Từng được tung hô vì hứa trả lãi 20%, nhà sáng lập Luna đang trở thành “người đàn ông bị ghét nhất Hàn Quốc”
40 tỷ USD bốc hơi trong “nháy mắt” đang khiến Do Kwon trở thành “tội đồ” của các nhà đầu tư từng tin tưởng vào hệ sinh thái Terra/Luna.
Sau khi Do Kwon cho biết anh sẽ chi hơn 300 triệu USD vào các khoản dự trữ nhằm hỗ trợ chi trả 20% lợi nhuận cho đồng Luna, một người dùng Twitter đã hỏi anh rằng số tiền đó sẽ đến từ đâu. Kwon trả lời rất ngắn gọn: “Rõ ràng là mẹ của cậu.”
Giờ đây, người đàn ông Hàn Quốc 30 tuổi, có cách nói chuyện khá thô lỗ, thường chỉ trích những người nói mình là “nghèo”, đang phải giải trình cho sự sụp đổ 40 tỷ USD trong tháng này.
Khi những khoản lỗ ngày một lớn, báo chí Hàn Quốc đưa tin về sự sụp đổ này cùng với lượng tìm kiếm trực tuyến tăng đột biến đối với cầu Mapo – nơi thường xảy ra những vụ tự tử. Cảnh sát địa phương đã tăng cường hoạt động tuần tra ở khu vực xung quanh cây cầu để kịp thời ứng phó.
Hôm thứ Sáu, các công tố viên Hàn Quốc đã mở cuộc điều tra với Terraform Labs sau khi 5 nhà đầu tư tiền số tại quốc gia này mất 1,4 tỷ Won (1,1 triệu USD) đã nộp đơn khiếu nại. Họ cáo buộc Terraform Labs gian lận và vi phạm quy định tài chính.
Donghwan Kim đến từ Blitz Labs – công ty tư vấn lĩnh vực tiền số tại Seoul, cho biết: “Do Kwon giống như một người đứng đầu giáo phái thành công. Nhưng giờ đây, anh ta là người đàn ông bị ghét nhất Hàn Quốc.”
Kwon từng theo học tại một trường trung học quốc tế hạng ưu ở Seoul và sau đó học ngành khoa học máy tính tại Đại học Stanford. Năm 2018, anh cùng Daniel Shin – người sáng lập sàn thuơng mại điện tử nổi tiếng Ticket Monster, tạo nên Terraform Labs ở Singapore.
2 người này đã cho ra mắt stablecoin terraUSD vào năm 2020. Terra luôn duy trì mức giá ổn định là 1 USD. Tỷ giá neo với USD được thực hiện bởi một hệ thuật toán liên quan mật thiết đến đồng Luna. Nói một cách đơn giản, để mua Terra, người dùng cần mua Luna và ngược lại. Liên kết này được thực hiện nhằm giữ cho mức neo giá ổn định.
Song, vào đầu tháng 5, một đợt tháo chạy bất chợt xảy ra. Khi nguồn cung Luna cạn kiệt, giá trị đồng tiền số này giảm mạnh về 0. Theo đó, sự cân bằng của thuật toán mong manh trong hệ sinh thái này đã suy yếu, phá vỡ mức neo giá của Terra với USD.
Luna Foundation Guard – tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ hệ sinh thái Terra, đã không huy động đủ lượng Bitcoin dự trữ để giúp Terra ổn định. Và niềm tin vào mô hình này đã biến mất.
Một đồng nghiệp cũ thân cận của Kwon nói: “Vốn hoá của đồng tiền số này tăng quá nhanh, trong khi các khoản dự trữ và công cụ bảo vệ giá trị của nó chưa sẵn sàng. Họ đã bắt đầu chuẩn bị các khoản dự trữ đó là mua 3,5 tỷ USD Bitcoin, nhưng mọi thứ đã quá muộn.”
Video đang HOT
Các nhà đầu tư nhỏ lẻ đã bị thu hút bởi một kế hoạch “cho vay” Terra với lãi suất 20%. Song, hàng trăm triệu USD đầu tư vào Terraform Labs lại đến từ các quỹ đầu tư mạo hiểm như Galaxy Digital.
Kwon thông báo hồi tháng 7 năm ngoái: “Cam kết đầu tư của một số quỹ uy tín nhất là minh chứng cho tầm nhìn chung về việc mang hệ sinh thái tài chính phi tập trung đến với đại chúng.”
Đồng nghiệp cũ của Do ở Terraform Labs nhận định quyết định mang về 20% lợi nhuận hàng năm cho nhà đầu tư chính là thời điểm mà Terra/Luna đã bắt đầu phát triển quá nhanh.
