Biến đổi gen ở virus COVID-19 tương tự biến đổi ở HIV, Ebola
Các nhà khoa học tin rằng đây có thể là nguyên nhân khiến virus COVID-19 có thể lây nhiễm mạnh từ người sang người.
Một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Trung Quốc và châu Âu cho thấy virus COVID-19 có những biến đổi giống như virus HIV (hội chứng suy giảm miễn dịch), báo South China Morning Post ngày 27-2 đưa tin.
COVID-19 gắn chặt tế bào người mạnh gấp 1.000 lần SARS
Theo đó, virus COVID-19 có khả năng liên kết và gắn chặt vào các tế bào nhiễm bệnh ở người mạnh gấp 1.000 lần so với virus SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng), dù cả hai cùng thuộc họ virus Corona.
Phát hiện này có thể mang lại ý nghĩa quan trọng trong việc xác định nguồn bệnh, kiểm soát lây nhiễm và chống lại dịch bệnh một cách tốt nhất.
Các nghiên cứu cho thấy các biến đổi gen ở virus COVID-19 có nét tương đồng với các biến đổi ở virus HIV hay Ebola. Ảnh: SCMP
Trước đó, các nhà khoa học đã chứng minh rằng virus SARS gây hội chứng viêm đường hô hấp cấp nặng thâm nhập vào cơ thể người và liên kết với protein thụ thể có tên là ACE2 trên màng tế bào.
Trong khi đó, các loại virus có đặc tính lây nhiễm cao như HIV hay Ebola ( sốt xuất huyết châu Phi) lại tấn công vào một loại enzyme có tên là furin.
Thông thường, nhiều loại protein không hoạt động hoặc tạm thời không hoạt động trong tế bào và bị “phân cắt” tại một số điểm cụ thể trong chuỗi amino acid để kích hoạt các chức năng khác.
Trong trường hợp của ACE2, protein này không xuất hiện với số lượng lớn ở những người khỏe mạnh. Đây là lý do vì sao dịch SARS lây lan ở một mức độ tương đối hạn chế với khoảng 8.000 người nhiễm bệnh trên toàn thế giới.
Những nghiên cứu ban đầu về sự lây nhiễm virus COVID-19 cho thấy chúng chia sẻ 80% cấu trúc gen của virus SARS. Do đó, có thể con đường lây nhiễm cũng là tương tự.
Video đang HOT
Khi xem xét trình tự gen của virus COVID-19, giáo sư Ruan Jishou và đồng sự tại ĐH Nam Khai ở TP Thiên Tân đã tìm thấy một phần gen biến đổi không hề xuất hiện ở virus SARS nhưng lại tương tự đoạn gen xuất hiện ở virus HIV hay Ebola.
“Phát hiện mới cho thấy virus COVID-19 có thể khác biệt đáng kể so với virus SARS thuộc cùng họ virus Corona trong con đường lây nhiễm” – nhóm chuyên gia đã công bố báo cáo lên chuyên trang nghiên cứu chưa qua thẩm định Chinaxiv.org trực thuộc Viện Khoa học Trung Quốc.
“Chủng virus này có thể dùng các cơ chế tạo màng của một số chủng virus khác như HIV” – báo cáo viết.
Theo nghiên cứu này, các biến đổi có thể tạo ra một cấu trúc được gọi là vị trí phân cắt ở “protein dằm” của virus COVID-19. Các loại virus khác sử dụng các “protein dằm” mạnh mẽ này để gắn vào tế bào chủ nhưng thường thì protein này không hoạt động.
Vai trò của vị trí phân cắt là để đánh lừa protein furin của con người, khiến chúng kích hoạt “protein dằm” và tạo ra phản ứng tổng hợp trực tiếp của màng tế bào và màng virus.
Giải thích vì sao COVID-19 lây nhiễm nhanh hơn SARS
So sánh với virus SARS về con đường lây nhiễm, biện pháp gắn vào tế bào chủ của virus COVID-19 hiệu quả gấp 100 đến 1.000 lần, nghiên cứu cho biết.
Chỉ trong hai tuần sau khi được công bố, báo cáo này đã trở thành tài liệu được tìm xem nhiều nhất trên Chinaxiv.
