Vấn đề nhiều cha mẹ gặp phải: Cho con học Tiếng Anh, thấy con chơi vui thì quên bẵng mục đích thực sự
“Học vui” cũng cần, nhưng chỉ là yếu tố phụ. Mục tiêu chính vẫn là chất lượng của việc dạy học sao cho bé tiến bộ và có kết quả. Mà kết quả phải được định lượng rõ rệt, theo từng mốc thời gian: tháng/ quý/ năm.
Chị Phạm Hương (TP.HCM) có bằng Thạc sĩ ngành Marketing Quốc tế của trường EU-Thụy Sĩ. Nhiều năm qua, chị đảm nhận vị trí Strategic Marketing Director (Giám đốc tiếp thị chiến lược) tại một số công ty trong và ngoài nước.
Dựa theo kinh nghiệm dạy con của chính mình, chị Hương thường có những bài viết chia sẻ về các phương pháp: “Xây dựng chiến lược học tập cho con” và “Giúp bé học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ 2″ trên trang Facebook cá nhân. Mục đích nhằm giúp đỡ các bậc phụ huynh khác có định hướng học tập cho con một cách tiết kiệm và hiệu quả nhất.
Mới đây chị có những chia sẻ về việc cho con học thêm tiếng Anh. Từ trải nghiệm thực tế, chị đã chỉ ra một số vấn đề mà cha mẹ thường gặp phải. Trong đó có việc: Thấy con học vui, chơi vui mà quên mất mục đích thực sự của việc học thêm là gì. Quan điểm của chị Hương sau đó được rất nhiều người ủng hộ, tán thành.
Chị Phạm Hương.
Chúng tôi xin phép đăng tải lại bài viết của chị như sau:
Đa phần, bố mẹ đều thích và hài lòng khi thấy con học vui. Con đi học về líu lo khoe học vui lắm, vì các thầy cô bày đủ trò cho con chơi. Tiếc thay, tốc độ tiến bộ của con thì tỉ lệ nghịch với các trò chơi đó.
Khi học sinh học vui thì bố mẹ rất hài lòng và sẵn sàng đóng học phí. Nhưng bố mẹ có biết không, con học 1 phần, phần lớn là chơi vui. Mình cho con đi học, để con giỏi hay để con vui?
Hàng xóm mình cho con học thêm Tiếng Anh năm 3 t.uổi. Đến nay bé 10 t.uổi, giờ mới chuẩn bị thi Flyer. (Flyers là cấp độ cao nhất trong kỳ thi Cambridge YLE, thuộc trinh đô A2 theo Khung trình độ chung Châu Âu (CEFR). Đối tượng mà Chứng chỉ tiếng Anh quốc tế Flyers hướng tới: thí sinh từ 11 – 12 t.uổi (dành cho học sinh lớp 5, 6).
7 năm học phí không nhỏ đưa đón, bố mẹ mưa nắng chờ chực ở cổng trường. Giờ sắp được cái chứng chỉ Flyer thì bố mẹ cười mãn nguyện.
Con đi học về líu lo khoe học vui lắm, vì các thầy cô bày đủ trò cho con chơi. Tiếc thay, tốc độ tiến bộ của con thì tỉ lệ nghịch với các trò chơi đó. (Ảnh minh họa)
Nhiều trẻ khác khi đi học tiếng Anh cũng rơi vào tình trạng tương tự. Trẻ vào học rất vui, rất thích. Nhưng tiếc thay, chương trình học dàn trải vô cùng. Có vui, có thích vậy thì mấy bé mới học lâu cả chục năm, có khi vào đại học vẫn còn học tiếp.
Con gái mình chỉ học ở nhà 2 buổi/tuần. Mỗi buổi 2 tiếng với 1 thầy người Việt. Cháu học từ hè lớp 2, chính xác sau 8 tháng thì đã thi Flyer. Trong 1 năm, Khuê thi đạt 3 chứng chỉ: Starter, Mover, Flyer.
Mình không có ý khoe hay gì, chỉ là đưa ra để so sánh. 7 năm và 1 năm. Học vui và vui học…
Video đang HOT
Chị Phạm Hương
Nói ngắn gọn, bạn trả t.iền đầu tư cho con học Tiếng Anh, bạn đ.ánh giá hiệu quả đầu tư bằng kết quả/ sự tiến bộ của con – hay bằng việc con vui khi được chơi?
