Tùy tiện bổ sung vitamin A: Nguy hại khôn lường!
Vì vitamin A là vi chất dinh dưỡng quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể nên không ít bà mẹ đã tùy tiện cho trẻ uống bổ sung vitamin A mà không có hướng dẫn của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng.
Việc này có thể dẫn tới những hệ lụy khôn lường đối với sức khỏe của trẻ.
Cho trẻ uống vitamin A trong chiến dịch “Ngày Vi chất dinh dưỡng” năm 2024 tại điểm uống Nhà văn hóa Đại Áng (huyện Thanh Trì).
Thiếu, thừa đều nguy hiểm
Có con trai không thuộc diện được uống vitamin A miễn phí trong chiến dịch “Ngày Vi chất dinh dưỡng” nên chị Lê Lệ Hằng (30 t.uổi ở quận Long Biên, Hà Nội) đã lên mạng xã hội Facebook và sàn thương mại điện tử Shopee tìm mua về bổ sung cho con. Chị Hằng cho biết: “Vitamin A liều cao 200.000 IU viên đỏ được rao bán rất nhiều trên mạng internet với mức giá từ 12 nghìn đồng đến 20 nghìn đồng/viên và còn được quảng cáo với đủ nguồn gốc xuất xứ từ Ấn Độ, Đức, Australia… Do mỗi người bán hàng tư vấn việc sử dụng khác nhau, nên tôi đang phân vân liều dùng cho con uống”.
Theo Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia Trần Thanh Dương, vitamin A cần thiết cho chức năng nhìn, phát triển cơ thể, bảo vệ toàn vẹn của biểu mô và sự phân bào, miễn dịch. Khi bị thiếu vitamin A, trẻ bị chậm phát triển về thể chất hơn so với những trẻ bình thường cùng lứa t.uổi.
Mặt khác, khi thiếu Vitamin A, các tế bào biểu mô sẽ bị sừng hóa, các nhung mao bị thưa và mất đi. Vì vậy, trẻ kém hấp thu chất dinh dưỡng trong ruột và rất dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là nhiễm khuẩn đường hô hấp và đường tiêu hóa. Thậm chí, thiếu vitamin A làm tăng nguy cơ mắc bệnh và t.ử v.ong ở t.rẻ e.m.
Dù vitamin A có vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người, nhất là t.rẻ e.m, nhưng vi chất này không phải là thần dược để có thể sử dụng một cách tùy tiện.
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, vitamin được chia làm 2 nhóm: Vitamin tan trong nước và vitamin tan trong dầu. Vitamin A là loại vitamin tan trong dầu nên khi dư thừa sẽ được tích lũy trong cơ thể, không thể đào thải, gây ra những hệ lụy cho sức khỏe người sử dụng. Vì vậy, khi sử dụng vitamin A tùy tiện, dùng với liều cao một lúc hoặc dùng kéo dài có thể xuất hiện ngộ độc.
Cụ thể, ở trẻ nhỏ, nếu ngộ độc cấp tính sẽ xuất hiện các dấu hiệu như: Thóp phồng, nôn mửa, tăng áp lực nội sọ; hoặc ngộ độc mạn tính sẽ có biểu hiện: Đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, rụng tóc, da khô, chậm tăng cân, kém ăn, tăng c.hảy m.áu, đau xương…
Bác sĩ Đoàn Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) cho biết thêm, thiếu vitamin và khoáng chất thì không tốt cho sức khỏe nhưng nếu thừa thì nguy hiểm không kém. Riêng với trẻ từ 3 t.uổi trở lên, ngành Y tế khuyến cáo không nên tự ý bổ sung vitamin A liều cao.
“Không chỉ với t.rẻ e.m mà ngay cả với các bà mẹ đang mang thai, việc uống vitamin A cũng được khuyến cáo là rất thận trọng và tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ”, bác sĩ Đoàn Hồng lưu ý.
