Thần đồng và cái giá cho thành công sớm
Thần đồng gắn liền danh tiếng nhưng cũng đối mặt những vấn đề tâm lý, mối quan hệ xã hội và áp lực phải thành công. Có người thậm chí t.ự t.ử vì không tìm được lối thoát.
Các thần đồng dành phần lớn thời gian để học tập do áp lực từ gia đình. Ảnh: Bigthink.
Alissa Quart biết đọc khi mới 3 t.uổi. Năm Alissa lên 5, bố cô bắt đầu giảng cho con gái nghe về nghệ thuật hiện đại. Hai năm sau đó, nữ thần đồng người Mỹ xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tay. Lên 10 t.uổi, cô có thể giảng giải cho bạn bè về mọi chủ đề, từ điện ảnh đến chiêm tinh học.
13 t.uổi, khi còn là n.ữ s.inh năm nhất trung học, Alissa bắt đầu giúp bố biên tập các tác phẩm của ông. Bốn năm sau, cô đã giành hàng chục g.iải t.hưởng trong lĩnh vực sáng tác, TIME cho hay.
Thành công đến sớm là mong ước của nhiều người, nhưng họ cũng phải trả giá rất nhiều. Alissa Quart khái quát những khó khăn mà cô cũng như phần lớn người có IQ cao khác trải qua trong thời thơ ấu trong cuốnNhững đ.ứa t.rẻ nhà kính: Tình thế lưỡng nan của thần đồng. Áp lực phải thành công là nỗi ám ảnh của cô.
“Bố dạy em rất nhiều. Nếu em ngoan ngoãn ngồi im, chỉ đọc sách, làm thơ, mọi chuyện sẽ ổn. Ông luôn muốn con gái xuất sắc hơn. Em buộc phải tiếp nhận những bộ phim kinh điển, những cuốn tiểu thuyết khó hiểu, vượt quá tầm nhận thức của một đ.ứa b.é. Kế hoạch của bố thành công ở mức độ nào đó nhưng nó biến con thành đ.ứa t.rẻ nhà kính”, Alissa nói.
Với tham vọng của bố mẹ, con cái có IQ cao nhiều khi là nỗi bất hạnh. Khi biết con thông minh hơn các bạn cùng t.uổi, họ không tiếc đầu tư công sức, t.iền bạc để mong sớm thành công. Họ thường xuyên tạo áp lực, không cho phép con thất bại.
Cuộc đời của Brandenn Bremmer, một thiếu niên có IQ trên 160, là câu chuyện đáng buồn. Cậu nổi tiếng toàn nước Mỹ khi trúng tuyển đại học năm 10 t.uổi.
Trong một buổi phỏng vấn, cậu nói: “Xã hội Mỹ đòi hỏi sự hoàn hảo”. Tháng 3/2015, cậu bé thiên tài ấy t.ự s.át khi mới 14 t.uổi.
Thần đồng Brandenn Bremmer từng nói: “Tôi thà c.hết một cách ý nghĩa còn hơn sống vô ích”. Ảnh: Wordpress.com.
Alissa Quart thừa nhận, IQ cao là một khởi đầu tốt đẹp. Tuy nhiên, phần lớn thần đồng gặp trở ngại khi trưởng thành.
Họ thông minh, hiểu biết nhiều lĩnh vực. Hầu hết thần đồng đều học nhảy lớp, trải qua t.uổi thơ với sách vở, thí nghiệm. Họ dành phần lớn thời gian để học tập, nghiên cứu nhằm tận dụng tối đa khả năng thiên bẩm. Vì thế, những thiên tài nhí thường không có môi trường thuận lợi và đủ thời gian để kết bạn.
Cái danh thần đồng cũng mang lại không ít rắc rối trong quá trình hòa nhập. Trên thực tế, các thiên tài gặp nhiều vấn đề xã hội hơn người bình thường.
“Mọi người, cả người lớn lẫn trẻ con, đối xử với cháu hơi thô lỗ. Họ thường xuyên đưa ra các câu hỏi và vấn đề để kiểm tra xem cháu có thật sự thông minh không”, Tanishq Abraham, thần đồng nhận bằng cử nhân khi mới 11 t.uổi, cho biết.
Đương nhiên, vấn đề nhiều khi xuất phát từ bản thân các thiên tài. Họ thông minh, được ca ngợi, hưởng vinh quang quá sớm. Một số người hình thành tâm lý tự mãn hoặc đòi hỏi quá cao từ những người xung quanh khiến họ khó tìm bạn.