Nhiều bạn phản biện: “Chơi cũng quan trọng mà, học thông qua chơi”. Không sai. Nhưng mà, thời gian chơi ở trường, rồi ở nhà, rồi cuối tuần cũng đã đủ; sao phải đóng t.iền học để lại được chơi?
Việc gì ra việc nấy, mình đầu tư t.iền cho mục đích học Tiếng Anh thì mình phải tập trung vào mục tiêu chính – là kết quả của việc học Tiếng Anh, chứ không phải chỉ để vui chơi, giải trí.
Chưa kể, chơi thì cũng có “chơi this, chơi that”. Chơi sao cho trí tuệ, chơi sao cho bổ ích. Còn quanh năm chơi trò cải trang, đố chữ ABC, hát hò, xếp hình… thì phí quá.
Mình từng cho 2 giáo viên nước ngoài dạy speaking của con nghỉ, chỉ vì họ quá chú trọng đến việc học vui. Một thầy giáo người Nam Phi thường hay làm trò để bé nhà mình cười nắc nẻ. Bé rất thích thầy, thầy trò nói chuyện rôm rả.
Nhưng khi mình nghe lại ghi âm buổi học, mình nhận thấy rằng thầy không tập trung dạy kỹ năng speaking. Thầy chỉ đơn giản là 1 người trò chuyện với con, kiểu như có người nói chuyện hoài thì con sẽ có phản xạ tốt hơn thôi.
Chiến thuật của thầy là làm cho buổi học vui nhộn để học trò thích học với thầy. Thầy không biết rằng mình luôn bỏ thời gian để nghe lại tất cả những lesson của thầy dạy. Sau vài lần phản hồi mà không cải thiện, mình đã chấm dứt sau 2 tháng.
Con mình cũng từng học với 1 cô người Úc, gốc Việt. Cô giáo này sinh ra tại Úc, mẹ Việt, cha Pháp. Cô đẹp như 1 tiểu thư quý phái, cực kỳ trang nhã. Con bé thích cô lắm. Giọng cô chuẩn Anh, hay tuyệt, nhẹ như hơi thở – giọng nói dịu dàng và ngọt ngào nhất mà mình từng biết. Lúc đó, cả nhà mừng rơn.
Nhưng chỉ sau 3 buổi học, mình luyến tiếc chia tay cô. Bởi cô giúp con học vui bằng cách cho chơi trò xếp chữ, mất khoảng 15-20 phút/buổi. Mà phần học speaking chỉ có 1 tiếng. Làm sao mình có thể trả t.iền “vui” cho con đắt đến như vậy? Mình không phải đại gia. Thôi đành chia tay cô.
“Học vui” cũng cần, nhưng chỉ là yếu tố phụ. Mục tiêu chính vẫn là chất lượng của việc dạy học, sao cho bé tiến bộ và có kết quả. Mà kết quả phải được định lượng rõ rệt, theo từng mốc thời gian: tháng/ quý/ năm. Kết quả đó cần tương xứng với t.iền bạc, thời gian và công sức của bé và cả bố mẹ nữa.
Chị Phạm Hương
Các trò vui chỉ nên dùng như 1 loại gia vị, để hấp dẫn bé, tạo hứng khởi cho bé. Nhưng nó không nên bị lạm dụng, chiếm nhiều thời gian hơn việc học, mà từ đó đ.ánh mất mục tiêu chính của việc học hành.
Có rất nhiều người mang con mình giao cho trường, giao cho cô,… hết năm này đến năm khác. Con ì ạch học “bết xê lết” nhưng họ vẫn cảm thấy hài lòng, yên tâm. Bởi “con học vui, em thấy ổn”.
Rốt cuộc, việc bày trò vui nhộn lại quan trọng hơn kết quả học tập của con?
Bày trò vui chơi không nên dùng như 1 mồi câu nhử bé, làm bé thấy vui thì bé mới chịu học. Các trò vui chỉ nên dùng như 1 loại gia vị, để hấp dẫn bé, tạo hứng khởi cho bé. Nhưng nó không nên bị lạm dụng, chiếm nhiều thời gian hơn việc học, mà từ đó đ.ánh mất mục tiêu chính của việc học hành.