Người này cho biết thêm: “Khoảng 14-15 nghìn tỷ won đã được ký gửi chỉ trong 1 năm sau khi Do tuyên bố trả lãi 20%. Nhà đầu tư nhỏ lẻ bị thu hút bởi lợi nhuận hấp dẫn, trong khi các nhà đầu tư mạo hiểm lại hứng thú với tốc độ tăng trưởng nhanh của đồng tiền này.”
Một đồng nghiệp khác – cựu kỹ sư của Terraform Labs, Kang Hyung-suk, cho biết: “Các kỹ sư của công ty đều biết rõ những rủi ro liên quan đến mức lãi 20%. Tất cả họ đều nghĩ rằng tốc độ tăng trưởng sẽ không bền vững vì chúng tôi không có đủ vốn để hỗ trợ. Nhưng không ai chia sẻ quan điểm đó với Do – người thường phớt lờ ý kiến trái chiều với mình.”
Người đồng nghiệp cũ lại có một cách giải thích khác Kwon: “Nhiều nhà đầu tư đã bị mê hoặc bởi lý tưởng của anh ta. Những nhà đầu tư nổi tiếng bị Do thu hút đồng tình với triết lý và khẩu hiệu của anh ta về sự cần thiết của tài chính phi tập trung và các đồng tiền DeFi.”
Người này nói thêm: “Họ nhận thấy mô hình thuật toán này mới mẻ và hấp dẫn vì nhu cầu với stablecoin ngày càng tăng. Các loại tiền này không có mối liên hệ với nền kinh tế thực, chỉ hỗ trợ lẫn nhau và bằng Bitcoin.”
Những người hậu thuẫn Kwon đều có “profile” khủng, chiến lược marketing quy mô toàn cầu và những phát ngôn cá tính trên mạng xã hội đã giúp thu hút sự chú ý. Thậm chí, một số nhà đầu tư nhỏ lẻ đã thành lập một “đội quân” ủng hộ được gọi là “Lunatic”
Những người có quan điểm bi quan về Terra/Luna thường bị Do chỉ trích. Nhà sáng lập này viết trên Twitter vào năm ngoái khi một nhà kinh tế người Anh nghi ngờ về mô hình của Terraform Labs: “Tôi không tranh luận với kẻ nghèo trên Twitter. Và xin lỗi, tôi chẳng thay đổi kế hoạch của mình vì bà ấy ở thời điểm này.”
Kim đến từ Blitz Labs nói: “Các Lunatic tin rằng cách cư xử thô lỗ của anh ta chính là cách để tiền của họ được bảo vệ. Vì vậy, thái độ kiêu ngạo của Do đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của cộng đồng đó và những lời nói như vậy thành ‘thương hiệu’ của anh ta.”
Kim Hyoung-joong – giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tiền số tại Đại học Hàn Quốc, cho biết: “Do đã ca ngợi sự phát triển của tài chính phu tập trung, nhưng anh ta lại đưa ra quyết định một mình. Thật là nực cười khi việc đưa ra quyết định của công ty lại chỉ tập trung vào 1 người.”
Và đương nhiên, “vòng xoáy tử thần” mang tên Luna đã để lại những khoản lỗ lớn cho nhà đầu tư.
“Lại nghèo rồi”, Changpeng Zhao – nhà sáng lập sàn Binance, trả lời một dòng tweet về việc giá trị khoản đầu tư của ông vào Luna giảm từ 1,6 tỷ USD xuống chưa đến 2.500 USD.
Hashed – công ty đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Seoul, từng ủng hộ Do và Terraform Labs, được Coindesk ước tính đã mất hơn 3,5 tỷ USD từ cú sập của Luna.
Song, những khoản lỗ kinh khủng nhất lại là các nhà đầu tư nhỏ lẻ gánh chịu.
Ji-hye – nhân viên văn phòng ở Hàn Quốc, mẹ của 3 con dưới 5 tuổi, chia sẻ chị đã đầu tư toàn bộ tiền tiết kiệm vào tiền số, sau khi được hứa hẹn trả lãi 20% và thấy Daniel Shin có mặt trong dự án.
Chị nói: “Tôi đã cố gắng hết sức để tích luỹ tiền tiết kiệm nhưng lãi ngân hàng quá thấp trong thời kỳ lạm phát cao như hiện nay. Tôi tìm mọi cách để tiết kiệm tiền cho 3 đứa con của mình.”
