Ukraine chuẩn bị đàm phán với Mỹ về các đảm bảo an ninh

Hoàng Trang12:13 31/07/2023

Ông Andrey Ermak, trợ lý của Tổng thống Volodymyr Zelensky, cho biết các thỏa thuận an ninh sẽ được giữ nguyên cho đến khi Ukraine gia nhập NATO.

Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andrey Ermak. Ảnh: Sputnik

Ngày 30/7, ông Yermak tiết lộ với các phóng viên rằng Ukraine và Mỹ sẽ đàm phán về các đảm bảo an ninh cụ thể trong tương lai của Washington đối với Kiev vào đầu tháng 8.

Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine đã miêu tả các thỏa thuận an ninh là một biện pháp cần thiết cho đến khi Ukraine gia nhập khối quân sự Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) – điều quan chức trên khẳng định là “sự đảm bảo an ninh đáng tin cậy nhất”.

Theo ông Andrey Ermak, các biện pháp đảm bảo an ninh cụ thể sẽ được liệt kê trong một thỏa thuận song phương giữa Kiev và Washington. Chúng có liên quan đến hỗ trợ quân sự và tài chính cho Ukraine cũng như “các biện pháp trừng phạt đối với kẻ gây hấn”.

Trợ lý Yermak cho biết thỏa thuận giữa Kiev và Washington sẽ gồm “các hình thức và cơ chế hỗ trợ được xác định rõ ràng”, song không nêu chi tiết về các cơ chế đó.

Theo người đứng đầu Văn phòng Tổng thống Ukraine, Kiev kỳ vọng những đảm bảo đó sẽ đem lại cho Ukraine “khả năng giành chiến thắng” trong cuộc xung đột đang diễn ra với Moskva và “kiềm chế” Moskva trong tương lai.

Quan chức trên cho biết thêm các thỏa thuận với Mỹ và những quốc gia phương Tây khác sẽ dựa trên tuyên bố chung do Ukraine và Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) đưa ra tại Vilnius vào giữa tháng 7. Ông tuyên bố “hàng chục” quốc gia khác cũng đã tham gia tuyên bố này.

Video đang HOT

Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông Ukraine đưa tin rằng thỏa thuận mà Ukraine và các quốc gia G7 đạt được không liên quan đến bất kỳ cơ chế hỗ trợ cụ thể nào mà chỉ là một số thỏa thuận “khung”.

Văn bản của tuyên bố tháng 7 nêu rõ rằng các quốc gia G7 sẽ làm việc với Ukraine để thiết lập các cam kết và thỏa thuận an ninh song phương cụ thể, dài hạn, bao gồm: hỗ trợ an ninh với thiết bị quân sự hiện đại; hỗ trợ cho ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine; đào tạo binh sĩ cho Ukraine; cũng như trao đổi thông tin và viện trợ phòng thủ không gian mạng.

Theo thỏa thuận, Kiev sẽ cần “đóng góp tích cực cho an ninh của các đối tác” cũng như tiếp tục các cải cách mà phương Tây yêu cầu.

Cho đến nay, Mỹ và các thành viên G7 khác đều không bình luận về các thỏa thuận an ninh song phương trong tương lai với Ukraine.

Hồi giữa tháng 7, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng Moskva không phản đối việc đảm bảo an ninh cho Ukraine, miễn là an ninh của Moskva không bị tổn hại. Nhà lãnh đạo Nga khẳng định việc đảm bảo an ninh của một quốc gia không được gây ra mối đe dọa cho an ninh của quốc gia khác.

“Đối với tư cách thành viên NATO của Ukraine, chúng tôi đã nhiều lần tuyên bố rằng điều đó tạo ra mối đe dọa đối với an ninh của Nga”, Tổng thống Putin nói và nêu rõ đó là một trong những lý do khiến Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Theo kết quả của hội nghị thượng đỉnh NATO tại Vilnius, các nhà lãnh đạo khối quân sự do Mỹ dẫn đầu đã nhất trí về gói ba yếu tố nhằm đưa Ukraine đến gần hơn với khối. Yếu tố đầu tiên bao gồm việc tạo ra một chương trình hỗ trợ cho Ukraine để có thể chuyển đổi sang các tiêu chuẩn của NATO.

Yếu tố thứ hai là thành lập Hội đồng NATO-Ukraine, và yếu tố thứ ba liên quan đến việc hủy bỏ kế hoạch hành động thành viên cho Ukraine, điều này sẽ rút ngắn quá trình gia nhập của Kiev. Tuy nhiên, không có lời mời chính thức nào được khối này mở rộng tới Kiev.