Quan trọng nhất cũng vẫn là giúp con tự tìm thấy niềm vui thích trong học tập. Để việc học thực sự hiệu quả, có tiến bộ rõ rệt và lâu dài, bé cần phải cảm thấy “vui học”. Tức là làm sao giúp bé vui vẻ học, học trong vui vẻ, học trong tự nguyện, học trong tinh thần chủ động, tự học, thích học.
Đừng lấy t.iền của mình và thời gian của con để “mua vui” trong việc học. Để giúp con vui, mình có thể làm bằng nhiều cách khác. Đừng nhập nhèm khái niệm để rồi phí cả mớ t.iền và phí mất thời gian vàng của con – thời gian mà bé có thể thẩm thấu Tiếng Anh một cách tốt nhất.
'Muốn hái quả ngọt, bạn cần lên kế hoạch học tập từ sớm'
Sau khi làm rõ hai bước phân tích bối cảnh, xác định mục tiêu, chị Phạm Xuân Hương chia sẻ bước thứ ba của chiến lược học tập - lên kế hoạch.
Alan Lakein, tác giả rất nổi tiếng của Mỹ từng nói "Việc lên kế hoạch chính là mang tương lai vào hiện tại, nhờ đó mà bạn có thể hiện thực hóa tương lai, ngay từ bây giờ". Vì vậy, việc triển khai kế hoach chính là hành động từng bước, nhằm gặt hái mục tiêu của tương lai.
Nhiều người thất bại vì không lên kế hoạch chu đáo. Tôi biết một cháu trai, học rất giỏi, được học bổng toàn phần 4 năm ở Phần Lan. Tuy nhiên, từ lúc học đến lúc đi, mẹ và cháu không có kế hoạch chuẩn bị gì. Nghe bạn bè rủ xin học bổng thì xin, có học bổng thì đi, chứ không tìm hiểu và lên kế hoạch.
Khi qua đó, cháu không hiểu về văn hóa nên không hòa nhập với người bản xứ. Cháu được mẹ cưng chiều, không biết tự nấu ăn, lại kén ăn, không ăn được thức ăn xứ lạ. Cháu không tìm hiểu và chuẩn bị tinh thần để sống tại xứ sở vùng Bắc Âu lạnh lẽo và thưa thớt nên không chịu nổi cái lạnh, sự cô đơn. Sau một năm học, tuy kết quả học tập xuất sắc, cháu vẫn xin bảo lưu để về Việt Nam, vì sụt cân nghiêm trọng. Kể từ đó, cháu không bao giờ quay lại Phần Lan nữa.
Mục tiêu của cháu, dù đã nằm trong tầm tay, chỉ vì không chuẩn bị, không lên kế hoạch chu đáo mà đành tuột mất. Vậy ta phải lên kế hoạch thế nào cho đúng?
Kế hoạch cần được hoạch định từ mục tiêu lớn nhất, xa nhất
Khi làm kế hoạch, tôi luôn chọn mục tiêu lớn nhất để hướng đến. Từ đó, tôi xác định các mục tiêu cụ thể của mỗi giai đoạn.
Nếu mục tiêu lớn nhất của bạn là con du học ở trường hàng đầu của Mỹ, hoặc xin học bổng Mỹ, bạn cần chuẩn bị sao cho ngay tại lớp 11, con cần hoàn thành những nhiệm vụ sau: Toefl, ACT hoặc SAT, các môn AP... (hồ sơ của các con sẽ đẹp hơn, thuyết phục các trường đại học Mỹ hơn khi có chứng chỉ AP). Năm lớp 12, các con cần dành rất nhiều thời gian để chuẩn bị hồ sơ ứng tuyển đại học mà trong đó phần viết bài luận rất quan trọng.
Từ đó, bạn cần phân bổ nhiệm vụ cho từng giai đoạn sao cho hợp lý. Học và thi các môn AP là khó nhất, nên cần nhiều thời gian nhất, vì vậy con phải học từ năm lớp 10 và thi vào năm 11.
Tương tự, bạn phân bổ dần xuống các mục tiêu nhỏ hơn, dễ hơn. SAT nên được học từ sớm (lớp 8 làm quen với PSAT, lớp 9 học SAT, lớp 10 thi SAT lần 1, lớp 11 thi SAT lần 2). Lộ trình này sẽ giúp bé có thời gian và có cơ hội thi thêm lần nữa để nâng điểm SAT.