Một nghiên cứu sau đó của nhóm chuyên gia do giáo sư Li Hua (ĐH Khoa học và công nghệ Hoa Trung ở TP Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc) dẫn đầu đã xác nhận phát hiện của chuyên gia Ruan.
Sự khác biệt nêu trên có thể là lý do vì sao virus COVID-19 có khả năng lây nhiễm cao hơn các virus Corona khác, ông Li viết trong một báo cáo cũng được đăng tải trên Chinaxiv.
Trong khi đó, một nghiên cứu của nhà khoa học Pháp Etienne Decroly ở Đại học Aix-Marseille công bố trên tạp chí khoa học Antiviral Research ngày 10-2 cũng nhận thấy “các vị trí phân cắt giống như protein furin” cũng không có trên các chủng virus họ Corona tương tự.
Một nhà nghiên cứu thuộc Viện Vi sinh Bắc Kinh cho biết cần có các nghiên cứu về trình tự gen để xác nhận liệu virus COVID-19 có hoạt động giống như dự đoán trên hay không. “Câu trả lời sẽ nói lên cách virus khiến chúng ta mắc bệnh” – người này nói tiếp.
Kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát, quan điểm và hiểu biết của các nhà khoa học về chủng virus mới này đã thay đổi đáng kể.
Đầu tiên, các nhà khoa học Trung Quốc không xem đây là mối đe dọa lớn nhưng sự lây nhiễm từ người sang người nhanh chóng đã làm họ phải suy nghĩ lại và nghiên cứu tìm cách dập dịch.
Vật chủ truyền bệnh cũng là một câu hỏi lớn. Ban đầu, người ta cho rằng dơi là động vật truyền virus COVID-19 cho con người nhưng các giả thuyết sau đó còn nêu tên cả tê tê hay rắn trong danh sách vật chủ truyền bệnh.
Tính đến ngày 27-2, toàn thế giới đã ghi nhận hơn 81.500 người nhiễm virus COVID-19, với 2.770 ca tử vong và hơn 30.000 ca được chữa khỏi, theo South China Morning Post.
Theo PLO
Bloomberg: Vì một thế giới không Covid-19, hãy ngừng... hôn nhau!
Nhiều chuyên gia dịch tễ học cho rằng việc hạn chế tiếp xúc cơ thể có thể làm chậm quá trình lây lan dịch bệnh Covid-19.
Ảnh minh họa
Vào năm 1439, Vua Henry VI của Anh đã ban hành lệnh cấm hôn nhau nhằm chống lại bệnh dịch hạch đang hoành hành khắp cả nước.
Ngày nay, khi cả thế giới đang tìm cách chống lại dịch Covid-19, một số quan chức y tế cũng cho rằng mọi người nên giảm thiểu những hành động tiếp xúc thân mật nhằm tránh sự lây lan của dịch Corona.
Nhiều chuyên gia dịch tễ học cho rằng việc hạn chế tiếp xúc cơ thể có thể làm chậm quá trình lây lan dịch bệnh Covid-19, vốn đã khiến hơn 2.700 người thiệt mạng và lây cho hơn 80.000 người trên thế giới. Các chuyên gia cũng khuyến cáo thói quen chào hỏi nhau bằng những cái ôm hôn tại các nước Phương Tây như Mỹ. Thậm chí việc đập tay nhau ăn mừng hay hôn lên má thân mật chào hỏi tại Pháp và Italy cũng bị khuyến cáo là nên hạn chế.
"Rõ ràng nếu virus đang lây lan trong cộng đồng của bạn thì đây là một giải pháp khôn ngoan. Đó rõ ràng là một trong vài biện pháp chủ động mà bạn có thể làm để giảm thiểu nguy cơ lây bệnh", chuyên gia Michael Osterholm về dịch bệnh lây truyền tại trường đại học Minnesota nhấn mạnh.
Tại Italy, khi dịch Covid-19 bùng phát mạnh với 7 người tử vong và virus lây lan qua đường ho, hắt hơi từ người bệnh thì mọi người đã bắt đầu chú ý hơn đến việc tiếp xúc lẫn nhau. Cô Giorgia Nigri, chuyên gia kinh tế 38 tuổi tại thủ đô Rome cho biết mọi người hiện nay đã giảm việc tiếp xúc quá thân mật hay những hành vi chào hỏi nhau theo cách truyền thống.
