Thách thức với chính quyền mới ở Afghanistan

Theo dõi VGT trên

Khi niềm hân hoan chiến thắng qua đi, các chiến binh Taliban sẽ đối mặt với những thách thức không hề nhỏ để thiết lập trật tự và quản trị một đất nước không còn quân đội Mỹ và đồng minh.

Thách thức với chính quyền mới ở Afghanistan - Hình 1

Rất đông người dân tập trung quanh sân bayKabul ( Afghanistan) vào ngày 17-8 – Ảnh: Reuters

Dù “phiên bản” Taliban 2021 đã thay đổi với những hình ảnh và tuyên bố có vẻ thân thiện hơn những năm 1996 – 2001, cuộc sống người dân không bị đảo lộn hoàn toàn, song những thách thức và lo lắng về tương lai bất định với người dân Afghanistan vẫn còn phía trước.

Thiếu kinh nghiệm quản trị

Chính quyền mới được hưởng lợi từ việc đất nước Afghanistan không bị tàn phá nhiều trong cuộc xung đột giữa Taliban và chính phủ của cựu tổng thống Ashraf Ghani. Nhưng việc quản trị đất nước đòi hỏi các lãnh đạo của Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan nhiều kỹ năng hơn là việc vận dụng các chiến thuật chính trị và quân sự từ trong các thung lũng và vùng núi.

Từ góc độ thể chế, chính quyền mới có thể gặp nhiều khó khăn khi Taliban không có kinh nghiệm quản trị đất nước. Họ chủ yếu thiên về các hoạt động tôn giáo và chiến đấu chống quân chính phủ trước đây hơn là điều hành kinh tế.

Lần “gần đây nhất” họ quản trị toàn bộ đất nước cũng đã là 20 năm trước, từ 1996 – 2001. Nếu quá khứ là chỉ dấu đáng kể cho tương lai thì kinh nghiệm quản trị quốc gia của Taliban trong khoảng thời gian đó là một Afghanistan mang đầy đủ đặc trưng của quốc gia Hồi giáo cực đoan. Truyền hình, phim ảnh và âm nhạc bị cấm đoán, nữ sinh không được đến trường, phụ nữ không được đi làm và phải mặc kiểu áo choàng phủ kín từ đầu đến chân gọi là burqa.

Ngoài ra, trong khoảng thời gian đó, trước khi Mỹ thực hiện chiến dịch “Tự do bền vững” để lật đổ chính quyền Taliban do chứa chấp tổ chức khủng bố Al-Qaeda, nền kinh tế Afghanistan đã xuống mức rất thấp. Thu nhập bình quân đầu người Afghanistan năm 2001 chỉ là 114 USD/năm, đứng hạng chót trong tổng số 195 quốc gia xếp hạng, giảm so với 170 USD của năm 2000.

Video đang HOT

Sau đó, nền kinh tế Afghanistan từng tăng trưởng nhanh chóng, đạt khoảng gần 10% trong giai đoạn 2003 – 2012. Đó là nhờ vào sự tăng trưởng nhanh của ngành dịch vụ, hưởng lợi từ viện trợ của các nước phương Tây và nhiều tổ chức quốc tế.

Việc triển khai quân đội đa quốc gia tới Afghanistan năm 2011, vào lúc cao điểm lên tới 130.000 quân và sau đó giảm dần, đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế của quốc gia Nam Trung Á này.

Dù bị tham nhũng nhưng viện trợ nước ngoài cũng đã giúp duy trì hệ thống an sinh xã hội cơ bản ở Afghanistan. Khoảng 75% các khoản chi cho dịch vụ công là tiền viện trợ, trong đó chi cho an ninh quốc gia gồm quân đội và cảnh sát chiếm 28% GDP, trong khi mức chi trung bình cho khoản này ở các quốc gia thu nhập thấp khác chỉ chiếm khoảng 3% GDP.

Do đó, một trong những thách thức trước mắt lớn nhất là duy trì nền kinh tế yếu ớt khi hầu hết viện trợ nước ngoài đều đã bị cắt.

