‘Trả lương 3.000 USD, nhiều em sẽ theo sử’
Câu chuyện kết quả thi đại học môn Lịch sử thấp, xã hội thờ ơ và quan điểm coi “hàng ngàn điểm 0″ môn thi này là điều bình thường tiếp tục là tâm điểm giáo dục trên các báo hôm nay.
Tìm đến nhà sử học Đinh Xuân Lâm, người từng dạy sử 60 năm phổ thông, chủ biên nhiều cuốn sách giáo khoa lịch sử,
Tuổ.i Trẻ
nhận được đề nghị “cần có một cuộc cách mạng trong môn sử”. Gặp đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc,
Sài Gòn Giải Phóng
nhận thêm những kiến giải từ nguyên nhân những hành vi ngoài xã hội. Còn
Thông tấn xã Việt Nam
đã viết lại những lời Bộ trưởng GD-ĐT Phạm Vũ Luận vừa phát ngôn với báo giới cuối tuần trước. Trong khi đó, những người đã từng hoặc đang tiếp tục dạy, học và quan tâm tới lịch sử lại
có dịp tỏ bày
.
Nhà sử học Dương Trung Quốc: Hệ thống giá trị hiện nay khó khuyến khích việc học sử
Nếu chúng ta coi lịch sử chỉ là một bộ nhớ, quan tâm đến lịch sử theo kiểu chỉ đán.h đố trí nhớ thì hiệu quả sẽ không cao. Tất nhiên nhớ kiến thức là cần thiết, việc đán.h đố có thể tạo ra cảm giác vui vẻ.
Nhà sử học Dương Trung Quốc: Ảnh: Dân Trí
Nhưng lịch sử không phải chỉ là nhớ. Không dạy theo kiểu nhồi nhét, nhưng phải bảo đảm học sinh vận dụng kiến thức, tiềm năng của mình như thế nào để con người phải có hoài bão, có mưu sinh.
Các em học sinh đầu tư cũng phải có tính toán. Bây giờ có doanh nghiệp nào đó cam kết thí sinh thi nhất môn sử, trả lương 3.000 USD/tháng chẳng hạn, tôi tin chắc sẽ có nhiều em theo sử.
Hiện nay, học sinh phải học ngoại ngữ, tin học, vì không giỏi những thứ đó không kiếm được tiề.n. Các em có quyền được đầu tư theo lợi ích của các em, trong khi hệ thống giá trị hiện tại không thể khuyến khích các em học sử. Nếu nhìn vào lương bổng, phân công công việc trong xã hội thì sẽ thấy rất rõ.
Video đang HOT
Tôi đã từng cố gắng thuyết minh với các em học sử là rất cần thiết, vì sử không chỉ giúp các em làm nghề sử, mà có thể làm nhà báo, làm chính trị, kể cả làm khoa học mà tư duy về sử tốt thì cũng có lợi.
Thế nhưng, không thể thuyết phục được các em, vì không nhìn đâu xa, thầy cô giáo dạy sử thuộc người nghèo nhất, ít cơ hội nhất.
Nhưng theo tôi, kể cả điều này cũng không hề đơn giản, vì ngay việc đào tạo đội ngũ giáo viên dạy sử ở các trường đại học cũng rất khó khăn. Tôi biết có nhiều thầy cô dạy sử nhưng chưa hề đặt chân đến Điện Biên Phủ, vì thế chỉ dạy theo SGK, mà SGK thì cũng có nhiều vấn đề phải thay đổi.
Khi chúng ta dạy rất nhiều điều tốt đẹp về lịch sử trong nhà trường thì ra đường, các em không thấy điều đó. Chúng ta nói về di sản này di sản kia, nhưng khi các em đến nơi chỉ thấy việc lấn chiếm di tích, ăn cắp cổ vật… thử hỏi làm sao các em thấy được giá trị của lịch sử.
