Cảnh giác với ’sát thủ thầm lặng’ của thế kỷ

Các nhà khoa học từng cảnh báo, trong thế kỷ 21, nhân loại không chỉ phải đối phó với những bệnh nguy hiểm như HIV/AIDS, ung thư, lao phổi, mà hiểm họa từ bệnh tim mạch là thực sự nguy hiểm với tỷ lệ tử vong hàng đầu.

Bệnh tim mạch thường đi kèm các biến chứng khó lường – Ảnh: Shutterstock

Tuy nhiên, ý thức phòng tránh bệnh tim mạch ở nước ta vẫn còn ở mức thấp, khiến “sát thủ thầm lặng” nhanh chóng gia tăng mức độ đe dọa cộng đồng trong thời gian qua.

Kẻ thù nguy hiểm số 1 của sức khỏe

Theo công bố mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ người chết vì bệnh tim cao gấp 5 lần so với tổng số người chết vì lao, AIDS và sốt xuất huyết cộng lại. Hằng năm trên thế giới có hơn 17 triệu người tử vong do các bệnh lý tim mạch. Ước tính đến năm 2015 con số này lên tới 20 triệu người/năm. Tới 80% nạn nhân chết vì tim mạch thuộc các nước đang phát triển. Các chuyên gia về sức khỏe xếp tim mạch vào loại bệnh có nguy cơ gây tử vong hàng đầu.

Điều khiến bệnh tim bị coi là “sát thủ thầm lặng” và nguy hiểm nhất, đó là do diễn tiến âm thầm, người bệnh hầu như không thấy triệu chứng hay các biểu hiện rõ rệt để điều trị kịp thời. Đa số bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, đi kèm các biến chứng khó lường như đột quỵ, thậm chí đột tử. Ngoài ra, khi đã mắc bệnh tim mạch, việc điều trị rất tốn kém, khó khăn đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng sống, trở thành gánh nặng cho gia đình.

Nhiều người vẫn mơ hồ về bệnh tim mạch !

Mặc dù là căn bệnh giết người số một của thế kỷ 21, song ý thức phòng tránh của cộng đồng các nước đang phát triển như VN còn rất hạn chế. Tỷ lệ người mắc bệnh tim mạch ở nước ta ngày càng tăng đến mức báo động. Theo ước tính của Hiệp hội Tim mạch thế giới, đến năm 2017, bình quân cứ 5 người VN thì sẽ có 1 người mắc bệnh lý tim mạch. Đa số người dân còn khá mơ hồ về bệnh tim mạch, từ nguyên nhân mắc bệnh cho đến việc chủ động phòng tránh. Mới đây, một cuộc khảo sát do Vnexpress thực hiện cho thấy kiến thức về bệnh tim mạch của người dân còn rất thấp: có đến 88% người tham gia khảo sát cho rằng bệnh tim chỉ tìm đến một số đối tượng nhất định như người thừa cân, người cao tuổi hoặc có di truyền từ gia đình.

Trên thực tế, bệnh tim có thể xảy đến với bất kỳ ai, ở bất kỳ độ tuổi, thể trạng, giới tính. Với lối sống công nghiệp hiện nay, bệnh tim mạch ngày càng trẻ hóa, có bệnh nhân đột tử khi mới 25 tuổi. Thậm chí, có trường hợp 21 tuổi đã bị tăng huyết áp, 28 tuổi bị nhồi máu cơ tim. Theo một điều tra của Viện Tim mạch quốc gia, nước ta hiện có khoảng 10 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp, tỷ lệ tăng huyết áp ở người từ tuổi 25 trở lên là 25,1%. Đây chính là mối nguy cơ rất lớn mà bất kỳ ai cũng phải có ý thức phòng ngừa.

Phòng tránh: chìa khóa then chốt chống bệnh tim

Các chuyên gia tim mạch từ lâu đã khuyến cáo, chúng ta cần sớm thay đổi nhận thức về bệnh tim mạch, không nên lơ là vì “sát thủ thầm lặng” này không “chừa” một ai. Bên cạnh đó phòng tránh chính là yếu tố quan trọng nhất để giảm thiểu những rủi ro cho sức khỏe.

Việc phòng tránh bệnh tim mạch không khó, chỉ cần điều chỉnh lại lối sống: không hút thuốc lá; năng vận động; duy trì cân nặng hợp lý; kiểm soát các vấn đề sức khỏe như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, cholesterol cao; tránh căng thẳng; xây dựng chế độ ăn hợp lý. Một nghiên cứu của Anh công bố trên tạp chí y khoa The Lancet cho biết, đi bộ mỗi ngày thêm 2.000 bước chân sẽ giảm được 8% nguy cơ tim mạch.

Theo các chuyên gia, một chế độ ăn khoa học là yếu tố then chốt trong việc giữ cho trái tim khỏe. Tăng cường rau xanh và trái cây, giảm thức ăn chứa nhiều chất béo có nguồn gốc từ động vật, đặc biệt là nội tạng. Không nên sử dụng mỡ động vật để chế biến thực phẩm vì có nhiều a xít béo bão hòa, cholesterol không có lợi cho sức khỏe. Khi nấu nướng, chiên xào nên ưu tiên sử dụng dầu thực vật như nhãn hiệu dầu đậu nành Simply, được Hội Tim mạch VN khuyên dùng. Các nghiên cứu cho thấy, dầu đậu nành nguyên chất chứa hơn 80% a xít béo chưa bão hòa, có tác dụng làm giảm đáng kể cholesterol trong máu, đặc biệt là cholesterol xấu. Trong dầu đậu nành chứa nhiều omega-3, omega-6 và omega-9 – là các chất béo tốt cho tim mạch.

Như vậy, lối sống lành mạnh kết hợp cùng chế độ ăn uống hợp lý sẽ là biện pháp hữu hiệu để đẩy lùi bệnh tim mạch – “sát thủ thầm lặng” của thế kỷ 21.

Y Linh

Theo TNO