Viêm nướu loét hoại tử cấp tính (ANUG)

Theo dõi VGT trên

Viêm nướu loét hoại tử cấp tính là bệnh tổn thương cấp tính với các tổn thương đặc trưng là các sự loét và hoại tử ở vùng mô nướu.

Bệnh thường gặp ở những người có nguy cơ cao và dễ bị nhầm lẫn với bệnh viêm nướu miệng do virus Herpes gây ra.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây bệnh viêm nướu hoại tử cấp tính là sự bùng nổ với số lượng lớn các loại vi khuẩn gây bệnh tại nướu như Treponema spp., Selenomonas spp. Fusobacterium,Prevotella intermedia, Porphyromonas gingivalis ….

Triệu chứng

Trong số các bệnh nha chu, viêm nướu loét hoại tử cấp tính là bệnh có quá trình khởi phát bệnh diễn ra nhanh chóng (1-2 ngày) với các triệu chứng như:

- Sốt

- Mệt mỏi

- Biếng ăn

- Sưng hạch dưới hàm

Viêm nướu loét hoại tử cấp tính (ANUG) - Hình 1

Ảnh minh họa

- Xuất hiện các vết loét tại vùng viền nướu và nhú nướu:

Các tổn thương loét hoại tử tiến triển nhanh bắt đầu ở nhú nướu và lan sang viền nướu, tạo vết lõm ở trung tâm. Các vết loét hoại tử thường có hình đáy chén. Tổn thương có giới hạn rõ ràng và thường không lan tới nướu dính.

Giả mạc: trên vùng tổn thương hoại tử phủ một lớp màng màu trắng, được cấu tạo bởi bạch cầu, mô hoại tử, fibrin. Khi lớp màng giả được lấy đi sẽ làm lộ ra phần mô nướu thực sự dễ bị ra máu và rất đau.

Các vết loét thường có viền rõ ràng xung quanh

- Đau nhức vừa phải khi bệnh tiến triển nặng thì đau nhiều hơn, đau tăng khi ăn nhai, kèm theo tăng tiết nước bọt.

- Miệng rất hôi.

Video đang HOT

- Bệnh khởi phát và diễn tiến nhanh với các triệu chứng đặc trưng nhưng dễ bị nhầm lẫn với bệnh viêm nướu do Virus Herpes.

- Mức độ trầm trọng của bệnh không tương xứng với mức độ của cao răng và mảng bám như các trường hợp viêm nướu hay viêm nha chu thông thường khác

Đối tượng nguy cơ

Một số yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc bệnh như:

- Chế độ ăn uống kém, giảm protein trong chế độ ăn uống dẫn đến sự gia tăng nồng độ histamine và dẫn đến giảm bạch cầu đa nhân và lượng máu lưu nuôi nướu.

- Căng thẳng-Stress

Stress-Do làm rối loạn hocmon trong cơ thể dẫn đến sự đáp ứng yếu hơn của hệ thống miễn dịch trước vi khuẩn cũng như các thay đổi về thói quen và hành vi dẫn đến vệ sinh răng miệng kém và ăn uống không điều độ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

- Hút thuốc: Một trong những nguyên nhân chính gây bệnh

Catecholamin, epinephrine do nướu tiết ra do tác động của nicotine trong khói thuốc là sẽ làm giảm khả năng cấp máu tại nướu dẫn đến hoại tử nướu.

Ngoài ra những người nghiện hút thuốc thường sẽ hút thuốc nhiều hơn khi bị căng thẳng dẫn đến nguy cơ rất cao bị hoại tử mô nướu.

- Thiếu vệ sinh răng miệng hoặc bệnh viêm nướu-viêm nha chu mạn tính

- Người suy giảm miễn dịch (HIV, tiểu đường)

Viêm nướu loét hoại tử cấp tính (ANUG) - Hình 2

Điều trị

Thời gian tiến triển thường không xác định. Căn cứ theo tình trạng mỗi người nha sĩ có thể :

Cách ly và làm khô tổn thương bằng gòn bông.

Giảm đau tại chỗ.

