Triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới lớp 2 và lớp 6: Vượt khó tạo nền tảng giáo dục
Năm học 2021-2022 là năm học đầu tiên học sinh lớp 2, lớp 6 trên cả nước bắt tay vào đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28-11-2014 của Quốc hội.
Kết quả trong việc thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới đối với học sinh lớp 1 năm học 2020-2021 là tiền đề để toàn ngành tiếp tục vững tin triển khai với lớp 2, lớp 6. Chủ động khắc phục khó khăn nhằm thực hiện hiệu quả, tạo nền tảng giáo dục một cách vững chắc là quyết tâm của các trường học trên địa bàn Hà Nội.
Tập huấn trực tuyến chương trình sách giáo khoa mới lớp 6 cho giáo viên Trường Trung học cơ sở Thăng Long (quận Ba Đình), tháng 6-2021. Ảnh: Nguyễn Hạnh
Tín hiệu tích cực
Nhìn lại năm đầu tiên thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông đối với lớp 1, có thể thấy, toàn ngành Giáo dục đã có nhiều nỗ lực khắc phục khó khăn, nhất là những ảnh hưởng của dịch Covid-19 và những lúng túng ban đầu để hoàn thành nhiệm vụ. Một vài “hạt sạn”, như để lỗi trong sách giáo khoa, những trăn trở về chương trình nặng… nhanh chóng được giải quyết, không để ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng, nhận được sự đồng thuận của người dân.
Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Thái Văn Tài cho rằng, tất cả các trường tiểu học trên cả nước đã hoàn thành chương trình đúng kế hoạch, chất lượng học sinh lớp 1 bảo đảm theo chuẩn yêu cầu của chương trình, có một số mặt nổi trội hơn so với chương trình hiện hành. Học sinh lớp 1 mạnh dạn hơn, dám thể hiện quan điểm và đọc thông viết thạo ngay trong học kỳ I.
Cùng với các địa phương, các trường học trên địa bàn thành phố Hà Nội cũng đã có nhiều nỗ lực và đạt kết quả tốt trong việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa lớp 1. Cô giáo Lê Bích Nguyệt, giáo viên lớp 1E, Trường Tiểu học Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy) cho biết, trước đây, có khi đến giữa học kỳ I, một số học sinh mới thuộc bảng chữ cái, nhưng khi học sách giáo khoa mới, hầu hết học sinh thuộc bảng chữ cái nhanh hơn và cũng nhanh đọc trôi chảy hơn. Môn toán cũng hấp dẫn học sinh hơn, bởi có các hoạt động trải nghiệm thực tế.
Tương tự, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thạch Đà A (huyện Mê Linh) Lê Văn Long cho hay, năm học 2020-2021, trường có 6 lớp 1 với hơn 200 học sinh. Với sách giáo khoa mới, điểm khác biệt dễ thấy là không khí học tập ở các môn học rất sôi nổi, học sinh hào hứng hơn với việc học.
Còn bà Nguyễn Thị Thảo, phụ huynh học sinh lớp 1, Trường Trung học cơ sở Giáp Bát (quận Hoàng Mai) bày tỏ: “Điều làm tôi phấn khởi và yên tâm là chương trình mới không nặng. Mỗi ngày vào giờ học, kể cả vào thời điểm cuối năm học phải học trực tuyến, các con đều vui vẻ, hào hứng”.
Video đang HOT
Giáo viên Trường Tiểu học Tân Lập (huyện Đan Phượng) nghiên cứu chương trình sách giáo khoa mới lớp 2, chuẩn bị cho năm học mới 2021-2022, tháng 6-2021. Ảnh: Đỗ Tâm
Tạo linh hoạt và thuận lợi trong triển khai chương trình mới
Xác định đội ngũ giáo viên là yếu tố cốt lõi, tác động trực tiếp đến chất lượng dạy học, các trường học trên địa bàn Hà Nội đã chủ động chuẩn bị mọi mặt để triển khai chương trình, sách giáo khoa mới với lớp 2 và lớp 6, năm học 2021-2022. Ngày 16-8, UBND thành phố đã ban hành khung kế hoạch thời gian năm học 2021-2022, trong đó quyết định ngày tựu trường sớm nhất của học sinh từ 1-9. Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, các trường học đã chủ động, sẵn sàng triển khai phương án dạy học trực tuyến.