Vì vậy, đây là câu chuyện của tổng thể xã hội chứ không riêng việc dạy sử. Mặc dù giới sử học rất day dứt, cảm thấy mình có lỗi phần nào ở đây nhưng đúng là chúng ta phải có sự thay đổi một cách toàn diện thực trạng này.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận: Phải nhìn thấy rõ những nguy cơ và thách thức của thời đại
Quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế đòi hỏi phải dạy và học ngoại ngữ, tin học ngay từ các cấp học dưới. Trong hoàn cảnh đó, việc dạy và học lịch sử, văn học và một vài môn khác không được như trước cũng là điều dễ hiểu.
Còn có một nguyên nhân khác nữa: Các bạn hãy nhìn rộng ra các nước khác sẽ thấy, không chỉ ở Việt Nam có hiện tượng thế hệ trẻ xao nhãng, thờ ơ với văn học, lịch sử, cũng như các môn khoa học xă hội nói chung. Điểm thi môn lịch sử thấp và ngành sử không thu hút được nhiều người là một hiện tượng chung của nhiều nước trên thế giới. Vì sao?
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận. Ảnh: Hương Giang
Theo tôi, vì tiếng nói của ngành khoa học lịch sử trong cuộc sống hiện đại hôm nay, cũng như cơ hội tìm việc làm, cơ hội có thu nhập tốt của những người giỏi sử, giỏi văn, không nhiều như các lĩnh vực khác…Đó là vấn đề mang tính thời đại, do tác động của cách mạng khoa học công nghệ, do sự biến đổi của đời sống xã hội và đòi hỏi của thị trường lao động.
Trong khi đó ngoại ngữ và tin học được giới trẻ đón nhận rất nhiệt tình. Có phải vì nội dung và phương pháp dạy – học tin học và ngoại ngữ hay hơn lịch sử không? Theo tôi thì câu trả lời là không. Nhưng trong xã hội hiện đại không thể thiếu tin học được, và người ta phải học . Khi giỏi tin học, các em dễ tìm được việc làm cho thu nhập cao hơn . Từ đó người ta có động lực tự thân để học và giỏi tin học.
Tôi cho rằng, chúng ta phải nhìn rõ xu thế tác động của thời đại, nhìn rõ quy luật khách quan này, để có các định hướng đúng và chú ý xây dựng một môi trường giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ.
Chánh văn phòng Bộ GD-ĐT Phạm Mạnh Hùng (người phát ngôn Bộ GD-ĐT): “Được điểm 0 là một thực tế không thể xem nhẹ”
Bộ GD – ĐT nhận thấy, kết quả nhiều bài thi môn Lịch sử của các em học sinh đã tốt nghiệp THPT, tham dự kì thi tuyển sinh đại học, cao đẳng không đạt yêu cầu, thậm chí chỉ được điểm 0 là một thực tế không thể xem nhẹ.
Chánh văn phòng Phạm Mạnh Hùng.
Thực tế này, cần được quan tâm tìm hiểu, phân tích nguyên nhân, từ đó có những giải pháp phù hợp, khắc phục những tác động tiêu cực của các nguyên nhân chủ quan và khách quan, nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy – học môn Lịch sử, thực hiện tốt mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh.
Bộ GD-ĐT sẽ có thời gian tiếp tục nghiên cứu, tìm những giải pháp, chỉ đạo, khắc phục tình trạng trên; đồng thời sẽ tiếp thu ý kiến của công luận qua các hội thảo và website của Bộ.
GS Đinh Xuân Lâm: Cần một cuộc cách mạng về môn sử
Từ lâu, chúng tôi đã rất đau đầu để chứng minh một cách khoa học và giản dị với các nhà quản lý giáo dục là chúng ta đang hiểu sai về môn lịch sử.
Đó không phải là một môn giáo dục, tuyên truyền chính trị thông qua các sự kiện và con số, mà là một môn khoa học với tất cả sự hấp dẫn và khó khăn của nó.
Lịch sử cần được nghiên cứu và trình bày một cách khách quan, không thiên kiến thì mới tạo ra sức hấp dẫn được.
Tôi dạy sử hơn nửa thế kỷ, tôi biết tr.ẻ e.m đứa nào cũng yêu thích môn lịch sử. Chính người lớn làm cho chúng hết yêu.
Chúng tôi, mà đại diện là cơ quan của Hội Khoa học lịch sử, đã nhiều lần đề đạt với Bộ GD-ĐT, Ban Khoa giáo trung ương, các cơ quan chức năng khác phối hợp nghiên cứu để sửa lại chương trình SGK lịch sử phổ thông.