Thách thức với chính quyền mới ở Afghanistan - Hình 2

Tỉ lệ (%) thay đổi qua các năm từ 2001 – 2021 của những người đồng tình cho rằng việc can thiệp quân sự của Mỹ tại Afghanistan vào tháng 10-2001 là sai lầm – Dữ liệu: ĐỖ DƯƠNG – Nguồn: Gallup – Đồ họa: TUẤN ANH

Thách thức chính danh

Thách thức thứ hai là chính quyền mới không có nhiều tính chính danh sau cuộc lật đổ mang tính bạo lực chính quyền của tổng thống Ashraf Ghani vốn được bầu lên thông qua bầu cử tự do.

Do đó việc thành lập một chính quyền Hồi giáo nhằm mục đích có được tính chính danh từ các lãnh tụ tôn giáo cai trị đất nước sẽ gây nhiều xáo động trong dân chúng.

Những người Afghanistan, nhất là cư dân thành thị và phụ nữ, vốn đã quen với các quyền tự do rộng rãi của một chính phủ thế tục trong 20 năm qua, sẽ không hài lòng. Lịch sử vẫn còn quá mới trong tâm trí họ về thời gian cai trị của chính quyền Taliban từ năm 1996 – 2001 với chính sách Hồi giáo khắc nghiệt.

Thách thức thứ ba là vấn đề xung đột sắc tộc vốn kéo dài hàng thế kỷ ở đất nước đa sắc tộc và đa bộ lạc với nhóm sắc tộc Pashtun đông nhất nhưng chỉ chiếm 42% dân số. Đây cũng là sắc tộc của nhóm Taliban.

Cựu phó tổng thống Amrullah Saleh dưới thời tổng thống Ashraf Ghani và là giám đốc cơ quan an ninh quốc gia dưới thời tổng thống Hamid Karzai (2001 – 2014) đã tuyên bố thành lập lực lượng kháng chiến để chống lại chính quyền mới.

Ông Saleh là người thuộc sắc tộc Tajik từng tham gia Lực lượng phương Bắc chống Taliban của tướng Ahmad Shah Massoud. Chị gái ông Amrulla Saleh đã bị quân Taliban tra tấn đến chết. Điều đáng nói, ông Saleh mới chỉ là một thành viên trong nhóm các sắc tộc Tajik, Uzbek và Hazara vốn có chiều dài lịch sử xung đột với sắc tộc Pashtun.

Ngoài ra, thách thức đến từ cộng đồng quốc tế trong việc công nhận chính quyền mới và nối lại viện trợ cho Afghanistan. Phản ứng của phương Tây với chính quyền mới của Taliban vẫn là câu hỏi lớn.

Mỹ và đồng minh sẽ hợp tác để hướng chính quyền mới thay đổi theo kỳ vọng, hay phương Tây sẽ áp dụng một chính sách nhất quán là không ủng hộ một chính quyền được lập nên không qua bầu cử và cô lập Taliban? Cuộc rút lui không lấy gì làm đẹp đẽ của Mỹ và đồng minh đã khiến Afghanistan trở thành vùng đất đáng quên với chính giới phương Tây.

Khi các nước phương Tây quay lưng cùng với nguồn viện trợ không còn, chính quyền mới của Afghanistan sẽ phải đối mặt với những vấn đề rất cũ của việc quản trị quốc gia: xung đột sắc tộc, lòng dân không yên, nền kinh tế yếu ớt, bộ máy chính quyền quân phiệt và tôn giáo, cũng như sự cô lập từ Mỹ và các quốc gia đồng minh.

Hỗn loạn tiếp diễn ở sân bay Kabul

Tổng thống Joe Biden tuyên bố quân đội Mỹ có thể tiếp tục ở lại Afghanistan sau hạn chót rút quân ngày 31-8 để bảo vệ quá trình sơ tán, trong khi tình hình ở sân bay Kabul vẫn rất hỗn loạn.

“Nếu vẫn còn công dân Mỹ ở Afghanistan, chúng tôi sẽ tiếp tục ở lại cho đến khi giải quyết xong”, ông Biden nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với Đài ABC News ngày 18-8. Nói về quyết định rút quân khỏi Afghanistan gây nhiều tranh cãi, tổng thống Mỹ cho rằng không có cách nào để Mỹ rút khỏi Afghanistan mà không gây hỗn loạn.