Lấy giả mạc và các cặn không dính ở bề mặt tổn thương.

làm sạch vùng tổn thương bằng nước ấm.

Có thể lấy cao răng trên nướu nông bằng máy siêu âm.

Cho người bệnh xúc miệng bằng hỗn dịch nước oxy già ấm 2 giờ/1 lần theo

công thức trộn một cốc nước ấm với Ôxy già 3% theo tỷ lệ 1:1.

Cho người bệnh xúc miệng Chlohexidine 0,12% , mỗi ngày 2 lần.

Trường hợp viêm nướu loét hoại tử trung bình, nặng, có hạch và các triệu chứng toàn thân thì dùng kháng sinh phối hợp nên sử dụng các phối hợp có metronidazole để đạt hiệu quả tốt hơn như Spiramycin và metronidazole kết hợp.

Lưu ý:

- Không được lấy cao răng dưới nướu hoặc nạo túi nướu vì có thể gây nhiễm trùng máu.

- Các thủ thuật nhổ răng hoặc phẫu thuật quanh răng phải trì hoãn sau khi hết triệu chứng 4 tuần.

Phòng bệnh

Duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý.

Vệ sinh răng miệng đúng phương pháp.

Khám răng định kỳ 6 tháng một lần.

Hệ lụy nguy hiểm từ chế độ ăn kiêng nhiều người áp dụng

Nhịn ăn gián đoạn được quảng cáo giúp giảm cân nhanh và không ít người nổi tiếng áp dụng. Tuy nhiên, nhiều người sau khi ăn kiêng đã gặp những hệ lụy nguy hiểm.

Maria Rupprecht, 26 tuổi, ở Mỹ, bị hấp dẫn bởi chế độ ăn kiêng có tên gọi phương pháp nhịn ăn gián đoạn. Cô nhanh chóng tin rằng đây là cách giảm cân hiệu quả và phù hợp nhất với mình bởi rất nhiều người nổi tiếng khác đã áp dụng.

Khi áp dụng chế độ ăn nhịn gián đoạn, cô gái cao 1m68 từ chối ăn mọi thứ từ sau 19h đến trưa ngày hôm sau. Sau 3 tháng, Maria giảm được 18 kg. Năm 2016 là thời điểm Maria gầy nhất, cô chỉ nặng 56,7 kg.

"Con sói đội lốt cừu non"

Nhưng sau đó, Maria phải đối mặt với hậu quả có thể nói là không thể tệ hơn. Cô được chẩn đoán mắc chứng biếng ăn. Maria bỏ lỡ những bữa tiệc sinh nhật, dịp gặp gỡ bạn bè thân thiết, lễ tốt nghiệp vì không muốn ăn ngoài thời gian cho phép.

Không những vậy, Maria luôn tự ti, mặc cảm, so sánh bản thân với người khác về mặt hình thể. Cô gái 26 tuổi luôn thèm ăn và gặp áp lực về mặt tâm lý, stress. Sau nhiều năm áp dụng chế độ giảm cân bằng nhịn ăn gián đoạn, Maria đang hồi phục dần sức khỏe và ở mức trọng lượng an toàn. Cô cảnh báo một vài người bạn cũng đang áp dụng chế độ ăn kiêng này nhưng chưa nhận thấy hậu quả mà nó có thể gây ra.

Hệ lụy nguy hiểm từ chế độ ăn kiêng nhiều người áp dụng - Hình 1

Nhịn ăn gián đoạn là chế độ ăn kiêng gây tranh cãi, nhiều người gặp hệ lụy sau khi áp dụng. Ảnh: 123rf.

Nhịn ăn gián đoạn (intermittent fasting) là phương pháp tập trung vào thời điểm chúng ta nạp thực phẩm vào cơ thể. Theo Hopkins Medicine, với chế độ này, bạn chỉ được ăn trong một thời gian cụ thể, phải nhịn ăn trong một số giờ nhất định trong ngày. Phương pháp này được cho là có thể giúp cơ thể đốt cháy chất béo, từ đó giảm cân.

