Bão “cướp” trường, thầy trò vùng núi lở học tạm dưới hiên nhà dân
Sạt lở, ngôi trường của bọn trẻ ở Trà Khương chênh vênh bên bờ vực. Thầy cô phải mượn hiên nhà để tiếp tục những bài giảng. Nửa tháng qua, tiếng ê a đọc bài mất hút trong tiếng mưa ở lưng chừng núi…
Lớp học tạm dưới hiên của thầy trò vùng núi lở
Điểm trường Trà Khương ( xã Trà Lâm, huyện Trà Bồng, Quảng Ngãi) có 60 học sinh bậc tiểu học. Trong vòng 3 năm qua, 5 giáo viên ở đây đã 2 lần dời trường tránh núi lở. Lần gần nhất là nửa tháng trước, khi cơn bão số 9 ập vào Quảng Ngãi.
Sau bão, dãy phòng học mất mái, tường chi chít vết nứt. Sách vở, đồ dùng học tập hư hỏng. Giáo viên, học sinh thẫn thờ nhìn điểm trường tan hoang.
Bão đi qua, mưa kéo dài, núi lở khắp nơi. Điểm trường Trà Khương cũng bị sạt lở đe dọa. Bờ đất phía sau trượt xuống vực, phòng học chỉ còn cách mép vực vài bước chân. Mặt đất nứt sâu hoắm, ăn sát vào chân tường sẵn sàng “nuốt” ngôi trường trong tích tắc
Mất trường, giáo viên mượn tạm mái hiên nhà dân làm lớp học. Khoảng không gian chừng 15 m2 được các thầy cô “chia” nhau giảng dạy. Mỗi buổi dạy xen ghép 2 lớp, từ lớp 2 đến lớp 4. Riêng khối lớp 1 của cô Trần Thị Hà My được ưu tiên căn phòng duy nhất còn lành lặn sau bão. Phía cuối phòng, từng chồng sách giáo khoa ẩm mốc, nhăn nhúm.
“Trường tốc mái nên sách vở ướt hết. Từ hôm bão đến giờ mưa suốt, chưa có ngày nắng để phơi”, cô My cho biết.
Lớp học tạm dưới mái hiên một nhà dân ở thôn Trà Khương
Mưa vùng cao dai dẳng, núi vẫn chực chờ ập xuống. Vậy mà từ khi bão đi qua, những giáo viên ở Trà Khương chưa hôm nào bỏ lớp. Như cô My, mỗi ngày đều đặn vượt hơn 20 km đến trường. Đường đèo dốc, vách núi dựng trên đỉnh đầu, đầy vết sạt lở. Mỗi ngày đến trường là một thử thách.
“Người lớn dặn đi phải để ý, thấy đá bắt đầu lăn là dấu hiệu lở núi, phải chạy ngay. Nói thế thôi chứ mấy chục cây số đèo dốc, làm sao đề phòng được. Đôi khi phải nhờ vào sự may rủi”, cô giáo 25 t.uổi chia sẻ “kinh nghiệm”.
“May mắn từng cứu sống chúng tôi 3 năm trước”, thầy Đặng Thanh Khiết – giáo viên phụ trách khối lớp 5, nối tiếp câu chuyện. “Đó là những ngày mưa tầm tã, sạt lở khắp nơi. Nhóm giáo viên đang đến trường thì dừng lại đợi đồng nghiệp nghe điện thoại.
Mọi người vừa dừng lại thì núi nứt toác, đổ ập xuống trước mặt. Cuộc điện thoại đó đã cứu anh em chúng tôi. Bây giờ nghĩ lại vẫn còn sợ. Biết là nguy hiểm nhưng mình là giáo viên, phải đến trường giữ học trò”, thầy Khiết nói.
Ở vùng cao, trường lớp khang trang giữ học sinh đã khó. Bây giờ, thiếu thốn đủ bề, những đ.ứa t.rẻ người Cor có thể trốn học. Thương trò, giáo viên ở Trà Khương tìm cách vận động quần áo, sách vở cho bọn trẻ nên mọi thứ đã tạm ổn. Chỉ riêng những phòng học vẫn chênh vênh bên bờ vực.
Bão “cướp” trường, những đ.ứa t.rẻ người Cor phải học tạm dưới hiên nhà dân
Theo thầy Khiết, nếu có kinh phí sửa chữa thì điểm trường cũ vẫn không đảm bảo an toàn. Mưa rừng dai dẳng, đất có thể tiếp tục sạt trượt bất cứ lúc nào. Thầy trò chẳng thể yên tâm dạy, học khi bên ngoài cửa sổ là bờ vực.
“Có cố gắng mấy đi nữa mà học tạm thế này cũng rất khó để các em theo kịp chương trình. Giờ chỉ mong sớm có điểm trường mới”, thầy Đặng Thanh Khiết nói.
Điểm trường Trà Khương chênh vênh giữa lưng chừng núi mờ sương
Rời Trà Khương, chúng tôi gửi lời chúc 20/11 sớm đến các thầy cô. Cùng lời cảm ơn, cô Hà My ngỏ lời xin cho bọn trẻ mấy bộ sách lớp 1: “Sách ướt hết, phơi rồi cũng không dùng được. Mỗi bộ sách hơn 300 ngàn đồng mà phụ huynh ở đây còn nghèo, chưa mua được. Các em thiếu sách học mấy tuần rồi”.