Tại Kabul, lực lượng Taliban đã yêu cầu các đám đông xung quanh sân bay giải tán. Sau khi Taliban chiếm thủ đô, nhiều người đã dồn về sân bay tìm đường tháo chạy. Hãng tin Reuters dẫn lời quan chức NATO và Taliban xác nhận 12 người đã thiệt mạng ở sân bay Kabul kể từ ngày 15-8, một số trong đó chết do bị giẫm đạp hoặc bị bắn. Một số nhân chứng nói Taliban đã nổ súng để giải tán đám đông.

Ngày 19-8, Taliban được cho là đã nổ súng vào người biểu tình tại Asadabad, nơi khơi mào phong trào biểu tình phản đối Taliban ở phía đông Afghanistan. Vụ việc khiến một số người thiệt mạng.

Nhiều chuyến bay phải lượn tròn, quay đầu khỏi Kabul

Ngày 15/8, một chuyến bay cất cánh từ Dubai đã hủy hạ cánh xuống sân bay Kabul ở Afghanistan và quay đầu về nước trong bối cảnh các tay súng Taliban bao vây thủ đô này.

Nhiều chuyến bay phải lượn tròn, quay đầu khỏi Kabul - Hình 1
Một máy bay chở khách Boeing 737 của flydubai. Ảnh: Reuters

Tờ Bloomberg dẫn dữ liệu theo dõi từ trang FlightRadar24 cho hay chiếc Boeing 777 thuộc hãng hàng không Emirates của Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất dự kiến hạ cánh tại sân bay quốc tế Kabul vào lúc 2h30 chiều cùng ngày. Tuy nhiên, khi đến không phận Kabul, chiếc Boeing lại không hạ cánh mà lượn vòng tròn trên không rồi quay đầu về nước.

Một đại diện của hãng Emirates bình luận với Reuters rằng: "Chúng tôi đang giám sát diễn biến xung quanh tình hình tại Afghanistan, đồng thời hợp tác chặt chẽ với các cơ quan liên quan để đảm bảo an toàn cho dịch vụ của chúng tôi.

Một hãng hàng không khác của Dubai là flydubai cũng thông báo dừng các dịch vụ tại thủ đô của Afghanistan cho đến khi có thông báo thêm. Trước đó cùng ngày, một chiếc Boeing 737 của flydubai cất cánh đã quay đầu về nước khi đang trên hành trình từ Dubai đến Kabul.

Tương tự, một chiếc Airbus A320 của hãng Air India (Ấn Độ) cất cánh từ New Delhi đến Kabul cũng phải lượn vòng trên không ít phút trước khi quyết định hạ cánh vào lúc 2h32 chiều 15/8, muộn 45 phút so với giờ dự kiến.

Các chiến binh Taliban đã tiến vào ngoại ô Kabul vào ngày 15/8 trong khi Mỹ và các quốc gia khác gấp rút sơ tán công dân của họ khỏi quốc gia Nam Á này. Theo hãng tin AP, lực lượng Taliban hiện nắm giữ tất cả các cửa khẩu biên giới, khiến sân bay Kabul trở thành con đường duy nhất để rời khỏi Afghanistan. (Xem video sân bay Kabul chật kín người trước giờ Taliban tiếp quản quyền lực. Nguồn: WSJ)

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

"Giáo sư tiên tri" dự đoán người đắc cử tổng thống Mỹ
06:17:23 05/11/2024
Con cá sấu nuôi nhốt lớn nhất thế giới qua đời
11:52:54 03/11/2024
Không mặc áo phao để tắm nắng và chụp ảnh cho đẹp, hai cô gái chết thảm
20:57:48 03/11/2024
Bầu cử Mỹ 2024: Lựa chọn của nhà sử học từng đoán trúng người chiến thắng 90%
21:46:29 04/11/2024
Những người Ukraine thấp thỏm trước viễn cảnh ông Trump thắng cử
20:52:29 03/11/2024
Quân đội Trung Quốc mô phỏng tình huống chiến đấu cơ tàng hình xuất kích từ Nhật
20:15:55 03/11/2024
7 bang chiến trường có thể xoay chuyển cục diện bầu cử Mỹ
21:16:17 03/11/2024
Cuộc đua vào Nhà Trắng đã trở nên cân bằng ngay sát Ngày Bầu cử
09:15:15 04/11/2024

