Vì sao các nước lớn can thiệp vào Syria?
Cho đến nay đã có các nước Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Iran, Ả-rập Xê-út, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ can thiệp vào cuộc nội chiến Syria. Tuy mục tiêu cụ thể có khác nhau, nhưng tựu chung đều vì lợi ích địa – chiến lược của mỗi nước, nhưng lợi ích hai phe là tương đối rõ.
Máy bay chiến đấu Nga tại Syria (Ảnh: RT)
Hình thái chiến sự phức tạp
Cho đến nay, chính quyền của Tổng thống Assad chỉ còn kiểm soát được khoảng 35% diện tích của Syria (phần lãnh thổ phía Tây bao gồm cả thủ đô Damascus).
IS lợi dụng tình hình phức tạp giữa các lực lượng, phe phái và sự suy yếu của quân đội chính phủ Syria, chúng đã chiếm phần lớn lãnh thổ miền Bắc và Đông Syria, ước tính khoảng 95.000 km2, gần bằng 50% diện tích Syria.
Phe nổi dậy hiện kiểm soát phần phía Nam và tỉnh Idlib, Tây Bắc Syria, sau khi đẩy lùi quân chính phủ khỏi khu vực này.
Mặt trận Nusra thân al-Qaeda cũng chiếm một phần tỉnh Idlib. Lực lượng này còn kiểm soát thêm tuyến đường chính nối từ Latakia tới Idlib, cùng phần lớn vùng đồng bằng Sahl al-Ghab ở phía Đông Nam thành phố.
Còn Người Kurd ở Syria cũng mở rộng phần lãnh thổ họ kiểm soát ra gần như toàn bộ khu vực biên giới sát với Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhìn chung, phiến quân dòng Sunni và IS gần đây đã chiếm thêm lãnh thổ làm cho quân đội Syria suy yếu, khiến các bên can thiệp, nhất là các nước lớn đang phải chạy đua với thời gian tại “điểm nóng” này.
Chạy đua với thời gian
Từ năm 2014, nhân danh Liên minh quốc tế chống IS, Mỹ đã tổ chức những đợt không kích có hệ thống nhằm vào IS ở cả Syria và Iraq. Làm như vậy Mỹ hy vọng “b.ắn một mũi tên trúng nhiều đích”, vừa t.iêu d.iệt IS, vừa trợ giúp phe đối lập, và gián tiếp đ.ánh vào lực lượng của Tổng thống Assad.
Vì thế, mặc dù chính phủ Syria tuyên bố sẽ hợp tác với tất cả các lực lượng quốc tế chống IS ở Syria, nhưng Mỹ đã loại trừ Syria và Iran ra khỏi Liên minh quốc tế này.
Vương quốc Anh hiện tập trung không kích IS ở Iraq do quốc hội nước này phản đối mạnh mẽ việc can thiệp quân sự vào Syria. Tuy nhiên, London vẫn sử dụng máy bay không người lái không khích IS ở cả Syria.
Video đang HOT
Pháp gần đây cũng quyết định tăng cường vai trò trong Liên minh chống IS và mở rộng phạm vi không kích tại khu vực. Tuy nhiên, Paris loại trừ khả năng sẽ can thiệp quân sự trên bộ.
Thổ Nhĩ Kỳ cũng tham gia chiến dịch không kích và can thiệp quân sự chủ yếu ở miền Bắc Iraq nhằm vào PKK. Nước này cho phép Liên minh quốc tế sử dụng các căn cứ không quân để tấn công IS ở Syria.
Ả-rập Xê-út vừa tham gia Liên minh quốc tế, vừa tăng cường hỗ trợ vũ khí cho phe đối nhằm lập lật đổ chính quyền hợp pháp Syria và không chấp nhận nỗ lực của Nga để ông Assad tiếp tục nắm quyền tại đây.
