Chất bổ sung nào có thể gây mụn trứng cá?
Có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn gây mụn trứng cá, trong đó bao gồm cả việc sử dụng các chất bổ sung thông thường…
Một số thực phẩm bổ sung có thể gây ra mụn trứng cá hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh hiện có.
Một cách thông thường nhất, mụn trứng cá phát triển khi bã nhờn, chất béo mà tuyến bã nhờn tạo ra, cùng tế bào da chế.t, làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Điều này có thể gây ra mụn đầu trắng, mụn đầu đen và mụn nhọt… gây viêm và đỏ da.
Tuy nhiên, theo TS. Robin Evans, bác sĩ da liễu tại Trường Y Albert Einstein, mụn trứng cá là tình trạng phức tạp, chịu ảnh hưởng của các yếu tố di truyền, nội tiết tố, môi trường và cả chế độ ăn uống. Mụn trứng cá của mỗi người là duy nhất, cần được đán.h giá kỹ lưỡng bởi chuyên gia da liễu, để xác định nguyên nhân gây mụn và cách giải quyết những nguyên nhân đó.
Bất kỳ chất bổ sung nào cũng có thể gây ra mụn nếu cơ thể người dùng đặc biệt nhạy cảm với một trong các thành phần của sản phẩm.
Các vitamin như B6, B12; khoáng chất như i-ốt và các chất bổ sung xây dựng cơ bắp như testosterone, whey và axit amin chuỗi nhánh (BCAA) là thủ phạm lớn nhất.
Một số chất bổ sung có thể là thủ phạm gây ra hoặc làm trầm trọng hơn mụn trứng có hiện có.
1. Một số chất bổ sung có thể là nguyên nhân gây mụn trứng cá
Chất bổ sung vitamin B6 và B12
Việc dùng liều cao chất bổ sung vitamin B6 và B12 đã được chứng minh là gây mụn trứng cá hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá hiện có. Một giả thuyết được cho là quá trình trao đổi chất của Cutibacterium acnes ( C.acnes) – vi khuẩn liên quan đến mụn trứng cá – cần vitamin B12. Khi bổ sung vitamin, về cơ bản sẽ cung cấp chất dinh dưỡng cho vi khuẩn, có thể dẫn đến tình trạng viêm và mụn trứng cá.
Vitamin B6 và B12 liều cao cũng có liên quan đến bệnh trứng cá đỏ fulminans (một loại phát ban viêm trên mặt nghiêm trọng ảnh hưởng đến phụ nữ trẻ). Bệnh trứng cá đỏ được biểu hiện bằng các nốt đỏ lớn, mụn mủ thường xuất hiện trên mũi, cằm và/hoặc má.
Chất bổ sung i – ốt
I- ốt là một khoáng chất vi lượng quan trọng đối với chức năng tuyến giáp. Tuy nhiên, bạn khó để có đủ i- ốt từ chế độ ăn uống thông thường (trừ khi ăn nhiều cá nước mặn, rong biển hoặc muối chứa i- ốt).
Nhiều loại vitamin tổng hợp có chứa i- ốt để giúp thu hẹp khoảng cách này. Bạn cũng có thể nhận được một lượng lớn I -ốt từ các chất bổ sung tảo bẹ. Mặc dù vậy, các chất bổ sung có i- ốt (bao gồm cả tảo bẹ) có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá hiện có. Thông thường nhất, mụn trứng cá do i- ốt biểu hiện dưới dạng mụn mủ hoặc mụn đầu trắng bị viêm trên mặt và ngực.
Một nguyên nhân gây mụn trứng cá do chế độ ăn uống mà sữa là một trong những thủ phạm chính. Khi tiêu hóa protein trong sữa – váng sữa và casein – sẽ giải phóng một loại hormone giống như insulin. Đây được gọi là yếu tố tăng trưởng insulin 1 (IGF-1). Sự gia tăng IGF-1 này có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm mụn trứng cá.
Video đang HOT
Trên thực tế, các chất bổ sung protein whey có tác dụng đáng kể đối với insulin và IGF-1. Điều này là do chúng có nồng độ whey cao và hầu như không có chất béo.
Việc dùng liều cao chất bổ sung vitamin B6 và B12 đã được chứng minh là gây mụn trứng cá hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá hiện có.