Video đang HOT
Với sự chênh lệch trí tuệ quá lớn, thần đồng khó có được tiếng nói, mối quan tâm, sở thích chung với bạn cùng t.uổi. Họ thích dành thời gian để tìm hiểu Toán học, Vật lý hơn là tham gia hoạt động ngoại khóa hay chơi thể thao cùng bạn bè. Những người có cùng trình độ hiểu biết lại trưởng thành hơn về tâm lý nên ở mọi môi trường, thần đồng hiếm khi được tiếp nhận và đối xử như những người bạn.
Chỉ số thông minh cao, các em bị ép trưởng thành sớm, tiếp cận những vấn đề vượt qua độ t.uổi. Điều này dẫn đến việc thiếu hụt các kỹ năng mềm. Đây cũng là lý do khiến họ khó thành công trong sự nghiệp hay trải qua cuộc sống thuận lợi.
Trên thực tế, nhiều thần đồng không thành công khi trưởng thành. Họ thậm chí không xác định được hướng đi cho bản thân hay có một công việc ổn định.
Ellen Winner, giáo sư Tâm lý học tại Đại học Boston, Mỹ, cho rằng, không phải mọi thần đồng đều trở thành thiên tài. IQ cao giúp các em tiếp nhận kiến thức do người đi trước để lại nhanh và dễ dàng hơn, nhưng không đồng nghĩa việc họ có đủ khả năng để sáng tạo, phát hiện cái mới.
Trong khi đó, danh tiếng cùng áp lực từ gia đình tạo ra cái bóng quá lớn. Một số người bị ám ảnh bởi thành công trong quá khứ và nguy cơ thất bại trong tương lai. Cùng với tâm lý chưa phát triển đầy đủ và thiếu các mối quan hệ cần thiết, không ít thần đồng lựa chọn cách sống buông thả hoặc tự chấm dứt cuộc đời.
Theo Zing
Thần đồng vào đại học khi lên 10 giờ ra sao?
Thần đồng Greg Smith thuộc lòng bảng chữ cái năm 1 t.uổi, chuyển sang ăn chay năm 2 t.uổi sau khi nghiên cứu về khủng long. Cậu bé sinh năm 1990 này vào đại học năm 10 t.uổi.
Giống như những đ.ứa t.rẻ khác, cậu bé Greg ở Mỹ thích những bộ phim hoạt hình hay, thích đi xe đạp và chơi bóng rổ. Chỉ số IQ của Greg được cho là cao đến mức không thể đo đếm được.
Greg thuộc lòng bảng chữ cái năm 1 t.uổi, chuyển sang ăn chay năm 2 t.uổi sau khi nghiên cứu về khủng long và nhận ra rằng con người - giống như động vật ăn cỏ - có răng phẳng.
Greg trong chương trình của Oprah Winfrey.
Năm 4 t.uổi, cậu làm được những bài đại số cơ bản và đọc các tác phẩm của Jules Verne. Cậu suy luận ra sự thật về ông già Noel trong một lần tới thăm thư viện năm 4 t.uổi khi thấy tất cả những cuốn sách về Thánh Nicolas (ông già Noel được cho là hiện thân của Thánh Nicolas) đều được sắp xếp vào khu vực tiểu thuyết.
Như những người khác, bố mẹ cậu cũng ngạc nhiên về con trai. Họ đều là những người được học hành nhưng chưa ai trong gia đình có tài năng đặc biệt. Họ gặp nhau ở ĐH Maryland khi ông Bob Smith chơi trong đội bóng chày, còn bà Janet là đội trưởng đội cổ vũ.
Ông Bob có bằng thạc sĩ về vi trùng học, trong khi bà Janet sở hữu bằng cử nhân về truyền thông. Bà từng sở hữu một cơ sở dạy khiêu vũ cho tới khi nghỉ hẳn để giúp con trai với những nhu cầu đặc biệt.
Sự khát khao kiến thức của Greg khiến gia đình bà phải phiêu bạt qua 3 tiểu bang của Mỹ. Chỉ sau vài tháng học mầm non, con trai của họ tỏ ra chán nản và chuyển sang học lớp 1.
Năm sau cậu bé lên lớp 2 và mọi thứ lại sụp đổ khi Greg thất vọng về những gì mình được học. Tuy nhiên, hệ thống trường học ở đây có quy định không được học nhanh quá 1 lớp trong 3 năm. Tất cả những gì họ có thể làm là đưa cho Greg sách lớp 5 và để cậu bé tự học ở hội trường.
Greg cảm thấy mình bị tẩy chay. Bố mẹ cậu muốn con trai tự hào về trí tuệ của mình, vì thế họ đã tìm kiếm khắp nước Mỹ một hệ thống trường học cho phép Greg học theo tốc độ của mình.
