Thước đo thành công của bậc học mầm non là gì?!
Theo báo cáo tổng kết do Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non Nguyễn Bá Minh trình bày, trong bối cảnh đặc biệt của dịch bệnh với nhiều khó khăn, bậc Giáo dục mầm non thực hiện nhiệm vụ năm học 2020-2021 đạt nhiều kết quả tốt.
Ngày 18-8, phát biểu tại Hội nghị trực tuyến tổng kết năm học 2020-2021, triển khai phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm học 2021-2022 đối với Giáo dục mầm non, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh thước đo thành công của bậc học này chính là 3 chữ “yên”: “Phấn đấu làm sao để trẻ em đến lớp được yên vui, thầy cô công tác được yên tâm, cha mẹ gửi con được yên lòng…”.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, với bậc học mầm non, có 4 quan điểm cần thống nhất. Trước hết, toàn xã hội, toàn ngành cần quan tâm hơn nữa, quan tâm một cách chính đáng, hiệu quả, thiết thực tới bậc học này, bởi những gì tốt đẹp nhất phải dành cho trẻ em, sự đổi mới của giáo dục cần phải từ bậc học nền tảng, bậc mầm non.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại Hội nghị
Chúng ta đang nhấn mạnh, đề cao phương diện giáo dục con người, nhân cách, đạo đức, phẩm chất; mà nhân cách, đạo đức, tình cảm của con người được hình thành quan trọng ở cấp mầm non và những năm đầu tiểu học. Chính vì vậy, chăm lo tới giáo dục mầm non chính là quan tâm phát triển toàn diện trẻ em, coi trọng yếu tố nhân cách và con người.
Bộ trưởng cũng cho rằng bậc học có nhiều đặc điểm riêng về chăm sóc và nuôi dạy nên cần tăng cường thêm các biện pháp, chính sách sao cho phù hợp. Trong điều kiện thực tế của năm học chịu ảnh hưởng của dịch bệnh, cần xem xét việc dạy học ở bậc mầm non sao cho linh hoạt, phù hợp. Với những nơi trẻ em không thể đến lớp, cần phối hợp với gia đình để có biện pháp hỗ trợ. Bộ trưởng giao Vụ Giáo dục Mầm non tập hợp các video bài giảng, kho học liệu mở trong nước và thế giới; xây dựng, biên soạn nguồn học liệu mới.
Video đang HOT
Trước một năm học khó khăn, Bộ trưởng lưu ý, cần nhận thức đầy đủ thách thức đặt ra, để linh hoạt đề ra giải pháp, trong đó vai trò chủ động của địa phương là rất quan trọng. Cụ thể, các địa phương cần ưu tiên ngân sách cho kiên cố hóa trường học, chủ động có giải pháp khắc phục về thiếu hụt giáo viên, tập trung nguồn lực triển khai chương trình giáo dục mầm non mới và một số chính sách khác đối với bậc học mầm non.
Bộ trưởng bày tỏ sự chia sẻ và cảm thông với đội ngũ giáo viên mầm non, bởi đặc thù công việc nặng nhọc, thời gian làm việc dài, áp lực lớn, yêu cầu cao, trong khi thu nhập lại thấp. Vì vậy, cần nhiều cách thức để tháo gỡ việc này, làm sao tăng thu nhập thực tế để giáo viên gắn bó, yên tâm với công việc. Ngoài ra, cần tăng hệ thống các trường tư thục, với yêu cầu giáo viên hệ thống trường tư cũng phải có quyền lợi để đảm bảo tốt công việc.
Bên cạnh đó, phải quan tâm đến các nhóm trẻ, vì đây là nơi giải quyết được nhu cầu lớn về giữ trẻ song lại tiềm ẩn nguy cơ về mất an toàn. Cần tiếp tục ban hành chính sách, các địa phương cần tăng cường kiểm tra, giám sát thường xuyên về cấp phép hoạt động với các cơ sở này. Bạo hành trẻ, tuy đã có bước cải thiện nhưng trong năm vẫn xảy ra ở một số nơi, do đó vấn đề này rất cần được quan tâm trong thời gian tới.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định: “Phấn đấu làm sao để trẻ em đến lớp được yên vui, thầy cô công tác được yên tâm, cha mẹ gửi con được yên lòng. Ba chữ “yên” đó là thước đo sự thành công của chúng ta cho triển khai ở bậc học này. Tinh thần là dành tất cả những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em”.
Theo báo cáo tổng kết do Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non Nguyễn Bá Minh trình bày, trong bối cảnh đặc biệt của dịch bệnh với nhiều khó khăn, bậc Giáo dục mầm non thực hiện nhiệm vụ năm học 2020-2021 đạt nhiều kết quả tốt.
