Thầy giáo dạy Vật lý bằng thơ
Thầy Trần Minh Tú, Trường THCS Trương Hán Siêu (TP Ninh Bình, Ninh Bình) là giáo viên tâm huyết, đóng góp nhiều thành tích trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Vật lý.
Thầy Trần Minh Tú bên học trò. Ảnh: NVCC
Đặc biệt, với phương pháp tích hợp kiến thức Vật lý vào thơ giúp tiết học thêm hấp dẫn, học sinh dễ tiếp thu, nhanh nhớ bài.
Đưa kiến thức Vật lý vào thơ
Là giáo viên có nhiều thành tích, kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi môn Vật lý nên thầy Trần Minh Tú luôn trăn trở, tìm tòi các phương pháp giảng dạy để từng tiết học hiệu quả, tạo hứng thú học tập cho học sinh. Mặt khác, cũng là người có tâm hồn và kiến thức về thơ ca, lịch sử nên thầy Tú đã mạnh dạn tích hợp kiến thức môn Vật lý vào các câu thơ do mình sáng tác để dạy học thêm phong phú, thu hút học trò.
Thầy Tú chia sẻ: Thơ ca đến với bản thân tự nhiên (từ khi học đại học) rồi cứ thế ngấm dần và yêu thích. Tuy nhiên, để lồng ghép kiến thức thực tế môn Vật lý vào những câu thơ lục bát và làm sao truyền tải một cách tự nhiên, dễ hiểu nhất tới học trò buộc phải suy nghĩ không ít trước khi làm.
Có những câu thơ ngắn đến trong đầu thầy Tú sau vài phút, nhưng những bài thơ dài, truyền tải những công thức khó phải suy nghĩ vài ngày, có khi cả tuần. Khó hơn cả làm sao vừa “bắt vần” được cho thơ vừa lồng ghép mềm mại kiến thức vật lý để khi đọc lên học trò dễ hiểu, dễ nhớ. Tính đến nay, trong “kho” thơ lồng ghép kiến thức vật lý của thầy Tú có trên 30 câu thơ. Trong đó kiến thức trải dài từ lớp 7 đến lớp 9, nhiều nhất vẫn tập trung vào kiến thức lớp 8…
Theo thầy Tú, sở dĩ các câu thơ đều gieo theo thể lục bát bởi đây là thể thơ đậm bản sắc của dân tộc Việt Nam. Dù lồng ghép các khái niệm và hiện tượng vật lý khô khan thì học sinh vẫn có thể lĩnh hội một cách tự nhiên, dễ ghi nhớ, khơi dậy hứng thú học tập, hiểu bài sâu sắc.
Những câu thơ tích hợp kiến thức Vật lý khéo léo của thầy Tú được học trò và đồng nghiệp đ.ánh giá cao như: “Điện năng truyền tải đi xa/Ắt có hao phí tỏa ra môi trường/ Giảm hao, U hãy tăng cường/ Chớ nên giảm trở (R) trên đường dây đi”; hay “Mắt cận, cực viễn lại gần/ Mắt lão, cực cận lại lần ra xa”; “Không gian mà có từ trường/ Thì kim thử lệch hướng thường Bắc Nam”; “Thủy tinh thể trong mắt ta/ Là kính hội tụ khác xa kính thường/ Cơ vòng khiến nó xẹp trương/ Làm cho tiêu cự cũng thường đổi thay”…
Hoặc để trả lời một số hiện tượng vật lý thực tế bằng thơ lục bát, thầy Tú viết: “Hạt bụi nào có biết bay/ Là phân tử khí đẩy lay không ngừng”; “Tóc người hấp thụ sóng âm/ Sóng không phản xạ rơi đ.âm vào đầu”; “Một tai thì vểnh lên trời/ Một tai áp đất đồng thời lắng nghe/ Âm qua đất rắn trên hè/ Âm qua không khí đều nghe rõ ràng”…
Thậm chí, thầy Tú còn sử dụng nhuần nhuyễn thơ lục bát để đặt câu hỏi khi kiểm tra bài cũ, kiểm tra định kì, dẫn dắt bài học như: “Phân biệt chuyển động đứng im/ Nhìn quanh vật đó mà tìm mốc so/ Khoảng cách em chớ có đo/ Quan tâm vị trí mới lo đứng dời” – Lấy ví dụ minh họa cho bài thơ trên?
Video đang HOT
“Nghe tên Biển C.hết hãi ghê/ Nhưng mà đến đó chẳng hề sợ đâu/ Nước biển rất mặn từ lâu/ Con người cứ nổi, chìm sâu không thành” – Bài thơ trên nói về Biển C.hết. Em hãy cho biết Biển C.hết nằm ở đâu và tại sao con người khi đến Biển C.hết dù biết bơi hay không vẫn luôn nổi trên mặt nước Biển C.hết?