Nhiều ngôi sao nổi tiếng, triệu phú, người có sức ảnh hưởng của Hollywood và Thung lũng Silicon áp dụng phương pháp này khiến nó trở thành chế độ ăn kiêng được tìm kiếm nhiều nhất trên Google vào năm 2019.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ lo ngại về hậu quả nguy hiểm mà chế độ ăn kiêng này mang đến. "Đó là con sói đột lốt cừu non. Tôi ước chế độ ăn kiêng này được dán nhãn cảnh báo" - chuyên gia dinh dưỡng Tammy Beasley trả lời phỏng vấn của The Post.

Hệ lụy nguy hiểm

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y học New England năm 2019 cho thấy nó hiệu quả và giúp chúng ta cải thiện sức khỏe như giảm nguy cơ ung thư, cải thiện tuổi thọ. Tuy nhiên, năm 2020, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine phản bác những quan niệm trước đó, cho rằng chế độ nhịn ăn gián đoạn đã bị thổi phồng hiệu quả, nó không có tác dụng như nhiều người vẫn lầm tưởng.

Dù vậy, các tranh cãi vẫn không thể ngăn nhiều người áp dụng chế độ ăn này. CEO của Twitter, tỷ phú Jack Dorsey chia sẻ ông ăn kiêng gián đoạn với chế độ chỉ ăn một bữa duy nhất trong khoảng thời gian từ 6h30 đến 21h. Cuối tuần, Dorsey thường xuyên không ăn thêm bất kỳ thực phẩm nào.

Nhiều người cảm giác họ như được truyền cảm hứng từ điều này và quyết định làm theo. Kristin White, 45 tuổi, ở Seattle, Mỹ, thử nhịn ăn không liên tục vào tháng 11/2018. Bà chỉ cho phép mình ăn từ 15 đến 22h. Bữa ăn của White chỉ có một quả trứng luộc, táo, gà nướng, rau cho bữa tối. Sau đó, bà chỉ ăn thêm thanh protein hoặc ít bơ đậu phộng trước khi ngủ. Sau đó, người phụ nữ này giảm được 6,8 kg.

Hệ lụy nguy hiểm từ chế độ ăn kiêng nhiều người áp dụng - Hình 2

Nhịn ăn gián đoạn khiến nhiều người stress, rối loạn ăn uống... Ảnh: Freepik.

Nhưng "thành công" đó phải trả giá đắt. White chia sẻ bà phải vật lộn với cảm giác "kinh khủng". Bác sĩ chẩn đoán người phụ nữ bị nhịp tim thấp đáng báo động và khuyên bà nên can thiệp y tế để tránh hậu quả đáng tiếc. Tháng 4/2019, White tới một trung tâm điều trị nội trú ở California. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán bà mắc thêm chứng rối loạn ăn uống. Sau nhiều tháng chữa trị, White cuối cùng cũng khỏe mạnh trở lại, không còn biếng ăn.

Lynn Slawsky, Giám đốc điều hành Hiệp hội Quốc gia về Chứng biếng ăn và rối loạn liên quan, cho biết cơ thể bạn bị bỏ đói dài trong giai đoạn nhịn ăn gián đoạn. Kết quả là mọi người đối mặt nguy cơ bị rối loạn ăn uống hoặc cuồng ăn, kèm theo những vấn đề thể chất, tâm lý khác. Vị chuyên gia cảnh báo nhóm dân số dễ bị tổn thương có nguy cơ cao hơn, bởi họ vốn đã dễ bị rối loạn ăn uống.

Nghiên cứu ban đầu đã phát hiện nhịn ăn gián đoạn có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, ung thư và bệnh tim. Tuy nhiên, theo chuyên gia dinh dưỡng Alissa Rumsey, ở New York, Mỹ, việc không ăn trong thời gian dài có thể làm tăng mức độ cortisol, hormone căng thẳng của cơ thể. Mức cortisol cao cũng liên quan đến việc tích trữ chất béo , điều này không lý tưởng nếu bạn đang cố gắng giảm cân.

Theo Business Insider , ăn kiêng nói chung có thể làm phát sinh chứng orthorexia, rối loạn liên quan nỗi ám ảnh về việc ăn uống lành mạnh. Một số người gặp tình trạng thiếu máu não.