Các chuyên gia cho rằng con đường tiến vào NATO sẽ trở nên rõ ràng hơn chỉ khi Kiev thực hiện các cải cách chống tham nhũng và giải quyết cuộc xung đột đang diễn ra với Nga, cũng như việc tình hình chính trị ở Mỹ diễn biến theo hướng có lợi cho Ukraine.

G7 công bố "kế hoạch bảo đảm an ninh lâu dài" cho Ukraine

Kết thúc 2 ngày họp thượng đỉnh NATO tại Vilnius, Litva hôm 12/7, tuy Ukraine vẫn đứng ngoài Liên minh Bắc Đại Tây Dương nhưng Tổng thống Volodymyr Zelensky hài lòng ra về sau khi được khối G7 và các đồng minh mạnh mẽ cam kết "hỗ trợ về an ninh một cách lâu dài".

Mục tiêu là tăng cường "khả năng phòng thủ" của Ukraine, ngăn cản mọi kế hoạch quân sự của Nga.

Những tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào lúc mà các nước đồng minh đang đúc kết bản tuyên bố chung đã không thay đổi được gì.

Tổng thống Ukraine không thuyết phục được các lãnh đạo NATO đồng ý về một bản tuyên bố chung cùng với lịch trình cụ thể kết nạp Kiev vào liên minh.

Chung cuộc, lập trường thận trọng nhất đã chiếm thế áp đảo. Đó là quan điểm của Mỹ và Đức, muốn tránh leo thang xung đột với Nga. Như vậy là Ukraine sẽ được mời gia nhập NATO trừ khi các nước đồng minh chấp thuận và hội đủ các điều kiện. Nhượng bộ duy nhất là Ukraine sẽ đốt ngắn được một giai đoạn, tức là sẽ không phải trải qua giai đoạn thực hiện các nghĩa vụ chính trị, kinh tế và quân sự được ấn định trong kế hoạch hành động để gia nhập Tổ chức quân sự Bắc Đại Tây Dương.

Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky và Tổng Thư ký NATO Jens Stoitenberg tại thượng đỉnh NATO ở Litva, ngày 12/7.

Trong khi chờ đợi Kiev, NATO sẽ đẩy mạnh thêm quan hệ nhằm chuẩn bị cho các cuộc thương lượng trong tương lai trong khuôn khổ Hội đồng NATO - Ukraine. Hội đồng này đã có cuộc họp đầu tiên vào hôm 12/7. Đây là cơ hội để các bên bàn thảo trở lại về những biện pháp bảo đảm an ninh, hỗ trợ quân sự, tài chính, về vật chất cho một quốc gia đang phải đối mặt với chiến tranh. Đây là một định dạng mới nhằm tăng cường hợp tác giữa Kiev và liên minh NATO gồm 31 quốc gia.

Ông Stoltenberg giải thích rằng, Hội đồng NATO-Ukraine sẽ tổ chức các cuộc họp thường xuyên ở cấp nguyên thủ quốc gia, bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng, tổng tham mưu trưởng và đại sứ. Ngoài ra, các nhóm công tác chuyên đề đặc biệt sẽ được thành lập. Điều đó có nghĩa rằng, cơ quan này sẽ chính xác như Hội đồng Nga-NATO, được thành lập vào năm 2002.

NATO, một liên minh dựa trên sự đảm bảo an ninh chung - khái niệm tấn công vào một bên là tấn công vào tất cả - đã cẩn thận tránh mở rộng bất kỳ sự can dự quân sự vững chắc nào tới Ukraine, vì lo sợ nó có thể tiến gần hơn đến một cuộc chiến tranh tổng lực với Nga. Tổng thư ký Liên minh Bắc Đại Tây Dương Jens Stoltenberg khẳng định "tương lai của Ukraine là ở trong NATO" nhưng khối này không nói rõ là khi nào. Và, để đưa ra "một tín hiệu mạnh" gửi tới Moscow, phương Tây hôm 12/7 công bố một "kế hoạch bảo đảm an ninh lâu dài" cho Ukraine. Trong khi đó, khối G7 và một số quốc gia khác cam kết hỗ trợ Ukraine "xây dựng lại một lực lượng quân đội đủ sức tự vệ và tránh mọi cuộc tấn công trong tương lai".

Thông cáo chung của G7 nhấn mạnh, đây sẽ là một chương trình "đầu tư lâu dài". Lãnh đạo 7 cường quốc công nghiệp thế giới (Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Italy, Nhật Canada) có một cuộc họp với Tổng thống Ukraine và các bên chính thức công bố "kế hoạch hỗ trợ an ninh lâu dài" đó. Khối G7 cam kết tiếp tục yểm trợ Ukraine đặc biệt là giúp quốc gia này nâng cao khả năng phòng không, pháo binh, tình báo, huấn luyện. Trên thực tế, điều này sẽ chuyển thành các thỏa thuận song phương với Kiev về viện trợ tài chính và quân sự dài hạn để duy trì hoạt động kinh tế và quân sự của Ukraine.

