Cây khôi nhung, cây hà thủ ô quý thế nào mà khiến 8X Bắc Kạn bỏ việc nhà nước về trồng la liệt?
Từ bỏ công việc nhà nước, chàng trai Hoàng Văn Luân (SN 1987, trú tại thôn Phiêng Bang, xã Văn Lang, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn) quyết định về vỡ đất trồng các loại cây dược liệu, trong đó có cây khôi nhung, cây hà thủ ô quý hiếm.
Luân còn thành lập HTX trồng và sản xuất dược liệu Bảo Châu do mình làm giám đốc.
Cách quốc lộ 3 chừng 40km, nằm trên trục tuyến đường Lãng Ngâm – Na Rì, khi chúng tôi đến, ngôi nhà mới hai tầng khang trang của anh Hoàng Văn Luân, Giám đốc HTX trồng và sản xuất dược liệu Bảo Châu đã gần hoàn thiện, cạnh đó là ngôi nhà gỗ 3 gian bừa bộn cây dược liệu.
Giám đốc HTX trẻ tuổi cười bảo: “Chịu bừa bộn tí thôi, mấy bữa hoàn thiện nhà rồi sẽ không còn như này nữa. Ngôi nhà cũ sẽ được sửa chữa nâng cấp thành xưởng sản xuất, chế biến dược liệu của HTX”.
Xưởng hiện tại của HTX do anh Luân, xã Văn Lang, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn khá chật hẹp nên phải để một phần nguyên liệu tại ngôi nhà cũ của anh Hoàng Văn Luân.
Anh Luân kể, năm 2011, anh tốt nghiệp Viện Y học Cổ Truyền Tuệ Tĩnh. Ra trường, anh làm việc tại Hội Đông y tỉnh Bắc Kạn hơn 1 năm. Vậy nhưng, thấy các cây dược liệu dần khan hiếm, bà con thì lên rừng kiếm bán cho thương lái Trung Quốc nên anh rất xót ruột.
Bởi vậy, anh quyết định bỏ công việc nhà nước để gắn bó với các cây dược liệu và thành lập HTX trồng và sản xuất dược liệu Bảo Châu.
Anh Luân cho biết, lúc đầu, khi vận động mọi người cùng tham gia HTX, các thành viên đều từ chối. Họ bảo không biết có lợi nhuận không, có bán được không, chưa kể các thủ tục giấy tờ, thuế má… Sau nhiều lần thuyết phục, HTX trồng và sản xuất dược liệu Bảo Châu chính thức có 7 thành viên ban đầu.
Lúc đầu, cây dược liệu do HTX trồng chỉ để bán cho Hội Đông y các tỉnh, bán cho các công ty dược… nhưng sau đó, anh Luân quyết định sản xuất, tạo ra những sản phẩm dược liệu có giá trị gia tăng cao hơn, các sản phẩm dược liệu này được gắn sao OCOP.
Theo anh Luân, hiện nay, HTX trồng và sản xuất dược liệu Bảo Châu đang trồng cây dược liệu trên diện tích gần 20ha. Các cây dược liệu được trồng chủ yếu là: cây hà thủ ô, cà gai leo, giảo cổ lam, cây ba kích, cây khôi nhung và cây kim ngân hoa. Các sản phẩm từ cây dược liệu của HTX hiện đều đã được công nhận sản phẩm OCOP.
Một số sản phẩm từ cây dược liệu của HTX trồng và sản xuất dược liệu Bảo Châu.
“Các sản phẩm dược liệu do HTX sản xuất, chế biến đều là những sản phẩm rất tốt cho sức khỏe. Cao cà gai leo hỗ trợ điều trị về gan, giải độc gan, mát gan, tốt cho người uống bia, hỗ trợ điều trị viêm gan B, gan nhiễm mỡ. Cao thảo dược đặc trị tiểu đường, dạ dày – đại tràng. Còn cao gồm cây cà gai leo, dây gắm, kê huyết đằng… có công dụng điều trị thấp khớp, đau khớp, phong thấp, thống phong, liệt mặt ngoại biên và hỗ trợ điều trị tai biến mạch máu não”, anh Luân nói.
Vườn ươm cây cà gai leo của HTX trồng và sản xuất dược liệu Bảo Châu do anh Luân, xã Văn Lang, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn làm giám đốc.
Theo anh Luân, hiện nay xưởng sản xuất khá chật chội, cần mở rộng hoặc làm mới. Phía sau nhà Luân là một lò sấy, nấu cây dược liệu được dựng kiên cố bằng gạch cùng nhà xưởng.
Anh Luân đang dự định mở rộng quy mô ươm trồng do vườn ươm của HTX hiện chưa đáp ứng được nhu cầu ươm cây giống.
“Mỗi ngày chúng tôi sản xuất được 50 thành phẩm mỗi loại. Chỗ chúng tôi hiện nay đang tập trung vào các sản phẩm như cao thảo dược, trà túi lọc, cao cà gai leo. Giá cao thảo dược, cao cà gai leo từ 230.000 – 250.000 đồng/lọ, trà thì 50.000 đồng/hộp”, anh Luân giới thiệu.
