Nguy cơ giá khí đốt tăng ở quốc gia trung tâm châu Âu

Dương Hoa15:48 23/11/2023

Theo đánh giá của Giám đốc công ty nghiên cứu năng lượng Nomisma của Italy, Davide Tabarelli, sự phụ thuộc của Italy vào khí đốt tự nhiên có nghĩa là giá khí đốt có thể tăng mạnh trong trường hợp mùa đông sắp tới khắc nghiệt, bất kể lượng khí đốt dự trữ của nước này đang ở mức tối đa.

Nhà máy khí đốt của tập đoàn năng lượng Eni ở Marina di Ravenna, Italy. Ảnh: AFP/TTXVN

Ông Tabarelli cho biết, giống như nhiều nước khác ở châu Âu, Italy gần như phụ thuộc hoàn toàn vào khí đốt để cung cấp khoảng 50% sản lượng điện toàn quốc. Trong bối cảnh một mùa đông khắc nghiệt sắp diễn ra, dẫn đến nhu cầu sử dụng năng lượng tăng cao, có thể xuất hiện tình trạng thiếu hụt khí đốt vào tháng 2-3/2024, nếu kho dự trữ khí đốt của nước này cạn kiệt.

Ông Diego Pellegrino, nhà giao dịch và Giám đốc điều hành của Eroga Energia cho biết: “Các kho dự trữ khí đốt đã đầy, nhưng điều này không có nghĩa là đảm bảo được an ninh năng lượng. Trường hợp xấu nhất có thể xảy ra sớm nhất là vào tháng 2/2024, nếu dòng khí đốt hóa lỏng (LNG) vẫn giữ nguyên như hiện nay, vì lượng dự trữ có thể giảm xuống 0 trước cuối tháng 2″.

Giá khí đốt ở châu Âu đã tăng vọt lên mức cao kỷ lục hồi năm 2022 sau khi xung đột tại Ukraine nổ ra, dẫn đến nguồn cung khí đốt của Nga sang châu Âu bị cắt giảm mạnh.

Tại Italy, giá khí đốt theo hợp đồng PSV giao trước hàng tháng đạt đỉnh gần 338 euro (khoảng 369 USD)/MWh (megawatt giờ) vào cuối tháng 8/2022. Tuy nhiên, giá hợp đồng hàng tháng hiện đang giao dịch quanh mức 46,75 euro/MWh, chủ yếu nhờ mùa thu tương đối ôn hòa và nỗ lực của Liên minh châu Âu (EU) nhằm duy trì mức dự trữ cao trước mùa đông và tìm giải pháp thay thế cho khí đốt của Nga.

Theo dữ liệu tổng hợp từ Cơ sở Hạ tầng Khí châu Âu (GIE), một hiệp hội tập hợp các nhà khai thác cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu, lượng khí đốt trong kho trên khắp EU hiện đang đạt kỷ lục. Mức tồn kho hiện cao hơn tương đương 20% so với mức trung bình của 10 năm liên tiếp.

Video đang HOT

Trong khi đó, theo các nhà khoa học khí hậu châu Âu, năm 2023 đang có dấu hiệu ấm nhất trong lịch sử sau khi mức nhiệt độ cao phá kỷ lục vào tháng 10 vừa qua.

Tuy nhiên, ông Armaroli dự đoán sẽ có “sự biến động lớn và giá có thể rất cao” trong quý đầu tiên của năm 2024 – nếu mùa đông lạnh giá khắc nghiệt thúc đẩy nhu cầu và làm cạn kiệt kho dự trữ. Ông nói: “Việc giá tăng gấp đôi so với những năm trước chiến tranh là điều có thể xảy ra lần nữa”.

Thông thường trong mùa đông, kho dự trữ khí đốt của Italy chỉ có thể cung cấp một nửa nguồn cung cấp và 50% còn lại được cung cấp từ nguồn nhập khẩu.

Nhìn lại cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu năm 2022

Đối với ngành năng lượng, năm 2022 sẽ được ghi nhớ là năm mà xung đột ở Ukraine đã tạo ra cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu chưa từng có.

Công trình xây dựng trạm tiếp nhận khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) nổi của Đức tại cảng Wilhelmshaven, miền Tây Bắc nước này ngày 29/9. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo hãng tin Reutes, sự kiện Nga đưa quân vào Ukraine và các biện pháp trừng phạt sau đó của phương Tây đã tạo ra áp lực mới đối với nguồn cung dầu, trong bối cảnh nguồn cung hạn hẹp và không đủ để đáp ứng nhu cầu cho nền kinh tế đang phục hồi nhanh chóng sau đại dịch COVId-19.

Các công ty năng lượng hàng đầu thế giới đã nhanh chóng rút khỏi Nga. Các quốc gia châu Âu vội vã tìm mọi cách để đảm bảo nguồn năng lượng cho mùa đông.

Giá khí đốt tự nhiên đạt mức cao nhất trong nhiều năm và giá dầu lên gần 140 USD/thùng, gần mức kỷ lục mọi thời đại, gây ra vòng xoáy lạm phát hậu đại dịch, tạo ra cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt ở nhiều quốc gia.

Cuộc xung đột ở Ukraine và các biện pháp trừng phạt Nga sau đó của phương Tây đã làm đổ vỡ các mối quan hệ trong chuỗi cung ứng vốn đã tồn tại trong nhiều thập kỷ.

