2 mối nguy hiểm khi dùng dầu thực vật sai cách, biến món ăn trở nên độc hại và là “thủ phạm” gây bệnh ung thư
Được quảng cáo rằng rất tốt cho tim mạch, có lượng calo thấp… xong dầu thực vật nếu sử dụng sai cách hoàn toàn có thể gây hại cho người ăn.
Dầu ăn là gia vị không thể thiếu trong các món ăn hàng ngày. Trong đó, dầu thực vật được lòng người tiêu dùng hơn cả.
Từ lâu, dầu thực vật đã được các công ty dầu ăn quảng cáo rằng có lượng calo thấp hơn so với mỡ động vật. Hơn nữa, dầu thực vật được cho là sản phẩm tốt cho trái tim. Chính vì vậy, hàng triệu bà nội trợ trên khắp các quốc gia đã từ bỏ bơ, mỡ động vật để chuyển sang sử dụng dầu thực vật, nhằm hi vọng bữa cơm gia đình sẽ lành mạnh và an toàn hơn.
Dầu thực vật được các công ty dầu ăn quảng cáo rằng có lượng calo thấp hơn so với mỡ động vật.
Tuy nhiên, mọi thực phẩm chỉ có thể đem lại lợi ích khi được sử dụng khoa học và cân bằng, nếu bạn lạm dụng thì chắc chắn sẽ có ít nhiều tác dụng phụ, và dầu thực vật cũng không ngoại lệ.
2 lưu ý cần tránh khi dùng dầu thực vật
1. Dầu thực vật thường dễ bị ôi thiu, không nên dùng trên 3 tháng
Video đang HOT
Theo các nhà khoa học Mỹ trả lời trên tờ “The Truth About Cancer”: quá trình chiết xuất dầu thực vật cần sự kết hợp giữa nhiệt, áp suất và dung môi hóa học… điều này khiến cho dầu thực vật dễ bị oxy hóa hơn, bị mất đi gần như toàn bộ các chất chống oxy hóa lành mạnh và dễ bị ôi thiu.
Ngoài ra, một số loại dầu thực vật còn được hydro hóa để tồn tại trong nhiệt độ phòng lâu hơn, biến loại dầu này trở thành chất béo chuyển vị. Tiêu thụ nhiều chất béo chuyển vị có thể dẫn đến nguy cơ mắc ung thư. Một nghiên cứu của Đại học Vanderbilt cho thấy, lượng chất béo chuyển vị có liên quan đến nguy cơ tử vong gia tăng không chỉ từ nguyên nhân là bệnh tim mà từ tất cả các nguyên nhân khác.
Ở dầu thực vật thông thường, hạn sử dụng ghi trên bao bì thường là 18 tháng, thậm chí lâu hơn. Nhưng trên thực tế, hạn sử dụng này chỉ dành cho dầu ăn chưa mở nắp, dầu ăn sau khi mở nắp đã tiếp xúc với không khí, bụi bặm, tạo ra các gốc tự do peroxide, rất dễ hỏng. Sử dụng dầu ăn hư hỏng có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc thực phẩm như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, thậm chí đẩy nhanh quá trình lão hóa, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và mạch máu não!
Một số loại dầu thực vật còn được hydro hóa để tồn tại trong nhiệt độ phòng lâu hơn, biến loại dầu này trở thành chất béo chuyển vị.
Các chuyên gia cho rằng dầu ăn đã mở nắp chỉ nên sử dụng trong 3 tháng. Bảo quản nơi khô ráo, mát mẻ. Nên lựa chọn loại dầu thực vật uy tín, có thương hiệu để không mua phải loại dầu đã được hydro hóa.
2. Lạm dụng dầu thực vật dễ hại tim, mắc ung thư
Nhiều người nghĩ rằng ăn dầu thực vật sẽ giúp cơ thể có lượng cholesterol thấp hơn, từ đó bảo vệ tim mạch. Thế nhưng, một nghiên cứu được công bố trên BMJ lại cho thấy chỉ chăm chăm dùng mỗi dầu thực vật thì nguy cơ mắc bệnh tim mạch còn cao hơn.
Mỡ động vật tuy có chứa các axit béo bão hòa – thủ phạm gây xơ cứng động mạch. Xong bù lại chúng có chứa lipoprotein và axit polyenoic có lợi cho hệ tim mạch. Ngoài ra, mỡ động vật lại có khả năng chịu nhiệt tốt hơn, đáp ứng các yêu cầu chiên, rán.
