Bài học của thủ khoa người Việt đạt điểm tuyệt đối ở ĐH lớn nhất Canada
Theo anh Cao Bảo Anh, trong quá trình học tập có những điều rất nhỏ nhưng sẽ làm nên sự khác biệt rất lớn trong điểm số đạt được.
Cao Bảo Anh hiện là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại ĐH Harvard, từng tốt nghiệp thủ khoa Trường ĐH Toronto ở Canada với điểm GPA tuyệt đối 4.0
VietNamNet xin giới thiệu bài viết của anh về phương pháp học tập – làm thế nào để đạt được điểm số tuyệt đối, hay cao nhất có thể.
Mỗi người đều có những tố chất rất riêng, không ai thực sự giống nhau. Do đó, không có một công thức chung cho tất cả mọi người. Nhưng chúng ta có thể học hỏi, thử ứng dụng, và giữ lại những gì hợp với mình.
1. Xác định được những gì là có thể
Sau khi tốt nghiệp, mình gặp một số câu hỏi trên diễn đàn dạng như: “Ở trường đại học Toronto, có được điểm A không nhỉ?”. Trong quá trình học, mình chưa đặt ra câu hỏi này, bởi mình đương nhiên xem nó là có thể, thậm chí đặt đó là mục tiêu tối thiểu phải đạt được.
Hành vi và nhận thức có liên quan đến nhau. Nhận thức phải xác định là có thể thì hành vi mới được tạo ra để đáp ứng.
2. Lập mục tiêu rõ ràng
Mục tiêu phải rõ ràng, lượng hóa được thì càng tốt, tránh kiểu như: “năm nay phải học sinh giỏi” hay “tốt nghiệp thủ khoa”. Trong các môn học mình đều đặt ra mục tiêu cụ thể “tối thiểu 95%” để hướng đến việc tốt nghiệp thủ khoa. Thậm chí, mỗi ngày, trong cuốn nhật ký hồi ấy đều viết đi viết lại mục tiêu này.
Dĩ nhiên mục tiêu phải phù hợp với khả năng của bản thân ở điều kiện hiện tại (có thể đặt mục tiêu để nâng cao dần khả năng của mình).
3. Vị trí ngồi trong lớp
Cái này nghe rất buồn cười. Nhưng ngồi ở đâu quyết định một phần lớn thái độ học tập của mỗi người. Bạn cũng có thể nghĩ ngược lại – thái độ học tập thế nào thì chọn chỗ ngồi tương ứng.
Vị trí ngồi ưa thích của mình là hai hàng đầu trong giảng đường. Dĩ nhiên vị trí ngồi này rất áp lực, nhưng có một số điểm lợi. Thứ nhất là tập trung ngồi học, không làm chuyện riêng. Hai là có thể quan sát ngôn ngữ cơ thể của thầy cô. Nhiều khi mình nói đùa, nghe thầy thở cũng có thể biết phần nào quan trọng và sẽ xuất hiện trong bài kiểm tra.
Mình biết không chỉ mình có sự lựa chọn này. Bạn á khoa, ngồi sau lưng mình. Và sau này mình đi trợ giảng, mình nhận mặt được các học sinh có kết quả tốt, bởi thường nhóm này ngồi ở hàng đầu. Do đó, tác dụng thứ ba của vị trí ngồi này đó là gây ấn tượng với thầy cô (còn tốt hay xấu là chuyện khác nữa).
4. Hiểu rõ bản chất môn học
Video đang HOT
Mỗi môn học có một đặc tính riêng. Toán không thể chỉ học thuộc công thức. Sinh học không thể chỉ suy luận. Hiểu rõ bản chất của môn học sẽ giúp chúng ta xây dựng được phương thức học phù hợp.
