Cảnh báo an toàn lao động trong thời tiết nắng nóng
Với nền nhiệt độ ngoài trời lên đến hơn 40 độ C, không ít người dân ở Hà Nội đang phải gồng mình trước cái nóng đến cháy da cháy thịt, vật lộn với cuộc sống mưu sinh, quên cả an toàn sức khoẻ cho bản thân.
Chật vật những ngày “đổ lửa”
Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia cho biết, do ảnh hưởng của vùng áp thấp nóng phía Tây kết hợp với hiệu ứng phơn mạnh nên trong những ngày vừa qua, ở Bắc Bộ và Trung Bộ tiếp tục có nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao nhất phổ biến 38 – 41 độ, có nơi trên 41 độ. Độ ẩm tương đối thấp nhất ngày trong đợt nắng nóng này, phổ biến 40 – 55%. Thời gian có nhiệt độ trên 35 độ từ 10 – 19 giờ. Theo nhận định của các chuyên gia khí tượng, đây có thể coi là một trong những đợt nắng nóng đỉnh điểm trong năm, tác động tiêu cực đến đời sống người dân.
Điều này hoàn toàn có cơ sở, khi đi trên đường phố Hà Nội vào giữa trưa hay buổi chiều, ai cũng đều cảm nhận hơi nóng hầm hập bốc lên từ mặt đường gây cảm giác nóng bức, rát da, thậm chí như cháy da, khó chịu trong người. Vào buổi tối, dù đã bật hết công suất các thiết bị điện trong nhà thì cái không khí nóng bức vẫn đeo bám.
Những công nhân vệ sinh môi trường cặm cụi làm việc dưới thời tiết nắng nóng khắc nghiệt (Ảnh: Vân Nhi)
Thời tiết khắc nghiệt là thế, song trên nhiều tuyến phố Hà Nội, không khó để bắt gặp hình ảnh những công nhân vệ sinh môi trường, thoát nước, cảnh sát giao thông và cả những người làm xe ôm,… chật vật làm việc, mưu sinh giữa tiết trời nắng như đổ lửa. Ai cũng mong công việc sớm kết thúc để có thể nghỉ ngơi, uống ngụm nước hay thậm chí chợp mắt nơi góc phố, vỉa hè, trên chiếc xe máy…
Anh Nguyễn Thế Vinh, tài xế xe ôm công nghệ cho cho biết, cả ngày chạy ngoài đường, hơi nóng lúc nào cũng bốc lên vô cùng khó chịu và mệt mỏi. Chỗ nào hở da là bị đổi màu cháy xám. Chạy được vài cuốc, chúng tôiphải nhanh chóng tìm nơi có bóng râm hay tán cây để uống nước, nghỉ ngơi. “Dù nắng nóng không ai muốn ra ngoài đường nhưng với chúng tôi, có khách gọi giữa lúc dịch giã thế này cũng là tốt rồi” – anh Vinh chia sẻ.
Lau vội những giọt mồ hôi đang chảy thành dòng trên khuôn mặt rám nắng, một nữ công nhân vệ sinh môi trường trên địa bàn quận Đống Đa chia sẻ: “Thời tiết như này rất nguy hiểm, làm việc ngoài trời trong một thời gian ngắn cũng đủ khiến người ta bị say nắng. Mặc dù vậy, chúng tôi luôn động viên nhau cố gắng, vượt qua thử thách của thời tiết để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, thực hiện thu gom rác đảm bảo đúng giờ, đúng quy định, góp phần bảo vệ môi trường Thủ đô luôn sạch đẹp.”
Theo PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Trưởng khoa Y tế Công cộng & Điều dưỡng (Trường ĐH Quang Trung), nguyên Cục trưởng Cục Quản lý môi trường Y tế, Bộ Y tế, trong điều kiện thời tiết nắng nóng, những người thường xuyên phải làm việc, di chuyển ngoài trời có thể bị say nóng, say nắng. Đặc điểm chung của say nóng và say nắng là dẫn đến tình trạng tăng thân nhiệt và triệu chứng tổn thương thần kinh trung ương.