Năm 1996, họ chuyển tới hạt Clay, Florida, Mỹ. Mùa thu năm đó, Greg bước vào lớp 2. Mùa thu năm sau, cậu vào trung học. 22 tháng sau, 9 t.uổi, cậu trở thành học sinh tốt nghiệp trung học nhỏ t.uổi nhất trong lịch sử bang Florida. Những chiếc máy quay của báo giới soi cận cảnh vào chiếc răng sún khi Greg bước lên bục nhận bằng tốt nghiệp.
Gia đình Smith lại tiếp tục chuyển tới Virginia để con trai học đại học. Trường Randolph-Macon với 1.100 sinh viên là sự lựa chọn của thần đồng.
Từ đó, bà Janet là người đưa con trai tới trường và đợi cậu trong văn phòng riêng mà nhà trường dành cho cậu. Bà cũng là người kết nối con trai với báo giới, đảm bảo rằng cậu luôn được an toàn.
Thói quen học tập của cậu bé này cũng rất tỉ mỉ. Cậu thích tới trường sớm và ngồi ở giữa hàng ghế đầu tiên. Mối quan hệ của cậu với các bạn cùng lớp cũng có nhiều khoảng cách. Trong những buổi lễ của trường, Greg đứng ở một góc, cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với các giáo sư hơn là với các sinh viên.
Bố mẹ cậu tỏ ra khá nhạy cảm trước bất kỳ ngụ ý nào cho rằng họ đã để con trai phát triển quá nhanh. "Không còn sự lựa chọn nào khác cho Greg" - bà Janet Smith từng nói. "Chẳng có ai có tài năng và tiềm năng như của Greg để chúng tôi có thể học theo".
"Mọi người cứ hỏi rằng bé có bỏ lỡ điều gì không. Tôi trả lời "không". Bé có những cơ hội mà ai cũng mơ ước, được đi khắp thế giới, hạnh phúc khi thức dậy mỗi sáng. Trong suốt thời gian học đại học, chẳng có ngày nào mà Greg không muốn tới trường".
Báo chí hàng chục quốc gia trên khắp thế giới săn đón Greg. Cậu từng xuất hiện trên các talk show đình đám như: Oprah, Letterman, "60 Minutes" và trên bìa tạp chí London Times.
Greg chụp ảnh cùng bố mẹ.
"Tôi tin rằng mình được Chúa trao tặng một món quà đặc biệt và tôi không biết tại sao. Tôi muốn sử dụng món quà này để giúp loài người, mang lại hòa bình mãi mãi cho thế giới" - Greg từng chia sẻ.
Thiếu niên sinh năm 1990 mơ ước khám phá các tiểu hành tinh, tìm ra phương pháp chữa bệnh ung thư, xóa bỏ đói nghèo và trở thành tổng thống Mỹ.
Nhưng trước hết, để thực hiện được những ước mơ đó, cậu phải học. Greg lên kế hoạch lấy được 4 tấm bằng tiến sĩ trước năm 30 t.uổi. Năm 13 t.uổi, cậu bắt đầu hành trình tìm kiếm tấm bằng đầu tiên về Toán học. Greg cũng được nhận học bổng trị giá 300.000 USD cho 6 năm học.
Năm 16 t.uổi, cậu cùng lúc học 4 bằng tiến sĩ: toán học, y sinh học, kỹ thuật hàng không và quan hệ quốc tế.
"Cậu ấy sẽ trở thành một tổng thống tuyệt vời" - Sarah E. Crider, cộng sự trong phòng thí nghiệm sinh học tế bào của Greg nhận xét. "Cậu ấy tài năng và có kiến thức rộng, có khả năng cân bằng nhiều công việc khó khăn".
Tuy nhiên, ông Adrian C. Rise, một trợ lý giáo sư Toán học, người dạy một số môn học cho Greg thì có những nhận xét cẩn trọng hơn. "Thần đồng đối với tôi là mang sự sáng tạo và độc đáo vào lĩnh vực của bạn. Greg chưa có cơ hội để làm điều đó. Cậu bé vẫn còn đang học. Tất cả những gì chúng ta có thể nói bây giờ là Greg rất giỏi với tư cách là một sinh viên và thể hiện tốt trong các kỳ thi".
Cũng không phải tất cả các môn học Greg đều xuất sắc. Đôi lúc cậu cũng bị điểm B, thỉnh thoảng vì những chuyến đi xa mà cậu phải nghỉ học.
Greg bắt đầu tham gia những vấn đề của thế giới từ khi còn nhỏ. Cậu thành lập International Youth Advocates - một tổ chức ủng hộ quyền t.rẻ e.m. Greg quyên t.iền để xây dựng một ngôi trường ở Rwanda, đưa máy vi tính và các thiết bị giáo dục tới Kenya, mang nước sạch tới Sao Paulo, Brazil.
Greg trong lễ tốt nghiệp phổ thông.
