Bà giáo già 24 năm nặng lòng “gieo chữ” cho trẻ khuyết tật và ký ức về ngày 20/11 đặc biệt nhất cuộc đời

Bên trong khuôn viên của trường THCS An Dương (quận Tây Hồ, Hà Nội) có một lớp học đặc biệt của những học sinh khuyết tật có độ tuổi từ 10 cho đến 35 tuổi trên địa bàn Hà Nội.

Lớp học chẳng có bảng hay phấn viết và người đứng lớp là một bà giáo đã gần 90 tuổi.

Đã 24 năm trôi qua, lớp học tình thương của bà Hồ Hương Nam (89 tuổi) đã trở thành mái ấm thứ hai của nhiều trẻ em khuyết tật, thiểu năng ở Hà Nội. Thương những đứa trẻ kém may mắn, bà Nam đã dạy học miễn phí cho các em.

Từng bị nói là “bà già lẩm cẩm, dở hơi”

Hà Nội trong những ngày đang chung tay chống dịch cũng bởi thế lớp học tình thương dạy người khuyết tật suốt hơn 20 năm qua của bà Nam cũng đành tạm gác lại. Tuy đã gần 90 tuổi nhưng bà vẫn đảm nhiệm công việc đứng lớp, miệt mài dạy chữ cho 18 – 20 em học sinh khuyết tật, thiểu năng trí tuệ.

Hễ có thời gian rảnh rỗi, bà lại nhờ một người quen chở xe máy đến lớp học tại trường THCS An Dương, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, Hà Nội để sắp xếp lại từng quyển sách mà lâu lắm rồi đám học trò đặc biệt đang phải nghỉ học.

Có thời gian rảnh rỗi, bà Nam lại nhờ một người quen chở xe máy đến lớp học tại trường THCS An Dương thăm lớp học cũng như dọn dẹp lại trong những ngày các học sinh không đến trường.

Không gian học tập tuy không rộng, bàn ghế không nhiều nhưng chừng đó là đủ bởi với bà Nam chẳng có gì ngoài tình cảm dành cho lũ trẻ. Cái lớp học với tuổi đời 24 năm đó là một lòng tâm huyết với sự nghiệp “trồng người”, mong muốn giúp đỡ những em học sinh khuyết tật có hội được học tập, được hòa nhập với cộng đồng.

” Nghỉ dịch lâu quá nên tôi lúc nào cũng sốt ruột, không biết bao giờ các cháu được quay trở lại trường. Thế nhưng ở nhà buồn nên tôi thi thoảng vẫn nhờ người quen hoặc xe ôm chở đến đây ngó trường, ngó lớp lúc rồi về“, bà Nam kể.

Các em học sinh không được đến lớp vì dịch, bà Nam luôn đau đáu không biết bao giờ các cháu được quay trở lại trường.

Bà Nam là người gốc Huế, thời trẻ bà theo chồng ra Hà Nội sinh sống và làm giáo viên tại trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám. Năm 1993, bà về hưu và bắt đầu tham gia các hoạt động xã hội, đặc biệt về lĩnh vực dân số và trẻ em.

” Tôi thông thuộc hết mọi gia đình bởi làm công việc này tôi thường đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà. Có lần tình cờ tôi vào gia đình một cháu nhỏ rất cực khổ. Cháu cứ ú ớ khi thấy người vào. Tôi hỏi người mẹ nó không đi học à, mẹ đáp dạ không, cháu nó sợ.

Sau tôi mới được biết cháu bị tự kỷ. Ngày đó, phần vì không có điều kiện, thêm nữa lớp dạy riêng cho trẻ khuyết tật gần như chưa có. Ngoài ra tôi cũng gặp nhiều hoàn cảnh trẻ bị tự kỷ, tăng động… tương tự.

Về nhà, cứ đau đáu trong lòng đến mất ngủ. Lúc bấy giờ tôi mới suy nghĩ mình đã nghỉ hưu, sức khoẻ còn, hay mở lớp học tình thương dành cho những đứa trẻ đặc biệt này. Tôi liên tục ghi vào quyển sổ nhật ký với hai chữ “Quyết tâm”. Chữ đó viết ra với hy vọng điều mình mong muốn sẽ làm được“, bà Nam chia sẻ.