Các nền kinh tế lớn trên thế giới làm mọi cách để tìm nguồn năng lượng thay thế cho nguồn cung từ Nga. Các chính phủ đẩy nhanh triển khai năng lượng mặt trời và gió, nhưng cũng đẩy mạnh mua than, khiến các mục tiêu về biến đổi khí hậu đã bị trì hoãn.

Các chính phủ đã chi hàng tỷ USD để hỗ trợ các tập đoàn điện lớn như Uniper của Đức. Nam Phi trải qua đợt cắt điện tồi tệ nhất trong lịch sử. Sri Lanka cạn kiệt nhiên liệu.

Cuộc xung đột ở Ukraine khiến các nước châu Âu phải đánh giá lại mối quan hệ với Nga - quốc gia từ lâu đã là nhà cung cấp khí đốt tự nhiên chính của lục địa này.

Kể từ đó, các quốc gia đã thảo luận và bắt đầu áp dụng biện pháp áp trần giá dầu mỏ Nga từ ngày 5/12, trong khi châu Âu đang thảo luận về trần giá khí đốt và đầu tư nhiều hơn vào khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) để đáp ứng nhu cầu năng lượng.

Ông Michael Stoppard, cố vấn đặc biệt và nhà phân tích khí đốt toàn cầu tại công ty S&P Global Commodity Insights, cho biết: "Chúng ta đang chứng kiến mối quan hệ đối tác thành công suốt 50 năm về khí đốt giữa Nga và châu Âu chấm dứt. Điều đó dẫn đến điều chỉnh lại cung và cầu và sẽ mất thời gian. Chúng ta sẽ phải gánh chịu hậu quả cho đến năm 2023 và lâu hơn nữa".

Tình trạng lộn xộn vẫn chưa kết thúc. Các nền công nghiệp lớn cũng đang chuẩn bị đối phó với những hạn chế về nguồn cung vào năm 2023, nếu không muốn nói là trong nhiều năm sau đó.

Các chính phủ ở Mỹ và châu Âu đều chuyển sang hỗ trợ nguồn cung chiến lược cho các đồng minh cho dù chi phí có thể cao hơn, đồng thời tăng cường sử dụng các gói viện trợ và thuế trong nước để phát triển các nguồn năng lượng hạt nhân, năng lượng mặt trời, gió, hydro.

Một trạm trung chuyển khí đốt lớn nhất châu Âu ở Werne, Đức. Ảnh: AFP/TTXVN

Kể từ ngày 9/8, Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu thực hiện mục tiêu giảm 15% lượng khí đốt sử dụng trong khoảng thời gian từ tháng 8/2022 đến tháng 3/2023. Mặc dù là tự nguyện, song kế hoạch tiết kiệm khí đốt cho một mùa Đông an toàn vẫn đưa ra đề xuất về một luật mới, cho phép EU có quyền buộc các quốc gia thành viên phải đáp ứng các mục tiêu cắt giảm trong trường hợp đặc biệt tùy thuộc vào mức tiêu thụ và dự trữ của mỗi nước.

Trong cuộc họp báo chung mới đây, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) và Ủy ban châu ÂU (EC) cho rằng dù châu Âu có đủ năng lượng năm nay, năm sau lại là câu chuyện khác. IEA dự báo EU có thể phải đối mặt với khả năng thiếu khí đốt lên tới 30 tỷ m3 vào năm 2023, bởi nguồn cung từ đường dẫn khí đốt của Nga đã dừng lại và thị trường LNG vận chuyển bằng đường tàu sẽ bị giảm đi khi nhu cầu của Trung Quốc hồi phục trở lại. Thêm vào đó, không ai có thể đảm bảo rằng nhiệt độ năm tới sẽ ôn hòa như năm nay.

Đánh giá của IEA đặt giả thiết các đường ống khí đốt mà Nga đang cấp cho EU sẽ dừng hoàn toàn đầu năm 2023, nhập khẩu LNG của Trung Quốc quay về mức năm 2021 và các cơ sở lưu trữ khí đốt của châu Âu chỉ còn 30% cuối mùa đông này. Dù vậy, IEA cho rằng phần thiếu hụt vẫn có thể giảm bớt nếu châu Âu tích cực áp dụng nhiều biện pháp.

Khi năm 2022 sắp kết thúc, chi phí cho khí đốt tự nhiên và nhiên liệu sưởi ấm đã giảm khi hoạt động kinh tế suy giảm. Nhưng mọi người vẫn đang gặp khó khăn và có thể tiếp tục gặp khó như vậy trong một thời gian vì nguồn cung khan hiếm gây ra nhiều cú sốc giá hơn.

Ông Francesco Starace, Giám đốc điều hành Enel của Italy, một trong những công ty năng lượng lớn nhất thế giới, cho biết: "Đây sẽ được coi là một năm có ảnh hưởng mạnh mẽ, thực sự là khởi đầu của một hệ thống hoàn toàn mới. Năm 2022 và một phần của năm 2023 là khi tất cả những điều quan trọng này xảy ra. Đó là một năm phá bỏ thói quen và thay đổi rất rõ ràng".

Giá khí đốt châu Âu tăng 30% sau khi nguồn cung từ Nga giảm Giá khí đốt châu Âu ngày 27/7 đã tăng 30% trong vòng hai ngày sau khi Nga cảnh báo cắt giảm một nửa lượng khí đốt cung cấp tới châu lục này so với mức vốn đã thấp. Giá khí đốt ở châu Âu dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Ảnh: SPE Sau khi tăng vọt hôm 26/7, giá...