức 98 đến 99%, nghĩa là một lớp chỉ cần 1 em lưu ban cũng đã vượt chỉ tiêu đăng ký.
Khi giáo viên không đạt chỉ tiêu đăng ký, ít thì xếp hoàn thành nhiệm vụ (mức thấp), nhiều rất dễ rơi vào khung không hoàn thành nhiệm vụ.
Chẳng có giáo viên nào đi dạy mà muốn mình xếp loại không hoàn thành nhiệm vụ. Bởi thế, chẳng ai bảo ai cũng tự biết phải làm gì với những học sinh yếu kém.
Tất cả cũng tại 2 chữ “chỉ tiêu”
Không phải ban giám hiệu muốn gây sức ép cho giáo viên bởi suy cho cùng ban giám hiệu cũng từ giáo viên mà ra nên nhiều lãnh đạo rất thông cảm và thấu hiểu. Tuy nhiên, chính họ cũng chịu áp lực từ trên xuống, và cũng như giáo viên không thể làm khác.
Hiệu trưởng cũng phải chịu sức ép từ phòng giáo dục. Có lần, họp tổng kết năm học toàn ngành, trường tôi đã bị nêu tên vì chất lượng dạy học chưa tốt nên mới có nhiều học sinh xếp loại chưa hoàn thành.
Chưa dừng lại ở đó, nhà trường phải nêu nguyên nhân, hướng khắc phục trong thời gian tới. Học sinh lưu ban nhiều sẽ ảnh hưởng đến phổ cập giáo dục nên phòng giáo dục cũng đâu có được yên. Chỉ cần một trường học không đạt phổ cập giáo dục thì cả xã phường, kéo theo cả huyện thị ấy cũng không thể đạt.
Có thể thấy, nguồn gốc sâu xa dẫn đến việc học sinh không có quyền lưu ban đều xuất phát từ 2 tiếng chỉ tiêu. Vì thế, bỏ chỉ tiêu thi đua cũng chính là đưa giáo dục trở về với giá trị thật vốn có.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Một lớp giáo viên vừa phải dạy trực tiếp lẫn trực tuyến là bất khả thi
Phụ huynh cần cho con em mình đến trường, nhất là những học sinh từ lớp 7 trở lên, các em đã được tiêm 2 mũi vaccine nên đã đủ điều kiện để học tập trực tiếp.
Bắt đầu từ ngày 14/2 thì phần lớn học sinh cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông ở các tỉnh phía Nam đã trở lại trường học tập trực tiếp. Việc đưa học sinh trở lại trường là một nỗ lực rất lớn của nhiều ban ngành mà đặc biệt là vai trò của từng nhà trường trong việc thuyết phục, vận động phụ huynh học sinh.
Hiện nay, tình hình dịch bệnh ở các tỉnh phía Nam đã giảm mạnh về số ca nhiễm hằng ngày, nhiều tỉnh mỗi ngày chỉ còn trên dưới 10 ca bệnh. Vì thế, việc cho học sinh từ 12 t.uổi trở lên, đã được tiêm ngừa 2 mũi vaccine là điều kiện cần và đủ để các em trở lại trường học tập trực tiếp trong lúc này.
Tuy nhiên, tại các trường học thì vẫn còn hiện tượng một vài em học sinh/ 1 khối lớp chưa đến trường học tập trực tiếp vì phụ huynh chưa đồng ý nên vẫn đăng ký học trực tuyến.
Chính vì thế, nhiều trường học phải vừa triển khai dạy trực tiếp, vừa phải dạy trực tuyến khiến cho một số thầy cô vất vả hơn rất nhiều mà hiệu quả học tập trực tuyến của học trò cũng không được đảm bảo.
Một số phụ huynh ở các tỉnh phía Nam vẫn còn e ngại cho con em mình đến trường. (Ảnh minh họa: Ngọc Ánh)
Nhiều trường học đang phải vừa dạy trực tiếp, vừa trực tuyến trong một lớp học?
Bắt đầu từ ngày 14/2 thì đa phần các tỉnh phía Nam đã cho học sinh từ lớp 7 đến lớp 12 trở lại trường học tập trực tiếp sau 20 tuần học sinh phải học tập trực tuyến.
Trước khi cho học sinh trở lại học trực tiếp thì các nhà trường cũng đã có rất nhiều lần lấy ý kiến phụ huynh học sinh. Bên cạnh đó cũng có nhiều trường hợp phải động viên, thuyết phục phụ huynh cho học sinh đến trường.
Thế nhưng, sau những buổi học tập trực tiếp đầu tiên thì các trường học vẫn còn một số học sinh chưa đến trường do phụ huynh không đồng ý - cho dù giáo viên, nhà trường đã gọi điện thuyết phục nhiều lần.
Chính vì thế, các trường học phải có thêm kế hoạch giảng dạy cho những học sinh không tham gia học trực tiếp tại trường vì không thể để học sinh mất bài học hàng ngày. Nhưng, bố trí ai dạy và dạy như thế nào là cả một vấn đề rất lớn.
Vì bố trí giáo viên dạy riêng cho những em chưa tham gia học trực tiếp cũng đồng nghĩa là phải cân đối số tiết theo định mức của giáo viên trong trường. Nếu phát sinh thừa giờ thì lấy kinh phí ở đâu để chi trả cho giáo viên?
Trong khi, mỗi khối lớp chỉ còn một vài em học sinh chưa tham gia học trực tiếp, thậm chí có khối lớp hơn gần 500 học sinh nhưng chỉ còn 1 em học trực tuyến mà thôi. Nếu như những học sinh này là F0 thì không nói làm gì nhưng đằng này các em không phải là F0, không phải là F1...