Trên 5 triệu trẻ em tại cơ sở Giáo dục mầm non được đảm bảo an toàn, chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ được nâng cao, trẻ em mẫu giáo 5 tuổi được chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng vào lớp 1 bằng nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực; chế độ, chính sách cho trẻ em được thực hiện đầy đủ, kịp thời.
Công tác quy hoạch, sắp xếp, phát triển mạng lưới trường lớp được thực hiện hiệu quả, phù hợp với điều kiện của địa phương. Năm học 2020-2021, toàn quốc có 15.480 nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non, 21.236 điểm trường lẻ. So với năm học trước tăng 19 trường, giảm 2.724 điểm trường lẻ.
Toàn quốc huy động 5.357.046 trẻ em mầm non đến cơ sở Giáo dục mầm non, tăng 50.725 trẻ so với năm học trước. Cuối năm học 2020-2021, tỉ lệ trẻ em được học 2 buổi/ngày đạt 99,2% (tăng 0,2%), tỉ lệ trẻ em mầm non được tổ chức ăn bán trú đạt 93,3% (tăng 0,3%). Đáng chú ý, tỉ lệ trẻ em ngoài công lập đạt 23,2%, tăng 1,1% so với năm học trước.
Đội ngũ giáo viên được nhiều tỉnh/thành phố quan tâm tuyển dụng bổ sung, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng chương trình Giáo dục mầm non. Hiện tổng số đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên có 529.531 người. Bình quân 1,84 GV/lớp (tăng 0,02). Tỉ lệ giáo viên mầm non đạt trình độ chuẩn đào tạo trở lên theo Luật Giáo dục 2019 đạt 78,9% (tăng 5,2%).
Từ yêu cầu mới nhất của Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, cần thẳng tay dẹp bỏ nạn văn mẫu !
"Văn mẫu" là một trong những thứ có sức tàn phá dữ dội nhất đối với chất lượng môn văn trong nhà trường phổ thông của Việt Nam nhiều thập kỷ qua. Việc "chấm dứt" nó là một yêu cầu đúng đắn và cấp thiết.
Ngay sau Hội nghị trực tuyến về Tổng kết năm học 2020-2021 và triển khai nhiệm vụ năm học 2021-2022 đối với giáo dục trung học diễn ra trong 2 ngày 12 và 13/8, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã đăng tải quan điểm của mình trên trang Facebook cá nhân: " Vì có quá nhiều việc cần phải làm để cho giáo dục tốt hơn, nên những việc gì có thể thực hiện được ngay, thì đề nghị các thầy các cô chúng ta cùng điều chỉnh luôn. Một trong các việc đó là chấm dứt học theo văn mẫu, bài mẫu, dẫn tới triệt tiêu sự sáng tạo của thầy và trò ".
Status này chuyển tải một trong những chỉ đạo của Bộ trưởng trong hội nghị nêu trên. Điều đặc biệt là việc ông đã sử dụng mạng xã hội (Facebook) để chia sẻ, lan tỏa những quan điểm và quyết sách quan trọng trong ngành giáo dục. Điều ấy tạo nên một cảm giác về sự "gần dân", về "tính quần chúng" và cả sự kịp thời trong việc nắm bắt thông tin, chia sẻ giải pháp nơi một chủ thể lãnh đạo luôn được nhân dân chú ý nhiều nhất - lãnh đạo ngành Giáo dục.
Nội dung status là đề cập trực tiếp tới "nạn" văn mẫu trong nhà trường phổ thông hiện nay, với yêu cầu mạnh mẽ và thẳng thắn bằng 2 chữ "chấm dứt" ngắn gọn mà quyết liệt. Chúng tôi nghĩ, việc Bộ trưởng sử dụng Facebook cá nhân để chuyển tải thông điệp này cũng đã là một biểu hiện của việc thay đổi "văn mẫu" trong phương cách điều hành và quản trị giáo dục. Nó là một trong những tín hiệu mang hy vọng về những sự cởi mở và tâm thế đổi mới nơi những yếu nhân của ngành.
Văn mẫu , đúng vậy, từ lâu đã góp phần không nhỏ vào việc tàn phá môn Văn trong nhà trường của chúng ta. Chữ "mẫu" có 2 nghĩa chính: là một thứ quy cách, khuôn khổ đại diện cho hàng loạt cái giống nó; là một thứ mực thước, tốt đẹp dùng để làm gương ( mẫu mực). Có lẽ, sự phê phán về nạn văn mẫu chủ yếu là nhắm vào nghĩa thứ nhất của từ này. Đúng, điều ấy cần được minh định để không gây ra những tranh cãi không cần thiết.
