Ý thức sống “xanh”

Trồng cây tăng mảng xanh, giảm thiểu rác thải nhựa trong sinh hoạt hằng ngày, tắt máy xe khi dừng đèn đỏ hơn 25 giây, bảo vệ nguồn nước… là những hoạt động thiết thực mà nhiều cơ sở giáo dục tại TP Hồ Chí Minh đã triển khai nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường (BVMT) trong học sinh (HS), sinh viên (SV).

Sinh viên tham gia chương trình Trồng cây gây rừng – Phát triển mảng xanh đô thị của Trường đại học Mở TP Hồ Chí Minh.

Những hành động nhỏ đang lan tỏa dần thành các phong trào lớn.

Không đợi đến khi được Bộ Giáo dục và ào tạo (GD-T) chọn làm đơn vị chủ trì, phối hợp với các đơn vị khác thực hiện chuỗi hoạt động hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường của ngành giáo dục, mấy năm trở lại đây, phong trào “ sống xanh” đã được Trường đại học (H) Mở TP Hồ Chí Minh triển khai rộng khắp. Từ việc khuyến khích giảng viên, cán bộ, công nhân viên đến SV thay chai/ly nhựa tiện lợi bằng đồ thủy tinh đến phong trào xuống đường dọn rác hay chương trình “Tắt máy xe – Bảo vệ chính bản thân bạn”… đều được nhà trường chăm chút tỉ mỉ. Nhà trường còn thành lập Câu lạc bộ OU Green để phát động, tuyên truyền các hoạt động BVMT tới từng cá nhân. “Chúng tôi không tuyên truyền suông mà luôn tạo ra những chương trình, phong trào phù hợp với giới trẻ để kích thích sự sáng tạo, hăng say của các em. Cách truyền tải, quảng bá thông tin cũng phải sao cho gần gũi, năng động để SV không thấy chán và cùng hành động. Nhờ vậy, bản thân các em đã truyền cảm hứng BVMT đến cộng đồng”, PGS, TS Nguyễn Minh Hà, Hiệu trưởng Trường H Mở TP Hồ Chí Minh nói.

Những chiếc thùng giấy sơn mầu sặc sỡ đặt ngay hành lang để gom pin cũ, máy lọc nước đặt tại nơi thuận tiện nhất, những chậu cây xinh xắn được bố trí khắp nơi tạo nên nhiều góc xanh thân thiện khiến SV cảm thấy thích thú. Bên cạnh các cuộc thi ý tưởng sáng tạo vì môi trường, giải pháp bảo vệ nguồn nước sạch, viết cảm nhận về phim “Vì môi trường”, mới đây, đông đảo SV nhà trường đã thỏa sức sáng tạo trong cuộc thi vẽ tranh cổ động hành động vì môi trường với chủ đề “a dạng sinh học – Hành trình duy trì sự sống”. Trần Nhựt Thanh, SV vừa nhận được giải thưởng cao nhất tại cuộc thi với bức tranh sống động thể hiện sự thương cảm dành cho các động vật có nguy cơ tuyệt chủng cho biết: “Khi đăng ký tham gia cuộc thi, em nghĩ bản thân phải vẽ gì đó thật ý nghĩa để gióng hồi chuông cảnh báo về thực trạng xuống cấp đáng báo động của môi trường hiện nay. Rồi vô tình xem một bộ phim về các loài động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng, em biết mình phải làm gì. Với tác phẩm này, em mong mọi người sẽ cùng chung tay làm những điều nhỏ nhất để bảo vệ động vật, bảo vệ đa dạng sinh học. Trước đó, em cũng đã tham gia một số hoạt động BVMT cùng với các bạn và tự giác thay đổi rất nhiều thói quen. Em tin, mỗi người một tay, tình trạng ô nhiễm trong môi trường sẽ được cải thiện”.