Video đang HOT
Triệu chứng kinh điển là tăng thân nhiệt trên 40 độ C và suy chức năng thần kinh xảy ra đột ngột ở 80% các trường hợp có dấu hiệu nhẹ ban đầu như nhịp tim nhanh, thở nhanh, đỏ da (do cơ chế thải nhiệt- giãn mạch dưới da), có thể vã mồ hôi, kèm theo hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, buồn nôn. Biểu hiện nặng hơn nếu không được xử lý kịp thời: tụt huyết áp, rối loạn chức năng thần kinh bao gồm thay đổi tri giác, kích động, mê sảng, co giật và hôn mê. Khi thân nhiệt tăng quá cao còn gây mất điện giải nặng, rối loạn thăng bằng nội môi, có thể xuất huyết do rối loạn đông máu nặng, nặng hơn nữa là suy đa phủ tạng dẫn đến tử vong
áng chú ý, chỉ số tia cực tím (UV) tại Hà Nội những ngày vừa qua, nhất là trong ngày 20/6 ở ngưỡng 9 và dự báo có khả năng ở mức 10, ngưỡng nguy cơ gây hại rất cao, có thể gây bỏng da trong 25 phút tiếp xúc. Nếu chỉ số UV từ mức 11 trở lên được xem là cực kỳ cao, rất nguy hiểm, nguy cơ làm tổn thương da, mắt bị bỏng nếu tiếp xúc ánh nắng mặt trời trong khoảng 15 phút mà không được bảo vệ
Người lao động làm việc tại chợ Đồng Xuân dưới thời tiết nắng nóng (Ảnh: Phạm Hùng)
Sẽ còn nắng nóng với nền nhiệt cao hơn
Theo ông Trần Quang Năng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết – Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia, đợt nắng nóng này sẽ kéo dài đến hết ngày 21/6. Từ ngày 22/6, nắng nóng suy giảm ở Bắc Bộ và có khả năng kết thúc từ ngày 23/6; ở Trung Bộ nắng nóng dịu dần nhưng còn duy trì trong những ngày sau đó. Trong những ngày tiếp theo, nhiều khu vực trên phạm vi cả nước chiều tối và đêm có mưa rào và dông.
Cảnh báo về những tác động của nắng nóng, ông Trần Quang Năng thông tin thêm, với thời tiết nắng nóng đặc biệt gay gắt sẽ có nhiều nguy cơ xảy ra cháy nổ, hỏa hoạn ở khu vực dân cư do nhu cầu sử dụng điện tăng cao và nguy cơ cao cháy rừng ở các tỉnh Trung Bộ. Thời gian tới, tại Hà Nội sẽ còn có những đợt nắng nóng kéo dài với nền nhiệt cao hơn.
Để phòng tránh tác hại của nắng nóng kéo dài, nhất là đảm bảo an toàn cho người lao động, PGS.TS Nguyễn Huy Nga khuyến cáo người dân nếu phải ra ngoài khi trời nắng nóng cần che kín cơ thể bằng cách mặc quần áo rộng, nhẹ và sáng màu, đội mũ rộng vành, sử dụng kem chống nắng. Luôn trang bị đầy đủ các thiết bị chống nắng, chống nóng khi lao động, làm việc dưới trời nắng. Quan trọng là cần uống đầy đủ nước khi trời nắng nóng hoặc phải lao động nặng dưới ánh nắng mặt trời gay gắt. Không làm việc quá lâu dưới trời nắng hoặc làm việc trong môi trường nóng bức, tránh các hoạt động thể lực quá sức. “Khi vừa đi nắng về, đây là thời điểm cơ thể tiết ra nhiều mồ hôi, nhiệt cơ thể độ cao, không nên tắm ngay sẽ làm thay đổi thân nhiệt đột ngột, rất nguy hiểm, có thể dẫn đến đột quỵ.” – PGS.TS Nguyễn Huy Nga cho biết.