Nhịn ăn gián đoạn có thể khiến một số người rơi vào tình trạng thiếu hụt calo, dẫn đến rụng tóc, kinh nguyệt không đều hoặc trễ, tắc. Nhiều trường hợp khác cảm thấy lạnh hơn bình thường do lượng đường trong máu thấp.

Cũng chính vì điều này, tiến sĩ khoa học thần kinh Mark Mattson, Đại học Johns Hopkins, Mỹ, người nghiên cứu chế độ nhịn ăn gián đoạn trong 25 năm, cảnh báo một số người tuyệt đối không ăn kiêng theo chế độ gián đoạn. Đó là trẻ em, thanh thiếu niên dưới 18 tuổi; phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú; người mắc bệnh tiểu đường hoặc các vấn đề về đường huyết; người có tiền sử rối loạn ăn uống.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Cứ ba người lớn sẽ có một người bị zona
06:02:57 21/11/2024
Thời điểm ăn trứng giúp ngủ ngon, hỗ trợ sức khỏe não bộ
08:34:12 22/11/2024
Nhà khoa học đưa ra độ tuổi nên ngừng uống bia, rượu
06:04:02 21/11/2024
7 dấu hiệu báo động về sức khỏe không nên phớt lờ
09:23:58 21/11/2024
5 lợi ích tuyệt vời khi ăn mật ong hàng ngày vào buổi sáng
18:22:43 21/11/2024
Bất ngờ cách ăn khoai tây để giảm cân ít người biết
08:07:11 21/11/2024
Đứng làm việc nhiều không tốt cho sức khỏe
08:09:21 21/11/2024
Nguy cơ tiềm ẩn từ lạm dụng phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc
17:21:47 21/11/2024

Tin đang nóng

Bắt đối tượng tẩm xăng thiêu chết bố mẹ ở Hà Giang
14:38:34 22/11/2024
Lindsay Lohan hiện tại: Lấy lại nhan sắc "nữ thần", hạnh phúc bên chồng con
14:03:02 22/11/2024
Kiểm tra cặp của con sau khi đi học về, phụ huynh TP.HCM bàng hoàng phát hiện ra thứ bên trong: Sao lại có thể như thế?
15:33:19 22/11/2024
Chàng trai Pháp gốc Việt tìm mẹ ở Bắc Kạn, ít giờ sau đã có tin, cha dượng lên tiếng khiến tất cả lặng đi
14:36:54 22/11/2024
Cảnh tượng khiến "tiên nữ đồng quê" Lý Tử Thất bị tố giả tạo
14:45:13 22/11/2024
Mỹ nhân Hàn tan sự nghiệp vì "phông bạt": Cái giá chạy theo sự hào nhoáng
14:05:58 22/11/2024
Lộ vóc dáng Yến Xuân khi mang bầu, một khoảnh khắc hé lộ luôn tình cảm của Đặng Văn Lâm dành cho vợ
13:14:17 22/11/2024
Như Quỳnh: "Tôi hối hận vì đã làm điều đó với Hiền Thục"
16:45:29 22/11/2024

Tin mới nhất

'Vấn đề kháng kháng sinh có thể dẫn đến bẫy đói nghèo ở Việt Nam'

18:18:06 22/11/2024
Các quốc gia thu nhập thấp và trung bình như Việt Nam với nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều về vấn đề nông nghiệp, xuất khẩu thì vấn đề kháng kháng sinh cũng tạo ra gánh nặng cho người dân.

1 phụ nữ suýt tử vong vì ngộ độc thuốc tê khi nhổ răng khôn

18:00:38 22/11/2024
Người nhà bệnh nhân cho biết, trước đó chị M có đến một phòng khám nha tư nhân để nhổ răng khôn. Sau khi chích thuốc tê được 20 phút thì bệnh nhân cảm thấy rất mệt, tức ngực nên được chuyển đến Trung tâm Y tế huyện Xuân Lộc.

