Canh cá rìa hoa thuyền chài

Là vùng biển nổi tiếng đa dạng hải sản ở miền Bắc, Quảng Ninh được thiên nhiên ưu đãi đường bờ biển dài với vùng vịnh kín, nhiều loại hải sản đặc sắc, trong đó có cá rìa.

Cá rìa đã ngon, trở thành đặc sản, cá rìa hoa thì càng tuyệt vời hơn. Tuy nhiên, nhiều thực khách vẫn chưa biết hoặc thắc mắc cá rìa hoa có gì đặc biệt?

Canh cá rìa hoa nấu chua.

Nhiều ngư dân dày kinh nghiệm đi biển cho biết, cá rìa hoa có tên gọi này bởi trên thân hình có nhiều chấm tròn, nâu đen, đều nhau khắp thân, đẹp như hoa văn của cá ngừ hoặc cá song hoa. Mình cá còn có một số sọc xiên hẹp ở bên đầu, sọc từ mép miệng đến dưới mắt là rõ nhất. Đầu cuối của vây lưng có đám sọc màu nhạt.

Cá rìa hoa thân dẹp tròn, da trơn, màu nâu xám, kích cỡ khoảng 15-30cm, vây sắc xanh nhạt, đầu nhỏ, mắt đen tròn. Mình cá hình bầu dục dài và dẹt hai bên. Cá rìa hoa miệng nhỏ, 2 lỗ mũi nằm đều bên miệng cá. Vây ngực hình tròn lớn vừa phải. Vây đuôi bằng phẳng hoặc hơi chia thuỳ.

Nhiều nơi cá rìa hoa còn được gọi là cá rìa bông hay cá rìa công. Đây là giống cá rìa sống và kiếm ăn ở tầng đáy, có nhiều ở vùng biển Tuần Châu, Vân Đồn, Cô Tô… Cá thường sống trong các ghềnh đá, bãi rạn san hô nên rất khó đánh bắt. Loại cá này trưởng thành và sung mãn nhất vào độ từ tháng 2 đến tháng 5 âm lịch. Con nhỏ có thể vài lạng. Con lớn có thể to hơn bàn tay người lớn khép lại, có thể đạt trên 2kg. Cá rìa có thể đánh lưới hoặc câu. Mồi câu cá rìa rất đơn giản chỉ cần giò.

Cá rìa hoa dày mình, thịt trắng, mềm đặc biệt thơm ngon và ít mùi hoi đặc trưng của giống cá rìa. Đây là loài hải sản tươi ngon, khá hiếm nên không phải lúc nào thực khách cũng có thể trông thấy hoặc mua được ngoài các chợ hải sản. Cá rìa hoa nấu được rất nhiều món ăn ngon nhưng đơn giản, dễ nấu mà ngon tuyệt có lẽ là canh cá rìa hoa nấu chua theo phong cách truyền thống của dân chài.

Đây là cách chế biến rất đơn giản nhưng lại giữ nguyên được mùi vị thơm ngon của cá rìa hoa. Cá rìa làm sạch, bỏ ruột rồi rửa sạch để ráo nước. Đặc biệt, khi chế biến cá rìa sống lấy ruột, cần nhẹ tay lôi cả bầu mật cá màu xanh, không để vỡ sẽ tanh và đắng cá. Ngoài ra, cần hết sức lưu ý không để gai đâm vào tay, sẽ rất đau bởi gai cá thường có chất độc.

Cá rìa hoa dày mình, hoa văn đều đẹp trên khắp thân. Con lớn có thể đạt trọng lượng 2kg.

“Cá rìa nấu canh hay riêu có nhiều cách. Nhưng nấu chua theo cách thuyền chài là đơn giản mà ngon nhất. Đun sôi nước khoảng 10 phút cùng cà chua, sấu, me hoặc bứa chua thì càng tuyệt. Nêm gia vị gồm bột canh, hạt nêm cho vừa ăn rồi thả cá đun sôi đến khi thịt cá chín. Thêm chút hành và thì là cho dậy mùi thơm của món ăn. Nếu thực khách ăn cay có thể cho thêm chút ớt cay. Điều đặc biệt trong cách chế biến này là hoàn toàn không dùng mỡ, mà chỉ dùng nước chua đun với cá như cách luộc cá. Cách chế biến này giúp giữ nguyên hương vị cá, làm nước canh ngon, ngọt tuyệt vời”, anh Nguyễn Văn Việt (tổ 1, khu 1, phường Tuần Châu, TP Hạ Long), ngư dân có kinh nghiệm đi biển chia sẻ bí quyết chế biến.

Canh, riêu cá rìa có thể làm món ăn khai vị trước mỗi bữa ăn hoặc ăn kèm với cơm nóng trong những ngày lạnh thì thật là “đã miệng”. Thịt cá trắng ngần, dày, mềm vừa có vị thơm rất đặc trưng của cá rìa, vừa ngọt vừa có vị thơm ngọt. Cá rìa thuyền chài ấm nóng mà có thêm bát nước mắm cá thêm ớt cay nồng thì thật tuyệt. Chắc hẳn đây là món ăn dân dã, ngon khó quên trong ngày Đông lạnh giá.