Cảm hóa học trò bằng khuyên nhủ hay đòn roi?
Dư luận đang xôn xao về clip học trò cãi tay đôi với thầy giáo khi học trực tuyến. Đáng bàn đây không phải trường hợp cá biệt. Thời gian qua đã có rất nhiều clip phản ánh học trò vô lễ với giáo viên trong giờ học song tình trạng này vẫn tái diễn.
Ảnh minh họa.
Trong bối cảnh hiện tại, nhiều người đặt câu hỏi kỷ luật tích cực thay vì dùng đòn roi liệu có làm cho học sinh vào nền nếp?
Thầy cô bất lực?
Mới đây, một clip ghi lại cảnh nam sinh cầm thuốc lá trong lớp rồi nói chuyện hỗn láo với giáo viên gây bức xúc trên mạng xã hội. Theo nội dung của clip, khi bị thầy giáo nhắc nhở chuyện hút thuốc trong giờ học, nam sinh này đã không xin lỗi hay thanh minh với giáo viên, mà ngược lại còn đáp trả với lời lẽ không phù hợp: “Em hút lúc nào? Em hút ở ngoài chứ em hút trong mồm thầy à…”.
Phát ngôn thiếu văn hóa của nam sinh khiến nhiều người bức xúc. Đoạn clip này ngay sau đó thu hút không ít ý kiến trái chiều. Dạy học trực tuyến đang tạo ra áp lực không nhỏ đối với giáo viên, câu chuyện kỷ luật học sinh càng trở nên nhạy cảm hơn. Cách đây khoảng 1 tháng, trong clip ghi lại buổi học trực tuyến, một nam sinh viên liên tục văng tục với giảng viên khi bị hỏi bài. Lớp học này được xác định là của Trường Cao đẳng FPT Polytechnic.
Sau khi nhà trường vào cuộc, nam sinh và gia đình đã liên hệ trực tiếp để xin lỗi giảng viên. Về phía giảng viên, thầy hiểu rằng các bạn trẻ có những phút bốc đồng, phạm phải sai lầm. Thầy cũng tha thứ cho hành động của sinh viên và đón nhận sinh viên này quay trở lại lớp học.
Không phải thầy cô nào khi đối mặt với học sinh vi phạm lỗi cũng giữ được bình tĩnh giống như giảng viên ở trên. Bất lực trước những hành động vô lễ của học trò, đã có nhiều giáo viên không kiểm soát được cảm xúc, dẫn đến những hành vi thiếu chuẩn mực. Dư luận đã từng xôn xao với những vụ việc phạt học sinh thời gian qua như: Bắt học sinh uống nước giẻ lau bảng, cho học sinh tự tát nhau đến mức nhập viện, phạt học sinh quỳ gối… Đây là những hình phạt gây sốc trong ngành giáo dục.
Ảnh chụp màn hình clip ghi lại việc sinh viên văng tục trong lớp học trực tuyến.
Xử phạt trên tinh thần tôn trọng học sinh
Video đang HOT
Thời gian qua, kỷ luật tích cực được các chuyên gia nhắc tới nhiều. Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quy định về khen thưởng và kỷ luật đối với học sinh trong các cơ sở giáo dục phổ thông cũng quy định rõ, nhà trường xem xét thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
Trong số học trò của cô giáo Lê Thị Hồng Hạnh, Tổ trưởng tổ Ngữ văn, Trường THPT Phan Huy Chú (quận Đống Đa, Hà Nội) có không ít học sinh đặc biệt. Nhiều năm đứng trên bục giảng, cô Hạnh chia sẻ, phương pháp cảm hóa học sinh của cô là không mắng mỏ các em trước lớp mà luôn tìm hiểu nguyên nhân, hoàn cảnh gia đình, lắng nghe suy nghĩ của học sinh… để tìm giải pháp tháo gỡ.