5. Hiểu rõ cách học của bản thân
Mỗi người do hoàn cảnh lớn lên khác nhau nên có những thế mạnh khác nhau. Người học bằng thị giác, có người lại học bằng âm thanh, hay thậm chí là vận động (học mà khoa chân múa tay một chút thì hiệu quả hơn). Mỗi thế mạnh cần một phương pháp tương ứng. Mình là dạng âm thanh và vận động.
6. Tương tác với thầy cô
Muốn là chủ được tri thức, thì tri thức đó phải SỐNG trong mình. Như học ngoại ngữ vậy, để giỏi phải thực hành. Một trong những bước rất quan trọng là tương tác với thầy cô (nếu thầy cô tạo điều kiện).
Quá trình nói chính là quá trình sắp xếp suy nghĩ và vận dụng ngay tại lớp học. Ngoài ra, còn có thể gặp thầy cô sau buổi học, ở các giờ trao đổi với sinh viên. Đừng ngại!
7. Tìm một ai đó để dạy
Khi bạn nhận thức như là một học sinh, bạn hành xử đúng là học sinh. Và bạn sẽ luôn dưới mức của bài kiểm tra được đặt ra cho bạn. Ngược lại, nếu bạn đổi điểm nhìn, nhìn từ điểm nhìn của thầy cô, cách học của bạn sẽ rất khác. Nếu thay đổi điểm nhìn như thế, khi đang học, bạn cũng có thể tạo ra các câu hỏi và sẽ bất ngờ về độ trùng hợp khi đi thi.
Do cách học của mình là âm thanh và hành động, nên mình học bài sẽ đọc một lượt, rồi giảng lại như là dạy một lớp học. Phần nào nói không trôi, ghi chú lại để đọc lại sau này. Mình cũng đi tìm các bạn trong lớp để dạy lại nếu họ gặp khó khăn. Đối diện với các câu hỏi những những người “học trò” này, bạn sẽ nắm kiến thức sâu và vững hơn.
Dĩ nhiên phải khéo léo. Vào lớp học đừng tỏ ra mình là thầy cô, không thì dễ gây họa.
8. Nỗ lực nhưng đừng dằn vặt
Dù bạn đặt mục tiêu thế nào, năng lực ra sao…, vẫn sẽ có những trắc trở, những lúc không như ý. Điểm giữa kỳ thấp hơn so với kỳ vọng chẳng hạn. Đừng dày vò bản thân bằng những lỗi sai của quá khứ. Luôn có cách để khắc phục
Cầu toàn không sai. Đặt trong trạng thái đúng đó là hướng đến kết quả TOÀN VẸN cuối cùng chứ không phải là hướng đến việc không có sai sót. Chúng ta có thể học rất nhiều từ những lỗi sai của mình.
Nghiên cứu sinh Việt ở Harvard và những 'đáng lẽ' của tuổi trẻ
Theo Cao Bảo Anh, nghiên cứu sinh tại ĐH Harvard, để chinh phục học bổng, cần vượt qua những cái "đáng lẽ" của tuổi trẻ và kể lại câu chuyện của mình một cách mạnh mẽ và thuyết phục...
Cao Bảo Anh - nghiên cứu sinh ngành miễn dịch học tại ĐH Harvard là cựu học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM). Bảo Anh từng được báo chí trong và ngoài nước nhắc đến khi trở thành thủ khoa và choàng quốc kỳ Việt Nam trên vai trong lễ tốt nghiệp của ĐH Toronto năm 2015.
Cao Bảo Anh và quốc kỳ Việt Nam trong lễ tốt nghiệp ĐH Toronto (Canada) năm 2015
Còn giữa năm nay, Bảo Anh cho ra đời cuốn sách Hệ miễn dịch - kiệt tác của sự sống. Cuốn sách được nhắc tới nhiều trong mùa dịch Covid-19 bởi cách chia sẻ kiến thức khoa học giản dị, hấp dẫn.