"Tôi tập trung vào t.rẻ e.m bởi vì họ còn có tương lai" - Greg nói - "Họ là những người không bị xã hội làm vấy bẩn. Họ là những người mà nhà triết học Rousseau nói rằng vẫn còn tâm hồn trong sáng".
Greg cũng từng có những cuộc gặp gỡ riêng với cựu Tổng thống Bill Clinton và cựu lãnh đạo Liên bang Xô Viết Mikhail Gorbachev.
Ngoài học thuật, thần đồng nước Mỹ cũng từng có một thời gian biểu bận rộn cho việc đi thuyết trình. Mỗi lần xuất hiện, cậu nhận được khoảng 10.000 USD. Mẹ cậu - bà Janet là người sắp xếp các lịch hẹn cho con trai và là người tóm tắt với báo chí "thông điệp" của con trai. Tuy nhiên, bà cũng nói rõ ràng rằng bà không thúc ép con trai làm việc này.
"Mọi đường hướng đều là do Greg"- bà nói.
Trong các cuộc phỏng vấn, Greg lúc nào cũng lịch sự, tự tin và khiêm tốn. Cậu mỉm cười, nói chuyện nhẹ nhàng và liên tục thể hiện ngôn ngữ cơ thể. Cậu từ chối nói rõ mình đứng về phía nào trong các cuộc tranh luận chính trị. Greg nói rằng cậu muốn làm việc chung với tất cả mọi người. Mặc dù rất tự hào về trí tuệ của mình, song cậu cũng thừa nhận đó là một gánh nặng.
Toán học là mối tình đầu của Greg. "Đó là ngôn ngữ của mọi ngành khoa học" - cậu nhận định.
Một tấm bảng đen trong văn phòng riêng của Greg ghi lại những suy tưởng của cậu; lúc thì nó dày đặc những phương trình, lúc thì chật kín những chuỗi DNA; lúc khác, lại là bản phác họa một ngôi làng thời trung cổ.
Cậu muốn làm cho thế giới trở nên logic hơn. "Các nguồn tài nguyên vẫn sẽ tồn tại nếu chúng ta có thể học cách sử dụng chúng".
Greg cũng là một người ăn chay và cậu cho rằng nạn đói sẽ biến mất nếu con người chỉ ăn thịt một bữa/ tuần. "Nếu chúng ta sử dụng những đồng cỏ đang chăn nuôi gia súc để trồng trọt, thì chúng ta có thể nuôi sống số người gấp 10 lần hiện tại".
Greg tin rằng các nguồn tài nguyên có thể được bổ sung bằng cách khai thác các tiểu hành tinh.
Cậu cũng là một người tinh tế trong giao tiếp. Ví dụ, cậu luôn muốn mọi người biết rằng mình không hề đ.ánh mất t.uổi thơ. Nếu cậu cảm nhận thấy thái độ hoài nghi của người đối diện, cậu sẽ thể hiện bằng những màn biểu diễn bóng rổ đẹp mắt.
Greg cũng luôn cố gắng thích nghi và hòa đồng. Khi giáo sư hỏi cả lớp một câu hỏi, cậu thường đếm nhẩm trong đầu đến 25 rồi mới giơ tay phát biểu.
"Đó là việc mà thằng bé vẫn làm từ khi học tiểu học" - mẹ Greg chia sẻ. "Greg muốn cho tất cả bạn cùng lớp cơ hội tham gia".
Tuy nhiên, một số người thì cho rằng Greg có phần chín chắn quá so với t.uổi. "Tôi nghĩ, sự vui vẻ mới là thứ mà bạn cần nghĩ tới" - nhà linh trưởng học nổi tiếng Jane Goodall từng viết cho Greg năm cậu 13 t.uổi sau lần gặp gỡ ở New York.
"Tôi thích học tập. Tôi luôn thích học và sẽ tiếp tục thích học tập. Việc đó mang tới rất nhiều niềm vui" - cậu nói.
Trong khi đó, mẹ cậu thì tự hỏi tại sao một số người lại nghi ngờ điều đó. "Xã hội đang gây ra một tai hại to lớn cho mỗi thế hệ bằng cách vội vàng cho rằng học tập thì không thể vui vẻ. Đôi khi, chúng ta ngăn cản trẻ đến với học tập theo cách đó".
Theo Nguyễn Thảo/Vietnamnet
B.é g.ái 10 t.uổi giành danh hiệu quán quân thế giới về trí nhớ Một b.é g.ái 10 t.uổi ở Trung Quốc vừa giành chiến thắng trong cuộc thi Trí nhớ Thế giới, trở thành người trẻ nhất nhận danh hiệu Bậc thầy Trí nhớ Quốc tế. Ngày 18/12, Diêm Gia Thạc, học sinh lớp 5 Trường tiểu học Yến Liễu ở thành phố Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc, giành chiến thắng trong cuộc thi...