Trà Khương lại mưa. Hơi đá núi như làn mây mỏng choàng xuống làng. Bên hiên nhà, những đ.ứa t.rẻ người Cỏ chăm chú theo từng nhịp thước. Tiếng ê a đọc bài văng vẳng rồi tan vào tiếng mưa ầm ào nơi lưng chừng núi…
Bà Đinh Thị Thu Hương – Trưởng phòng GĐ&ĐT huyện Trà Bồng cho biết, bão số 9 làm hư hỏng, tốc mái 32 điểm trường. Huyện đã nỗ lực khắc phục hư hỏng, lợp mái các phòng học để đưa các điểm trường vào hoạt động nhằm bảo đảm tiến độ chương trình.
Tuy nhiên, vẫn có những điểm trường như ở thôn Trà Khương chưa thể khắc phục được vì thiệt hại nặng. Do đó, học sinh điểm trường này phải học tạm kéo dài.
Điểm trường nhiều không trên đỉnh sương mù
Đó là điểm trường làng A Lao thuộc Trường tiểu học xã Lơ Pang (Lơ Pang, Mang Yang, Gia Lai). Nói là điểm trường, nhưng ở đây các em lại thiếu thốn rất nhiều về cơ sở vật chất. Thiếu phòng học nên nhiều em phải học tập trong ngôi nhà tạm bằng tôn, phòng không quạt, không đèn...
Điểm trường A Lao nằm tựa mình bên dãy núi Lơ Pang, được bao bọc bởi dãy núi Lơ Pang hùng vĩ. Điểm trường có 6 phòng học, với 147 học sinh, trong đó 5 phòng xây và 1 phòng học tạm (ở đây 100% là học sinh đều là người Ba Na).
Phòng học tạm của lớp 2D được dân làng dựng lên bằng những tấm tôn cũ. Phòng học có khoảng 20 em học sinh do thầy Chhơi phụ trách. Giữa cái nắng hơn 35 độ, nhưng phòng học tạm không có quạt. Không những thế, học sinh phải học trong một không gian thiếu ánh vì không đèn điện.
Dù thiếu thốn đủ bề nhưng các em học sinh khá ngoan ngoãn, vâng lời thầy cô
Trò chuyện với chúng tôi, thầy Chhơi cho biết: Theo kế hoạch được phân công, tôi đã vào dạy tại điểm trường A Lao gần 2 năm. Vì thiếu phòng học nên nhà trường đã tận dụng phòng này để học sinh học tạm, phòng học được làm bằng tôn nên học sinh ngồi học rất nóng, mùa mưa thì bị tạt ướt hết sách vở. Đầu năm 2020, cái bóng đèn duy nhất cũng bị trộm.
A Lao là làng khó khăn nên điều kiện kinh tế và nhận thức của bà con chưa cao. Chính điều này đã gây khó khăn trong việc huy động trẻ tới lớp và duy trì sĩ số. Hằng ngày, các giáo viên thường đến sớm để điểm danh và đi từng nhà để vận động các học sinh vắng học. Việc dạy học ở đây cũng rất khó khăn, bởi các em là người Ba Na, tiếp thu bài còn chậm và tiếng Việt còn chưa rành.
"Bên cạnh đó, vì hoàn cảnh gia đình còn khó khăn nên các em đều thiếu sách vở, đồ dùng học tập. Giáo viên và nhà trường đã huy động mọi nguồn lực và vận động các nhà hảo tâm nhằm xin quần áo, sách vở, dép... cho các em. Nhờ sự nỗ lực, tâm huyết với ngành giáo dục vùng cao mà tỷ lệ duy trì sĩ số của trường đạt hơn 90%. Dù khó khăn, thiếu thốn đủ bề nhưng các em rất biết nghe lời và chăm ngoan học tập khiến tôi cũng như các giáo viên càng có tâm huyết để bám làng dạy học" , thầy Chhơi chia sẻ.
Lớp học tạm không đèn, không ánh sáng trên đỉnh Lơ Pang
Ngoài phòng học tạm được lợp bằng tôn, tại điểm trường còn nhiều khó khăn, thiếu thốn đủ bề như: nước sạch, sân bê tông, khu vui chơi, thư viện...
Cô Vũ Thị Hợi - Phó Hiệu trưởng Trường tiểu học Lơ Pang (huyện Mang Yang, Gia Lai) cho biết: "Trường có giếng khoan nhưng không có nước vì lúc khoan gặp đá bàn. Nhiều năm nay, nhà trường đều phải dẫn nước từ trên núi về cho học sinh sử dụng. Lúc hạn hán, chúng tôi phải đi xin nước của người dân trong làng. Ngoài ra, sân của điểm trường A Lao chưa được bê tông hóa, nên vào mùa mưa học sinh thường bị dính đất đỏ khiến quần áo và sắp vở đều bẩn".
Sân trường bằng đất, không khu vui chơi...
Ông Nguyễn Vĩnh Hoàng - Phó Phòng GD-ĐT huyện Mang Yang cho biết: "Nếu học sinh đi học trái buổi nhau thì sẽ không thiếu phòng. Tuy nhiên, vì người đồng bào đi làm cả ngày nên nhà trường phải bố trí cho đi học vào buổi sáng hết. Chính vì lượng học sinh đông đã khiến cho việc thiếu phòng học xảy ra. Nhiều năm qua, nhà trường đã tận dụng phòng học tạm mà dân làng xây dựng để cho học sinh học. Dự kiến, trong thời gian tới, UBND xã sẽ bố trí nguồn vốn để xây dựng thêm phòng học tại điểm trường A Lao ".
Học dưới mái trường tạm Sau bão số 9, rất nhiều trường học ở các huyện miền núi bị hư hỏng nặng, có trường bão cuốn bay cả mái. Để đảm bảo việc dạy và học các địa phương tận dụng nhà văn hóa thôn hoặc mượn nhà dân để dạy học. Dẫu có nhiều khó khăn, song thầy và trò đều nỗ lực vượt khó để đảm...