Ji-hye cho biết: “Tôi chứng kiến tiền tiết kiệm của mình tăng lên từng ngày với mức lãi 20%. Bởi vậy, tôi còn đi vay thêm từ ngân hàng và đổ thêm vào Terra. Tất cả là lỗi của tôi khi không tìm hiểu kỹ hơn trước khi đầu tư. Nhưng tôi quá tuyệt vọng vì mất hết tiền tiết kiệm.”
Sau khi Luna lao dốc thảm hại, Do chia sẻ trên Twitter: “Tôi rất đau lòng khi phát minh của tôi mang lại nỗi đau cho các bạn.”
Tuy nhiên, khi mô hình này sụp đổ, Do vẫn nỗ lực tìm kiếm sự hỗ trợ từ các nhà phát triển để có cơ hội thứ hai. Anh lập luận rằng, thất bại của Terra là “cơ hội để vươn lên từ đống tro tàn.”
Nhà sáng lập ngỗ ngược của Luna có thể ngồi tù sau cú sập 60 tỷ USD?
Sau sự sụp đổ của Luna, Do Kwon đang phải đối diện với những vụ kiện, cáo buộc công ty này lừa đảo.
Do Kwon - nhà sáng lập 30 tuổi người Hàn Quốc của dự án stablecoin trị giá 60 tỷ USD, có khả năng thuyết phục nhà đầu tư về những gì anh ta đang phát triển. Gần đây nhất, Kwon bán "tầm nhìn" của mình về một loại hệ thống thanh toán mới, có khả năng thay thế các đồng tiền tệ trên thế giới.
TerraUSD (UST) và đồng Luna là nhân vật chính của dự án này. UST là một stablecoin được neo giá theo đồng USD và được nhắm mục tiêu sẽ thay thế các giao dịch tài chính bằng tiền pháp danh thông thường trên thế giới. Kế hoạch này đã giúp đồng Luna giữ vững mức neo giá và thu hút rất nhiều nhà đầu tư vì giá trị của nó được đánh giá cao. Ngoài ra, họ cũng có thể kiếm được lợi nhuận từ chênh lệch giá của UST và Luna.
Điều mà Kwon quan tâm nhất của dự án này có lẽ là "bơm thổi". Anh ta từng được coi là Satoshi Nakamoto thế hệ tiếp theo - "cha đẻ" của Bitcoin, và một chút gì đó ngỗ ngược giống tỷ phú Elon Musk. Hứa hẹn về khoản lãi 20%, Kwon đã huy động được 207 triệu USD cho Terraform Labs và có những phát biểu không mấy lịch sự trên Twitter, khi chỉ trích người không ủng hộ Luna là "kẻ nghèo".
Giờ đây, cả 2 token này đều trở thành thứ vô giá trị. Sự sụp đổ này có ảnh hưởng không hề nhỏ khi khiến cả thị trường tiền số lao dốc, xóa sổ nửa nghìn tỷ USD vốn hóa. Ngoài ra, niềm tin của nhà đầu tư cũng bị lung lay sau vụ việc này.
Dẫu vậy, Kwon vẫn đang lên kế hoạch để cho ra mắt đồng tiền số của riêng mình, nhưng lần này nhà đầu tư lại "quay lưng" với anh ta. Trong khi đó, chính phủ có thể sẽ chú ý đến trường hợp này.
Khả năng nộp phạt hoặc ngồi tù
Người phát ngôn của Terraform Labs từ chối bình luận về các thủ tục tố tụng dân sự hoặc hình sự mà công ty này hay Kwon phải đối mặt. Nhưng các cựu công tố viên liên bang và nhà quản lý nói với CNBC rằng hậu quả của việc đồng stablecoin này sụp đổ có thể là những án phạt dành cho Kwon.
Tại Mỹ, việc một doanh nhân hay giám đốc điều hành phán đoán sai về dự án không được coi là phạm tội. Ở trưởng hợp của Kwon, các công tố viên sẽ phải chứng minh rằng Kwon hoặc các cộng sự của anh ta có hành vi gian lận hình sự và cần bằng chứng cho thấy bị cáo lừa đảo nhà đầu tư.
Randall Eliason - người đã có 12 năm kinh nghiệm làm trợ lý luật sư ở Washington, giải thích: "Trường hợp này giống như vụ giết người mà bạn đưa nhân chứng đến để làm chứng cho kẻ gây ra vụ việc. Quy trình giải quyết sẽ kéo dài, bao gồm việc xem xét rất nhiều tài liệu và trao đổi với rất nhiều người cùng luật sư của họ, sắp xếp thời gian của bồi thẩm đoàn và hầu tòa."