GS Đinh Xuân Lâm. Ảnh: Thanh Đạm/Tuổi Trẻ
Cần phải viết một bộ SGK lịch sử theo yêu cầu của thời đại, với tinh thần hòa nhập và đổi mới. Chương trình cũ chỉ thích hợp với một giai đoạn lịch sử nhất định, trong thời chiến tranh mà thôi.
SGK môn lịch sử, xưa nay vẫn chỉ sửa chữa theo kiểu vá víu, chỉnh sửa những chi tiết, sự kiện, năm tháng, địa điểm, tên người… Sửa những cái đó thì dễ, nhưng nó không căn bản.
Điều chủ yếu là sửa những quan điểm, đán.h giá sai thì lại chưa được đặt ra. Đúng hơn là các nhà sử học đặt ra nhưng chưa nhận được câu trả lời thích đáng từ Bộ GD-ĐT và các cơ quan thẩm quyền khác.
Có những vấn đề rất lớn của lịch sử, sai rõ ràng, các hội thảo khoa học chuyên ngành đã chỉ ra nhiều lần, nhưng vẫn chưa được bật đèn xanh để chính thức sửa trong SGK.
Hiện tại Bộ GD-ĐT vẫn soạn SGK sử theo phương pháp không giống ai. Ví dụ sách lớp 7 mời ba giáo viên dạy sử ở ba miền Bắc Trung Nam cùng viết chung, mà ba ông này không quen biết và rất ít điều kiện gặp nhau. Như vậy làm sao có phong cách trình bày thống nhất và hấp dẫn?
Trước mắt, theo tôi, các ban chuyên môn của bộ nên có sự hợp tác chặt chẽ với Hội Khoa học lịch sử để có được sự thống nhất chung trong việc đán.h giá thực trạng nghiên cứu, dạy học lịch sử mới có hi vọng tạo nên cuộc cách mạng triệt để cho môn sử học nước nhà.
Theo VNN
Sự thật chuyện hà.i cố.t trong Tháp Rùa (Kỳ 3)
Trong hai kỳ báo trước, chúng tôi đã trích dẫn ý kiến của một số nhà khoa học, các tài liệu qua đó cho thấy, nhiều khả năng câu chuyện "Bá Hộ Kim xây tháp Rùa với dụng ý riêng" chỉ là những câu chuyện mang tính đồn thổi.
Để tìm thêm tư liệu nhằm làm sáng tỏ nghi án này, PV đã bỏ nhiều công sức, lần theo những tư liệu ít ỏi để tìm gặp những hậu duệ của "Bá Hộ Kim".
"Khó có chuyện xây mộ giữa hồ"
Qua tra cứu nhiều tư liệu, chúng tôi đã xác định được họa sĩ Nguyễn Ngọc Châu (năm nay đã 87 tuổ.i) là cháu nội của Nguyễn Hữu Kim. Cách đây chừng 20 năm, bắt đầu từ khoảng năm 1982, sau khi về hưu ông đã cất công truy tìm lại những tư liệu, dấu tích lịch sử để làm lại gia phả cho gia đình mình. Tiếc rằng khi tìm đến nhà ông ở (số 21 phố Gia Ngư, Hà Nội) thì ông đã bán nhà để chuyển vào miền Na.m sin.h sống. Tuy nhiên ông Nguyễn Đỗ Ngọc (là con thứ 5 của họa sĩ Nguyễn Ngọc Châu) thì vẫn ở Hà Nội hiện ở tại phố Hồng Hà ( P. Phúc Xá, Ba Đình, Hà Nội). ông Ngọc được cha ủy thác và gửi lại toàn bộ những tư liệu về gia đình, dòng tộc.