Tin đang nóng

Xót xa hình ảnh cuối cùng của nghệ sĩ Lê Phương vừa qua đời do va chạm xe tải
06:58:39 05/11/2024
Mẹ tôi làm con dâu suýt sẩy thai, sinh con xong vợ tôi dứt khoát ly hôn
07:28:14 05/11/2024
Bức ảnh tiên tri số phận bi đát của Triệu Vy, Lâm Tâm Như và Phạm Băng Băng mấy chục năm trước khiến netizen "lạnh sống lưng"
07:52:09 05/11/2024
"Kỳ Duyên ém mọi cái đến lúc quan trọng mới bung, sẽ khiến mọi người sửng sốt!"
07:13:17 05/11/2024
Mẹ đơn thân suy sụp vì chồng tương lai bất ngờ đưa ra điều kiện muốn cưới phải góp 2 tỷ
07:09:40 05/11/2024
Nhìn cách nuôi con của vợ chồng Lee Byung Hun: Người yêu chiều, người nghiêm khắc... nhưng luôn cùng nhau làm điều này cho con
06:47:22 05/11/2024
Lo cho Kỳ Duyên ở Miss Universe
06:50:19 05/11/2024
Nghệ sĩ Lê Phương gặp tai nạn trên đường đi hát đám tang, qua đời ở tuổi 36
06:34:29 05/11/2024

Tin mới nhất

Tổng thống Nga Putin tuyên bố sẽ 'quét sạch' lực lượng Ukraine ở Kursk

10:07:35 05/11/2024
Vùng Kursk sẽ sớm sạch bóng binh lính Ukraine. Khi chúng ta giành lại được lãnh thổ từ tay đối thủ, sẽ có rất nhiều việc cho các tình nguyện viên , ông Putin nói.

EU chuẩn bị cho cuộc chiến thương mại cả với Mỹ và Trung Quốc

09:10:44 05/11/2024
Đến ngày 4/11, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết đã đệ đơn kiện lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), phản đối các biện pháp chống trợ cấp của Liên minh châu Âu (EU) đối với xe điện do nước này sản xuất.

Israel đang ở 'ngã ba đường' khi các hoạt động ở Gaza và Liban đạt đến giới hạn

09:09:27 05/11/2024
Các mặt trận đều có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Trong nhiều tháng, các nhà trung gian Mỹ, Ai Cập và Qatar đã ủng hộ lệnh ngừng bắn ở Gaza, hy vọng nó có thể thúc đẩy một nghị quyết tương tự ở Liban.

Bằng chứng mới cho thấy Israel đã phá hủy nghiêm trọng hệ thống phòng không Iran

09:08:14 05/11/2024
Các quan chức cấp cao của Mỹ và Israel tiết lộ phần lớn hệ thống tên lửa S-300 của Iran - vốn có thể bắn hạ máy bay trong phạm vi 400km, hiện đã không còn hoạt động được.

Ngân hàng Thế giới đạt thỏa thuận tài chính mới với Ukraine

09:06:51 05/11/2024
Ông Shmyhal viết trên kênh Telegram: "Ukraine đã ký các thỏa thuận trị giá gần 600 triệu USD với WB như một phần của chương trình mới".

Tiết lộ về áp lực của Ukraine trên các mặt trận trong cuộc chiến với Nga

08:52:13 05/11/2024
Quân đội Hàn Quốc đang phân tích chi tiết về quỹ đạo bay và loại tên lửa, đồng thời tăng cường giám sát, cảnh giác và duy trì thế sẵn sàng chiến đấu, phối hợp chặt chẽ với Mỹ và Nhật Bản.