Việt Nam có loại gia vị ăn vài lát mỗi ngày cũng có thể ngừa hầu hết các bệnh

09:41:31 22/11/2024
Một nghiên cứu cụ thể cho thấy nghệ có hiệu quả như ibuprofen - một loại thuốc chống viêm đối với những người bị viêm khớp. Nghệ được biết đến với lợi ích chống oxy hóa và chống viêm, có thể hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh.

Chế độ đi bộ 6-6-6 là gì, có lợi cho sức khỏe như thế nào?

09:33:35 22/11/2024
Các số liệu thống kê cho thấy đi bộ sau bữa ăn vào buổi tối làm giảm lượng đường trong máu nhiều hơn so với đi bộ trước bữa ăn. Thêm vào đó, đi bộ buổi tối có thể là biện pháp thư giãn hiệu quả, giúp suy nghĩ và tâm trí mạch lạc hơn.

Phòng ngừa lão thị sớm bằng các bài tập thể dục cho mắt mỗi ngày

09:27:03 22/11/2024
Thói quen dụi mắt có thể gây kích ứng, khiến các mạch máu dưới da bị tổn thương và dẫn đến quầng thâm. Hành động này kéo dài còn có thể gây ra giác mạc hình chóp, hội chứng khô mắt và bong võng mạc.

Coi chừng ngừng tim, đột quỵ khi chạy bộ

08:19:52 22/11/2024
Nâng cao sức khỏe tinh thần và giảm căng thẳng. Lúc này, cơ thể cũng tiết ra các hormone dopamine giúp tinh thần trở nên phấn chấn hơn và cảm thấy hạnh phúc cũng như nâng cao sức khỏe toàn diện.

Cách ăn chay tốt cho sức khỏe tim mạch

08:13:08 22/11/2024
Theo Quỹ Tim mạch và Đột quỵ Canada, chế độ ăn chay có thể giúp giảm huyết áp, cải thiện mức cholesterol, cân nặng khỏe mạnh hơn và ít mắc bệnh đái tháo đường type 2 hơn, tất cả đều có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Cách tập thể dục an toàn khi ở ngoài trời

07:31:27 22/11/2024
Nguyên nhân là do việc vận động làm gia tăng lưu lượng máu đến vỏ não trước trán (phần trước của thùy trán ảnh hưởng đến khả năng giải quyết vấn đề và cảm xúc). Lưu lượng máu được tăng cường trong quá trình tập thể dục, có thể giúp tăng...

Ngộ độc củ ấu tàu do chế biến sai cách

07:28:59 22/11/2024
Hay tại Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) cũng vừa tiếp nhận 2 bệnh nhân cùng một gia đình vào viện trong tình trạng tụt huyết áp, rối loạn nhịp thất phức tạp do ngộ độc aconitin sau uống 100ml rượu ngâm củ ấu tàu.

Hai thực phẩm vàng phòng chống ung thư, giảm cân cho bữa sáng

07:25:35 22/11/2024
Bên cạnh đó, khoai lang chứa calo thấp hơn nhiều so với cơm nên sau khi ăn sẽ không gây tăng cân. Khoai lang còn chứa một chất giống estrogen, có tác dụng bảo dưỡng làn da, trì hoãn lão hóa.

Ăn nấm rừng, 8 người bị ngộ độc

07:23:08 22/11/2024
Khoảng 14 giờ 30 phút cùng ngày, họ nấu nấm cho 8 người cùng ăn. Sau khi ăn khoảng 1 tiếng, cả 8 người đều có triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, mất ý thức, buồn nôn, đau bụng.

Những thực phẩm không ăn cùng với cá kẻo tự 'rước họa vào thân'

09:50:58 21/11/2024
Tránh kết hợp cá với các món ăn nhiều tinh bột như khoai tây, mì ống. Việc kết hợp này không chỉ khiến lượng calo và carbohydrate nạp vào quá cao mà còn làm giảm chỉ số đường huyết của bữa ăn, khiến bạn nhanh đói và tăng cảm giác thèm ă...

Có thể bạn quan tâm

Loạt đám cưới ngập vàng khiến dân tình 'choáng ngợp' năm 2024

Netizen

18:55:55 22/11/2024
Mẹ đẻ tặng con gái 1.000 cây vàng, cô dâu Thanh Hóa đeo vàng lồng vàng , hai họ tặng nhiều quà đến mức không kịp kiểm kê...