Qatar và một số quốc gia Vùng Vịnh cũng hỗ trợ tài chính và huấn luyện cho phe đối lập chống lại chính quyền Assad, bao gồm cả việc cung cấp tên lửa nhiệt vác vai cho lực lượng này.
Nga là nước từ lâu đã cung cấp vũ khí cho Syria và bắt đầu không kích IS từ ngày 30/9. Nga thông báo đã diệt nhiều mục tiêu của IS, ông Assad đã ca ngợi sự hợp đồng tác chiến giữa không quân Nga với quân đội Syria là rất hiệu quả hơn hẳn Liên minh quốc tế do Mỹ cầm đầu.
Iran là đồng minh trung thành nhất của chính quyền Tổng thống Syria Assad và đã hỗ trợ quân sự, vũ khí, tài chính kể từ khi cuộc nội chiến bắt đầu năm 2011. Năm 2012, Hezbollah ở Lebanon đại diện cho Iran tham chiến bảo vệ chính quyền Assad.
Năm 2013, Iran cử hàng trăm cố vấn quân sự hỗ trợ quân đội Syria và mới đây (1/10) hàng trăm quân nhân Iran đã tới Syria để tham gia tấn công trên bộ phối hợp với không quân Nga ủng hộ chính phủ của ông Assad. Khiến giới quan sát cho đây là dấu hiệu về cuộc nội chiến Syria rất có thể mang tính khu vực và toàn cầu xét về quy mô.
Cuộc chiến “hai phe” càng rõ nét
Với chính sách “Đại Trung Đông” và quan điểm “Đừng bao giờ ngừng chiến”, “Các biên giới đẫm m.áu. Trung Đông có thể tốt hơn”. Mỹ cho rằng chia nhỏ các nước này thành các khu vực của bộ lạc – trả lại thời nguyên thủy của nó sẽ dễ quản lý hơn.
Mỹ còn hy vọng, nếu Syria bị thay đổi chế độ sẽ gây tổn thất lớn cho Iran, Herzbola và nếu Iran mất đi đồng minh duy nhất trong thế giới Ả rập họ sẽ đứng trước nguy cơ bị cô lập hoàn toàn.
Đối với Nga, Syria vốn là một trong những đồng minh quan trọng và hiếm hoi của họ ở Trung Đông. Nếu để mất “sân sau” này, Moscow sẽ mất rất nhiều lợi ích, không còn giữ được ảnh hưởng và vị thế ở Trung Đông. Mặt khác, Syria còn là nơi Nga có một căn cứ hải quân quan trọng tại bờ biển Địa Trung Hải duy trì từ thời Xô Viết.
Trong những năm vừa qua, Nga và Trung Quốc đã tỏ ra rất kiên định trong lập trường ủng hộ Tổng thống Syria Assad và chống lại mọi nỗ lực của Mỹ và phương Tây nhằm lật đổ ông này. Trung Quốc tuy không can thiệp trực tiếp vào Syria, nhưng Bắc Kinh luôn có quan đ.iểm gần gũi với Moscow và ủng hộ tính hợp hiến của ông Assad.
Giới phân tích cho rằng, “điểm nóng” Syria phức tạp kéo dài xuất phát từ vị thế và lợi ích địa – chiến lược của cả “hai phe” (Mỹ, phương Tây và Nga, Trung Quốc, Iran). Cuộc chiến ở Syria thực chất là cuộc chiến chống Nga, Trung Quốc và Iran.
Vì thế, ông Abdul Aziz Saqr, người đứng đầu Hội đồng Nghiên cứu vùng Vịnh đã tuyên bố: “Chúng tôi tin việc Nga thắng tại Syria có nghĩa là Nga thắng Mỹ tại đây”.
Như vậy, cuộc chiến Syria từ vị thế và lợi ích địa – chiến lược của các nước, nhất là các nước lớn, khiến cho tình hình ngày càng trở nên phức tạp, với con số thương vong ngày càng cao, dòng người tị nạn ngày càng dài, đến mức Tổng thống Syria Bashar Assad phải lo ngại về nguy cơ “diệt chủng” ở Trung Đông.