Vitamin không thay thế được thực phẩm
Hằng năm, Bộ Y tế tổ chức chiến dịch bổ sung vitamin A cho trẻ trong 2 đợt vào tháng 6 và tháng 12. Theo đó, bổ sung vitamin A cho trẻ 6-59 tháng t.uổi tại 31 tỉnh, thành phố có tỷ lệ suy dinh dưỡng ở mức cao và bổ sung vitamin A cho trẻ 6-35 tháng t.uổi tại 32 tỉnh, thành phố còn lại. Gần đây nhất, vào đầu tháng 6-2024, Hà Nội đã triển khai cho gần 382 nghìn trẻ 6-35 tháng t.uổi uống vitamin A trong chiến dịch “Ngày Vi chất dinh dưỡng”.
Các chuyên gia y tế cho rằng, nhóm trẻ lớn có nguy cơ thiếu vitamin A thường là trẻ ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa có chế độ ăn uống không đa dạng, thiếu ăn, suy dinh dưỡng, tiêu chảy kéo dài… Do đó, bên cạnh giải pháp ngắn hạn là uống bổ sung vitamin A thì giải pháp lâu dài và cơ bản là cải thiện chất lượng bữa ăn. Người dân sử dụng đa dạng, phối hợp nhiều loại thực phẩm cho bữa ăn hằng ngày của trẻ; ưu tiên lựa chọn và sử dụng thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng và thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Bộ Y tế. Để biết chắc chắn cơ thể có cần bổ sung vitamin A liều cao hay không, trẻ cần được khám bởi bác sĩ dinh dưỡng để được tư vấn bổ sung phù hợp với lứa t.uổi, thể trạng. Tuyệt đối không tự ý mua, cho trẻ sử dụng các sản phẩm vitamin A bán trôi nổi, không rõ nguồn gốc.
Để bổ sung vitamin A đúng cách, theo khuyến cáo của WHO, trẻ từ 6 tháng đến 11 tháng t.uổi: Uống 1 viên hàm lượng 100.000 IU/lần, liều duy nhất, uống 4-6 tháng/lần. Trẻ từ 12 tháng đến 59 tháng t.uổi: Uống 1 viên hàm lượng 200.000 IU/lần, uống 4-6 tháng/lần. Nếu trẻ đã được uống vitamin A theo chiến dịch “Ngày vi chất dinh dưỡng” trong vòng 1 tháng trước đó thì không cho trẻ uống thêm vitamin A liều cao. Nếu trẻ đã được uống vitamin A theo chiến dịch trên 1 tháng trước đó thì có thể uống thêm 1 liều dự phòng theo đúng hướng dẫn.
Video đang HOT
Đặc biệt, vitamin A chống chỉ định cho trẻ đang đau bụng, sốt cao trên 38,5 độ; trẻ đang bị bệnh mạn tính: Tâm thần, suy thận, tim, gan, hen phế quản hoặc có t.iền sử dị ứng với các thành phần của thuốc.
3 công thức sinh tố xoài giúp giảm cân
Quả xoài có nhiều lợi ích với sức khỏe nhưng một số người đang trong chế độ ăn giảm cân không dám ăn xoài, điều này có cần thiết không?
Xoài là loại trái cây được ăn phổ biến nhất trong mùa hè. Ít người nghĩ đến việc ăn xoài khi đang thực hiện chế độ ăn kiêng giảm cân vì xoài được biết đến là loại trái cây ngọt và chứa nhiều calo. Tuy nhiên, nếu là người yêu thích xoài thì vẫn có thể vừa thưởng thức xoài vừa thực hiện chế độ ăn kiêng giảm cân hiệu quả cùng một lúc.
1. Giá trị dinh dưỡng của quả xoài
Xoài chứa nhiều chất dinh dưỡng bao gồm các loại vitamin và khoáng chất.