Khả năng ca hát của Minh Hằng so với Tóc Tiên ra sao?

Tv show

18:54:00 22/11/2024
Theo đó, Mỹ Linh nhắc đến khá nhiều người, tuy nhiên câu chuyện liên quan đến Minh Tuyết, Tóc Tiên, Minh Hằng là thu hút sự chú ý nhất.

Tình cảnh trái ngược của Son Heung-min

Sao thể thao

18:21:30 22/11/2024
Đội trưởng tuyển Hàn Quốc tỏa sáng khi ghi bàn trong hai trận đấu tại vòng loại World Cup 2026 gặp Kuwait và Palestine. Thành tích này giúp anh vượt mốc 50 bàn thắng cho tuyển quốc gia.

Gã đàn ông nửa đêm tưới xăng đốt nhà người khác ở Hà Nội

Pháp luật

18:15:20 22/11/2024
Ngày 22/11, TAND TP Hà Nội tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Đoan (SN 1986, trú tại huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) mức án 19 năm tù về tội Giết người.

Tỉnh Hải Nam/Trung Quốc cam kết giảm đau cho phụ nữ khi sinh con để tăng tỷ lệ sinh

Uncat

18:00:40 22/11/2024
Theo truyền thống, nhiều phụ nữ thường không lựa chọn điều trị giảm đau trong quá trình sinh con tự nhiện vì lo ngại về tác dụng phụ. Nếu sử dụng dịch vụ này, toàn bộ chi phí thường do bệnh nhân chi trả.

Lý do Nga sử dụng tên lửa IRBM đáp trả việc Ukraine tấn công bằng tên lửa tầm xa

Thế giới

18:00:35 22/11/2024
Trong khi đó, tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM) và tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) lớn hơn nhiều, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân và được thiết kế để tấn công các mục tiêu ở khoảng cách xa hơn rất nhiều.

Bộ đôi APT. vừa xuất hiện đã náo loạn MAMA: Bruno Mars một mình một kiểu giữa rừng sao, Rosé nói gì mà vui thế?

Sao châu á

17:54:02 22/11/2024
Dù không đi thảm đỏ nhưng Bruno Mars - Rosé vẫn trở thành nhân vật nhận được nhiều sự chú ý nhất lễ trao giải MAMA 2024.

Hoa sữa về trong gió - Tập cuối: Ông Tùng gặp lại con trai bất hiếu

Phim việt

17:44:36 22/11/2024
Ông Tùng từ quê lên Hà Nội gấp và bất ngờ khi thấy con trai của mình đã chờ sẵn ở bến xe khách. Từ khi về quê ở, ông không còn liên lạc với con trai của mình nữa.

Sao Việt 22/11: Hoa hậu Ý Nhi về nước, Trương Ngọc Ánh hội ngộ chồng cũ

Sao việt

17:07:18 22/11/2024
Hoa hậu Ý Nhi về Việt Nam thăm gia đình, Trương Ngọc Ánh và Trần Bảo Sơn vui vẻ gặp gỡ trong tiệc sinh nhật con gái.

Không phải em út BTS, đây mới là người mà Rosé viết hẳn 1 ca khúc kể tội thao túng, chiếm hữu, tệ bạc?

Nhạc quốc tế

17:01:12 22/11/2024
Rosé thừa nhận nhân vật từng khiến cô trải qua mối quan hệ độc hại là nguồn cảm hứng rất lớn khi sáng tác những ca khúc cho album lần này khiến các fan càng thêm tò mò người này là ai

Món ngon mùa Đông bổ, rẻ: Loại trứng nhỏ xíu chỉ hơn 1000k/quả nhưng bổ hơn trứng gà, ngày lạnh làm những món này ngon tuyệt lại dễ làm

Ẩm thực

16:41:44 22/11/2024
Ngày lạnh, bạn có thể tham khảo cách chế biến món ngon dưới đây, tạo nên các món ăn tốt cho bệnh mất ngủ hay quên, cao huyết áp...