Theo Renato Mariotti - cựu công tố viên liên bang và luật sư xét xử, người đại diện cho nhiều khách hàng trong các khiếu nại liên quan đến lĩnh vực chứng khoán, ngay cả khi các công tố viên có thể chỉ ra rằng bị cáo khai báo gian dối, thì họ còn phải chứng minh bị cáo không do dự khi làm việc đó. Quá trình này phải được thực hiện qua việc kiểm tra email hay tin nhắn để vạch ra kế hoạch lừa đảo."
Eliason lấy ví dụ về trường hợp Elizabeth Holmes của Theranos. Công ty này sử dụng máy của công ty khác để xét nghiệm máu, nhưng lại thông báo với nhà đầu tư rằng sản phẩm đó do họ sản xuất. Ông cho hay: "Những yếu tố như vậy chứng minh khá rõ ràng về mục đích lừa đảo."
Trong khi đó, những trường hợp tương tự phải mất hàng tháng, thậm chí hàng năm để giải quyết và có bản án khá nghiêm khắc.
Stefan Qin - nhà sáng lập quỹ phòng hộ tiền số 90 tỷ USD tại Úc, đã bị kết án hơn 7 năm tù, sau khi anh ta nhận tội danh gian lận chứng khoán. Roger Nils-Jonas Karlsson - công dân Thụy Điển, bị Mỹ buộc tội lừa đảo hơn 3.500 nạn nhân với số tiền hơn 16 triệu USD và bị kết án 15 năm tù vì tội gian lận chứng khoán, gian lận chuyển tiền và rửa tiền.
Một nhóm nhà đầu tư Hàn Quốc đã đệ đơn kiện Kwon và nhà đồng sáng lập của Terraform Labs với 2 tội danh trong đó có gian lận. Các hình phạt đối với công ty này có thể bao gồm lệnh cấp, điều chỉnh (trả lại tiền) hoặc phạt tiền dựa trên các khoản lỗ của nhà đầu tư - ở trường hợp của Terreform sẽ là hàng chục tỷ USD.
Ở những quốc gia khác, Kwon có thể cũng phải nhận án phạt tại Hàn Quốc - nơi anh ta đang sống và điều hành công việc ở trụ sở Singapore. Hiện tại, Seoul đang linh hoạt hơn đối với cơ chế thẩm quyền, vì cơ quan thuế của quốc gia này được cho là đã yêu cầu Kwon và Terraform Labs nộp 80 triệu USD (100 tỷ won) tiền thuế. Trong bối cảnh đó, Terraform Labs đang mất đi một số luật sư sau khi bộ phận pháp chế của họ được cho là đã nghỉ việc sau cú sập này.
Kế hoạch "hồi sinh Luna"
Kể từ khi Luna lao dốc, Kwon vẫn rất quyết tâm theo đuổi tham vọng của mình. Trong vòng vài ngày sau thảm họa, anh ta đã loại bỏ UST và khởi chạy lại token mới. Người phát ngôn của công ty cho biết họ đã chỉnh sửa một số yếu tố kỹ thuật và thông báo về sự thay đổi với kế hoạch "hồi sinh Luna".
Theo CoinMarketCap, đồng Luna mới được niêm yết hiện đang giảm hơn 10% giá trị trong 24 giờ trước. Song, kế hoạch lần này vẫn nhận được sự hậu thuẫn lớn của nhiều nhà đầu tư nổi tiếng. Nếu Luna 2.0 thành công, các khoản lỗ của nhà đầu tư tổ chức và nhỏ lẻ có thể sẽ được bù đắp.
Những quỹ ủng hộ cho dự án mới này có những cái tên nổi tiếng trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm, bao gồm Lightspeed Venture Partners và Coinbase Ventures. Three Arrows Capital và Jump Crypto cũng mua Luna. Binance và FTX cho đến nay cũng công khai ủng hộ kế hoạch mới của Kwon. Khi Binance đưa Luna 2.0 lên sàn giao dịch hôm thứ Ba, đồng tiền này đã tăng giá 90%.
Nhà sáng lập Luna: Tôi đã mất gần như toàn bộ tài sản Nhà sáng lập Luna: Tôi đã mất gần như toàn bộ tài sản Do Kwon, đồng sáng lập Terraform Labs cho biết anh đã mất gần như toàn bộ tài sản khi hệ sinh thái tiền điện tử gồm TerraUSD (UST) và Luna sụp đổ vào tháng trước. " Điều đó không ảnh hưởng lớn đến tôi. Tôi đã quen với cuộc sống...