Là một trong những giáo viên được phân công dạy lớp 6, cô giáo Nguyễn Thị Lan, Trường Trung học cơ sở Thành Công (quận Ba Đình) chia sẻ: “Chúng tôi đã chuẩn bị tâm thế dạy học trực tuyến trong khoảng thời gian dài do ảnh hưởng của dịch, đồng thời tiên lượng học sinh lớp 6 năm nay có thể bị mai một kiến thức, vì hai năm học liên tiếp gần đây, việc học ở lớp của các em bị gián đoạn. Tôi và các đồng nghiệp đã chuẩn bị kế hoạch bổ trợ cho học sinh theo hướng dạy học phân hóa, chia nhóm đối tượng để vừa bảo đảm hiệu quả, vừa không ảnh hưởng đến tiến độ chung”.
Còn Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Thanh Oai Nguyễn Đức Lượng thông tin, phòng đã mời các chuyên gia, tác giả viết sách giáo khoa về bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ giáo viên của các trường, đặc biệt chú ý với những môn học mới ở lớp 6 như môn khoa học tự nhiên, môn lịch sử và địa lý… Giáo viên dạy lớp 2 và lớp 6 trên địa bàn cũng được tham gia tiết dạy thử nghiệm với một số môn học. Phòng cũng khuyến khích các trường tổ chức sinh hoạt chuyên môn liên trường để cùng tháo gỡ những vướng mắc chung, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm dạy học trực tuyến hiệu quả.
Liên quan đến nội dung này, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Phạm Xuân Tiến cho biết, những tín hiệu tích cực trong việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa đối với lớp 1 là nền tảng để các trường tiếp tục triển khai chương trình, sách giáo khoa mới với lớp 2 và lớp 6. Thời gian từ nay tới ngày khai giảng năm học mới 2021-2022 không còn nhiều, Sở đề nghị giáo viên các trường tăng cường trao đổi trong tổ, nhóm chuyên môn để thống nhất kế hoạch sao cho phù hợp với điều kiện thực tế, không quá ép buộc giáo viên phải chạy theo tiến độ. Đây là điểm mới, tạo sự linh hoạt và thuận lợi hơn cho các trường trong triển khai chương trình, sách giáo khoa mới.
“Sở cũng yêu cầu các phòng giáo dục và đào tạo tiếp tục tham mưu với chính quyền địa phương bố trí kinh phí mua sắm trang thiết bị dạy học lớp 2, lớp 6 theo danh mục quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các nhà trường tăng cường rà soát, tận dụng tối đa cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện có để sử dụng hiệu quả, tránh lãng phí…”, ông Phạm Xuân Tiến nhấn mạnh.
Trước thềm năm học mới, thầy cô cũng phải "học lại, học thêm" online
Năm học 2021-2022, Chương trình GDPT 2018 sẽ áp dụng với lớp 2 và lớp 6. Thời điểm này, khi năm học mới đang cận kề, các thầy cô cũng chạy đua nước rút, tiếp tục tự bồi dưỡng để nâng cao kỹ năng sư phạm, đáp ứng yêu cầu đặt ra của chương trình mới.
Giáo viên phải tự học thật, kiểm tra thật
Những ngày này, cô Ninh Thị Tình vẫn dành mỗi ngày khoảng 3-4 tiếng để tự học và bồi dưỡng trực tuyến trên hệ thống bồi dưỡng trực tuyến (LMS). Thời lượng học như trên hoàn toàn do cô Tình chủ động, ngày nào bận học ít, ngày nào có nhiều thời gian hơn sẽ học nhiều. Bước vào chương trình mới, công việc chuẩn bị của giáo viên cũng nhiều hơn, nhưng năm nay cô Tình lại thấy giảm bớt vất vả khi được chuyển từ tập huấn trực tiếp sang tập huấn trực tuyến.