Thầy Trần Minh Tú đạt nhiều thành tích trong bồi dưỡng HS giỏi môn Vật lý một phần nhờ phương pháp tích hợp kiến thức vật lý vào thơ để dạy. Ảnh: NVCC
Để học sinh hào hứng từng tiết học
Chia sẻ về việc tích hợp kiến thức vật lý vào thơ để dạy học, thầy Trần Minh Tú nói: Vật lý là một trong những môn học khó, nếu không có những bài giảng và phương pháp hợp lý, phù hợp dễ làm các em thụ động trong việc tiếp thu, cảm nhận…
Dạy học tích hợp sẽ mang lại nhiều lợi ích như giúp học sinh tìm kiếm thông tin nhanh hơn, khuyến khích việc học sâu và rộng, thúc đẩy thái độ học tập tích cực. Và với cách dạy này, người thầy không chỉ đơn thuần là truyền thụ kiến thức mà giữ vai trò tổ chức, hướng dẫn học sinh học tập, giúp các em tự tìm kiếm thông tin theo chủ đề có tính chất khái quát và chuyên sâu; tích cực, chủ động thu nhận kiến thức để có thể vận dụng vào thực tiễn, bồi dưỡng kỹ năng sống cho học sinh, tạo hứng thú và động lực cho việc học…
Em Trần Minh Thảo, cựu học sinh Trường THCS Trương Hán Siêu được học thầy Tú năm lớp 9, chia sẻ: “Cách lồng ghép kiến thức vật lý vào thơ để dạy của thầy Tú giúp chúng em tiếp thu bài học nhanh, dễ hiểu và bị lôi cuốn với từng bài giảng. Cũng vì hiểu bài nên tiết học luôn sôi nổi, các bạn hăng hái phát biểu, thảo luận bài… Năm nay vào lớp 10 và không còn được học thầy Tú nhưng em vẫn nhớ những tiết học đầy hấp dẫn, phương pháp dạy học ấn tượng của thầy. Em mong muốn được trải nghiệm cách dạy này ở những lớp học tiếp theo…”.
Lần đầu tiên được học Vật lý tích hợp qua thơ, em Đặng Quỳnh Nga, lớp 8C, Trường THCS Trương Hán Siêu thích thú cách dạy mới và độc đáo của thầy Tú.
Phương pháp này giúp học sinh ghi nhớ kiến thức thuận lợi thay vì phải học theo cách truyền thống các định nghĩa, khái niệm dài và có phần “khô cứng”…
Nhận xét về đồng nghiệp, cô Trịnh Vân Khánh, Hiệu trưởng Trường THCS Trương Hán Siêu, cho biết: Là giáo viên trẻ nhưng thầy Tú có chuyên môn vững vàng, không ngừng học hỏi nâng cao trình độ, tâm huyết với công việc. Đặc biệt, thầy Tú thích ứng nhanh và đầy sáng tạo trong đổi mới giáo dục.
Những kiến thức vật lý khó, “khô khan”, song thầy đã giúp HS dễ nhớ bằng cách chuyển thể sang thơ để giảng dạy, khiến bài học trở nên sinh động, phong phú. Ngoài ra, bằng kiến thức thơ văn, vật lý của mình, thầy Tú còn “thổi” lên trong học sinh tình yêu với kiến thức lịch sử, văn học thông qua các bài hát, câu thơ do mình tự sáng tác, lồng ghép…
Trước đây học Vật lý với em luôn khó khăn và không hứng thú. Nhưng từ khi được học thầy Tú (lớp 7, 8) bằng cách dạy đổi mới, sáng tạo khiến em thấy việc học dễ dàng, nhanh hiểu bài hơn và yêu môn học… – Học sinh Đặng Quỳnh Nga
Thầy giáo Ninh Bình có cách đặc biệt truyền cảm hứng học môn Vật lý, Lịch sử cho học trò
Thầy giáo Trần Minh Tú (trường THCS Trương Hán Siêu, TP Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình) được biết đến là người thầy nhiệt huyết đã truyền cảm hứng đặc biệt về môn Vật lý và Lịch sử cho học sinh.
Hành trình vượt lên nghịch cảnh
Theo chia sẻ của thầy Trần Minh Tú thì thầy sinh ra và lớn lên tại TP Ninh Bình. Năm 2 t.uổi sau một trận sốt thì cánh tay trái và chân phải của thầy cứ thế bị teo dần, mất đi khả năng hoạt động. May mắn thầy Tú được bố mẹ cố gắng chạy chữa khắp nơi nên sau một thời gian dài đã "cứu" được chân phải còn cánh tay trái thì bị tật luôn.
Là một đ.ứa t.rẻ tật nguyền, khác biệt với những học sinh còn lại trong lớp, cậu bé Tú đến trường với tâm thế đầy mặc cảm. Thế nhưng, được sự động viên và yêu thương của bố mẹ, cậu bé ấy nỗ lực không ngừng và quyết tâm sẽ học tốt để trở thành người có ích.
Suốt những năm tháng học sinh, Tú được bạn bè, thầy cô giúp đỡ để bước qua tự ti và đạt được những thành tích vượt bậc.
Năm 2004, anh "đầu quân" vào khoa Sư phạm - Trường Đại học Quốc gia Hà Nội và cơ duyên đến với nghề "trồng người" cũng bắt đầu từ đây.
