Ukraine đã cứu EU khỏi cuộc khủng hoảng năng lượng và giá khí đốt cao
Kho dự trữ khí đốt khổng lồ của Ukraine được xây dựng từ thời Liên Xô để đảm bảo sự độc quyền về khí đốt của Điện Kremlin ở châu Âu giờ đây đang phục vụ mục tiêu ngược lại: giúp châu Âu thoát khỏi sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga.
Các công ty châu Âu vẫn giữ trữ lượng khí đốt của họ ở đây, bất chấp xung đột với Nga. Ảnh: WSJ
Các cơ sở lưu trữ khí đốt dưới lòng đất của Ukraine đang giúp EU tránh được cuộc khủng hoảng năng lượng trong mùa đông này. Tờ Financial Times của Anh ngày 3/1 đưa tin các công ty châu Âu đã tăng tốc rút khí đốt tự nhiên khỏi các cơ sở của Ukraine để đáp ứng nhu cầu sưởi ấm ngày càng tăng.
Tờ Financial Times viết: “Các công ty châu Âu đã đẩy nhanh việc lựa chọn khí đốt tự nhiên từ Ukraine trong những tháng mùa đông, giảm khả năng lục địa này sẽ bị ảnh hưởng bởi một cuộc khủng hoảng năng lượng khác, đặc biệt là sự gia tăng giá khí đốt”.
Cần lưu ý rằng Ukraine có kho lưu trữ lớn nhất ở châu Âu, đó là lý do tại sao các công ty châu Âu vẫn giữ trữ lượng khí đốt của họ ở đây, bất chấp xung đột với Nga. Quyết định như vậy đã giúp các tập đoàn năng lượng và thương nhân chỉ thực hiện việc bơm khí đốt tương đối nhỏ từ kho lưu trữ ở EU. Điều này giúp có thể giữ giá xăng ở mức thấp và dễ dàng bổ sung vào năm tới.
Ngoài ra, Kiev còn đưa ra mức giá lưu kho thấp và miễn thuế hải quan trong 3 năm. Hầu hết các cơ sở lưu trữ của Ukraine đều nằm sâu dưới lòng đất ở phía tây, cách xa chiến tuyến.
Video đang HOT
Natasha Fielding, Trưởng phòng Định giá Khí đốt châu Âu tại Argus Media cho biết: “Ukraine đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh cung cấp khí đốt cho Trung và Đông Âu trong mùa đông này”.
Theo bà Fielding, việc sử dụng khí đốt dự trữ ở Ukraine “giúp châu Âu duy trì lượng dự trữ ở mức cao, giảm nguy cơ các cơ sở lưu trữ gần như trống rỗng do băng giá kéo dài vào cuối mùa đông”.
Các công ty châu Âu đã tích lũy khoảng 2,5 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên trước khi mùa đông đến, đây là con số kỷ lục kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Financial Times viết khi tham khảo dữ liệu của công ty Naftogaz.
Vì vậy, các công ty đã bắt đầu rút khí đốt từ các kho lưu trữ của Ukraine vào đầu tháng 11 năm ngoái. Đồng thời, ngay cả vào cuối tháng 12, mức lấp đầy các kho khí đốt của EU vẫn ở mức gần 90%, cao hơn đáng kể so với mức trung bình của 5 năm trước. Dự trữ đầy đủ đã giúp giữ giá khí đốt ở châu Âu ở mức thấp.
Ba Lan đã nhận được hơn một nửa lượng khí đốt được rút từ các cơ sở của Ukraine, phần còn lại được Moldova, Slovakia và Hungary sử dụng.
Công ty năng lượng Rystad Energy cho biết lượng dự trữ cao đã giúp giữ giá khí đốt của EU ở mức thấp, với giá khí chuẩn Hà Lan được giao dịch thấp hơn gần 3 lần so với năm ngoái. Theo Financial Times, để tránh sự gián đoạn lớn, Rystad dự báo 80 tỷ mét khối khí đốt có thể vẫn còn trong kho của EU cho đến cuối tháng 3 năm nay, tương đương 70% công suất.
Theo Financial Times, Ukraine có nhiều khả năng lưu trữ khí đốt hơn bất kỳ quốc gia EU nào khác nhờ vai trò quan trọng trong việc trung chuyển các nguồn cung cấp qua đường ống của Nga, vốn chiếm gần 40% nguồn cung cấp khí đốt của EU trước cuộc xung đột.
Năm 2022, EU gặp phải cuộc khủng hoảng năng lượng: giá khí đốt tự nhiên tăng lên mức cao kỷ lục khi Nga cắt giảm nguồn cung. Các nước châu Âu trước đây phụ thuộc vào nguồn cung cấp khí đốt trực tiếp từ Nga và không có đủ khả năng lưu trữ khí đốt.