Nếu muốn đạt điểm GPA (điểm trung bình các môn) tốt nhất cho 3 năm trung học, đồng thời đạt kết quả cao cho các chứng chỉ kể trên, việc học tiếng Anh cần hoàn thành ở năm cuối cấp 2, với kết quả tốt nhất có thể. Tôi từng tiếp xúc rất nhiều học sinh đạt IELTS 8.0 từ năm lớp 6, 7 hoặc 8. Các cháu đó hiện học ở các trường hàng đầu của Mỹ, như Havard, UCLA, Berkeley, Cornell.
Cháu gái tôi, vốn được học bổng cấp 3 A-star của Singapore. Như nhiều nước châu Á, chương trình học phổ thông của Singapore rất nặng và dạy theo chuẩn của Anh. Cháu học rất giỏi, rất chăm chỉ, nhưng không kịp lên kế hoạch từ đầu để chinh phục các mục tiêu nhắm đến việc xin học bổng đại học Mỹ. Mãi đến năm cuối cùng của cấp 3 cháu mới vội vã học và thi SAT, lúc đó không kịp thi SAT Subject, cũng như không có bất cứ chứng chỉ môn AP nào.
Với vỏn vẹn chứng chỉ SAT mà điểm số không quá xuất sắc để được nhận học bổng toàn phần, cháu đã phải từ bỏ giấc mơ vào các đại học hàng đầu của Mỹ. Câu chuyện cho thấy muốn hái quả ngọt, bạn phải lên kế hoạch từ sớm.
Ảnh: Shutterstock.
Kế hoạch cần được định lượng rất cụ thể
Một kế hoạch hoàn chỉnh có đầy đủ 3 yếu tố: Mục tiêu cần đạt (what), thời gian hoàn thành (when), cách thức thực hiện (how). Các yếu tố này cần được định lượng cụ thể.
Với con gái út, khi đưa mục tiêu học tiếng Anh, ông xã tôi đã tham khảo rất kỹ tất cả hệ thống, tiêu chí đ.ánh giá trình độ tiếng Anh, từ Cambridge, IELTS cho đến Toefl và cách quy đổi ra quy chuẩn của khung tham chiếu chung châu Âu (CEFR - Common European Framework for Reference). Trong từng chứng chỉ, anh còn nghiên cứu các thang điểm của từng kỹ năng.
Tùy theo năng lực hiện tại của con, chúng tôi đã đưa ra các mục tiêu ở từng thang điểm sao cho vừa sức con. Kỹ năng đọc và nghe khá dễ nên được đặt ở thang điểm cao nhất. Kỹ năng nói có mục tiêu vừa phải vì con gái vốn chậm nói. Kỹ năng viết rất khó nên tôi chỉ mong con đạt được đủ điểm.
Kế hoạch cần linh động thực hiện
Gần đây, một ông bố (tận tụy với con một cách hiếm có) ở Hải Phòng nhờ tôi giúp hướng dẫn lộ trình học tiếng Anh cho bé. Người cha ấy đã lên kế hoạch chặt chẽ và vô cùng chi tiết. Bạn ấy trao đổi với tôi cặn kẽ về thời khóa biểu, lịch học, thời gian học, môn học... từng ngày cho con. Tuy nhiên, tôi đã nhẹ nhàng khuyên bạn rằng kế hoạch học tập hãy tùy vào bé.
Khi đã có mục tiêu cụ thể, kế hoạch của bạn chỉ cần xoay quanh nó là được, không nhất thiết phải chi ly, không bao giờ nên cứng nhắc. Vì đ.ứa t.rẻ mới là nhân vật chính, ta cần linh hoạt khi giao nhiệm vụ học tập cho con.
Con của chúng ta, là một đ.ứa t.rẻ, không phải robot. Mỗi đ.ứa t.rẻ mỗi khác, mỗi ngày con cũng khác. Có hôm con vui, có khi con buồn, có lúc con không khỏe. Là cha mẹ, ta cần để tâm quan sát con, hiểu con, để linh động điều chỉnh khối lượng học tập cho con.