Giới nghiên cứu và dư luận cho rằng, đã đến lúc LHQ và cộng đồng quốc tế, nhất là các nước lớn phải thể hiện “trách nhiệm bảo vệ” của mình để sớm vãn hồi hòa bình cho khu vực Trung Đông bất ổn đã quá kéo dài.
Nguyễn Nhâm
Theo Dantri
Dấu hiệu “hạ nhiệt” ở Syria
Các bên tham chiến tại Syria đã đạt được thỏa thuận ngừng b.ắn trong vòng 6 tháng tại thành phố Zabadani. Nguyên thủ nhiều quốc gia khẳng định: Tiến trình hòa bình ở Syria không thể thiếu vai trò Chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad.
Những dấu hiệu tích cực cả bên trong và bên ngoài Syria cho phép người ta nghĩ đến viễn cảnh một Syria thống nhất, tập trung sức mạnh chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), tạo lập ổn định và hòa bình.
Biểu tình chống sự can thiệp quân sự vào Syria tại Nhà Trắng, Mỹ. (Ảnh: Heranwordl)
Ngừng b.ắn
Các bên tham chiến tại Syria đã đạt được thỏa thuận ngừng b.ắn trong vòng 6 tháng tại thành phố Zabadani do phe nổi dậy kiểm soát và hai khu vực khác của người Shi'ite tại khu vực Tây Bắc của Syria.
Ông Rami Abdel Rahman, đại diện tổ chức Giám s.át N.hân quyền Syria xác nhận, lệnh ngừng b.ắn tại Zabadani và hai ngôi làng Fuaa và Kafraya đã được nhất trí dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc (LHQ). Nữ phát ngôn viên LHQ Jessy Chahine đã khẳng định những diễn biến tích cực trong các cuộc đàm phán do LHQ điều phối.
Theo ông Rahman, thỏa thuận ngừng b.ắn đạt được giữa các nhóm chiến binh nổi dậy trong đó có nhóm Hồi giáo Ahrar al-Sham và các lực lượng ủng hộ Chính phủ cùng các đồng minh thuộc phong trào Hezbollah Shi'ite ở Li-băng. Thỏa thuận này đ.ánh dấu lần thứ ba các bên tham chiến nhất trí về một lệnh ngừng b.ắn trong khu vực và lần thứ hai các bên nhất trí về một lệnh ngừng b.ắn trong vòng 2 tuần, nhưng thỏa thuận trước đó đã nhanh chóng đổ vỡ.
Một nguồn tin Syria thân cận với các bên tham gia đàm phán cho biết, sau lệnh ngừng b.ắn bắt đầu hồi cuối tuần trước, thỏa thuận này sẽ chứng kiến việc di dời khoảng 10.000 người dân khỏi hai thị trấn Fuaa và Kafraya. Những người này sẽ được đưa tới các khu vực do chính quyền Syria kiểm soát. Đổi lại, khoảng 500 tay s.úng nổi dậy sẽ rút khỏi Zabadani để tới tỉnh Idlib.
Cuộc chiến tại Syria đang để lại hậu quả lớn. Từ tháng 9-2011 đến tháng 4-2015, tổng số người c.hết, tính cả các tay s.úng, có thể lên tới 310.000 người, trong đó có khoảng 100.000 dân thường bị t.hiệt m.ạng. Tình hình rối loạn tại Syria được xác định bởi nội chiến; lực lượng IS và các nhóm cực đoan lợi dụng tình trạng hỗn loạn tại Syria và sự can thiệp quân sự của các nước trong Liên minh chống IS.
Củng cố cơ cấu chính quyền hợp pháp - cách duy nhất ổn định Syria.