Các cơ sở lưu trữ ở EU đã đạt công suất gần như tối đa vào giữa tháng 10 và Ukraine trở thành nơi thay thế cho việc lưu trữ khí đốt dành cho các nước láng giềng. Ukraine cũng đưa ra các ưu đãi như thuế lưu trữ giá rẻ và miễn thuế trong 3 năm, điều này sẽ giúp việc tái nhập khẩu khí đốt vào EU trở nên dễ dàng.
Giá khí đốt tại EU bắt đầu tăng vọt khi mùa đông đến gần
Trong tuần qua, giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu đã tăng vọt do nhu cầu sưởi ấm tăng lên mạnh mẽ khi mùa đông đến gần.
Ảnh minh hoạ: Getty Images
Theo hãng tin Bloomberg, giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu theo hợp đồng tương lai chuẩn đã tăng 8% trong tuần qua. Mặc dù đã giảm so với mức cao nhất vào mùa hè do nguồn cung khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) dồi dào giúp lấp đầy kho dự trữ châu Âu, nhưng các chuyên gia cho rằng giá khí đốt ở châu lục này có thể bắt đầu tăng trở lại.
Báo cáo của hãng dữ liệu tài chính Refinitiv Eikon cho biết hợp đồng tương lai khí đốt tự nhiên trên sàn TTF của Hà Lan cho tháng 12 tăng 1% lên 130 USD/megawatt /giờ và các hợp đồng tháng 1 tăng lên 133,6 USD/megawatt /giờ.
Nhu cầu sưởi ấm khi mùa đông đến gần sẽ tiếp tục đẩy giá khí đốt lên cao và đã khiến các nước EU bắt đầu bơm khí đốt từ các kho dự trữ. Kho dự trữ ở Italy đã giảm từ 95,4% xuống 93,5% do nước này phải đối mặt với nhu cầu tăng cao vào tháng 11.
Trước đó, hôm 24/11, Ủy ban Châu Âu đã áp đặt giới hạn mức tiêu thụ khí đốt trong mùa đông này. Giới chức cũng khuyến cáo các quốc gia nên lấp đầy các cơ sở lưu trữ khí đốt ít nhất 45% trước ngày 1/2/2023.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng tình hình ở châu Âu vẫn còn nhiều thách thức vì nhu cầu tiêu thụ gia tăng nhanh chóng có thể làm cạn kiệt kho dự trữ và khiến thị trường bị gián đoạn nguồn cung. Trong bối cảnh đó, sự bất ổn xung quanh dòng khí đốt của Nga qua Ukraine là yếu tố sẽ thúc đẩy giá tăng cao hơn.
Hôm 22/11, Gazprom cảnh báo tập đoàn năng lượng này có thể phải cắt giảm nguồn cung khí đốt tự nhiên tới Moldova trên đường ống khí đốt thông qua Ukraine từ ngày 28/11. Gazprom cáo buộc phía Kiev đã giữ lại 52,52 triệu m3 khí đốt mà Nga chuyển cho quốc gia Đông Âu này. Tuy nhiên, cả Moldova và Ukraine đều bác bỏ thông tin do Gazprom cung cấp. Phía Kiev tuyên bố, toàn bộ lượng khí đốt Nga chuyển qua nước này đều được vận chuyển đầy đủ tới Moldova.
Kể từ khi triển chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi cuối tháng 2, Nga đã cắt giảm phần lớn nguồn cung khí đốt tự nhiên qua châu Âu, viện dẫn vấn đề về thanh toán và bảo trì trong bối cảnh Moskva bị phương Tây áp hàng loạt lệnh trừng phạt. Châu Âu cáo buộc Nga vũ khí hóa nguồn cung năng lượng, điều mà Moskva nhiều lần bác bỏ. Nga cho rằng chính các lệnh trừng phạt phương Tây đã gây tác dụng ngược, khiến châu Âu phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nghiêm trọng.
Trong bối cảnh mùa đông đang tới gần và nhu cầu của châu Âu khí đốt để sưởi ấm cũng như cấp điện và vận hành các nhà máy gia tăng, nếu Nga tiếp tục cắt giảm nguồn cung tới châu Âu, giá của mặt hàng này có thể sẽ tiếp tục tăng. Diễn biến này có thể khiến lạm phát và khủng hoảng năng lượng ở châu Âu trở nên trầm trọng.
Nguy cơ giá khí đốt tăng ở quốc gia trung tâm châu Âu Theo đánh giá của Giám đốc công ty nghiên cứu năng lượng Nomisma của Italy, Davide Tabarelli, sự phụ thuộc của Italy vào khí đốt tự nhiên có nghĩa là giá khí đốt có thể tăng mạnh trong trường hợp mùa đông sắp tới khắc nghiệt, bất kể lượng khí đốt dự trữ của nước này đang ở mức tối đa. Nhà máy...