Vì sao giá sách giáo khoa vẫn cao?

Không chỉ giá sách mới, mà ngay cả với bộ sách trong chương trình cũ, chi phí bao gồm cả sách bài tập đầy đủ cũng lên đến hơn 600.000 đồng/bộ. Vì sao, giá sách giáo khoa (SGK) vẫn cao như vậy?

Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã chủ trì buổi làm việc với lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), cùng đại diện một số Bộ, ngành, nhà xuất bản về công tác xuất bản, phát hành SGK, đồ dùng dạy học và một nội dung được đưa ra bàn thảo trong cuộc làm việc đó là giá SGK mới.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ đã báo cáo về tình hình biên soạn, lựa chọn SGK theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Riêng đối với vấn đề giá SGK, theo quy định hiện hành, SGK là hàng hóa thuộc diện kê khai giá. Bộ Tài chính mà trực tiếp là Cục Quản lý giá chủ trì tiếp nhận, rà soát văn bản kê khai giá SGK và rà soát văn bản kê khai giá để phục vụ công tác bình ổn giá, quản lý Nhà nước về giá, kiểm tra, thanh tra theo quy định của pháp luật.

“Các nhà xuất bản (NXB) tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính đúng đắn, phù hợp của phương án giá SGK đã kê khai với Bộ Tài chính. Để tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo việc giảm chi phí, giảm giá thành SGK, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo NXB Giáo dục Việt Nam thực hiện rà soát lại toàn bộ định mức chi phí, phương pháp phân bổ chi phí vào giá thành SGK để tiết giảm chi phí, giảm giá thành SGK. Do SGK thuộc nhóm vật tư giáo dục thiết yếu của học sinh, ảnh hưởng đến an sinh xã hội nên Bộ GD&ĐT đã có văn bản kiến nghị Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét, quyết định đưa SGK vào danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá tối đa”, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ nói.

Theo NXB Giáo dục Việt Nam, với việc định giá SGK lớp 2 và lớp 6 mới, giá sách được cấu thành trên 8 mục gồm: chi phí tổ chức bản thảo, chi phí in, lãi vay, chi phí quản lý doanh nghiệp, tuyên truyền giới thiệu sách… So với SGK hiện hành, giá sách lớp 2 và lớp 6 mới tăng bởi khổ sách lớn hơn, số trang nhiều hơn, toàn bộ sách được in màu, số đầu sách cũng nhiều hơn.

Thực tế là không phải chỉ SGK bộ mới, với một bộ sách cũ, chi phí giá sách (bao gồm đầy đủ các loại vở bài tập, sách bài tập) cũng lên đến hơn 600.000 đồng/bộ. Sách hiện nay cơ bản do NXB chịu trách nhiệm về giá. Nhiều ý kiến cho rằng: NXB có giải thích nhiều lý do tăng giá, nhưng trên thực tế, sách in với số lượng lớn cần có tính toán cụ thể để tránh định giá quá cao. Trong khi đó, sách tiếng Anh, sách bài tập gần như là những cuốn không thể thiếu trong chương trình – lại được tách riêng trong báo giá của cả bộ sách, vì thế giá niêm yết một đằng, thực tế tổng chi phí bỏ ra mua sách cho con một “nẻo”.

Bộ SGK lớp 4 (không phải thuộc chương trình mới) đầy đủ có tổng giá lên đến 620.660 đồng (Ảnh: P.T)

Được biết, Bộ GD&ĐT từng khẳng định, nội dung trong SGK hiện hành đã đảm bảo yêu cầu kiến thức cần thiết ở mỗi cấp học nên không cần thiết phải có sách tham khảo. Bộ không khuyến khích học sinh bình thường dành quá nhiều thời gian cho sách tham khảo, đặc biệt là đối với bậc tiểu học. Nhưng thực tiễn học sinh tiểu học lại cần sách bài tập, các bộ dụng cụ học tập, học liệu cần thiết cho nhiều bộ môn cần thực hành (thực hành toán, thực hành thủ công, thực hành mỹ thuật…) mà cộng cả chi phí tất cả các loại sách bài tập, dụng cụ học tập thì giá không ở con số thấp.

Đại diện Bộ Tài chính cho rằng để giảm giá SGK, Bộ GD&ĐT nên sớm ban hành các văn bản quy định thống nhất về kích cỡ sách, số trang in, chất liệu giấy, chất liệu màu để các NXB căn cứ vào đó có những quyết định in ấn phù hợp, đảm bảo giá thành sách phù hợp với điều kiện của người dân.

Được biết, Bộ Tài chính đã có công văn đề nghị các NXB thực hiện kiểm soát, tiết giảm các chi phí trong cơ cấu giá thành SGK để giảm giá SGK lớp 2 và lớp 6 mới. Cụ thể, 3 lần các NXB đã kê khai lại giá SGK, trong đó điều chỉnh giá giảm từ 3,3% – 9% đối với sách lớp 2 và 2,4% – 9% đối với sách lớp 6.

Theo Bộ Tài chính, về số học thì giá bộ SGK mới (179.000 – 203.000đồng/bộ sách lớp 2, 234.000-259.000đồng/bộ sách lớp 6) cao hơn giá bộ sách cũ (53.000đồng/bộ sách lớp 2, 99.000đồng/bộ sách lớp 6). Dù rằng khổ sách, số cuốn, số màu in các cuốn sách trong bộ sách mới đều cao hơn bộ sách cũ. Số lượng cuốn SGK trong bộ SGK mới (từ 10 -13 cuốn) cao hơn số lượng cuốn sách trong bộ SGK cũ (6 -11 cuốn), số lượng màu in nhiều hơn (sách cũ 2-4 màu, sách mới tất cả 4 màu), khổ sách rộng hơn…

Vẫn theo đại diện Bộ Tài chính, SGK là vật tư, thiết bị giáo dục thiết yếu, giá SGK có tác động lớn đến xã hội, đặc biệt đối với học sinh vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn. Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ về giá SGK, Bộ Tài chính đang tiếp tục rà soát đánh giá tổng thể quá trình triển khai, thực hiện Luật Giá; trong đó tiếp tục đánh giá, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét bổ sung SGK vào danh mục nhà nước định giá trong trường hợp cần thiết.

Bộ GD&ĐT cho biết sẽ tìm mọi biện pháp, cách thức để giảm giá thành SGK trên cơ sở bảo đảm về nội dung, hình thức, phục vụ tốt nhất cho việc giảng dạy của giáo viên và học sinh (Ảnh tư liệu)

Theo quy định hiện hành, SGK là hàng hóa thuộc diện kê khai giá. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết Bộ GD&ĐT sẽ tìm mọi biện pháp, cách thức để giảm giá thành SGK trên cơ sở bảo đảm về nội dung, hình thức, phục vụ tốt nhất cho việc giảng dạy của giáo viên và học sinh.

Phó Thủ tướng chính phủ Vũ Đức Đam thể hiện đồng tình với ý kiến của Bộ GD&ĐT, cũng như Bộ Tài Chính trong việc cố gắng có được bộ sách chất lượng tốt về nội dung, hình thức, nhưng cân nhắc đến các yếu tố có thể để giảm được giá thành sách. Trong đó có việc ứng dụng triệt để công nghệ thông tin như đã làm trong thời gian qua, nhằm cải tiến công tác phát hành.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ GD&ĐT chỉ đạo các khâu liên quan khuyến khích giữ gìn, sử dụng lại SGK để tiết kiệm cho xã hội.