"Bằng cách xem mỗi tế bào như một sự sống có mục đích có trí tuệ thay vì một thứ vô tri vô giác, xem mỗi tương tác là một cuộc hội thoại thay vì những cuộc giao dịch hóa học hay vật lý, những kiến thức trước đây vốn phức tạp bỗng trở nên gần gũi như những câu chuyện đời thường. Và ngược lại, khi nhận ra có một cộng đồng đang ở ngay trong mình, tôi nhận ra rằng bản chất của đời sống là hợp tác, là cùng nhau cộng sự và cống hiến cho những điều cao cả hơn bản thân mình" - Bảo Anh chia sẻ.
Sách Hệ miễn dịch - kiệt tác của sự sống. Ảnh: Zenbooks.
Không để tuổi trẻ "chết" hoài phí
Nhắc lại bài nói chuyện với học sinh năng khiếu về "Những đáng lẽ của tuổi trẻ", Bảo Anh cười và nói rằng đây cũng chính là thông điệp Bảo Anh dành cho chính mình: Phải cố gắng thật nhiều để không phải kết thúc trong muôn vàn cái đáng lẽ khác nhau.
"Đầu tiên là "Đáng lẽ nên bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân" ".
Bởi "Thất bại đầu tiên của rất nhiều bạn trẻ là không bao giờ tìm ra được khả năng đích thực của mình. Có thể các bạn luôn đi theo định hướng của gia đình, hay đi theo trào lưu xã hội trong khi hoàn toàn bỏ mặc năng lực tiềm ẩn trong mình. Do đó, bước đầu tiên luôn là tìm ra một mảng chuyên môn, một chủ đề phù hợp với năng lực và niềm đam mê của bản thân. Gọi là vùng an toàn vì đó là nơi chúng ta có chỗ đứng, được khuyến khích, được động viên để phát triển.
Nhưng khi tìm được vùng an toàn, đạt được một số thành tích nhất định, thử thách tiếp theo là có dám bước ra để tiếp tục phát triển tiếp hay không. Không dám bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân mình là bắt nguồn từ nỗi sợ thất bại là thử thách tiếp theo.
Điều này rất phổ biến ở các bạn đạt được các thành tích từ rất sớm - như tôi hay các em học sinh chuyên chẳng hạn. Nếu như vùng an toàn là điểm khởi đầu, điểm xuất phát thì dám bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân chính là bắt đầu cuộc hành trình thực sự - cuộc hành trình của sự phát triển bản thân".
Nghiên cứu sinh Cao Bảo Anh
Điều thứ hai, là "Đáng lẽ nên học cách hợp tác tốt hơn".
Theo Bảo Anh, với một học sinh chuyên, hay có lẽ nói chung trong suốt những năm học phổ thông đều cho rằng thành tích là thành tích cá nhân. Do đó, tính cạnh tranh hay tâm lý thành công của người khác là thất bại của mình hay thành công là phải đẩy người khác đến thất bại rất phổ biến. Nhưng đi học lên cao, hay đi làm, mới thấm thía là mọi nỗ lực, mọi công việc đều là hợp tác.
"Bản chất của sự sống là hợp tác. Những thành công lớn lao đều đến từ những nỗ lực của những con người cùng chung lý tưởng. Do đó, chúng ta cần phải tìm được những người cùng chí hướng, học cách hợp tác và chiến đấu vì một chiến thắng chung, một chiến thắng cao hơn chiến thắng của bản thân" - Bảo Anh đúc kết.
Và "đáng lẽ" thứ ba, đó là "nên theo đuổi lý tưởng thay vì đơn thuần chỉ là thành tựu trước mắt".
Nếu chỉ tập trung vào những thành tựu trước mắt - được công nhận là giỏi, vì thành tích, vì tiền bạc, vậy thì khi những điều này biến mất chúng ta cũng không đi tiếp được.
