Thêm dấu hiệu căng thẳng giữa Iran và Nga liên quan đến tình hình Syria

Một tướng cấp cao của Iran vừa lên tiếng cáo buộc Nga đã lừa dối Tehran khi tuyên bố máy bay của họ (Nga) đang tấ.n côn.g lực lượng đối lập Syria, nhưng thực tế lại chỉ nhắm vào những vùng sa mạc trống trải.

Hình minh họa. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu tại một nhà thờ Hồi giáo ở Tehran, Chuẩn tướng Behrouz Esbati, thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran ( IRGC), đã ch.ỉ tríc.h mạnh mẽ Nga, đồng thời đổ lỗi một phần cho Moskva về sự sụp đổ của chính quyền cựu Tổng thống Syria Bashar Assad.

Một đoạn ghi âm bài phát biểu của ông Esbati đã được nhà báo Abdullah Abdi, hiện đang làm việc tại Geneva, công bố hôm 8/1. Theo bản dịch của The New York Times, Esbati cho biết: “Chúng tôi đã thất bại, và thất bại rất nặng nề. Đây là một cú đòn lớn mà rất khó để chúng tôi vượt qua”.

Trong đoạn ghi âm, ông Esbati cáo buộc Nga đã nói với Tehran rằng họ đang tấ.n côn.g vào các căn cứ của nhóm đối lập Hayat Tahrir al-Sham ( HTS), lực lượng đóng vai trò chủ chốt trong việc lật đổ chính quyền ông Assad. Tuy nhiên, thực tế, Nga lại “chỉ nhắm mục tiêu vào các vùng sa mạc”, ông nói.

Ngoài ra, vị tướng này cũng lên án Nga vì đã tắt radar khi Israel tiến hành các cuộc không kích vào Syria trong năm 2024, khiến các lực lượng Israel tấ.n côn.g hiệu quả hơn.

Không chỉ ch.ỉ tríc.h Nga, ông Esbati cũng quy trách nhiệm lớn cho tham nhũng nội bộ của chính quyền cũ tại Syria, cho rằng tình trạng hối lộ tràn lan trong hàng ngũ tướng lĩnh và quan chức cấp cao Syria là nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ.

Ông cho biết, mối quan hệ giữa Damascus và Tehran đã trở nên căng thẳng trong năm qua khi ông Assad từ chối yêu cầu của Iran về việc hỗ trợ các cuộc tấ.n côn.g nhắm vào Israel thông qua lãnh thổ Syria.

Ông Assad, đồng minh lâu năm của cả Nga và Iran, đã phải rời bỏ Damascus vào đầu tháng 12 khi lực lượng HTS tiến công vào thủ đô từ phía Tây Bắc.

Các quan sát viên quốc tế cho rằng sự sụp đổ này phần lớn xảy ra khi Moskva, nguồn hỗ trợ quân sự quan trọng của ông Assad, bị phân tán nguồn lực bởi cuộc xung đột tại Ukraine.

Trong khi đó, Iran giữ thái độ ôn hòa hơn khi chính quyền cũ sụp đổ, tuyên bố rằng số phận của Syria sẽ do chính người dân quyết định và khẳng định sẽ “không tiếc nỗ lực để giúp thiết lập an ninh và ổn định tại Syria”.

Sự sụp đổ của chính quyền ông Assad đã mang lại những tác động sâu rộng đối với các lực lượng Nga trong khu vực. Trước đó, Moskva dựa vào một căn cứ không quân và một căn cứ hải quân tại Syria, những cơ sở này được duy trì theo thỏa thuận với chính quyền ông Assad, để tiến hành các chiến dịch ở châu Phi và Địa Trung Hải.

Hiện chưa rõ Nga có thể tiếp tục duy trì hai cơ sở này hay không, nhưng các thông tin cho thấy Moskva đang chuẩn bị rút phần lớn thiết bị của mình khỏi Syria.

Ngày 3/1, Ukraine tuyên bố Nga đang lên kế hoạch di chuyển tài sản quân sự sang Libya.