Sốc nhiệt do nắng nóng - Coi chừng đột tử
Thời tiết khắp cả nước đang nắng nóng cao độ, tai nạn do sốc nhiệt rất dễ xảy ra nên cần phải biết đề phòng và cấp cứu đúng cách.
Nắng nóng kéo dài nguy cơ có thể xảy ra sốc nhiệt (say nắng). Sốc nhiệt là chứng bệnh xảy ra đột ngột, nếu không phát hiện và xử trí kịp thời có thể để lại những biến chứng nặng nề, thậm chí đột tử.
Bị sốc nhiệt, vì sao?
Sốc nhiệt là tình trạng thân nhiệt tăng cao quá mức (trên 40 o C) và diễn ra đột ngột chủ yếu do tiếp xúc với nhiệt độ ngoài trời quá cao trong một khoảng thời gian dài, trong khi cơ thể chưa kịp thích nghi dẫn đến ra nhiều mồ hôi khiến mất nước, chất điện giải làm tổn thương hệ thống kiểm soát thân nhiệt (điều hòa thân nhiệt) của thần kinh trung ương.
Sốc nhiệt gặp ở một số đối tượng làm việc nặng nhọc: tập thể dục, thể thao, vận động viên bóng đá, chạy hoặc công nhân, người lao động làm việc dưới trời nắng nóng trong khi họ làm việc với cường độ cao, kéo dài. Khi làm việc quá sức, cơ thể chúng ta sản sinh ra một lượng nhiệt lớn, đồng thời mồ hôi sẽ được tiết ra làm mát cơ thể. Tuy nhiên, khi sốc nhiệt xảy ra, trung tâm kiểm soát nhiệt độ của cơ thể có thể bị rối loạn, vì vậy, cơ chế làm mát không xảy ra. Cứ như vậy, nhiệt độ cơ thể tiếp tục tăng cao và đẩy nạn nhân vào tình huống nguy hiểm. Sốc nhiệt nếu không điều trị kịp thời có thể gây tổn thương não, tim, thận và tiêu cơ vân.
Bên cạnh đó, sốc nhiệt có thể do mặc nhiều quần áo hoặc áo không hút mồ hôi trong khi đi ra ngoài trời nắng. Do mặc nhiều lớp vải khiến mồ hôi khó thoát ra, ngấm vào người dẫn đến cơ thể khó làm mát nhanh chóng.
Ngoài ra, sốc nhiệt có thể gặp ở người uống rượu do có thể ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể, đặc biệt khi uống rượu lại đi ra ngoài trời nắng nóng. Sốc nhiệt cũng có thể xảy ra do cơ thể thiếu nước bởi ra mồ hôi.
Một số yếu tố thuận lợi dễ xảy ra sốc nhiệt là nhiệt độ và, độ ẩm ngoài trời tăng cao hoặc hay gặp ở người mắc bệnh tim, tăng huyết áp hoặc rối loạn da hoặc do mắc bệnh ung thư.
Cách cấp cứu người bị say nắng.
Dấu hiệu nhận biết sốc nhiệt
Sốc nhiệt thường biểu hiện ban đầu bằng các rối loạn nhẹ liên quan tới nhiệt như chuột rút, khát nước và chóng mặt. Nhưng sốc nhiệt cũng có thể xảy ra ngay cả khi không có dấu hiệu tổn thương do nhiệt báo trước. Khi bị nặng hơn, người bị sốc nhiệt thường lú lẫn, lo lắng, nói lắp, cáu kỉnh, mê sảng, co giật và nếu nặng có thể hôn mê, nếu cấp cứu không kịp thời có thể đột tử.