Ngoài việc các bên tại Syria chấp nhận ngừng b.ắn thì việc Mỹ, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ thay đổi quan điểm khi cho rằng Tổng thống Syria Bashar al-Assad là một thành tố quan trọng trong quá trình tái thiết lập hòa bình ở Syria đang mang lại những thay đổi tích cực trên chính trường Syria.
Trong một động thái mới nhất, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 24-9 tuyên bố, cách duy nhất để chấm dứt cuộc khủng hoảng tại Syria là củng cố cơ cấu chính quyền hợp pháp hiện nay của nước này và hỗ trợ chính quyền Syria trong cuộc chiến chống k.hủng b.ố.
Trả lời phỏng vấn chương trình "60 Minutes" của Kênh truyền hình CBS, Tổng thống Nga Putin một lần nữa khẳng định quan điểm rằng chỉ có người dân Syria mới có quyền quyết định ai sẽ là người điều hành đất nước. Tổng thống Putin nhấn mạnh, bất kỳ hành động nào nhằm phá hoại một chính quyền hợp pháp sẽ dẫn đến tình trạng tương tự một số quốc gia ở Trung Đông, Bắc Phi, như Lybia và Iraq.
Theo nhà lãnh đạo Nga, ngoài việc củng cố và hỗ trợ chính quyền Syria hiện nay trong cuộc chiến chống k.hủng b.ố, cũng cần thúc đẩy họ tham gia đối thoại tích cực với lực lượng đối lập ôn hòa và tiến hành cải cách.
Trong một diễn biến liên quan, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cũng khẳng định, nước này và Nga có thể tìm ra cách thức hợp tác trong cuộc khủng hoảng tại Syria. Bộ trưởng Carter nhấn mạnh, nếu Nga theo đuổi một giải pháp chính trị cho cuộc nội chiến kéo dài hơn 4 năm qua tại Syria thì Wasington và Mátxcơva có thể tìm ra cách thức cho sự hợp tác.
Chủ đề Syria cũng sẽ được Tổng thống Putin và Tổng thống Mỹ Barack Obama bàn thảo vào ngày 28-9 tới, bên lề phiên họp của Đại hội đồng LHQ ở thành phố New York.
Quan điểm tích cực của Nga và Mỹ về tình hình Syria cũng khiến lãnh đạo nhiều quốc gia thay đổi theo hướng tích cực. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, vốn chỉ trích mãnh mẽ người đồng cấp Syria Assad, cũng đã lần đầu tiên nói bóng gió rằng ông Assad có thể đóng một vai trò trong tiến trình chuyển tiếp chính trị ở Syria trong tương lai.
Tuyên bố trên được ông Erdogan đưa ra một ngày sau khi hội đàm với Tổng thống Nga Pu-tin, đ.ánh dấu sự thay đổi lập trường trước đó của nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, khăng khăng đòi ông Assad phải từ bỏ quyền lực.
Trước đó, cùng ngày, phát biểu với báo giới sau Hội nghị thượng đỉnh khẩn của Liên minh châu Âu (EU), Thủ tướng Đức Angela Merkel nhấn mạnh, phương Tây cần thúc đẩy các cuộc tiếp xúc, đàm phán với các bên tại Syria, trong đó không thể thiếu Chính phủ của Tổng thống Assad.
Trong tuyên bố chung sau Hội nghị thượng đỉnh, các nhà lãnh đạo EU cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục nỗ lực, thông qua vai trò điều phối của LHQ, nhằm thúc đẩy một giải pháp hòa bình cho Syria.
Theo Hoa Huyền
Quân đội nhân dân
Sức mạnh tên lửa KH-29L của Nga trên chiến trường Syria Không quân Nga hiện đang sử dụng tên lửa không đối đất điều khiển bằng laser (KH-29L) cho chiến dịch không kích tại Syria, hãng tin RIA dẫn lời Đại tá Igor Klimov, phát ngôn viên lực lượng Không quân Tên lửa KH-29L (Ảnh: RIA) Theo quan chức trên, tên lửa KH-29L có độ chính xác rất cao, được trang bị cho máy...