Hôm nay con mệt rồi, thôi bố cho con xem Netflix nhé (vẫn là cho con tắm trong tiếng Anh đấy thôi). Cứ thế, chúng tôi điều chỉnh khối lượng, thời khóa biểu học hành, sao cho con không bao giờ cảm thấy mệt nhoài, áp lực. Vì vậy, con chưa bao giờ sợ học. Đó là điều mà bố mẹ cần hết sức lưu ý. Cường độ học tập quá căng thẳng, thời khóa biểu quá cứng nhắc, sẽ làm trẻ thấy nặng nề và sợ học. Một khi bé có thái độ sợ và chán nản học hành thì vấn đề đã trở nên nghiêm trọng.
Kế hoạch cần triển khai phù hợp theo mạch học của con
Hoạt động trí não cần được tập trung, việc động não cần có thời gian để đào sâu mạch suy nghĩ. Việc học cũng cần như vậy. Trước khi giao nhiệm vụ cụ thể từng ngày cho con, ông xã tôi luôn xem xét tổng thể lượng bài tập, bài học ở trường và ở nhà mà con cần thực hiện. Tùy vào quỹ thời gian có được trong ngày, anh sẽ phân bổ từng nhiệm vụ vô cùng hợp lý với quỹ thời gian của con.
Các bài học khó, cần động não nhiều, cần mạch học liên tục thì anh sẽ ưu tiên xếp vào khoảng thời gian đủ dài liên tục cho con. Cụ thể là môn viết, môn ngữ văn Anh, hoặc các bài kiểm tra quan trọng, đều được anh xếp thời gian tối thiểu 2 giờ cho con học tập trung mà không bị đứt đoạn bởi bất cứ hoạt động nào. Các bài tập dạng trắc nghiệm sẽ được ưu tiên sử dụng để lấp vào khoảng thời gian trống 30 phút. Những khoảng thời gian thừa, thời gian c.hết, có thời lượng khoảng 15 phút (chờ mẹ dọn cơm, nghỉ ngơi sau khi ăn...) sẽ được tận dụng cho con đọc sách và xem kênh TedEd, với nội dung mà con yêu thích.
Cuối tuần, với thời lượng khoảng 3 giờ của sáng thứ bảy và chủ nhật là thời gian chất lượng nhất (con thường sảng khoái, minh mẫn sau một giấc ngủ dài và ăn sáng ngon miệng) sẽ được ưu tiên dành cho những nhiệm vụ nặng nề hoặc quan trọng nhất, chẳng hạn ôn lại tất cả bài học của cả học kỳ và hoàn thành bài thi học kỳ của trường trực tuyến.
Như tên gọi của nó, kế hoạch hành động cần được làm mỗi ngày, dù ít hay nhiều, bằng cách này hay cách khác, miễn sao hướng về mục tiêu là được. Kế hoạch cần được thực hiện bằng hành động. Hãy bắt tay làm từng bước, từng chút, dù cho nó còn nhiều thiếu sót, ta sẽ từ từ điều chỉnh trong quá trình thực tế. Không có việc gì có thể đạt được sự hoàn hảo ngay từ đầu. Đừng chờ đợi một kế hoạch hay chiến lược hoàn hảo. Hãy bắt đầu từ bước đầu tiên, ngay hôm nay.
Chị Phạm Xuân Hương, thạc sĩ marketing quốc tế, đã và đang đảm nhiệm vị trí Strategic Marketing Director tại nhiều công ty dược trong và ngoài nước. Chị có 3 con, con trai đầu 26 t.uổi, du học ở Australia, đã định cư và làm manager tại Melbourne. Con trai thứ 24 t.uổi, tốt nghiệp trường Vatel của Pháp, đang là manager cho một doanh nghiệp F&B của Pháp tại Việt Nam. Con gái út 11 t.uổi, đạt học bổng 100%, học vượt lớp hệ phổ thông trực tuyến của Nisai Global School (thuộc tổ chức giáo dục Cambridge - Anh quốc).
'Đừng chi t.iền học vượt quá khả năng của gia đình' Chị Phạm Xuân Hương cho rằng ở độ t.uổi nhỏ, con cần thời gian, sự quan tâm của cha mẹ hơn là chi thật nhiều t.iền cho trường lớp, khóa học. Chị Hương, chuyên gia marketing, bà mẹ 3 con, tiếp tục chia sẻ bước thứ tư trong chiến lược học tập - phân bổ nguồn lực tối ưu. Nguồn lực ở đây...