"Lấy từ kinh nghiệm của bản thân mình, luôn có động lực được khen là giỏi, vậy khi bắt đầu bị chê là hoảng lên, đau khổ, muốn bỏ cuộc. Hay những câu chuyện khởi nghiệp nổi tiếng cũng vậy - động lực tiền bạc chắc chắn là có, những những người tiên phong họ luôn theo đuổi một lý tưởng nào đó lớn hơn tiền bạc. Điều này giúp họ đứng lên được sau mỗi thất bại - khi họ không những không kiếm được tiền mà còn phải mất tiền chẳng hạn".
Do đó, Bảo Anh cho rằng các em học sinh ít nhất cũng phải cố gắng trả lời câu hỏi: "Tại sao mình làm điều này? Mình hướng đến lý tưởng nào?". Có thể chưa tìm được câu trả lời đúng ngay, nhưng cứ tiếp tục tìm thì sẽ càng gần với câu trả lời đúng hơn. Còn ngược lại, khi dừng tìm câu trả lời, từ bỏ hoàn toàn lý tưởng của mình, để theo đuổi những thành công trước mắt, theo đuổi những xu hướng của xã hội, đó chính là lúc chúng ta đang phí hoài tuổi trẻ.
Không có công thức cụ thể cho Harvard
Trở thành nghiên cứu sinh của ĐH Harvard có lẽ là mơ ước của rất nhiều người trẻ.
Khi học thạc sĩ ở Canada, anh vẫn luôn hướng tới Harvard. Tuy nhiên, Bảo Anh gặp không ít khó khăn.
"Đó là vấn đề đến từ tư duy của bản thân. Học xong đại học, tôi vẫn có tư duy "đánh nhanh thắng nhanh, trong khi đó, khi làm nghiên cứu rồi mới thấy nhiều vấn đề, thực sự khó khăn và vất vả. Khi đó, tôi không đủ khả năng đối diện với khiếm khuyết nên rơi vào khủng hoảng".
Tuy nhiên, với sự cố gắng và quyết tâm cao, Bảo Anh đã may mắn được nhận vào Harvard.
Cao Bảo Anh trong phòng thí nghiệm tại Boston
Nhìn lại quãng đường đã trải qua, Bảo Anh khẳng định: Không có công thức cụ thể cho Harvard.
Trước hết, để tìm được học bổng đều cần 3 yếu tố: Thành tích - Kinh nghiệm - Thư giới thiệu.
"Ba yếu tố trên đều phải được tích tũy từ rất sớm. Do đó, các bạn học sinh muốn theo đuổi con đường này phải xác định từ sớm - thường là năm 2 hay năm 3 chẳng hạn. Có người thậm chí đã đi làm, hay dành vài năm sau tốt nghiệp để xác định hướng đi tiếp theo, đồng thời chuẩn bị hồ sơ cho mình" - anh đưa lời khuyên.
Cái khó ở đây, theo Bảo Anh, việc rất nhiều người giỏi, có kinh nghiệm, được giới thiệu bởi những thầy cô có tiếng nộp vào Harvard khiến cho độ cạnh tranh cao hơn.
"Nhưng dù khó hay dễ, điều đầu tiền đều phải bắt đầu chuẩn bị để vượt qua những cái "đáng lẽ" của tuổi trẻ và kể lại câu chuyện của mình một cách mạnh mẽ và thuyết phục... Đừng sợ thất bại và phải cố gắng hết sức.
Chú trọng lý thuyết, thường xuyên giải bài tập để đạt điểm cao thi tốt nghiệp môn Hoá Cô Trương Thị Minh Hải, Tổ trưởng Tổ Hoá học, Trường THPT Châu Văn Liêm (TP Cần Thơ) lưu ý học sinh học kỹ lý thuyết, giải bài tập thường xuyên và rèn luyện kỹ năng chịu áp lực để đạt điểm cao môn Hóa. Ảnh minh họa. Cô Trương Thị Minh Hải chia sẻ: Nếu học sinh không học lý thuyết thì...