G7 cam kết cung cấp thiết bị quân sự hiện đại trên bộ, trên biển và trên không cho Ukraine.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết Mỹ sẽ "sớm" bắt đầu các cuộc đàm phán như vậy với Kiev. "Chúng tôi hy vọng các đồng minh và đối tác khác ngoài G7 sẽ muốn tham gia sau đó và thực hiện các thỏa thuận song phương của riêng họ", quan chức này nói. Một số quốc gia khác sẽ tham gia vào sáng kiến này, trong đó có Ba Lan và Rumania cũng như một số quốc gia trong vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương như Australia, Hàn Quốc hay Nhật Bản.

Ngoài ra, G7 tuyên bố sẽ tiếp tục gây áp lực kinh tế, chính trị đối với Nga liên quan đến chiến dịch đặc biệt của nước này ở Ukraine. "Chúng tôi sẽ làm việc để đảm bảo rằng các biện pháp gây áp lực cho Nga tiếp tục tăng lên, bao gồm thông qua các biện pháp trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu, cũng như hỗ trợ các nỗ lực buộc tội những người chịu trách nhiệm bao gồm cả những người liên quan đến các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng", thông báo của G7 nói. Các nước G7 tuyên bố rằng họ sẽ tiếp tục hỗ trợ "nỗ lực của các cơ chế quốc tế, chẳng hạn như Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC)".

Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev đã viết trong bài báo "Thời đại đối đầu", đăng trên Rossiyskaya Gazeta, rằng phương Tây sẽ cần cải tổ một số tổ chức quốc tế, bao gồm cả Liên hợp quốc, trong nỗ lực để đạt được một thỏa hiệp với Liên bang Nga. Trả lời phỏng vấn nhật báo Lenta.ru, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Nga duy trì lập trường của mình về các vấn đề cần thiết để giải quyết tình hình ở Ukraine. "Lập trường của chúng tôi không thay đổi đáng kể. Chúng tôi sẵn sàng đối thoại, nhưng chúng tôi sẽ tuân theo các lợi ích hợp pháp của mình và sẽ cân bằng các cách tiếp cận để đạt được một giải pháp khả thi với tình hình thực địa", ông Lavrov cho biết.

Ngày 12/7, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên rằng các kế hoạch của G7 nhằm đảm bảo an ninh cho Ukraine là nguy hiểm vì chúng xâm phạm an ninh của Nga. "Chúng tôi có quan điểm tiêu cực về việc Ukraine đòi gia nhập NATO và tuyên bố gần đây của các quốc gia G7 rằng họ sẽ cung cấp các đảm bảo an ninh và đưa ra thông báo liên quan đến Ukraine. Chúng tôi tin rằng đó là một sai lầm và nó có thể rất nguy hiểm", Người phát ngôn Điện Kremlin nhấn mạnh.

Ông Peskov lưu ý rằng "bằng cách cung cấp bất kỳ đảm bảo an ninh nào cho Ukraine, trên thực tế, các quốc gia này cho thấy sự coi thường nguyên tắc quốc tế về an ninh không thể chia cắt. Điều này có nghĩa là bằng cách cung cấp các đảm bảo an ninh cho Ukraine, họ đang xâm phạm an ninh của Nga", ông nhấn mạnh. Người phát ngôn của Tổng thống Nga chỉ ra rằng quyết định như vậy của G7 có thể gây ra những hậu quả tiêu cực trong dài hạn, trung hạn và thậm chí là ngắn hạn. "Chúng tôi hy vọng rằng những ý kiến này bằng cách nào đó sẽ được lắng nghe và sự khôn ngoan sẽ được thể hiện bởi nếu không, bằng cách đưa ra những quyết định như vậy, các quốc gia này đang biến châu Âu thành một nơi nguy hiểm hơn nhiều trong nhiều năm tới", ông Peskov cảnh báo.

Hội nghị thượng đỉnh NATO sẽ bàn kế hoạch ba điểm cho Ukraine Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg cho biết trong cuộc họp báo ngày 7/7 rằng NATO sẽ phải đàm phán về một kế hoạch ba điểm trong hội nghị thượng đỉnh ở Vilnius (Litva), nhằm đưa Ukraine tiến gần hơn tới việc gia nhập liên minh này. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg. Ảnh: AP...