Khi quyết định mở lớp dạy học cho trẻ khuyết tật, bà Nam nhận về không biết bao lời nghe không lọt tai. Có người gặp bảo bà dở hơi, bà già lẩm cẩm.

Năm 1997 khi quyết định đi vận động các gia đình có trẻ khuyết tật để mình dạy dỗ, đến giờ nghĩ lại bà Nam vẫn cảm thấy sợ.

” Hồi đó một phần sợ vì không biết khả năng mình có làm được không. Nếu tốt thì cái tâm mình vui vẻ nhưng nếu mình không làm được thì đó là cái tội. Mấy ngày đầu đi đến đâu bị chửi đến đó, t ôi cũng không ngờ có ngày hôm nay.

Có người gặp chửi tôi bà dở hơi, bà già lẩm cẩm. Có người thì bảo bà đi dạy học về hưu rồi thì bà nghỉ đi, làm thế này không được, già rồi ai người ta nghe bà. Lúc đó tôi chỉ nghĩ thôi kệ, nếu mình chán, bỏ cuộc thì những cháu nhỏ không ai dạy dỗ. Sau cứ âm thầm lặng lẽ thuyết phục được gia đình 2 cháu.

Lúc này suy nghĩ không có địa điểm dạy, sau cũng xin được lớp đặt ở trụ sở tuần tra của tổ dân phố“, bà Nam hồi ức.

Bà giáo già khi ấy chỉ suy nghĩ duy nhất một điều “nếu mình chán, bỏ cuộc thì những cháu nhỏ lấy ai dạy dỗ”.

Những ngày đầu khi nhận dạy trẻ, bà Nam cũng cam kết phụ huynh tin tưởng giao trẻ nhỏ cho mình dạy dỗ 1 tháng. Sau 1 tháng nếu các cháu không tiến bộ sẽ gửi lại cho gia đình.

” Hai cháu đầu học được 1 tháng, ngày nào bố mẹ các cháu cũng đến xem. Sau thấy con mình tốt lên họ tin tưởng, tiếp tục nhờ tôi dạy dỗ cho các cháu. Sau mọi người biết dần, mang con mình tới nhờ tôi dạy dỗ.

Hồi đó, dụng cụ học tập còn khó khăn, tôi kê tạm mấy tấm ván lấy chỗ ngồi, có 10 cháu đến lớp học tôi vui lắm. Không lâu sau khu này cũng bị tháo dỡ để xây trường học. Hồi đó cũng vì cái tâm, cái tình tôi lên Phòng Giáo dục – Đào tạo quận Tây Hồ khóc.

Tôi mong muốn các cháu có một nơi học tập ổn định như bao đứa trẻ khác. Năm 2002, trường THCS An Dương nhận lớp học về trường. Lớp học càng ngày càng đông học sinh tìm đến. Cho đến thời điểm hiện tại có 18 cháu đang theo học cháu cao tuổi nhất 34 tuổi“, bà Nam cho hay.

Quả ngọt từ “tâm” và ngày 20/11 đặc biệt

” Tôi nhớ mãi ngày 20/11 đặc biệt đó. Hôm ấy tôi bước vào lớp, thì thấy các em học sinh trong lớp đứng hết dậy rồi mỗi đứa bẽn lẽn lấy một bông hoa hồng mang đến tặng cô. Khi được hỏi lấy tiền đâu, đám học sinh thành thật “khai” tiết kiệm tiền quà sáng.

Tuy đã gần 90 tuổi nhưng bà vẫn đảm nhiệm công việc đứng lớp, miệt mài dạy chữ cho 18 – 20 em học sinh khuyết tật, thiểu năng trí tuệ.

Cháu chạy lên nói không thành lời Hôm nay là ngày của bà, cháu có bông hoa tặng bà. Câu nói tuy không rõ ràng, đầy đủ nhưng chất chứa bao tình cảm… Tôi bật khóc“, bà giáo Nam xúc động kể về ngày 20/11 đặc biệt nhất cuộc đời mình.