Chia sẻ với PV, ông Ngọc cho biết: Do những năm còn bao cấp trước đây gia đình sợ việc làm lại gia phả sẽ ảnh hưởng tới lý lịch của những người nhà còn đang công tác. Vì đúng là đời cụ (Tức Bá hộ Nguyễn Hữu Kim) thuộc tầng lớp đại phú, hơn nữa cụ lại bị mang nhiều tiếng xấu xung quanh việc xây tháp Rùa. Do đó mãi đến năm 1982, sau khi nghỉ hưu bố anh (Họa sĩ Nguyễn Ngọc Châu) mới bắt đầu công việc làm lại gia phả cho dòng họ, vì thế rất nhiều những tư liệu về dòng họ và tổ phụ Nguyễn Hữu Liên (Bá Hộ Kim) cũng chỉ còn sót lại rất ít.
Theo như cuốn gia phả mà anh Ngọc cho PV xem thì tính từ đời ông Nguyễn Hữu Liên (tức Bá Hộ Kim) trở về sau thì rất rõ ràng. Tuy nhiên, phần từ đời "Bá Hộ Kim" ngược trở về trước lại bỏ trống do chưa tìm thấy những tư liệu để xác định một cách rõ ràng.
Giải thích cho việc trên, ông Ngọc cho biết: "Bố tôi là một người rất cẩn thận và nghiêm túc trong việc làm lại gia phả, ghi lại những biến cố những câu chuyện của dòng họ. Những sự việc sự kiện luôn được ông so sánh đối chiếu với nhiều nguồn tư liệu chứ không phải chỉ là những câu chuyện truyền miệng. Những gì chưa được khẳng định một cách rõ ràng ông đều để trống để con cháu đời sau làm tiếp".
Dù những tư liệu về thân thế và hành trang của tổ phụ Nguyễn Hữu Liên còn lại rất ít, nhưng theo ông Ngọc thì: "Không hề có chuyện cụ nội tôi (Bá Hộ Kim) mang hà.i cố.t cha mẹ ra táng ở trong tháp Rùa. Giả sử nếu có táng ở đó, dù còn hay là đã bị vứt xuống dưới hồ thì chắc chắn mọi người trong gia đình sẽ phải có trách nhiệm ra đó hương khói hàng năm chứ không thể bỏ hoang được. Hiện dòng họ Nguyễn Hữu chỉ có duy nhất một nhà thờ tổ tại số 29 phố Hai Bà Trưng. Hàng năm cứ vào dịp lễ tết thì mọi người trong họ phải quay về đây để làm lễ, kính nhớ tới tổ tiên".
Ông Ngọc cũng cho biết thêm, hiện nay dù gia đình và dòng họ vẫn đang cố công đi tìm. Thế nhưng một điều khiến mọi người vẫn luôn đau đáu, đó là mới chỉ có mộ của vợ Bá Hộ Kim thì còn xác định được, hiện đang ở tại nghĩa trang thành phố Hà Nội còn phần mộ của "Bá Hộ Kim" - Nguyễn Hữu Liên chưa xác định được. Nguyên nhân được ông Ngọc giải thích là do sự loạn lạc của chiến tranh và một thời gian dài không có điều kiện để tìm lại.
Tháp Rùa là một công trình "kỷ niệm nghề"?
Cũng theo những người trong gia tộc, dù không còn tư liệu văn được viết trong gia phả nhưng từ những lời truyền miệng từ đời này qua đời khác thì "Bá Hộ Kim" vốn xuất thân với nghề chính làm thầu xây dựng, chủ yếu là tôn tạo, xây dựng chùa chiền. Vào thời đó miền Bắc đang là một công trường ngổn ngang với những con phố mới mọc lên khắp mọi nơi, nhà cửa chùa chiền được xây dựng nhiều. Chính vì thế nhờ sự nhanh nhạy trong làm ăn của mình, Nguyễn Hữu Liên (Bá Hộ Kim) đã trở thành một trong những người giàu có tiếng ở Hà Nội lúc bấy giờ. Chỉ tính riêng về nhà cửa đã trải khắp các phố Hàng Khay, Hàng Giò, Hàng Bài, Hàng Trống, Hàng Gai...
