Thơm nồng gỏi cá cơm miền Trung

Cuối mùa xuân, trời bắt đầu đổ gió nồm thì màu nước của biển miền Trung cũng bắt đầu “săn” lại, xanh ngăn ngắt.

Gỏi cá cơm trổng miền Trung ẢNH: MỸ TUYẾT

Lúc này, nếu như nhiều ngư dân hành nghề bằng thuyền to lưới lớn đã trúng những mẻ cá có giá trị kinh tế cao, thì những tay lưới gần bờ cũng vui không kém vì được nhiều loại cá ngon. Trong đó không thể không nhắc đến cá cơm trổng – một cách gọi tên của ngư dân vùng biển Phú Yên. Loại cá cơm này khác so với cá cơm ba lài, cá cơm săn, cá cơm ngần mà ta thường thấy.

Cá cơm trổng mới nhìn có thân hình giống cá mai. Tuy nhiên, cá mai ở nước lợ vùng đầm phá, còn cá cơm ở ngoài biển. Loại cá này sống từng đàn và được ngư dân đánh bắt bằng giăng lưới.

Đánh bắt loại cá này đã khó, về chế biến lại càng nhọc công hơn. Những con cá tươi còn dính đầy cát, đem về rửa sạch rồi cả nhà cùng ngồi tước bỏ phần đầu và xương, chỉ lấy phần thịt. Khi làm, lúc nào cá cũng được ngâm trong nước đá để giữ độ tươi, dùng hai ngón tay khéo léo bóp lận lấy phần xương sống và đầu cá bỏ đi, lột làm sao để sau đó ghép đôi hai mảnh cá lại thì con cá trông vẫn nguyên vẹn hình hài.

Cá cơm trổng được ngư dân làm thành hai món đặc sản là phơi một nắng và gỏi tươi. Nếu phơi một nắng thì tẩm gia vị rồi đem phơi dưới nắng từ sáng đến chiều, khi đó con cá sẽ khô héo săn lại rồi đem bỏ vào bì để vào ngăn đông tủ lạnh, khi nào ăn lấy ra nướng trên lửa than.

Ở biển nhiều người vẫn thích làm gỏi hơn. Làm gỏi thì chuẩn bị một chén nước chanh, ngâm cá trong 10 phút cho cá chuyển màu trắng. Sau đó trộn gỏi cùng ớt tỏi chanh đường, xoài băm, khế trái, hành tây thái nhỏ, các loại rau thơm như húng, tía tô, lá đinh lăng, cải non, đậu phộng rang rồi bánh tráng nướng cứ gắp cứ trộn thế mà ăn ngon lành, không biết ngán.

Cách ăn gỏi thứ hai là ăn kiểu sashimi của người Nhật. Con cá cơm tươi trong suốt, trắng ngần to bằng ngón tay người lớn sau khi ngâm nước chanh, được sắp đều trên đĩa. Rau thơm, củ trái, đậu phộng chuẩn bị đủ đầy, trong đó nhất thiết phải có lá cải xanh, nếu có cải vườn nhà trồng thì càng ngon gấp bội. Một tô nước chấm gồm xì dầu, ớt tương, chanh, ớt tươi và mù tạt trộn lại khuấy thật đều.

Ai “nặng đô” hơn thì cho thêm mù tạt vào chén. Cứ thế dùng tay, lấy lá cải non cuốn tròn nguyên từng con cá trong lá cải, chấm vào chén nước chấm, đưa vào miệng ăn ngon lành. Dùng kèm rau thơm, khế chua, xoài băm, hành tây, ớt trái để độ thơm nồng ngon ngọt tăng lên cực đỉnh.

Phải nói rằng, trong các loại cá biển làm gỏi, cá cơm trổng là một đặc sản vừa ngon vừa hiếm. Nó xứng đáng xếp vào hàng các món ngon trứ danh miền biển mà lâu nay nhiều người chưa biết đến.

Mỹ Tuyết