Cô Hạnh cho rằng, trong bối cảnh hiện tại, khi cả xã hội đang thực hiện các quyền trẻ em thì cách kỷ luật truyền thống bằng đòn roi như trước đây không còn phù hợp. Thay vào đó, giáo dục bằng tình yêu thương sẽ đánh thức những điều tốt đẹp trong mỗi học trò. Giáo viên cần kỷ luật học trò bằng sự nghiêm khắc của người cha và trái tim yêu thương của người mẹ. Mục đích là làm cho học trò thay đổi theo chiều hướng tích cực và trao cơ hội cho học trò sửa sai.
Ông Hồ Tuấn Anh, Hiệu trưởng Trường THCS Quỳnh Phương (thị xã Hoàng Mai, Nghệ An) nêu quan điểm, trong giáo dục học sinh vi phạm lỗi cần áp dụng nhiều biện pháp, trong đó có việc áp dụng hình thức kỷ luật là cần thiết và song hành với các biện pháp giáo dục khác như: Nhắc nhở riêng, phạt làm vệ sinh trong trường, viết bản kiểm điểm hoặc chép phạt, phối hợp với gia đình và cơ quan chức năng giáo dục học sinh…
Theo ông Tuấn Anh, việc phủ nhận hoàn toàn kỷ luật hay xử phạt học sinh là tước bỏ bớt các giải pháp giáo dục. Mặt khác nếu lạm dụng kỷ luật hay xử phạt học sinh thì lại phản giáo dục. Thế nên, việc kỷ luật hay xử phạt học sinh đều phải trên tinh thần tôn trọng học sinh và hướng tới mục tiêu giáo dục. Trong thực tế, giáo viên sử dụng biện pháp giáo dục nào là cả một nghệ thuật.
Bàn về phương pháp xử lý học sinh vi phạm lỗi, NGƯT. TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội, Hiệu trưởng Trường THPT Đinh Tiên Hoàng nêu ví dụ từ việc cảm hóa các học sinh đặc biệt của Trường Đinh Tiên Hoàng.
Ở ngôi trường này, ông Lâm xây dựng và rèn phẩm chất và năng lực học sinh theo 5 “tự” là: Sống tự chủ, tự lập, tự tin, tự trọng và tự chịu trách nhiệm. Ông Lâm cho rằng, kỷ luật là 1 phương pháp không thể thiếu trong nhà trường nhưng không có nghĩa là trừng phạt học sinh. Luật pháp cũng đã có những quy định về quyền trẻ em, người vị thành niên.
“Cho đến nay, tất cả những kỷ luật thời xưa như dùng roi vọt đã không còn phù hợp. Trong xã hội hiện đại, việc giáo dục học sinh phải làm sao để các em tự nhận ra sai lầm, tự thay đổi, tự chịu trách nhiệm trước hành vi của mình là thành công nhất của giáo dục. Muốn làm được điều này, người thầy phải áp dụng nhiều biện pháp tích cực chứ không phải quát mắng, trừng phạt cho hả giận”- ông Lâm phân tích.
Trao đổi với phóng viên Báo Đại Đoàn Kết, luật sư Lê Lưu Phú, Phó Giám đốc Công ty Luật Gia Nguyễn và Cộng sự, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết: Theo quy định của Luật hình sự, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một số điều của Bộ luật này.
Theo luật sư Phú, hiện nay việc học sinh vi phạm kỷ luật thường xuyên trong nhà trường đang là vấn đề đáng báo động. Việc dùng các biện pháp như đòn roi là không còn phù hợp. Thực trạng hiện nay có nhiều gia đình do áp lực vì công việc lao động hàng ngày đã phó mặc việc giáo dục con cho nhà trường, đến khi con họ vướng vào pháp luật rồi thì lúc đó đã quá muộn. Vì vậy, cần có một giải pháp phối hợp tích cực giữa gia đình và nhà trường nhằm nắm bắt nhanh chóng những hành vi của học sinh, kịp thời đưa ra biện pháp điều chỉnh trước khi quá muộn.
Kiểm tra trực tuyến, muôn kiểu để đánh giá học sinh
Giáo viên và các nhà quản lý đã và đang triển khai nhiều giải pháp để có thể đánh giá đúng thực chất năng lực của học sinh khi kiểm tra trực tuyến.