Năm 2008, sau khi tốt nghiệp đại học, anh tiếp tục học tiếp cao học chuyên ngành Lý luận và phương pháp giảng dạy. Hai năm sau, với tấm bằng thạc sỹ trong tay, anh trở lại Ninh Bình công tác tại Trường THCS Trương Hán Siêu.
Thầy Tú trong giờ giảng dạy môn Vật lý
Trong hành trình học tập và trở thành giáo viên Vật lý, thầy giáo Tú đã không ngừng vươn lên và trở thành tấm gương về tinh thần vượt khó trong lòng học sinh và đồng nghiệp.
Người truyền cảm hứng, nghị lực cho học sinh
Là một giáo viên dạy Vật lý, thầy Tú luôn tìm tòi sáng tạo trong giảng dạy để học sinh tìm thấy niềm hứng thú với môn học vốn bị coi là khô khan, đầy rẫy những công thức khó nhớ.
Thầy Tú đã nghĩ ra cách chuyển những công thức Vật lý khó nhớ thành những bài thơ giúp học sinh dễ hiểu, dễ nhớ. Chính nhờ những câu thơ hài hước mà học sinh của thầy càng ngày càng yêu thích và không còn "sợ" môn học này nữa.
Thầy Tú dạy trực tuyến khi học sinh tạm dừng đến trường.
Gần 12 năm gắn bó với nghề thầy Tú đã có nhiều thành tích xuất sắc trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu khoa học, đóng góp đáng kể trong việc nâng cao chất lượng giáo dục Trường THCS Trương Hán Siêu cũng như ngành GD-ĐT TP Ninh Bình.
Ở vai trò giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi môn Vật lý thầy Tú đã đạt được kết quả đáng ghi nhận khi 5 năm liền (từ 2017 - 2021) đều có học sinh đạt điểm thủ khoa chuyên Vật lý Trường THPT chuyên Lương Văn Tụy.
"Tôi quan niệm rằng đã là một người thầy thì phải biết truyền tải được tình yêu, đam mê, quyết tâm học tập đến học trò. Bằng những kỹ năng sư phạm của mình, người thầy phải giúp học sinh hiểu kiến thức và sau đó vận dụng vào thực tế. Quan trọng là giáo viên cần phải khuyến khích học sinh biết cách tự học, tự trải nghiệm để nâng cao năng lực tự học cho mình", thầy Tú nói.
Không chỉ là giáo viên giỏi môn Vật lý, thầy Tú còn gây bất ngờ khi là người truyền cảm hứng môn Lịch sử cho học sinh.
Ngay từ khi còn đi học thầy Tú đã say mê tìm hiểu về lịch sử Việt Nam. Càng đọc và nghiên cứu lịch sử nước nhà, thầy càng nhận ra nhiều điều, trong đó có những nguyên nhân khiến học sinh không mấy hứng thú với môn Sử.
Thầy Tú đặc biệt quan tâm tới những chi tiết trong phần lịch sử phong kiến Việt Nam được dịch từ tiếng Hán sang tiếng Việt không chuẩn xác nên quyết định học thêm tiếng Hán để tìm đọc đúng tài liệu gốc.
Sau này, khi về công tác tại trường Trương Hán Siêu thầy đã viết một số câu chuyện lịch sử thành lời thơ, phổ nhạc và đưa lên fanpage nhà trường, trang cá nhân, youtube... để kích thích học sinh đến tìm hiểu môn Lịch sử.
Các bài thơ ấy gắn với nhân vật lịch sử, gắn với mốc thời gian hoặc giai đoạn lịch sử như: Trần Quốc Toản bóp nát quả cam, Anh hùng thiếu niên Trần Quốc Toản, danh tướng Lý Thường Kiệt...
Nhờ những phương pháp giáo dục tích cực, sáng tạo, thầy Tú đã góp phần cùng đồng nghiệp khơi dậy niềm tự hào và yêu thích tìm hiểu lịch sử Việt Nam.
Thầy Tú tâm niệm: "Với tôi, được đứng trên bục giảng là sự măn mắn, còn sức tôi sẽ còn cống hiến".
Với những nỗ lực của mình, thầy Tú đã trở thành hình tượng người thầy truyền cảm hứng học tập, truyền nghị lực vượt khó cho các em học sinh. Năm nay thầy Tú vinh dự được chọn là một trong 190 giáo viên tiêu biểu toàn quốc.
Quá đỉnh: Lần đầu tiên 5/5 thành viên đội tuyển Việt Nam giật huy chương Olympic Quốc tế Thiên văn, học cùng 1 lớp mới tài! Thành tích đội tuyển Việt Nam năm nay quá xuất sắc khi cả 5/5 bạn học sinh đều giành huy chương tại Olympic Quốc tế Thiên văn học. Mới đây, đội tuyển Việt Nam đã xuất sắc giành thắng lợi tại cuộc thi IOAA 2021 (IOAA - Cuộc thi Olympic quốc tế về Thiên văn học và Vật lý Thiên văn, tổ chức...