Trung Quốc đang tận dụng các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga

Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga đã khiến Moskva sẵn sàng bán dầu thô của mình với mức chiết khấu đáng kinh ngạc và Trung Quốc đang tận dụng lợi thế của tình hình địa chính trị hiện tại, mua càng nhiều dầu của Nga càng tốt.

Máy bơm tại một mỏ dầu của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) ở Bayingol, Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương, Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Khi Chính quyền Tổng thống Donald Trump áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Venezuela và Iran, Trung Quốc đã trở thành khách hàng mua dầu thô lớn nhất của các quốc gia này bất chấp các cảnh báo liên tục của các quan chức từ Washington, đe dọa rằng sẽ áp đặt cái gọi là các biện pháp trừng phạt thứ cấp.

Giờ đây, Trung Quốc thậm chí còn trở thành một khách hàng mua dầu lớn hơn từ nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới là Nga, vốn là là đối tượng của các lệnh trừng phạt không chỉ của Mỹ mà của EU. Và trong khi giá dầu ở hầu hết trên thế giới đang tăng thì đối với Trung Quốc, chúng lại đang giảm.

Bloomberg đưa tin trong tuần này rằng Iran đã phải giảm giá dầu thô đã được chiết khấu để có thể cạnh tranh với dầu thô của Nga được chuyển đến Trung Quốc. Thị trường Trung Quốc rất quan trọng đối với Iran, vì đây là một trong số rất ít nơi dầu thô của nước này được chấp nhận trong bối cảnh các lệnh trừng phạt của Mỹ vẫn đang tiếp diễn.

Nhà phân tích năng lượng Vandana Hari được Bloomberg trích dẫn cho biết: “Sự cạnh tranh duy nhất giữa Iran và Nga ở Trung Quốc sẽ hoàn toàn có lợi cho Bắc Kinh. Điều này cũng có khả năng khiến các nhà sản xuất vùng Vịnh lo ngại khi chứng kiến ​​các thị trường được đánh giá cao của họ bị xâm nhập bởi dầu thô giảm giá mạnh”.

Người mua chính của cả dầu thô Iran và Nga là các nhà máy lọc dầu tư nhân ở Trung Quốc. Không giống như các công ty lớn thuộc sở hữu nhà nước, vốn thận trọng với các biện pháp trừng phạt và tuân thủ hạn ngạch xuất nhập khẩu nhiên liệu, các công ty tư nhân Trung Quốc này được định hướng cung cấp cho thị trường nội địa mặc dù làn sóng phong tỏa COVID-19 gần đây đã hạn chế nhu cầu nhiên liệu trong nước.

Các nhà phân tích và bình luận trong ngành năng lượng đã lưu ý kể từ tháng 3 rằng Nga khó có thể chuyển toàn bộ lượng dầu xuất khẩu sang châu Âu vào thời điểm trước cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra cho một người mua khác. Nhưng đây không phải là điều khiến Trung Quốc lo ngại. Trung Quốc đã nổi lên là nước mua lớn nhất của tất cả các loại dầu bị trừng phạt, được hưởng lợi từ việc chiết khấu – thường là giảm giá mạnh, trong khi Tổng thống Mỹ Joe Biden đang buộc phải hướng đến các nhà sản xuất Trung Đông để đề nghị tăng sản lượng dầu.

Điều quan trọng hơn nữa là trong khi Trung Quốc có khả năng tiếp tục nhập khẩu toàn bộ lượng dầu của Nga, Iran và Venezuela mà họ cần, thì có khả năng khá cao là chuyến thăm của ông Biden tới Saudi Arabia sẽ không dẫn đến việc nước này hoặc các thành viên OPEC ở Trung Đông tăng sản lượng dầu, vì tăng cường sản xuất có thể không phải là lợi ích tốt nhất của các quốc gia vùng Vịnh liên quan đến một thứ được gọi là công suất dự phòng.

Vấn đề về công suất dự phòng trong sản xuất dầu là nó có thể được khai thác trong trường hợp khẩn cấp. Nhưng theo Riyadh, không có tình trạng khẩn cấp về dầu ngay bây giờ.

Tin tức được Reuters đưa ra hồi đầu tháng rằng Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) có thể không có nhiều năng lực sản xuất dự phòng như ước tính của các cơ quan như EIA (Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ) và IEA (Cơ quan Năng lượng Quốc tế), đã tạo ra biến động trên thị trường dầu mỏ, vì nó làm tăng thêm lo ngại rằng dầu nguồn cung sẽ không sớm được tăng lên.

Hiện giá dầu gần như ở khắp nơi trên thế giới tiếp tục tăng, nhưng không phải ở Trung Quốc. Giá nhiên liệu tại Trung Quốc đang giảm sau nhiều tháng tăng. Trước đó, so với mức tăng giá nhiên liệu của Mỹ và EU, mức tăng giá của Trung Quốc là không đáng kể. Nó có thể liên quan đến việc thu mua những thùng dầu bị trừng phạt đến từ Venezuela, Iran và Nga.