Cũng một phần do chuyên về xây dựng tôn tạo chùa chiền nên lúc sinh thời, ông Nguyễn Hữu Liên luôn ấp ủ muốn để lại một công trình nào đó cho con cháu và cũng để cảm ơn cái nghề đã giúp ông trở nên giàu có. Tuy nhiên, thời điểm này tình cảnh xã hội đang rất rối ren và bất ổn, công cuộc khai thác thuộc địa khiến Pháp rậm rịch "cấu trúc lại thành phố" mà tiêu biểu nhất là việc lấp hồ, phá chùa Báo Thiên để làm con đường Đinh Tiên Hoàng. Lo sợ công trình của mình xây lên rồi sẽ bị phá đi, nên mới chọn vị trí gần như không bao giờ bị động chạm của... gò Rùa ở giữa Hồ Gươm. Với điều kiện về kinh tế và những mối quan hệ của mình khi đó, Nguyễn Hữu Liên đã nhanh chóng được Pháp bật đèn xanh cho việc "tô" thêm một ngọn tháp ở giữa hồ ngay trên gò Rùa(?).
Nhà sử học Phạm Quốc Sử: "Trong một đất nước thì vấn đề lịch sử là một vấn đề hết sức quan trọng cần phải đưa lên hàng đầu, không chỉ bởi mục đích giáo dục mà đó còn là niềm tự tôn dân tộc, là sức mạnh truyền thống. Lịch sử trong bất cứ trường hợp nào cần phải được nhìn nhận một cách thẳng thắn và chính xác".
Trong quá trình đi tìm hiểu những vấn đề xung quanh chuyện xây tháp Rùa ở hồ Gươm, PV được biết, cho đến nay đã có một số người cất công truy lại những bản thiết kế gốc của ngôi tháp này nhưng do thời gian quá lâu, đất nước lại phải trải những biến cố lịch sử lớn nên tất cả những sự tìm kiếm trên đều không đem lại kết quả.
Về những truyền thuyết đồn đại xung quanh việc xây tháp của ông nội mình, bà Đỗ Thị Oanh (vợ của họa sĩ Nguyễn Ngọc Châu-tức cháu dâu của "Bá Hộ Kim") thở dài: "Rất tiếc là những câu chuyện về tổ phụ Nguyễn Hữu Liên đến nay chúng tôi không có tư liệu để chứng minh. Tuy nhiên, chỉ mong mọi người khi tiếp cận với câu chuyện này thì hãy tiếp cận với tâm thế: Những gì là truyền thuyết thì hãy cứ nên nhìn nó ở góc độ truyền thuyết. Với một đất nước giàu truyền thống văn hóa, với rất nhiều những kho tàng cổ tích và truyền thuyết như Việt Nam, có thể nói rằng những công trình tồn tại hơn một thế kỷ thường bị bao phủ bởi một hay vài câu chuyện mang nhiều yếu tố cổ tích, truyền thuyết nào đó".
Như vậy, đến thời điểm này vẫn chưa có những bằng chứng thực sự rõ ràng về chuyện "Bá Hộ Kim" xây dựng với mục đích gì. Bởi trên thực tế, đến hiện nay dòng họ và hậu duệ của "Bá Hộ Kim" cũng không xác định được chính xác phần mộ của cả "Bá Hộ Kim" chứ chưa nói đến thân sinh của nhân vật này. Những lí lẽ của hậu duệ "Bá Hộ Kim" cũng chỉ là những câu chuyện mang tính chất truyền miệng trong dòng họ nên cũng chỉ là phỏng đoán. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, những nhận định từ một văn bản (như của nhà nghiên cứu Doãn Kế Thiện) cũng chưa có bằng chứng cụ thể để chứng minh. Nhưng có một điều thực tế là, dòng Nguyễn Hữu có rất nhiều người đi theo cách mạng và đã có những đóng góp nhất định cho Hà Nội nói riêng và đất nước nói chung.
Theo Phạm Khoa (Đời sống pháp luật)
Sự thật chuyện hà.i cố.t trong Tháp Rùa (Kỳ 2) Bá Hộ Kim (tức Nguyễn Hữu Kim) đã được nhiều học giả khẳng định là người xây tháp Rùa, tuy nhiên những tình tiết về mục đích xây tháp Rùa thì hiện không có nhiều tư liệu. Để làm rõ vấn đề này, trước hết PV đã tham vấn nhiều ý kiến chuyên gia để phân tích thêm về văn bản của nhà...