8 lý do không nên bỏ thi THPT quốc gia năm nay

Thầy giáo Trần Mạnh Tùng, giáo viên trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội chỉ những điểm bất hợp lý nếu bỏ thi THPT quốc gia năm 2020.

Bộ GD&ĐT mới đây cho biết đang trong quá trình xây dựng 2 kịch bản cho kỳ thi THPT quốc gia 2020. Theo đó, nếu học sinh đi học trước 15/6 thì vẫn tổ chức thi THPT quốc gia vào thời gian 8 – 11/8. Trường hợp dịch bệnh kéo dài, học sinh đi học muộn hơn thì có thể bỏ thi, thay bằng xét tốt nghiệp.

Hiện có 2 luồng ý kiến khác nhau là Thi và Không thi.

Theo thống kê, kết quả đỗ tốt nghiệp gần 100% (năm 2019: 94%, năm 2018: 98%, nhiều tỉnh trên 99%) nên về lâu dài, tôi ủng hộ việc bỏ kỳ thi THPT quốc gia và thay bằng xét tốt nghiệp. Điều này cũng phù hợp với việc tạo điều kiện cho các trường đại học tự chủ trong tuyển sinh của mình.

Tuy nhiên, nếu bỏ thi THPT quốc gia ngay năm nay thì rất tai hại, bởi những lý do sau:

Thầy giáo Trần Mạnh Tùng, trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội.

Bị động

Việc đột ngột bỏ kỳ thi THPT quốc gia 2020 sẽ bị động vì điều này chưa nằm trong kế hoạch. Do chưa có chuẩn bị nên chưa có quy chế, hình thức xét tốt nghiệp ra sao, trong khi học sinh lớp 12 đang ở ngưỡng cuối năm học.

Đồng thời, việc bỏ kỳ thi này thuộc thẩm quyền quyết định thuộc Quốc hội (hoặc Uỷ ban thường vụ Quốc hội).

Thiếu công bằng

Học sinh 12 đã chuẩn bị để thi THPT quốc gia theo các tổ hợp mình lựa chọn từ rất sớm và tập trung học theo các tổ hợp đó.

Việc học online đang là giải pháp tình thế, chất lượng không đồng đều bởi học sinh nhiều tỉnh còn khó khăn trong học trực tuyến, thậm chí chưa học. Chỉ có kỳ thi chung của Bộ GD&ĐT mới đảm bảo công bằng ở mức độ chấp nhận được. Nếu để các trường đại học tự tổ chức thi theo kiểu “trăm hoa đua nở” thì sẽ không công bằng cho các thí sinh.

Mất ổn định

Kỳ thi THPT quốc gia tổ chức được 5 năm. Năm nay, mọi chuẩn bị đều trên tinh thần như năm 2019 và giữ ổn định kỳ thi đến hết năm 2020. Tuy nhiên, vừa qua Đại học Bách Khoa Hà Nội đưa thêm phương án tuyển sinh riêng, nhiều học sinh 12 đã “loạn cả lên”:

THPT quốc gia là kỳ thi lớn, nếu có thay đổi, sẽ tạo ra sự xáo trộn vô cùng lớn trong xã hội, trong phụ huynh và học sinh. Do đó, tính ổn định phải được đặt lên hàng đầu. Các ý kiến đòi bỏ thi THPT quốc gia năm nay chưa thật sự trong vai “người trong cuộc”, chỉ phát biểu “ngẫu hứng”.

Các trường gặp khó khi tuyển sinh

Hàng năm, hơn 90% các trường đại học dùng kết quả thi THPT quốc gia để tuyển sinh. Nếu bỏ thi, các trường sẽ phải tự tổ chức tuyển sinh.

Nghe có vẻ phù hợp với Luật Giáo dục đại học nhưng thời gian còn lại quá ít để các trường có thể lên phương án, bởi các cơ sở giáo dục đều đang trong tình trạng nghỉ chống dịch. Chưa kể, nhiều trường chưa muốn tự tổ chức thi bởi phức tạp, tốn kém.

Dễ “xin, cho” và “tháo khoán”

Nhiều người đều công nhận, xét tốt nghiệp dễ nảy sinh tiêu cực hơn so với thi như hiện tại bởi dễ nảy sinh cơ chế “xin, cho”, hay tư tưởng “tháo khoán”.

Tuy nhiên, việc để các trường đại học tự tổ chức thi, tôi cho rằng dễ nảy sinh tiêu cực hơn bởi mỗi trường như một “ốc đảo”.

Không nên bỏ thi THPT quốc gia 2020 sẽ gây ra nhiều xáo trộn và không đảm bảo chất lượng

Tốn kém

Nếu phải bỏ thi THPT quốc gia năm nay, 3 “kịch bản” diễn ra. Thứ nhất, mỗi trường đại học (hoặc một số trường kết hợp nhau) cùng triển khai tuyển sinh. Đây là khâu phức tạp và tốn kém nhân vật lực.

Thứ hai, học sinh, phụ huynh từ các tỉnh đổ xô về các thành phố lớn để dự thi. Thứ ba, nở rộ luyện thi theo form của các trường đại học.

Học sinh không muốn bỏ thi

Hiện chúng tôi dạy hàng trăm học sinh lớp 12 và khi được hỏi, 100% các em đều mong muốn được tham gia kỳ thi tốt THPT quốc gia. Tôi theo dõi trên công luận có thể thấy, báo chí toàn hỏi “chuyên gia”, rất ít người hỏi ý kiến học sinh.

Đi học sau 15/6 vẫn thi được

Chúng ta không nên cứng nhắc với mốc 15/6. Bởi nếu đi học sau 15/6, Bộ GD&ĐT vẫn có thể đẩy lùi các mốc và tổ chức kỳ thi bình thường.

Nếu không thi THPT quốc gia, các trường đại học phải có thời gian tổ chức tuyển sinh nên nếu thi vào tháng 8 hay sau đấy vẫn khả thi.

Với các lý do trên đây, tôi mong muốn và đề xuất, không bỏ thi THPT quốc gia 2020.

TRẦN MẠNH TÙNG