Anh Luân cho biết thêm, hiện thành viên HTX đã lên đến 10 người, ngoài ra còn thuê thêm 3 lao động thường xuyên, bao tiêu nguồn cây dược liệu cho bà con địa phương.
Nhờ được sự quan tâm của các cấp ngành và chính quyền, hỗ trợ trong việc xúc tiến thương mại, chương trình về OCOP, quảng bá sản phẩm rộng rãi mà sản phẩm của HTX bán ra khá ổn định.
Trao đổi với PV Dân Việt, ông Phạm Ngọc Thịnh, Trưởng Phòng NNPTNT huyện Na Rì (tỉnh Bắc Kạn) khẳng định, đây là mô hình mới, phù hợp với định hướng chung chỉ đạo phát triển cây dược liệu ở địa phương.
“Huyện Na Rì có 2 HTX về dược liệu, sản phẩm chủ yếu là cà gai leo, cao gắm và trà giảo cổ lam. Chúng tôi hỗ trợ các HTX về quy trình hướng dẫn trồng các loại cây, nhà xưởng thì lồng ghép các nguồn vốn để hỗ trợ HTX như vốn sự nghiệp kinh tế của huyện, vốn Nghị quyết 08…”, Trường Phòng NN&PTNT huyện Nà Rì thông tin.
Ông Nguyễn Ngọc Cương, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Bắc Kạn cho biết, cuối năm 2019 UBND tỉnh Bắc Kạn có ban hành Đề án về phát triển, cơ cấu lại ngành nông nghiệp, trong đó có định hướng phát triển cây dược liệu. Đây là một trong hai ngành hàng dự kiến kết nối với trục sản phẩm quốc gia.
“Cây dược liệu có nhiều loại, phù hợp với từng điều kiện. Hiện nay tỉnh Bắc Kạn cũng đang xây dựng kế hoạch chi tiết trồng cây dược liệu và đi khảo sát tại các địa bàn trong tỉnh. Chúng tôi luôn khuyến khích các sơ sở trồng, chế biến cây dược liệu có gắn kết đầu ra đã có từ trước đó tiếp tục phát huy”, ông Cương nhấn mạnh.
Ở đây dân lên núi Cấm tìm thứ cây dây leo, củ, quả hình thù kỳ dị này mang về để làm gì?
Bảy Núi (An Giang) được mệnh danh là nơi sinh trưởng của vô số loài "kỳ hoa dị thảo" hoang dại và thanh khiết. Giờ đây, "kho" dược liệu quý này đang bị khai thác quá mức dẫn đến cạn kiệt.
Theo chân "đội quân" thiện nguyện
Họ là những nông dân "chân đất", quanh năm bám ruộng vườn. Nhưng khi nhà thuốc từ thiện cần dược liệu giúp người, họ xung phong lên núi sưu tầm.
Sáng sớm, núi Cấm còn đang ẩn hiện trong làn sương mờ lảng đảng, "đoàn quân" tầm dược do Hai Tùng (Nguyễn Thanh Tùng, 51 tuổi, ngụ xã Long Giang, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang) dẫn đầu từng bước "đạp mây" lên đỉnh núi. Ở cái tuổi "ngũ tuần", nhưng dáng dấp Hai Tùng rắn rỏi, xông xáo.
Chỉ tay về phía cánh rừng bên vách điện Cửu Phẩm, Hai Tùng nói rằng: "Ngày trước núi Cấm có vô số loài dược liệu quý hiếm. Sau này, người ta đào bới củ, gốc đem bán cho khách du lịch nên nguồn dược liệu cạn dần. Hiện nay, chúng tôi sưu tầm chủ yếu là cây hàn the, đầu khấu, chó đẻ (diệp hạ châu), huyết rồng, đỗ trọng, phục linh, gấm đen, câu đằng, gùi đỏ...".
Muốn lấy được nguồn dược liệu, "đội quân" hái thuốc phải leo trèo lên ngọn cây cổ thụ cao, chặt từng đoạn đem xuống. Anh Nguyễn Văn Ấm (40 tuổi) được mệnh danh là "vượn rừng", bởi có biệt tài leo cây hái thuốc rất "cự phách".
"Có những cây cao hàng chục mét chỉ cần cột sợ dây thừng ngang thắt lưng là Ấm leo thoăn thoắt. Những dây huyết rồng sống bám cả trăm năm trên cây cổ thụ được chặt đem xuống gọn gàng. Nhiều lúc đi vào rừng lạc đường, cả nhóm phải nhờ Ấm chọn những cây cổ thụ cao nhất để nhắm hướng mới tìm đường thoát ra được" - Hai Tùng nói.
"Đội quân" tầm dược này đã hình thành cách nay hơn 20 năm, với những cảnh đời khác nhau nhưng có cái tâm thiện nguyện. Thời điểm nào nhà thuốc cần nguồn dược, mọi người tạm gác chuyện làm ăn, cùng nhau lên núi, băng rừng hái thuốc.
Ông Cao Văn Thum (70 tuổi, ở xã Hội An, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang) cho biết, mỗi lần nghe "đội quân" hái thuốc tổ chức đi xa, ông Thum hăng hái tham gia. Đó là cách để sẻ chia tấm lòng thiện nguyện đối với bệnh nhân nghèo.