Năm học 2021-2022, Chương trình GDPT mới sẽ được đưa vào giảng dạy ở lớp 2, lớp 6, đặt ra nhiều yêu cầu về đổi mới trong phương pháp giảng dạy với giáo viên. (Ảnh minh họa)
Cô Tình chia sẻ, công tác tại điểm trường vùng sâu vùng xa của huyện Thanh Sơn (Phú Thọ), cách trung tâm huyện gần 40km đường đồi núi, giao thông khó khăn, mọi năm, thời điểm này, cô Tình cùng nhiều đồng nghiệp đều phải tự chạy xe máy, xách cặp lồng cơm lên huyện tập huấn trực tiếp hàng ngày. Nhưng năm nay, theo phương pháp mới, giáo viên được tập huấn trực tuyến, được hướng dẫn bởi các giáo viên cốt cán và các giảng viên ĐH sư phạm qua hệ thống LMS của Bộ GD-ĐT.
"Tập huấn tập trung trực tiếp không chỉ vất vả, tốn kém cho giáo viên mà còn kém hiệu quả, hết giờ mọi người đi về, hiệu quả đến đâu khó có thể đo lường. Nhưng theo phương pháp mới, giáo viên đại trà được học online trên hệ thống LMS, có thể linh hoạt thời gian rảnh để học, bất kể cuối tuần hay buổi tối, miễn là hoàn thành các bài được giao. Bằng phương pháp này, mọi khoảng cách, giới hạn cũng được khắc phục", cô Tình nói.
Ra trường công tác gần 20 năm, đến nay những gì được học trước kia cũng đã cũ, cơ hội để được đi dự giờ các trường bạn rất hạn chế, thông qua cộng đồng giáo viên cùng học tập online, chúng tôi được cập nhật thêm rất nhiều phương pháp giảng dạy mới từ giáo viên cốt cán, giảng viên các trường ĐH Sư phạm và cả cách làm hay của đồng nghiệp", cô Tình chia sẻ.
Theo cô Ninh Thị Tình, tập huấn giáo viên theo mô hình trực tuyến đòi hỏi giáo viên cũng phải chủ động, tích cực và đặc biệt là học thật, thi thật, không có chuyện thi theo kiểu chép kín giấy lấy lệ. Kết thúc mỗi modul, giáo viên đều được kiểm tra, nếu chỉ học qua loa, hầu như giáo viên sẽ không thể qua ngưỡng điểm trung bình. Trong khi đó, chương trình tập huấn này yêu cầu, phải đạt chuẩn từng modul, giáo viên mới được chuyển sang học modul tiếp theo.
Giáo viên không học thật khó dạy được chương trình mới
Bám bản được hơn 7 năm, nơi cô Hoàng Thị Điệu công tác là điểm trường Tiểu học Chè Lỳ, nằm trên đỉnh Chè Lỳ A, xã Bảo Lạc, huyện Bảo Lâm, Cao Bằng, nơi thiếu nước, thiếu điện, thiếu mạng internet và giáo viên cũng thiếu cả những cơ hội được học hỏi. Hàng năm, giáo viên tại các điểm trường như cô Điệu vẫn được tham gia tập huấn, nhưng lại phải mất cả ngày chạy đường đồi núi, mùa mưa lội bùn dắt xe hàng chục cây số về trung tâm huyện tập huấn. "Nhiều khi về đến nơi đã mệt không còn sức mà học", cô Điệu chia sẻ.
Trường học nơi cô Hoàng Thị Điệu công tác giao thông khó khăn, việc tập huấn trực tuyến phần nào giúp giáo viên vơi bớt vất vả, áp lực.
Năm nay, để chuẩn bị cho chương trình GDPT mới, cô Điệu được tham gia tập huấn các kỹ năng, phương pháp giảng dạy mới theo phương thức trực tuyến. Giáo viên này chia sẻ, điều kiện ở các điểm trường rất khó khăn, mỗi điểm trường chỉ có vài ba thầy cô, mọi người đều ít có cơ hội ra ngoài học hỏi, nên có dự giờ chéo, thì cũng ít có nội dung mới, phương pháp hay để cùng trao đổi. Khi tham gia học trực tuyến, lần đầu cô Điệu được thảo luận và học hỏi, được hướng dẫn từ giáo viên cốt cán, trao đổi cùng hàng chục, hàng trăm đồng nghiệp khác, nhiều phương pháp sư phạm mới được chia sẻ.