Xoài là một trong những loại trái cây được mệnh danh "vua của các loại trái cây", rất tốt cho sức khỏe và ngon miệng. Loại trái cây nhiệt đới này có chứa hơn 20 loại vitamin, khoáng chất, chất xơ, còn được gọi là siêu thực phẩm và là nguồn cung cấp vitamin A & C, kali, chất chống oxy hóa, folate tuyệt vời.
Xoài chứa nhiều vitamin và các chất dinh dưỡng:
Vitamin C: Xoài là một trong những nguồn thực phẩm giàu vitamin C. Loại vitamin này rất cần thiết cho hệ thống miễn dịch, đóng một vai trò trong sự phát triển cơ, gân và xương. Ăn xoài giúp cải thiện sự hấp thụ sắt của thực vật do hàm lượng vitamin C của nó. Một cốc xoài có 46mg vitamin C, tương đương khoảng 76% lượng vitamin C cần trong một ngày.
Vitamin A: Xoài rất giàu vitamin A, 1 cốc xoài có khoảng 25% giá trị vitamin A được khuyến nghị hàng ngày. Vitamin A có nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể, đặc biệt là đối với mắt và da. Nó cũng tăng cường sức khỏe của xương cũng như hệ thống sinh sản và miễn dịch.
Vitamin E: Là chất chống oxy hóa, giúp kiểm soát sức khỏe của làn da.
Kali và magie: Những chất này giúp cơ bắp hoạt động trơn tru.
Chất xơ: Tốt cho tiêu hóa, giúp duy trì mức cholesterol khỏe mạnh.
Chất chống oxy hóa: Giúp bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng viêm nhiễm.
Enzyme: Enzyme trong xoài phá vỡ carbohydrate phức tạp thành đường, giúp hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.
Hydrat hóa: Xoài chứa rất nhiều nước cung cấp hydrat hóa cho cơ thể.
2. Ăn xoài tác động thế nào đến việc giảm cân?
Xoài có một số tiềm năng thú vị khi kiểm soát cân nặng lành mạnh. Ăn xoài điều độ có thể là một sự bổ sung lành mạnh cho chế độ ăn kiêng giảm cân. Tuy còn nhiều ý kiến khác nhau về chủ đề này, nhưng nghiên cứu cho thấy ăn xoài có thể giúp giảm cân và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nếu ăn phù hợp.
Thịt và vỏ xoài có chứa chất phytochemical gọi là polyphenol. Polyphenol có thể làm giảm quá trình tạo mỡ, tức là làm giảm lượng chất béo tạo ra trong cơ thể, ức chế các tế bào mỡ. Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy polyphenol làm tăng quá trình đốt cháy chất béo, dẫn đến giảm cân.
Theo một nghiên cứu, 27 người tham gia tiêu thụ 100 kcal/ngày xoài tươi trong 12 tuần, kết quả cho thấy lượng đường trong m.áu, protein phản ứng C (CRP) và hoạt động của aspartate transaminase giảm đáng kể nhưng lại tăng khả năng chống oxy hóa.
Xoài rất giàu chất xơ, mang lại cảm giác no, ngăn ngừa việc ăn quá nhiều và có thể kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể.
Xoài chứa đường tự nhiên. Những loại đường tự nhiên này được kết hợp với chất xơ và vitamin, làm giảm tỷ lệ hấp thụ đường, giảm thiểu sự biến động của lượng đường trong m.áu.
Xoài có hàm lượng nước cao và do đó cơ thể cần ít nước hơn khi ăn xoài.
3. Cách sử dụng xoài trong kế hoạch ăn kiêng giảm cân
Sinh tố xoài và sữa chua không béo, không đường vừa giúp giảm cân vừa tốt cho sức khỏe.
Các bác sĩ và các chuyên gia dinh dưỡng đều khuyên nên ăn xoài đúng mùa, đúng cách để có nhiều lợi ích từ xoài. Có thể ăn xoài một cách an toàn mà không ảnh hưởng đến chế độ ăn kiêng giảm cân. Nếu đang bị thiếu hụt calo, chỉ cần đưa xoài vào chế độ ăn hàng ngày bằng cách điều chỉnh lượng calo. Hãy nhớ rằng, kiểm soát khẩu phần ăn là chìa khóa an toàn.