Do diễn biến phức tạp của dịch bệnh nên học sinh (HS) tại TP.HCM dự kiến sẽ học trực tuyến đến hết học kỳ 1. Việc tổ chức kiểm tra bằng hình thức trực tuyến đang được các trường triển khai. Bên cạnh việc đảm bảo đường truyền, thách thức mới với các trường là đảm bảo sự khách quan, chống quay cóp.
Lên kế hoạch thực hiện
Thời gian này, giáo viên (GV) bộ môn các trường đang tổ chức cho HS làm bài kiểm tra thường xuyên bằng hình thức online.
Thầy Thiều Quang Thịnh, GV Trường THPT Long Thới (huyện Nhà Bè), cho biết thầy cho HS làm bài kiểm tra qua Google Forms. Quá trình kiểm tra có gặp đôi chút trục trặc về yếu tố kỹ thuật và đường truyền Internet.
Do kiểm tra online nên thầy Thịnh xác định không thể quan sát hết quá trình các em làm bài. Vì thế, thầy đã tính đến việc HS có thể mở sách giáo khoa ra xem. "Do đó, việc kiểm tra trực tuyến cần phải có thêm các yếu tố phụ bổ sung như chuyên cần, không vắng học và phát biểu xây dựng bài để đánh giá" - thầy Thịnh nói thêm.
"Hiện Phòng GD&ĐT quận Gò Vấp đang lấy ý kiến các trường để có sự thống nhất chung trong toàn quận về hình thức kiểm tra, đánh giá thường xuyên, giữa kỳ và cuối kỳ" - thầy Trần Hải Đăng, GV Trường THCS Lý Tự Trọng (quận Gò Vấp), chia sẻ.
Đối với môn địa lý khối lớp 8, 9 do thầy Đăng dạy, thầy xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá theo sự chỉ đạo của phòng giáo dục và có sự thống nhất trong tổ nhóm bộ môn về kiểm tra, đánh giá thường xuyên. Bài kiểm tra giữa kỳ và cuối kỳ sẽ được tổ chức thi tập trung theo kế hoạch của nhà trường và phòng giáo dục.
Thầy Hải Đăng, giáo viên Trường THCS Lý Tự Trọng (quận Gò Vấp), trong một giờ dạy trực tuyến. Ảnh: NVCC
Đánh giá đúng học sinh bằng cách nào?
"Dạy trực tuyến nên việc kiểm tra trực tuyến cũng gây không ít khó khăn cho nhà trường" - ông Nguyễn Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường THCS Lê Văn Tám (quận Bình Thạnh), thừa nhận.
Ông Tuấn cho biết tránh tình trạng lộ đề do mạng trục trặc, trao đổi khi làm bài, GV phải chuẩn bị nhiều loại đề, cùng mức độ. Bên cạnh đó, trong mỗi bộ đề sẽ có 70% câu hỏi trắc nghiệm, 30% tự luận. Ngoài ra, HS cũng cần phải có những minh chứng để thể hiện quá trình làm bài của mình.
Bà Vũ Thị Ngọc Dung, Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân (quận 1), cho hay hiện tổ bộ môn đang làm ngân hàng đề để chuẩn bị cho việc kiểm tra giữa kỳ vào đầu tháng 11.
"Khó nhất khi kiểm tra trực tuyến là làm sao để HS không thể quay cóp, trao đổi bài. Trường tính đến phương án yêu cầu các em phải bật camera và bật mic khi làm bài. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng việc mở mic sẽ gây ồn, trường đang khuyến khích HS tìm không gian yên tĩnh để làm bài. HS sẽ được kiểm tra thử để làm quen với hệ thống. Bên cạnh đó, trường sẽ tập huấn cho GV về quá trình gác thi. Việc kiểm tra trực tuyến sẽ phát sinh nhiều vấn đề, tuy nhiên trong điều kiện hiện nay vừa làm vừa khắc phục" - bà Dung nói thêm.