Trước đó, Trường H Mở TP Hồ Chí Minh đã tổ chức một hoạt động thú vị thu hút sự quan tâm của nhiều bạn trẻ. Tham gia chương trình “Trồng cây gây rừng – Phát triển mảng xanh đô thị” tại rừng phòng hộ ở xã An Thới ông, huyện Cần Giờ không chỉ có SV nhà trường mà còn có nhiều SV đến từ các cơ sở giáo dục H khác. Lê Thị Kim Ngân, SV năm thứ hai, Trường H Kiến trúc TP Hồ Chí Minh cho biết, nhờ tham gia chương trình trồng cây, tìm hiểu về thiên nhiên đã giúp em hình thành suy nghĩ tích cực hơn trong việc BVMT, điều mà trước kia bản thân em chưa hề quan tâm đến. “Mỗi SV chỉ trồng hai, ba cây nhưng nhiều người cùng trồng sẽ tạo được mảng xanh. Khi quay trở về nhà, em đã có cách nhìn nghiêm túc hơn về việc hạn chế xả rác, thay đổi thói quen sử dụng rác thải nhựa, tuyên truyền đến gia đình, bạn bè các hoạt động BVMT. Chúng ta hít thở bầu không khí nhưng lại đang phớt lờ với chất lượng sống của chính mình vì cho rằng đó là chuyện vĩ mô. ã đến lúc ai cũng cần phải thay đổi và làm khác đi”, Ngân chia sẻ.

Hệ thống giáo dục phổ thông cũng rất sáng tạo trong việc tuyên truyền, phát động các phong trào BVMT, tái chế rác thải nhựa hiệu quả. Tại TP Hồ Chí Minh, nhiều trường mầm non, tiểu học cũng đã giáo dục trẻ hình thành thói quen tốt như bỏ rác đúng nơi quy định, hạn chế sử dụng đồ nhựa, chăm sóc cây xanh, tiết kiệm điện, nước, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên… Nhiều năm qua Bộ GD – T đã đưa nội dung giáo dục về BVMT, tài nguyên biển, hải đảo và ứng phó biến đổi khí hậu vào chương trình giáo dục các cấp học, các trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục. Bên cạnh đó, các trường cũng chủ động tổ chức nhiều hoạt động hiệu quả để tuyên truyền, thông tin về nội dung này.

ăm 2020, Bộ GD – T phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có kế hoạch thực hiện công tác BVMT với toàn ngành giáo dục. Cùng các hoạt động cụ thể trải rộng khắp cả nước, Bộ GD – T còn xây dựng hệ thống tài liệu, học liệu liên quan đến BVMT phục vụ tốt nhu cầu sử dụng của các trường học và cộng đồng nhằm từng bước nâng cao nhận thức về vấn đề vô cùng quan trọng này trong toàn xã hội. Phát biểu tại lễ mít-tinh và các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Tháng hành động vì môi trường của ngành giáo dục vừa diễn ra ở TP Hồ Chí Minh, Thứ trưởng Bộ GD – T Nguyễn Văn Phúc cho rằng, với hơn một triệu cán bộ quản lý, giảng viên, giáo viên và hơn 23 triệu HS, SV, ngành GD – T là lực lượng hùng hậu cho công tác tuyên truyền, vận động cộng đồng nâng cao ý thức, trách nhiệm BVMT, ứng phó biến đổi khí hậu.

Do vậy, cần tăng cường các hoạt động tuyên truyền thông tin nâng cao ý thức, nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, giảng viên, giáo viên và HS, SV về vấn đề này. ồng thời đổi mới, đa dạng hóa, hiện đại hóa, sáng tạo về hình thức, nội dung phương thức truyền thông theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, kết hợp truyền thông trực tuyến, mạng xã hội, ưu tiên hình thức tuyên truyền qua hệ thống tin nhắn, cổng thông tin điện tử. Song song với tuyên truyền, cũng cần tạo dư luận và áp lực xã hội lên những cá nhân, tổ chức cố tình có những hành động gây hại cho môi trường.