"Các diễn đàn bắt đầu khuyến cáo mọi người không nên thơm má chào hỏi nhau như thường lệ. Ban đầu tôi cũng không để ý và có chút buồn khi mọi người từ chối chào nhau kiểu vậy nhưng với những người lạ, việc hạn chế tiếp xúc này có vẻ hợp lý", cô Nigri cho biết.
Một số nhà thờ tại Italy thậm chí đã ngừng việc ban bánh thánh vào miệng các con chiên, thay vào đó là đặt vào bàn tay của họ. Một số nhà thờ khác thì hủy bỏ hoàn toàn các nghi thức này nhằm chống lây lan dịch bệnh.
Các quan chức y tế tại Singapore, Ấn Độ, Nga và Iran đều đã công khai khuyến nghị người dân hạn chế ôm, hôn hay thậm chí bắt tay nhau khi dịch Covid-19 đang lây lan một cách phức tạp.
Tại Anh, chuyên gia nghiên cứu John Oxford khuyên người dân hãy giữ thái độ lạnh nhạt hơn dù có thể không lịch sự khi chào hỏi nhau, tránh những cử chỉ quá thân mật.
"Chúng ta cần thay đổi thói quen vì mạng sống của những người khác. Tôi đề nghị mọi người hãy nghe theo khuyến cáo cho đến khi dịch bệnh được giải quyết", chuyên gia Oxford, đồng thời là giảng viên của trường đại học Queen Mary University tại thủ đô London-Anh, nhận định.
Tại một số quốc gia như Nhật Bản, việc chào hỏi nhau bằng cách cúi đầu khiến mọi người dễ dàng tránh được sự lây lan qua các cử chỉ xã giao thân mật. Trong khi đó tại Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã từng nói rằng mọi người nên hạn chế bắt tay nhằm tránh lây lan dịch Covid-19.
Hiện Tổ chức y tế thế giới (WHO) chưa khuyến nghị về việc hạn chế tiếp xúc xã giao thân mật như ôm hôn nhưng những hướng dẫn của tổ chức này về phóng chống dịch cho thấy đây có thể là một ý tưởng không tồi.
Cụ thể, WHO khuyến cáo người dân không tiếp xúc thân mật với những người có triệu chứng lây bệnh và giữ khoảng cách ít nhất 1m. Chuyên gia Bruce Aylward của WHO được cử đến Vũ Hán mới đây cũng đã nhấn mạnh việc giữ khoảng cách khi tiếp xúc xã giao nhằm tự bảo vệ bản thân và làm chậm quá trình lây lan của dịch bệnh.
Chuyên gia dịch tễ học Arnaud Fontanet của Viện Institute Pasteur tại Paris thì khuyến nghị người dân nên hành xử đúng mực trong mùa dịch, như lấy tay che miệng khi ho, chỉ sử dụng một chiếc khăn nhằm tránh vứt bừa bãi gây lây nhiễm hay việc rửa tay thường xuyên.
Một số nhà khoa học hiện đang lo ngại virus Corona có thể lây qua các khẩu trang thông thường do kích thước quá nhỏ. Trái với dịch Sars hay Mers trước đây, người mắc bệnh Covid-19 không có triệu chứng nhiễm bệnh ngay lập tức, qua đó gây khó khăn cho quá trình phát hiện cũng như ngăn chặn lây lan.
"Cuộc chiến chống dịch này đòi hỏi sự tham gia của tất cả mọi người chứ không riêng gì các y bác sĩ và nhà khoa học. Chỉ cần có 1 người nhiễm bệnh thôi là mọi thứ sẽ trở nên vô cùng tồi tệ trong cộng đồng", chuyên gia Oxford cho biết.
Theo afamily.vn
Bí quyết chuyên gia giúp trẻ nhỏ tránh xa dịch bệnh Cho đến nay, nhiều trường hợp trẻ em nhiễm virus Covid - 19 (nCoV) đã được ghi nhận. Các bà mẹ lo lắng gửi thư về tòa soạn Báo Sức khỏe và Đời sống Cuối tuần hỏi nên làm gì để bảo vệ cho con trẻ? Có nên bổ sung vitamin C không? Cho trẻ uống các loại vitamin nào? Ăn gì để...