Trước những khó khăn như vậy, nhiều trường học phải bố trí mỗi khối sẽ có 1 lớp vừa dạy trực tiếp, vừa truyền trực tuyến cho học sinh chưa thể đến trường học trực tiếp. Và, tất nhiên là nhà trường phải trang bị thêm máy móc để ghi hình các tiết dạy và bố trí đường truyền trực tuyến theo các link đã được tạo sẵn để học sinh học tập.
Nhưng, mỗi tiết học chỉ có 45 phút nên khi giáo viên vào lớp không có nhiều thời gian cho cả 2 "chiến tuyến". Trong khi, giáo viên phải thực hiện các thao tác lắp máy, mở email, mở link và phải đảm bảo đường truyền đến học trò của mình nên nhiều khi ảnh hưởng rất nhiều đến lớp học trực tiếp.
Bên cạnh đó, những thầy cô giáo được phân công dạy các lớp học này cũng phải vất vả hơn vì phải vừa phải soạn giáo án PowerPoint để kết hợp truyền cho học sinh học trực tuyến. Hơn nữa, không mấy giáo viên muốn mình đang bị camera ghi hình qua mỗi tiết dạy trên lớp.
Nhưng, điều đáng bàn ở đây là những học sinh không đến trường cũng rất khó để học tập, ghi chép vì khi ghi hình lớp học và truyền qua link cho học trò thì hình ảnh sẽ không rõ phần ghi chép của thầy cô ở trên bảng.
Đặc biệt, mỗi khi học sinh trong lớp trao đổi, thảo luận bài vở hoặc một vài em mà nói chuyện thì mic sẽ hút âm thanh trong lớp học nên phía bên học trực tuyến sẽ khó nghe được lời giảng của thầy cô đang giảng dạy ở lớp học trực tiếp.
Vừa dạy trực tiếp, vừa truyền trực tuyến sẽ không khả thi
Hiện nay, tình hình dịch bệnh ở các tỉnh phía Nam đã tạm thời lắng xuống, số ca nhiễm giảm mạnh trong khoảng vài tháng nay. Hơn nữa, chủ trương cho học sinh đến trường học tập trực tiếp không chỉ là kế hoạch của nhà trường mà đó là chủ trương của Chính phủ, của Bộ Giáo dục và các Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố...
Vẫn biết, sự lo lắng của phụ huynh đối với con em mình khi đến trường là lẽ thường tình vì mỗi gia đình chỉ có 1-2 đứa con. Song, trước khi các cơ quan chức năng ở địa phương có chủ trương cho học sinh trở lại trường học tập trực tiếp thì tất nhiên đã nghiên cứu, thăm dò ý kiến rất kỹ lưỡng.
Hơn nữa, hiện nay tất cả đã bình thường trong tình hình mới, người lớn đã đi làm, các cơ quan, các khu công nghiệp đã mở cửa, đường phố đi lại bình thường thì không có lí do gì để trường học không bình thường.
Nhất là học sinh từ 12 t.uổi trở lên đã được tiêm vaccine đầu đủ thì cần phải đến trường chứ không thể ở nhà học trực tuyến mãi được. Bởi, Bộ và các Sở đã có chủ trương tới đây đến học sinh từ mầm non, tiểu học cũng đến trường học tập trực tiếp thì những em đã tiêm vaccine lẽ nào lại không đến trường.
Thực ra, tâm lý lo lắng, e dè của một bộ phận học sinh không phải là không có lí do khi mà tình hình dịch bệnh vẫn đang có những diễn biến khó lường nhưng cả khối, cả trường đến học trực tiếp mà một vài phụ huynh vẫn chưa dám cho con em mình đến trường thì cũng là một bất cập rất lớn.
Việc dạy và học là kế hoạch chung của các nhà trường. Vì thế, nếu như trước đây cả trường đều thực hiện hình thức dạy và học trực tuyến thì giáo viên sẽ đầu tư cho một hình thức dạy học này mà thôi.
Khi nhà trường đã chuyển sang dạy trực tiếp thì tất nhiên là giáo viên sẽ chuyên tâm cho lớp trực tiếp của mình vì thầy cô phải đầu tư nhiều hơn cho số đông chứ không thể hướng vào một vài em học trực tuyến được.
Nếu như những học sinh mà không may là F0 thì nó lại là lẽ khác, nhà trường sẽ bố trí giáo viên dạy riêng vì đó là trường hợp bất khả kháng còn khi học sinh bình thường mà không đến trường học trực tiếp thì rất khó để nhà trường bố trí riêng giáo viên giảng dạy cho những học sinh này.
Chính vì thế, phụ huynh cần cho con em mình đến trường, nhất là những học sinh từ lớp 7 trở lên, các em đã được tiêm 2 mũi vaccine nên đã đủ điều kiện để trở lại trường học học tập bình thường như tất cả các bạn bè cùng trang lứa với mình.
Đừng tách con em mình ở một môi trường riêng lẻ vì điều này không hẳn là tốt cho học trò mà nó còn tạo ra nhiều áp lực cho thầy cô giáo ở các nhà trường. Hơn nữa, tình hình dịch bệnh ở các tỉnh phía Nam đã được kiểm soát khá tốt trong thời gian gần đây thì chẳng có lý do gì mà phụ huynh lại không cho con em mình đến trường học trực tiếp.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Giáo viên xưng "con" với hiệu trưởng mới chướng tai Học sinh xưng "con" với giáo viên khiến thầy cô phải có trách nhiệm hơn trong việc dạy học và giáo dục các em. Bài viết "Giáo viên không được gọi học sinh là 'con'?" ngày 12/2/2022 đăng tải trên Báo Lao Động nhận được sự bình luận trái chiều của dư luận. [1] Theo đó, nhà nghiên cứu Lại Nguyên Ân cho...