Ngược lại, dầu thực vật khả năng chịu nhiệt thấp, khi được nấu ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra peroxide, đây là chất gây ung thư. Đồng thời, các thành phần dinh dưỡng và chất béo cũng bị phá vỡ, làm ảnh hưởng tới sức khỏe và hoạt động của tim mạch.
Cách ăn đúng là ăn xen kẽ dầu thực vật và mỡ động vật. Mỡ heo tương đối thích hợp hơn để chiên và xào.
Dầu thực vật có thực sự tốt cho sức khỏe?
Vì cho rằng dầu thực vật không có cholesterol, tốt cho tim mạch, huyết áp... nên nhiều gia đình Việt hiện nay đều lựa chọn sử dụng dầu thực vật để chế biến các món ăn chiên, xào... Nhưng dầu thực vật có thực sự tốt cho sức khỏe?
Hiện nay, trên thị trường bán nhiều loại dầu thực vật như dầu hướng dương, dầu lạc, dầu gạo, dầu đậu nành... Phần lớn nhãn mác ở trên các sản phẩm này đều ghi được chiết xuất 100% từ thực phẩm thực vật, cho một trái tim khỏe mạnh và thành phần gồm có omega 3, omega 6 và 9; chất béo bão hòa, chất béo không bão hòa, vitamin E và đặc biệt là không có cholesterol... Tin vào điều đó nên nhiều người đã lựa chọn dầu thực vật trong bữa ăn hằng ngày.
Ảnh minh họa: KT
Theo TS Nguyễn Thị Hoàng Lan - Bộ môn thực phẩm và dinh dưỡng, Khoa Công nghệ thực phẩm, Đại học Nông nghiệp Việt Nam, người tiêu dùng không nên sử dụng quá nhiều dầu thực vật. Bởi, trong dầu ăn thực vật vẫn có cholesterol nhưng vì hàm lượng thấp nên ở nhiều nước, người ta cho phép ghi là "cholesterol free".
Lợi dụng quy định đó, các doanh nghiệp đã quảng cáo cho sản phẩm của mình khiến cho người tiêu dùng tin rằng sử dụng dầu ăn thực vật sẽ không bị cholesterol. Hơn nữa, sử dụng dầu ăn không đúng cách còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
"Trong dầu ăn thực vật có nhiều axit chưa bão hòa đa, no, đa nối đôi. Nếu người sử dụng dầu thực vật chiên rán ở nhiệt độ cao hơn 100C thì sẽ phá hủy thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm, ngoài ra chất axit béo chưa no trong dầu sẽ bị ôxy hóa ở những vị trí nối đôi, tạo thành các hợp chất peroxide hoặc aldehyde, lâu ngày tích tụ lại sẽ ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe, có khả năng gây bệnh ung thư", TS Nguyễn Thị Hoàng Lan cảnh báo.
Chính vì vậy, dầu thực vật không tốt như nhiều người vẫn nghĩ.
Thực chất mỡ động vật không hoàn toàn xấu như mọi người vẫn nghĩ. Mỡ động vật cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể, trong đó có các vitamin A, D, có cholesterol xấu và có cả cholesterol có lợi cho sức khỏe, có thể duy trì sự khỏe mạnh của các thành tế bào, tham gia vào số men chuyển hóa của cơ thể, trong đó có nội tiết tố sinh dục và tuyến thượng thận...
TS Nguyễn Thị Hoàng Lan còn cho biết, ở nhiều nước, người dân có thói quen sử dụng mỡ động vật từ cá như cá ngừ, cá thu hay từ sữa và các chế phẩm từ sữa.
Vì vậy, một chế độ dinh dưỡng hợp lý cần phải có chất béo của cả mỡ động vật và dầu thực vật. Theo khuyến cáo của Viện dinh dưỡng Quốc gia, một người trưởng thành có thể dùng 60% mỡ động vật hoặc dầu thực vật. Khi sử dụng dầu thực vật thì không nên chiên rán ở nhiệt cao và có thể sử dụng mỡ động vật đa dạng từ cá hay sữa.../.
Những thực phẩm giàu vitamin E chống ung thư cho người ăn chay Vitamin E là một loại vitamin tan trong chất béo có nhiều dạng, nhưng chỉ một dạng (alpha-tocopherol) được cơ thể con người sử dụng. Hạt hướng dương - ẢNH: SHUTTERSTOCK Vai trò chính của nó là hoạt động như một chất chống ô xy hóa, loại bỏ các gốc tự do có thể gây hại cho tế bào. Các gốc tự do...