"Quan trọng, mình phải sống lạc quan, yêu đời thì dù khó khăn thế nào sẽ vượt qua, không cần đợi đến giàu mình mới tham gia từ thiện cùng bà con" - ông Thum chia sẻ.
Vừa sưu tầm, vừa bảo tồn
Đến hẹn lại lên, khoảng mùng 5 tháng 5 (âm lịch) thì "đội quân" hái thuốc do ông Tùng tập hợp từ 60-70 người đi khắp nơi tìm dược liệu. Chuyến đi hái thuốc thường kéo dài cả tháng, do đó họ mang theo dụng cụ nấu ăn.
"Đi tới đâu, nấu ăn tới đó. Mỗi người hỗ trợ một tay. Làm riết thành quen. Sưu tầm dược liệu tuy vất vả nhưng vui. Những chuyến đi trải nghiệm trong rừng sâu nhọc nhằn mới thấy được giá trị quý báu của cuộc sống" - ông Tùng phấn khởi nói.
Mặc dù đi sưu tầm dược nhiều như vậy, nhưng anh em trong "đội quân" hái thuốc rất ý thức việc bảo tồn nguồn dược liệu, bởi chúng đang "cạn" dần.
Trước đây, vùng Bảy Núi nói chung và núi Cấm nói riêng được biết đến là "kho" dược liệu tự nhiên. Thế nhưng, hiện nay do tình trạng khai thác quá mức nên nguồn dược ở đây cạn dần theo thời gian.
Vùng Bảy Núi có khoảng 650 loài dược liệu. Trong đó, núi Cấm có khoảng 300 loài, mang dược tính cao, điều trị rất công hiệu đối với nhiều loại bệnh. Dược liệu Bảy Núi không những được bày bán ở địa phương mà còn được trao đổi và lưu hành trong cả nước.
Từ những kinh nghiệm sử dụng phong phú, các lương y đã đúc kết được nhiều bài thuốc tâm đắc trong việc trị bệnh cứu người. Từng tiếp xúc với ông Nguyễn Thiện Chung (lương y xứ núi Tịnh Biên) rất am hiểu về sự sinh trưởng của các loài sơn dược ở đây.
Theo ông Chung, hiện nay ở vùng Bảy Núi cây thảo dược bị người dân đào quá mức. Hàng loạt nguồn dược liệu quý có nguy cơ bị tuyệt chủng. Điển hình như: cây mướp gai, cây thiên niên kiện, ba kích, bí kỳ nam, chỉ sát, thần sạ hương, cây gió lửa, hoàng đằng, ngải móng trâu, bách bộ, thiên môn... tại khu vực núi Cấm hầu như không còn nữa.
Giờ đây, "kho" sơn dược vùng Bảy Núi "cạn" dần theo thời gian. Giờ đã đến lúc người dân, doanh nghiệp cũng như các nhà chuyên môn phải chung tay bảo tồn các loài thuốc quý từng tồn tại nơi đây.
Những năm gần đây, ông Chung đã trồng hơn 130 loại dược liệu quý dưới tán rừng 3ha. Bước vào khu vực nhà ông, chỗ nào cũng trồng loại thuốc quý, trên cây lẫn dưới mặt đất.
Ông Chung bày tỏ: "Mấy năm nay, tui trồng gừng gió, nghệ xà cừ, ngải sậy. Ngoài ra, tui còn dốc công sưu tầm trồng lại những cây dược liệu mất giống vốn hiện hữu ở vùng Bảy Núi".
Ở vồ Ông Bướm, mảnh rừng của gia đình ông Út Tươi (85 tuổi) trồng bảo tồn được dây huyết rồng và cây quỹ kiến sầu hàng chục năm tuổi, góp phần duy trì được nguồn gien quý hiếm ở chốn non cao này.
Theo bà con sống lâu năm trên núi Cấm cho hay, dọc theo các con đường mòn qua các vồ, điện, có nhiều điểm bày bán sơn dược cho du khách. Do đó, nguồn dược liệu bị khai thác theo kiểu triệt hạ từ cây cho đến gốc.
"Các loài thuốc quý như: hà thủ ô đỏ, mạch môn, dẻ quạt, tam thất, ba gạc, sâm cau, bướm bạc, bạch phấn trấn... dường như hiếm gặp. Hiện nay, bên vồ Thiên Tuế, người ta trồng dược liệu để bảo tồn rất nhiều" - Út Tươi chậm rãi nói.
Chiều buông! Rừng núi Cấm khuất mờ trong mây. Chúng tôi nhanh chân "tuột dốc" cũng là lúc "đội quân" hái thuốc hối hả mang dược liệu xuống núi sau những ngày gian truân, vất vả.
Chiêm ngưỡng giò lan phi điệp tím khiến dân chơi "đứng ngồi không yên" Giò lan phi điệp tím của anh Nguyễn Trìu (Bắc Kạn) được giới chơi lan mệnh danh là "kỳ hoa dị thảo" khi lưỡi hoa sở hữu một màu đỏ như son. Chiêm ngưỡng giò lan phi điệp tím khiến dân chơi "đứng ngồi không yên" Anh Nguyễn Trìu (Bắc Kạn), chủ nhân của giò lan phi điệp tím có tên là "Mắt...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Bóc giá xế hộp Quốc Trường "Về nhà đi con" thường xuyên lái đi dạo phố