Bà Nam kể, đối với trẻ khuyết tật có một điều rất đặc biệt bởi đây là những con người rất giàu tình cảm. Nhắc lại 20/11 – ngày cả nước tôn vinh những người làm nhà giáo, bà Nam chia sẻ bông hoa ngày hôm ấy là một kỷ niệm cả cuộc đời mình không thể nào quên được.

” Từ ngày đứng bục giảng 25 năm cho tới khi nghỉ hưu rồi dạy trẻ khuyết tật đó là lần đầu tiên tôi nhận bông hoa mà mình lại xúc động đến như vậy. Tôi hỏi hoa này là thế nào, tiền ở đâu mà cháu mua? Cháu nói Tiền ăn quà sáng.

Tôi tự hỏi cháu khuyết tật sao nghĩ được như vậy? bông hoa tuy chỉ vài nghìn đồng thôi nhưng nó chứa đựng biết bao tình cảm. Tôi thấm thía. Tôi yêu nghề mến trẻ là bởi thế. Đó là kỷ niệm sâu sắc nhất trong cuộc đời mình. Nghĩ ngày này tôi lại thấy nhớ các cháu“, bà Nam xúc động.

Lớp học đặc biệt mang lại cho bà Nam kỷ niệm cả cuộc đời bà không thể nào quên được.

Bà Nam bày tỏ lo ngại thời gian qua dịch bệnh, việc học tập cho trẻ khuyết tật phải dừng lại khiến các em quên hết kiến thức mà bấy lâu bà cất công dạy dỗ.

” Tôi sợ nhất những bài mình đã từng dạy các cháu quên hết. Bao nhiêu ngày tôi nắn từ chữ A, chữ B… ghép thành. Hàng tuần tôi vẫn gọi điện trao đổi với cha mẹ để dạy dỗ các cháu. Với những cháu ở gần tôi ra bài tập rồi thi thoảng ghé qua hỏi thăm, kiểm tra.

Tuy nhiên, một số cháu ở xa như quận Hai Bà Trưng, Long Biên… nhờ người thân kèm cặp. Không hiểu sao tôi lại gắn bó với lớp học này đến như vậy, có lẽ bởi hai chữ tình thương và trách nhiệm“, bà Nam nói.

Bằng tình thương vô hạn, bà quyết định mở lớp dạy chữ miễn phí cho những số phận thiệt thòi để giúp các em có hoàn cảnh khó khăn hòa nhập với cuộc sống.

Lớp học đặc biệt ấy kể từ khi ra đời tới nay, bà Nam kể chưa từng vận động đóng góp chi phí. Tất cả đều hoàn toàn miễn phí. Thời gian đi học bình thường bà vẫn trích một phần lương hưu ra mua kẹo bánh phát cho các học sinh với tinh thần động viên học tập.

Nhiều lần bố mẹ học sinh tự nguyện muốn đóng góp 1 quỹ để có việc gì cần dùng nhưng bà Nam kiên quyết không đồng ý. Với bà Nam “trong tâm không thể có tiền”.

Thấm thoát gần đời người, bà Nam nhận ra niềm vui lớn nhất cuộc đời đó là các học sinh lớp học đặc biệt ấy còn nhớ đến mình. Bà vui vì được phụ huynh, xã hội đón nhận. Bằng tình thương vô hạn, bà quyết định mở lớp dạy chữ miễn phí cho những số phận thiệt thòi để giúp các em có hoàn cảnh khó khăn hòa nhập với cuộc sống.

” Điều tôi đau đáu giờ mình già, thương lắm cuộc đời bất hạnh là các trẻ nhỏ khuyết tật sẽ thế nào, giờ dịch cháu không học quên đi. Ngày chuyển hè Hoa phượng nở, tấm lòng nhà giáo bùi ngùi lắm. Tôi sẽ gắn bó với công việc này cho tới khi không còn đủ sức khoẻ nữa“, bà chia sẻ thêm.