Ông Đặng Đình Quý, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Thái Bình (quận Tân Bình), cho hay trường đang lên kế hoạch kiểm tra giữa học kỳ vào cuối tháng 10 trên hệ thống K12 Online.
Trừ môn văn, các môn còn lại sẽ ra theo hình thức trắc nghiệm hoặc kết hợp trắc nghiệm với tự luận. Những câu tự luận chú trọng đến kỹ năng giải quyết vấn đề. Còn hệ thống câu hỏi trắc nghiệm đa dạng, gồm nhiều mã đề, có sự xáo trộn. "Mỗi môn sẽ gồm 25 câu, trong thời gian 35 phút, đảm bảo HS không thể trao đổi bài với nhau" - ông Quý nói thêm.
Trường đã gửi cho HS những lưu ý khi làm bài kiểm tra để các em nắm và tuân thủ. Ban giám hiệu đã chỉ đạo GV bộ môn cho các em kiểm tra thử để xem có vấn đề gì phát sinh thì báo với lãnh đạo có hướng khắc phục.
Tương tự, thầy Đăng cho rằng để tránh việc HS có thể trao đổi đáp án trong lúc làm bài, GV phải chú ý đến ngân hàng đề. "Tránh trường hợp một đề, nhiều lớp cùng làm ở các thời điểm khác nhau. Vì thế ngân hàng câu hỏi phải lớn, phải thực hiện đảo đề, đảo đáp án trong quá trình kiểm tra, mức độ kiến thức trong đề thi thực hiện theo chỉ đạo chung trong tình hình dạy học online" - thầy Đăng bày tỏ.
Thầy Phạm Lê Thanh, giáo viên một trường THPT tại quận 7, bổ sung: Đề thi trắc nghiệm phải theo hướng hiểu mới làm được bài, không kiểm tra kiến thức thuộc lòng. Điều này sẽ phần nào hạn chế việc HS quay cóp và chép bài. Bên cạnh đó, trong suốt quá trình làm bài kiểm tra trên phần mềm, HS không được rời khỏi màn hình và không thực hiện các động tác lạ, không chuyển sang các giao diện khác, camera sẽ giám sát các em khi làm bài. Nếu có bất thường sẽ báo cáo vi phạm.
"Tuy nhiên, theo tôi, điểm chính yếu là người thầy nên đặt niềm tin ở HS, giáo dục HS ý thức tự chủ và tự giác trung thực. Phụ huynh HS phối hợp với thầy cô trong việc giáo dục, nhắc nhở, động viên con cái trung thực khi học tập và làm bài kiểm tra" - thầy Thanh nhấn mạnh.
Việc kiểm tra, đánh giá phải chính xác, công bằng
Trong quá trình tổ chức dạy học trực tuyến, GV phụ trách môn học trực tiếp kiểm tra, đánh giá quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập của HS trong quá trình học tập trực tuyến qua các bài kiểm tra trên hệ thống phần mềm, các bản báo cáo quá trình học tập của HS, các bài thu hoạch sau các khóa học của HS...
Việc kiểm tra, đánh giá định kỳ và kiểm tra lại kết quả học tập của HS được thực hiện trực tiếp tại nhà trường theo quy định về kiểm tra, đánh giá định kỳ của Bộ GD&ĐT.
Đối với lớp 1, lớp 2, khai thác các nội dung dạy học trên truyền hình, video clip đã ghi hình. Không thực hiện kiểm tra, đánh giá định kỳ trong khoảng thời gian này. Khi HS đi học trở lại phải tổ chức ôn tập trước khi kiểm tra, đánh giá định kỳ.
Sở GD&ĐT TP.HCM
Cha mẹ lo lắng về chất lượng giáo dục, sức khỏe của con khi học trực tuyến Nhiều giáo viên, trẻ em, học sinh bị mắc COVID-19. Nhiều nhiệm vụ quan trọng của ngành không thể tiến hành theo đúng kế hoạch. Trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh tế - xã hội của đất nước, Đảng đoàn Quốc hội đã chỉ đạo Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đã...