Axit amin chuỗi nhánh (BCAA)
Giống như váng sữa, axit amin chuỗi nhánh (BCAA) thúc đẩy tiết insulin từ tuyến tụy và tăng IGF-1. Điều này cũng có thể dẫn đến sản xuất quá nhiều dầu. Dầu bị mắc kẹt trong tuyến bã nhờn, gây ra mụn và tổn thương do mụn.
Testosterone và các loại steroid khác
Các chất bổ sung xây dựng cơ bắp như testosterone và steroid, có thể làm tăng sản xuất bã nhờn, đặc biệt tập trung ở mặt và da đầu.
Mặc dù, bã nhờn có tác dụng bôi trơn và bảo vệ làn da, nhưng khi cơ thể sản xuất quá nhiều, có thể ngăn chặn quá trình bong tróc da bình thường, làm tắc nghẽn lỗ chân lông, gây mụn.
Hầu hết các trường hợp mụn trứng cá do thực phẩm bổ sung có xu hướng hết trong vòng vài tuần sau khi ngừng dùng các sản phẩm này hoặc giảm liều dùng.
Tuy nhiên, hãy trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi thay đổi phác đồ điều trị, nhất là đối với những trường hợp đang được bác sĩ kê đơn để điều trị một tình trạng sức khỏe nào đó hoặc khi bạn bị thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng.
2. Điều trị mụn trứng cá như thế nào?
Nếu mụn trứng cá là do dùng chất bổ sung, việc điều trị có thể đơn giản như ngừng dùng các chất bổ sung này hoặc giảm liều lượng.
Tuy nhiên, nguyên nhân gây mụn trứng cá thường phức tạp hơn và có thể có nhiều yếu tố góp phần gây nên.
TS. Evans cho biết, điều trị mụn trứng cá không phải là phương pháp điều trị theo khuôn mẫu và thường bao gồm chế độ bôi thuố.c theo toa, liệu pháp toàn thân khi cần thiết, làm sạch mụn đầu đen chuyên nghiệp, thay đổi chế độ ăn uống, xét nghiệm độ nhạy cảm với thực phẩm…
Thay đổi chế độ ăn uống có thể tạo ra sự khác biệt đối với một số người, TS. Evans khuyến nghị:
Uống nhiều nước hơn
Giảm tiêu thụ sữa
Hạn chế lượng muối ăn vào cơ thể
Tránh các loại thực phẩm siêu chế biến…
Tại sao mụn trứng cá có vẻ khỏi rồi vẫn phải điều trị duy trì?
Rất nhiều bệnh nhân bị mụn trứng cá tái đi tái lại nhiều lần dù được điều trị ở cơ sở y tế có uy tín.
Đó là vì hầu hết các bệnh nhân cứ thấy đỡ hoặc hết mụn là ngừng thuố.c hoặc không tuân thủ tái khám...
1. Điều trị mụn trứng cá dễ hay khó?
Mụn trứng cá bao gồm mụn đầu trắng, đầu đen, sẩn viêm đỏ, mụn mủ, mụn bọc và nang. Khoảng 90% bệnh nhân bị trứng cá là do da dầu gây bít tắc - viêm lỗ chân lông - bội nhiễm vi khuẩn. Dù loại bỏ được mụn nhưng bã nhờn vẫn tiết, lỗ chân lông vẫn tắc, vi khuẩn tiếp tục gây viêm nên tiếp tục tạo mụn mới.
Nguyên nhân tăng tiết bã là do tăng hoặc thay đổi hormone (điều này thấy rõ nhất khi phụ nữ đến kì kin.h nguyệ.t sẽ tăng xuất hiện mụn); do di truyền liên quan đến cấu trúc gen; do dùng mỹ phẩm kém chất lượng; tiếp xúc với ánh nắng mặt trời; ăn uống, vệ sinh da kém, stress, thức khuya...
Điều trị mụn trứng cá có thể dễ hoặc khó tùy thuộc vào mức độ của tình trạng da.
Điều trị mụn trứng cá bao gồm sử dụng kem bôi, gel hoặc thuố.c uống. Thông thường, các loại kem và gel trị mụn tại chỗ được khuyên dùng nếu số lượng mụn ít, trong khi thuố.c uống được khuyên dùng dựa trên nguyên nhân cơ bản gây ra mụn. Ngoài ra còn có nhiều loại thực phẩm chức năng và mỹ phẩm điều trị và chăm sóc da mụn, tổng hợp lại bao gồm:
Các sản phẩm rửa làm sạch da và mụn. Các sản phẩm bổ gan, tăng cường giải độc và hỗ trợ chức năng gan . Các sản phẩm chống lão hóa, hạn chế đứt gãy, tái tạo collagen cho da. Các thuố.c tăng cường miễn dịch của da. Các sản phẩm chống tăng chuyển tiết bã nhờn thành nhân mụn. Ngoài ra, còn các loại chống nắng, làm trắng da, dưỡng ẩm...