Có thể dễ dàng đưa xoài vào trong chế độ ăn kiêng giảm cân xoài bằng những cách sau:
Ăn theo từng phần: Luôn cẩn thận về việc ăn bao nhiêu. Tốt nhất nên ăn xoài tươi ở dạng cắt miếng để giúp tối đa hóa hàm lượng chất xơ trong trái cây. Chỉ ăn theo khẩu phần hợp lý thay vì ăn nhiều một lúc. Không nên ăn quá 200 g xoài mỗi ngày.
Thời điểm ăn xoài: Ăn xoài như một phần của bữa sáng hoặc bữa ăn nhẹ giữa buổi sáng sẽ giúp cơ thể nhận được nhiều chất dinh dưỡng nhất từ loại trái cây thơm ngon này. Hàm lượng nước cao trong xoài và hàm lượng chất xơ của chúng có thể giúp bạn cảm thấy no cho đến bữa ăn tiếp theo.
Bữa ăn cân bằng: Ăn cân bằng cùng ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc, rau củ cùng với xoài trong khẩu phần ăn. Điều cần thiết là duy trì một chế độ ăn uống cân bằng bằng cách bao gồm nhiều loại trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc và chất béo lành mạnh. Điều chỉnh lượng xoài ăn vào dựa trên sở thích cá nhân và tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng nếu bạn có mối lo ngại hoặc tình trạng bệnh lý cụ thể.
Hãy cẩn thận khi ăn với các thực phẩm khác: Tránh các món ăn nhẹ khác nếu nghĩ rằng nhu cầu calo trong ngày đã được đáp ứng và ngừng ăn khi đã no. Ngoài ra, hãy tránh các thực phẩm có hàm lượng calo cao khác, đặc biệt là những thực phẩm đóng gói.
Ngoài ra, để có thể giảm được cân an toàn khi ăn xoài, nên tránh tiêu thụ xoài lắc, nước trái cây hoặc xoài đóng gói vì những sản phẩm này thường chứa đường bổ sung và nhiều calo.
4. Tham khảo 3 công thức làm sinh tố xoài giảm cân
Sinh tố xoài - sữa chua:
1 cốc sữa chua không béo, không đường hoặc sữa chua Hy Lạp (150ml)
Xoài 50g
Cho vào máy xay đều hoặc dầm xoài vào sữa chua và thưởng thức.
Sinh tố xoài tổng hợp:
Xoài: 50g
Nước cốt dừa: 50ml
Sữa hạnh nhân: 50ml cốc
Chuối: quả
Hạt chia: 1 muỗng canh (20g)
Hạnh nhân thái mỏng: 1 muỗng canh (20g)
Trộn đều các hỗn hợp và thưởng thức.
Sinh tố xoài, bột yến mạch:
Bột yến mạch: 125g
Sữa yến mạch: 200ml (không đường)
Xoài: 100g
Dừa nạo: 2 muỗng canh
Hạt lanh: 15g
Đun sôi sữa yến mạch và nấu bột yến mạch trong 3-4 phút. Tắt bếp và cho 1 thìa dừa vụn vào khuấy đều. Sau đó cho thêm dừa còn lại và hạt lanh vào, khuấy đều lần nữa và thưởng thức.
Chuyên gia dinh dưỡng chỉ cách phòng chống thiếu Vitamin A Một trong những nguyên nhân quan trọng của tình trạng thiếu Vitamin A là do bữa ăn hàng ngày của t.rẻ e.m, bà mẹ đang nuôi con bú chưa đáp ứng đủ nhu cầu vitamin A. Thiếu Vitamin A nguy hiểm thế nào? Thông tin từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong những năm qua, công tác phòng chống thiếu vitamin A ở...
