Vụ Vạn Thịnh Phát: Vì sao Trương Mỹ Lan bị truy tố về 1 tội theo Bộ luật Hình sự cũ?

Một trong những tội danh bị can Trương Mỹ Lan bị xét xử tới đây là Tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng theo BLHS 1999.

Vậy tại sao với tội danh này, đối tượng không bị truy tố theo BLHS 2015?

Theo dự kiến, từ 5/3 – 29/4, TAND TP.HCM sẽ xét xử sơ thẩm vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) với 86 bị cáo cùng nhiều tội danh khác nhau.

Trong đó, bị can Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị xét xử về các tội: Tội tham ô tài sản, Tội đưa hối lộ và Tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Riêng với Tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, Viện Kiểm sát truy tố bà Trương Mỹ Lan theo quy định tại BLHS 1999 mà không áp dụng theo BLHS 2015.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thị Thu – Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, bà Trương Mỹ Lan và các đồng phạm thực hiện hành vi phạm tội trong một thời gian dài.

Quy định hiện hành nêu rõ, hành vi phạm tội xảy ra vào thời điểm nào thì sẽ áp dụng văn bản pháp luật vào thời điểm đó. Cụ thể, theo khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 41/2017/QH14, kể từ 1/1/2018, tất cả các điều khoản của BLHS 2015 được áp dụng để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án đối với người thực hiện hành vi phạm tội từ 00 giờ 00 phút ngày 1/1/2018, có xem xét đến nguyên tắc có lợi cho các bị can.

BLHS 1999 có hiệu lực pháp luật đến hết 31/12/2017. Bởi vậy, trường hợp hành vi vi phạm pháp luật được xác định trong khoảng thời gian có hiệu lực của văn bản pháp luật này thì sẽ áp dụng BLHS 1999 để giải quyết.

Bị can Trương Mỹ Lan và đồng phạm

Do bà Trương Mỹ Lan có hành vi sai phạm diễn ra trong thời gian dài, trước khi BLHS 2015 có hiệu lực thi hành nên cơ quan tiến hành tố tụng sẽ áp dụng BLHS 1999 thay vì BLHS 2015 dựa trên nguyên tắc có lợi cho người bị buộc tội.

Cụ thể, ở Tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, Viện Kiểm sát truy tố bà Lan theo khoản 3, Điều 179 BLHS 1999 với khung hình phạt từ 10-20 năm tù, thay vì áp dụng khoản 4, Điều 206 BLHS 2015 với khung hình phạt từ 12-20 năm tù.

Theo cáo trạng vụ án, hành vi của bà Trương Mỹ Lan và các đồng phạm bị đánh giá là có tổ chức với thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Cụ thể, từ 1/1/2012- 7/10/2022, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã lập một số lượng lớn các hồ sơ vay vốn khống để rút ra số tiền đặc biệt lớn. Trong đó, từ 1/1/2012-31/12/2017, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 368 hồ sơ vay vốn để rút tiền của Ngân hàng SCB sử dụng vào các mục đích khác nhau, đến ngày 17/10/2022 còn dư nợ 132.247 tỉ đồng, không có khả năng thu hồi. Hành vi của Trương Mỹ Lan đã gây hậu quả thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền hơn 64.621 tỉ đồng.

Từ 9/2/2018-7/10/2022, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn, chiếm đoạt của Ngân hàng SCB số tiền hơn 304.096 tỉ đồng, gây thiệt hại số tiền 129.372 tỉ đồng….