Một số triệu chứng kèm theo khi bị sốc nhiệt là đau nửa đầu, khó thở, buồn nôn hoặc nôn, nóng bừng mặt. Những triệu chứng sốc nhiệt nguy hiểm có thể xuất hiện như sốt cao, ngất xỉu (kiệt sức vì nóng), nặng sẽ dẫn đến các rối loạn hệ thần kinh như mê sảng, rối loạn hô hấp như thở nhanh, rối loạn tim mạch. Nhiệt độ cơ thể nạn nhân lớn hơn hoặc bằng 40 0 C là dấu hiệu chính của sốc nhiệt.
Ngoài ra, sốc nhiệt có thể thấy da nóng và khô khi chạm vào (tuy nhiên nếu sốc nhiệt do gắng sức, da thường bị ẩm ướt). Da nạn nhân ửng đỏ (da có thể chuyển thành màu đỏ khi thân nhiệt của nạn nhân tăng). Nhịp thở nhanh và nông. Tăng nhịp tim và mạch có thể tăng đáng kể, bởi vì, tim hoạt động mạnh nhằm tăng tuần hoàn, giúp làm mát cơ thể. Biến chứng do sốc nhiệt.
Sốc nhiệt là hình thái nghiêm trọng nhất của tổn thương do nhiệt, là hậu quả của việc tiếp xúc với nhiệt độ cao kéo dài, thường kết hợp với mất nước, gây tổn thương hệ thống kiểm soát thân nhiệt. Sốc nhiệt có thể gây tổn hại cho não, tim, thận, tiêu cơ vân và các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể.
Cần làm gì khi gặp người bị sốc nhiệt?
Khi phát hiện người nghi bị sốc nhiệt cần nhanh chóng làm mát cơ thể nạn nhân bằng cách đưa nạn nhân vào nơi có bóng râm, mát hoặc đưa vào trong nhà, ngay lập tức cởi bỏ bớt quần áo dư thừa của nạn nhân.
Song song phải làm mát người bằng bất cứ phương tiện nào có sẵn như: phun nước mát, ngâm nước mát, nhúng khăn vào nước mát lau cho nạn nhân, có thể đặt túi nước đá, khăn lạnh vào đầu, cổ, nách, háng người bệnh.
Đồng thời cho nạn nhân uống nước mát hoặc các loại đồ uống không có cồn khác nếu họ có thể uống được. Cần khẩn trương gọi xe cấp cứu nhằm đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị ngay tránh xảy ra biến chứng.
Phòng ngừa sốc nhiệt
Trời nắng nóng, để hạn chế sốc nhiệt, nhất là trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh về tim mạch, tăng huyết áp, các bệnh mạn tính cần hạn chế ra ngoài đường. Nếu bắt buộc phải đi ra đường khi trời nắng, nóng, cần phải đội mũ rộng vành hoặc nón, mặc quần áo mỏng bằng vải cotton, đeo kính râm và khẩu trang để chống nắng, nóng.
Những người là công nhân, người lao động, nặng nhọc, vận động viên, cầu thủ bóng đá... nên hạn chế làm việc trong thời gian dài ở môi trường nóng, ẩm. Mọi người làm việc trong trờinắng nóng không nên mặc nhiều quần áo, tốt nhất là mặc các loại quần áo mỏng, thoáng. Cần uống đủ lượng nước cần thiết (không để khát nước). Nếu có điều kiện, những người lao động ngoài trời, mất nước nhiều nên uống bổ sung nước chanh, nước trái cây, nước pha thêm một ít muối ăn.
Tuy nhiên, không nên uống nhiều nước đá hoặc nước quá lạnh dễ gây viêm họng. Nên tránh thủ tập thể dục, đi bộ vào những thời điểm nắng nóng.
Chuyên gia chỉ cách phòng tránh sốc nhiệt, say nắng trong mùa hè Miền Bắc đang bước vào giai đoạn nắng nóng gay gắt và rất dễ gây ra hiện tượng sốc nhiệt, say nắng. Để giúp người dân có thêm kiến thức giúp mình phòng tránh và sơ cứu khi gặp người bị sốc nhiệt, say nắng, PGS.TS Nguyễn Văn Chi - Phụ trách Trung tâm Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai đã có...