Triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới: Chưa hết khó khăn, vướng mắc

Dù đã triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới được 3 năm nhưng vấn đề sách giáo khoa, việc thiếu giáo viên và cơ sở vật chất dạy tích hợp…vẫn được cho là ‘chưa thể tháo gỡ một sớm, một chiều’.

Ảnh minh họa.

Nhiều nơi thiếu giáo viên

Tại Hội nghị đánh giá tình hình triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông ( GDPT) 2018 đến năm học 2022 – 2023 do Bộ GD-ĐT tổ chức tại TP HCM, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học Nguyễn Xuân Thành cho biết, năm 2018 Chương trình GDPT mới được ban hành. Từ năm học 2019-2020 việc triển khai chương trình, sách giáo khoa theo Chương trình GDPT mới bắt đầu với lớp 1, đến năm học 2022 – 2023 chương trình mới đang được triển khai ở lớp 1, lớp 2, lớp 3, lớp 6, lớp 7 và lớp 10.

Chương trình đã cụ thể hóa việc đổi mới mục tiêu cơ bản của giáo dục từ tập trung vào trang bị kiến thức, kỹ năng sang phát triển phẩm chất và năng lực người học, đảm bảo hài hòa giữa “dạy chữ”, “dạy người” và định hướng nghề nghiệp.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học cũng thông tin về một số hạn chế trong quá trình triển khai chương trình GDPT 2018. Cụ thể, Chương trình khi ban hành chưa đầy đủ các môn học, hoạt động giáo dục nên phải tiếp tục ban hành bổ sung trong các năm sau, gây khó khăn cho việc chuẩn bị sách giáo khoa và triển khai thực hiện đối với một số môn học.

Việc biên soạn, thẩm định, phát hành sách giáo khoa còn chậm. Một vài sách giáo khoa môn học còn gây băn khoăn trong dư luận. Việc lựa chọn, cung ứng sách giáo khoa ở một số địa phương còn thiếu sót, hạn chế. Việc biên soạn, thẩm định, đề nghị phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương của một số địa phương còn chậm muộn, chất lượng một số tài liệu giáo dục địa phương còn hạn chế.

Công tác mua sắm thiết bị dạy học gặp khó khăn; nhiều địa phương, nhà trường thiếu thiết bị dạy học tối thiểu, gặp khó khăn trong tổ chức dạy và học theo yêu cầu của Chương trình, thiếu giáo viên ở các môn học mới ảnh hưởng tới chất lượng triển khai chương trình…

Theo đó, tại các địa phương, vướng mắc chung là thiếu giáo viên, thiếu nguồn tuyển dụng giáo viên, khó khăn triển khai Nghị định 116 của Chính phủ về đặt hàng đào tạo giáo viên, khó khăn do giảm biên chế giáo viên cơ học tại nhiều địa phương.

Giám đốc Sở GD-ĐT thành phố Hải Phòng Bùi Văn Kiệm cho biết, thành phố hiện còn thiếu khoảng 1.350 giáo viên, tình trạng giáo viên nghỉ việc cũng đang diễn ra tại Hải Phòng, khi trong năm qua có 237 giáo viên nghỉ việc, bỏ việc.

Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Cà Mau Lê Hoàng Dự cho rằng, một trong những khó khăn lớn nhất hiện nay của địa phương là nguồn tuyển giáo viên dạy hai môn Tin học và Tiếng Anh cho học sinh khối 3. Hiện Cà Mau đang thiếu 258 giáo viên Tiếng Anh và Tin học. Bên cạnh đó, Cà Mau cũng đang gặp khó về tài liệu giáo dục địa phương. Tháng 8/2022, Cà Mau đã hoàn thành việc biên soạn tài liệu giáo dục địa phương. Dù đề cương nội dung chi tiết đã được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt nhưng do quy trình thẩm định quá nhiều khâu (từ lấy ý kiến chuyên gia, phòng GD-ĐT, sở ngành, Thường trực UBND tỉnh…) nên đến nay tài liệu chưa đến tay học sinh.

Ông Châu Tuấn Hồng – Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Sóc Trăng cũng chia sẻ về tình trạng thừa, thiếu giáo viên khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 do vướng quy định tuyển dụng. Có nơi chỉ cần tuyển 1 giáo viên nhưng có 10 hồ sơ ứng viên dự tuyển, trong khi nơi khác, nhu cầu tuyển dụng cũng 1 giáo viên nhưng chỉ có 2 hồ sơ ứng tuyển.

Chưa thể tháo gỡ một sớm, một chiều

Đối với giáo viên dạy học các môn tích hợp, Giám đốc Sở GD-ĐT Hưng Yên Nguyễn Văn Phê cho rằng, dù đã có tập huấn, bồi dưỡng nhưng khó để đảm bảo chất lượng và khó để xã hội yên tâm khi giáo viên dạy môn này đi dạy môn khác.

Một số khó khăn về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học được các địa phương đề cập như: nguồn kinh phí chi cho cơ sở vật chất, thiết bị dạy học chưa đáp ứng được yêu cầu; chưa có hướng dẫn chi tiết cho việc đấu thầu thiết bị dạy học, cần thiết xây dựng bộ mẫu quy chuẩn. Chưa có định mức xây dựng các trường liên cấp; thiếu máy tính học tập cho học sinh; phòng học bộ môn còn thiếu so với yêu cầu…

Với Bà Rịa – Vũng Tàu, ngoài các khó khăn về tuyển về giáo viên, địa phương còn vướng cơ chế khi có tiền nhưng không mua sắm được.

Nửa chặng đường triển khai đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thể hiện ở các phương diện: Triển khai đúng tiến độ, đúng kế hoạch, đồng bộ trên cả nước, tất cả đã vào cuộc.

Về nhóm việc liên quan tới cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đội ngũ nhà giáo, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ, cần làm từng bước và kiên trì. Về thừa, thiếu giáo viên, Bộ trưởng cho biết đây là một cụm vấn đề, nên có thể tạm thời tuyển giáo viên theo chuẩn cũ, sẽ chuẩn hóa vào năm 2030.

Theo Bộ trưởng Sơn, trong quá trình triển khai Chương trình GDPT 2018 vẫn còn tình trạng chưa có sự thống nhất trong hiểu về chương trình, mỗi nơi có những sáng tạo, điểm vướng, khó khăn khác nhau. Bộ trưởng yêu cầu, cần tăng cường hơn nữa trao đổi chuyên môn hai chiều giữa Bộ và các Sở GD-ĐT, nhà trường, giáo viên. Các vấn đề về chuyên môn phát sinh phải xử lý ngay.

Có 2 nội dung lớn cần chú trọng hơn nữa là các môn dạy tích hợp, tài liệu giáo dục địa phương. Trong đó, vấn đề dạy môn tích hợp cần xử lý ngay nhưng phải xác định, đây không phải là việc có thể triển khai một sớm một chiều. Tùy theo điều kiện có thể của từng địa phương để đưa môn tích hợp vào giảng dạy, nếu chưa đủ điều kiện thì cứ từng bước triển khai.