Các bác sĩ sẽ căn cứ tình trạng mụn, lứa tuổ.i, yếu tố gia đình, các nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp của mụn... để thiết kế phác đồ điều trị phù hợp với từng người bệnh nhằm đạt hiệu quả cao, thuận tiện và hạn chế tái phát.
Ngoài ra, có thể sử dụng một số kỹ thuật sử dụng ánh sáng, lấy nhân mụn, trích các nang mụn... để tăng hiệu quả điều trị. Các bệnh nhân cũng được khuyên nên hạn chế đồ ăn chiên rán và không thức khuya.
Điều trị mụn trứng cá dễ hay khó tùy thuộc vào mức độ của tình trạng da và cách mỗi người phản ứng với liệu trình điều trị, thậm chí trong quá trình điều trị mới tìm ra sản phẩm phù hợp nhất. Điều này là do mỗi người có loại da khác nhau và có thể phản ứng khác nhau với các sản phẩm điều trị.
Các vấn đề khác như viêm da cơ địa hoặc các tình trạng da liễu khác cũng làm tăng khả năng phức tạp của việc điều trị mụn trứng cá. Vì vậy người bệnh không nên tự ý điều trị mà cần đến các cơ sở y tế thăm khám. Khi được kê đơn thì cần kiên trì dùng thuố.c. Nếu tình trạng mụn trứng cá không cải thiện ngay cả sau khi sử dụng các sản phẩm trị mụn thì cần tái khám với bác sĩ da liễu để có được phương pháp điều trị phù hợp.
Mụn trứng cá nặng hay tái phát phải điều trị duy trì trong nhiều năm.
2. Điều trị duy trì ngăn ngừa mụn trứng cá tái phát
Mụn được xếp vào dạng bệnh da mạn tính nên hay tái phát nếu sau điều trị mà không có quy trình dự phòng phù hợp. Điều trị mụn hoàn hảo gồm 3 bước:
Bước 1: điều trị tấ.n côn.g
Bước 2: điều trị duy trì
Bước 3: chăm sóc dự phòng
Điều trị duy trì là sử dụng các phương pháp điều trị thích hợp để đảm bảo mụn trứng cá được giữ nguyên ở tình trạng thuyên giảm khi đã đạt được ở mục tiêu điều trị tấ.n côn.g trước đó. Mức độ điều trị duy trì phụ thuộc vào:
Tiề.n sử mụn trứng cá nặng
Tiề.n sử gia đình có mụn trứng cá mạn tính và kéo dài
Mụn có xu hướng để lại sẹo
Bệnh nhân trong thời gian chờ đợi các can thiệp điều trị
Tình trạng tiết bã nhờn nặng
Bệnh khởi phát sớm và nhanh chóng ở lứa tuổ.i thiếu niên
Có tiề.n sử tái phát trứng cá
Bệnh nhân là nữ có rối loạn nội tiết.
Thời gian điều trị duy trì tùy thuộc các tình trạng trên, thường là từ 3-6 tháng sau điều trị tấ.n côn.g, trứng cá tái phát thì phải duy trì 6-12 tháng.
Các bệnh nhân nặng hay tái phát phải điều trị duy trì trong nhiều năm. Các thuố.c điều trị duy trì được khuyến cáo là azelaic acid, retinoid bôi, adapalen... Trường hợp nặng có thể phải duy trì retinoid uống. Trên thực tế, nhiều bệnh nhân cứ thấy đỡ hoặc hết mụn là ngừng thuố.c hoặc không tuân thủ tái khám dẫn đến mụn tái đi tái lại, khó điều trị...
Các biện pháp giúp loại bỏ mụn đầu đen Mụn đầu đen là một dạng nhẹ của mụn trứng cá và thường hình thành trên mặt, đặc biệt là ở mũi và cằm, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện ở lưng, ngực, cổ, cánh tay và vai. 1. Nguyên nhân gây mụn đầu đen Mụn đầu đen hình thành khi một nang lông trên da bị tắc hoặc bít lại. Các...