"Nếu trước đây giáo viên là trung tâm, cô giảng trò làm theo, thì nay mình học được cách làm sao để biến các em thành trung tâm, các em hoạt động là chính, giáo viên chỉ mang tính hướng dẫn, định hướng cho các em, quan trọng là để các em hào hứng, chủ động hơn khi học. Thời gian qua, khi vừa học vừa áp dụng thực tế, thấy học sinh dân tộc thiểu số mạnh dạn và tự tin hơn rất nhiều", cô Điệu chia sẻ.
Giáo viên này cho biết, đã tốt nghiệp ra trường hơn chục năm, những phương pháp kỹ năng sư phạm được học trước đây đã có phần lạc hậu, cần thay đổi để theo kịp chương trình mới, chuyển từ dạy kiến thức sang hình thành các năng lực thật cho học sinh.
Được chủ động học bất cứ nơi nào, bất cứ đâu một cách thuận tiện nhất, song với những giáo viên như cô Điệu, việc tập huấn cũng gặp những khó khăn nhất định do hạn chế về cơ sở vật chất.
Tại 4 điểm trường Chè Lỳ đều không có wifi, để học trực tuyến, giáo viên phải tự đăng ký mạng 4G trên điện thoại sau đó phát wifi dùng trên máy tính. Mỗi buổi tối học trực tuyến, các thầy cô nội trú lại mang ghế ra sân trường ngồi "hứng sóng, hứng mạng".
Mong muốn duy nhất của những giáo viên này, là mạng wifi về bản để công tác dạy và học của thầy trò được thuận tiện hơn.
Cô Vi Thị Nhung, THCS Châu Thôn, huyện Quế Phong, Nghệ An năm nay đã 50 tuổi, có 27 năm thâm niên dạy Ngữ văn. Cô Nhung cho biết, trong chương trình GDPT mới, chủ yếu phát triển phẩm chất và năng lực người học.
Với những địa bàn vùng cao, học sinh chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, nhiệm vụ trước tiên của giáo viên Ngữ văn là phát triển khả năng ngôn ngữ cho các em. Tham gia tập huấn, cô Nhung được các giáo viên cốt cán và các giảng viên ĐH Sư phạm hướng dẫn cụ thể, chi tiết hơn về phương pháp để giúp học sinh nâng cao năng lực ngôn ngữ, giao tiếp.
"Học sinh ở đây đa số là dân tộc Thái, Mông, Khơ Mú, đặc biệt là những học sinh người Mông gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận chương trình mới. Tôi luôn cố gắng giúp học sinh hòa nhập, không còn trở ngại. Vừa tự bồi dưỡng, tự học thêm và vận dụng luôn những phương pháp mới vào quá trình dạy học. Trong hoạt động dạy học, tôi đã học được cách tổ chức các hoạt động nhóm để học sinh em nào cũng được nói, được tham gia, được thể hiện mình. Cách dạy này có nhiều ưu điểm như học sinh nào cũng phải hoạt động, thảo luận, nhưng lại buộc giáo viên phải tìm được phương pháp tối ưu nhất cho từng giáo viên ứng với mỗi vấn đề", cô Nhung cho biết.
Gần năm học mới, ngày nào cô Vi Thị Nhung cũng tranh thủ thời gian, ngồi trước máy tính để học trực tuyến cùng những đồng nghiệp khác, vừa học vừa làm giúp cô có thêm những kinh nghiệm và kỹ năng thực tế./.
Chuyên gia lưu ý về kiểm tra, đánh giá với môn học mới ở lớp 6 PGS.TS Trần Xuân Bách, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm, ĐH Đà Nẵng chia sẻ một số nội dung về kiểm tra, đánh giá với một số môn học mới trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 - lớp 6. Ảnh minh họa/ITN Đây là vấn đề được nhiều nhà trường và thầy cô được phân công dạy lớp 6 trong...