Quạt sưởi cho diện tích lớn

Khởi động chiến dịch hỗ trợ 10.000 mẹ bỉm sữa bán hàng online

Thứ quả đen sì, trước rụng đầy đồi thành đặc sản "gây nghiện" được chị em săn lùng

"Hồi sinh" thần kỳ thứ tưởng đã biến mất ở Việt Nam, nhiều người "ôm tiền khủng"

Sầu riêng tăng giá kỷ lục, thương lái lùng mua, nông dân tiếc "hùi hụi"

Không theo số đông, gia đình trẻ tậu được nhà vì tư duy làm liều

Hà Nội chuyển rét đậm: Áo phao đại hàn đắt khách, chủ shop 3 ngày bán được nghìn chiếc thu lợi trăm triệu

Loạt tủ lạnh cỡ lớn giảm giá mạnh

Mùa Noel ghé thăm căn hộ view sông Hồng tuyệt đẹp với từng góc nhỏ ấm cúng, sang trọng của cặp vợ chồng trẻ

Đem đất sét về nặn chơi, quyết không bán dù khách "đòi" mua

Nhộn nhịp thị trường đồ trang trí, quà tặng Noel
Có thể bạn quan tâm

Đắm mình trong sắc đỏ rực rỡ của hoa gạo giữa núi đồi ở đèo Pha Đin
Du lịch
08:35:02 12/03/2025
Thủ đoạn buôn lậu của Chủ tịch Công ty Đất hiếm Việt Nam
Pháp luật
08:30:25 12/03/2025
Va chạm với xe đầu kéo, 2 học sinh lớp 9 tử vong tại chỗ
Tin nổi bật
08:27:42 12/03/2025
Chọn 1 lá bài để biết trong năm nay bạn có nên đổi công việc không?
Trắc nghiệm
08:27:14 12/03/2025
Phiến quân bắt giữ 35 hành khách trong vụ tấn công tại Tây Nam Pakistan
Thế giới
08:17:47 12/03/2025
Cha tôi, người ở lại - Tập 11: Bố ruột trả bố nuôi 1 tỷ để đòi lại con
Phim việt
08:09:27 12/03/2025
Thêm một tựa game nữa giảm giá sập sàn trên Steam, khuyến mãi 90% cho người chơi
Mọt game
08:04:50 12/03/2025
Hoang mang tột độ: Kim Sae Ron bị công ty Kim Soo Hyun ép đi tiếp khách, uống rượu trước khi gây tai nạn?
Sao châu á
07:56:00 12/03/2025
Diễn viên Việt bị ung thư tuyến giáp giai đoạn 2
Sao việt
07:40:20 12/03/2025
Thực phẩm an toàn cho người cao huyết áp
Sức khỏe
07:07:52 12/03/2025