Nếu sự hiểu không đủ minh bạch, không phân ranh rạch ròi thì rất dễ sa vào một cực đoan khác: sổ toẹt mọi thứ "kinh điển", coi thường những áng văn chương mẫu mực, khinh bạc trước những lời hay ý đẹp vốn đã thành lý tưởng chung cho việc sử dụng ngôn từ trong một cộng đồng bản ngữ.
Đáng tiếc, không ít người đang có thái độ cho rằng chấm dứt nạn văn mẫu thì đồng nghĩa với việc không cần học thuộc lòng thi phú văn chương gì nữa. Nhận thức này hết sức sai lầm và nguy hại. Với trẻ thơ và con người nói chung, sự tiếp xúc đầu tiên là tiếp xúc ngôn ngữ, tâm hồn được nuôi dưỡng trong ngôn ngữ; việc học thuộc lòng những câu thơ, những bài văn tinh túy chính là một cách nuôi dưỡng tâm hồn và bồi đắp khả năng biểu đạt. Một trong những lý do dẫn đến tình trạng sa sút của lời ăn tiếng nói nơi lớp trẻ ngày nay không phải chỉ là do sự nhồi nhét văn mẫu mà còn do sự không thuộc văn chương tinh tuyển. Không có nhiều học sinh đã tốt nghiệp THPT bây giờ mà thuộc lòng khoảng vài chục bài thơ hay ca dao truyền khẩu, đó thực sự là một tình trạng đáng báo động.
Cái "văn mẫu" cần tiễu trừ khỏi học đường chính là những thứ khuôn sáo, là những quy cách cứng nhắc, là những "cái mẫu" vô hồn vô cảm nhưng lại được cho là "chuẩn"; nó là những bài văn in nhan nhản trong các sách "bộ đề", "cẩm nang", "học tốt" v.v. do các các thầy cô giáo hoặc các giáo sư tiến sĩ soạn ra để bán lấy tiền.
Bộ trưởng đề nghị "thầy cô chúng ta cùng điều chỉnh", đúng vậy, nhà giáo phải là người đi tiên phong trong cuộc thay đổi này. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần hiểu thêm rằng vấn nạn văn mẫu không phải là một sản phẩm tự phát nảy sinh trong học đường. Một trong những căn nguyên của nó là do cách thi cử nặng tính trói buộc, chủ yếu "tái hiện kiến thức" vốn đã tồn tại nhiều thập kỷ qua. Vì thế, chỉ có thể thay đổi triệt để tình trạng này khi đổi mới đề thi và cách chấm thi - mà việc ấy lại phụ thuộc nhiều hơn vào tư duy và cách làm của Bộ chủ quản trong việc đổi mới kiểm tra đánh giá.
Chúng tôi thiết nghĩ, đối với môn Văn, ngoài những thông tin đòi hỏi tính chính xác thì việc "đúng/sai" cần phải dần được giảm trừ trong tiêu chí đánh giá. Chấm văn là chấm cái quan điểm của học trò, chấm lập luận logic chặt chẽ, chấm cách sử dụng ngôn từ v.v., chứ không thể đứng trên tinh thần sai/đúng để "đếm ý cho điểm" được nữa. Vì rõ ràng, ngay trong Chương trình 2018 cũng đang theo đuổi việc dạy học phát triển năng lực, theo đuổi tư duy độc lập và đầu óc phản biện của người học chứ không phải để kiểm tra trí nhớ của học sinh!
Muốn "chấm dứt" nạn văn mẫu, hãy chấm dứt việc coi một quan điểm nào đó là chân lý tuyệt đối. Sai lầm là một trong những "quyền" của con người, và sự trưởng thành chính là một quá trình "thử và sai" liên tục không dừng nghỉ. Chúng ta phải chấp nhận cả những cái nhìn phiến diện, những nhận định non nớt của học trò đúng với lứa tuổi của các em; để từ đó, tham gia vào hành trình trưởng thành của người học.
Tư duy làm giáo dục này sẽ vừa cho chúng ta cơ hội để làm người dẫn dắt (chứ không phải người ra lệnh và quản thúc); vừa bảo lưu và phát triển được cá tính cho học sinh, đặng tạo nên những thế hệ tráng kiện về tinh thần và khí chất; từ đó mà dựng xây xã hội, kiến thiết quốc gia bằng chính những phẩm tính giàu có, khỏe mạnh và lành mạnh trong mỗi cá nhân.
Giáo dục chuyển trạng thái thích ứng với dịch bệnh Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn yêu cầu ngành giáo dục cần chuyển trạng thái để thích ứng với tình hình dịch bệnh, giảm thiểu các tổn thương, tác động tiêu cực đến giáo dục Ngày 12-8, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tổ chức hội nghị trực tuyến tổng kết năm học 2020-2021, triển khai nhiệm...