Ít nhất 25 người bị tử vong trong vụ lật thuyền ngoài khơi Comoros

08:48:10 05/11/2024
Mặc dù là tỉnh nghèo nhất của Pháp, Mayotte có cơ sở hạ tầng và phúc lợi của Pháp, khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn đối với người dân Comoros sống trong cảnh nghèo đói.

Mexico cam kết tôn trọng kết quả bầu cử tổng thống Mỹ

08:45:29 05/11/2024
Tân Tổng thống Mexico cho biết hôm 15/10 vừa qua, hàng chục doanh nghiệp Mỹ đã cam kết khoản đầu tư 20 tỷ USD vào Mexico trong cuộc gặp tại thủ đô Mexico City giữa đại diện các hiệp hội kinh doanh hàng đầu của hai quốc gia khu vực Bắc M...

Bộ trưởng Xây dựng Serbia từ chức sau vụ sập mái ga tàu thảm khốc

08:43:25 05/11/2024
Sự việc đã gây phẫn nộ trong dư luận Serbia. Người dân xuống đường và lên mạng xã hội chỉ trích ông Vesic cùng các quan chức chính phủ về việc thiếu giám sát các dự án xây dựng và phát triển.

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Căng thẳng an ninh chưa từng có

08:41:46 05/11/2024
Tại Arizona, nơi từng xảy ra bất ổn và các thuyết âm mưu về bầu cử năm 2020, cơ sở kiểm phiếu chính ở Quận Maricopa đã được biến thành pháo đài với hàng rào sắt, dây thép gai, vệ sĩ vũ trang và đội đặc nhiệm SWAT trên mái nhà.

Hạt duy nhất ở Mỹ chọn đúng ứng viên trở thành tổng thống trong 11 cuộc bầu cử liên tiếp

08:27:43 05/11/2024
Chưa có hạt nào trong số 3.243 hạt ở Mỹ đạt được thành tích tương tự Clallam. Trong một quốc gia có các hạt dao động, Clallam chính là "hạt tiên tri" chính xác nhất.

Bầu cử Mỹ 2024: Giới chuyên gia lo ngại kế hoạch áp thuế của ông Donald Trump

08:25:29 05/11/2024
Ông Trump đã gọi thuế quan là từ đẹp nhất trên thế giới và lập luận rằng các kế hoạch của ông sẽ xây dựng lại cơ sở sản xuất của Mỹ, tăng việc làm và thu nhập của Mỹ, kiếm được hàng nghìn tỷ USD doanh thu liên bang trong 10 năm.

Có thể bạn quan tâm

Dự đoán ngày mới 5/11/2024 cho 12 con giáp: Tuất làm ăn thuận lợi

Trắc nghiệm

10:26:40 05/11/2024
Tử vi 12 con giáp đầy đủ nhất ngày 5/11/2024, tử vi ngày mới nhận định Ngọ gặp nhiều trở ngại trong vấn đề tài chính, Tuất có cơ hội hợp tác làm ăn rất thuận lợi

Hà Nội: Người dân kể phút chạm mặt "quái xế", thoát chết trong gang tấc

Pháp luật

10:24:17 05/11/2024
Nhiều người dân sống ở khu vực quận Hoàn Kiếm cho biết, thường xuyên gặp cảnh đoàn đua xe ngông cuồng nẹt pô, lạng lách đánh võng giữa phố.

Vợ giận bỏ về nhà mẹ đẻ, tôi mượn rượu giải sầu đến khuya, tỉnh dậy thì 'hồn vía lên mây' khi thấy người phụ nữ này đang nằm cạnh

Góc tâm tình

10:20:57 05/11/2024
Đúng lúc cô hàng xóm cũng tỉnh lại quay sang nhìn tôi. Tôi bình tĩnh lại nhìn rõ tình trạng cả tôi và cô ấy đều không mặc gì.

5 loại thực phẩm người bị mỡ máu cao cần tránh

Sức khỏe

10:17:09 05/11/2024
Nếu bạn thích độ giòn của đồ chiên, hãy sử dụng nồi chiên không dầu và cho đồ ăn vào một ít dầu ô liu. Hoặc cũng có thể nướng các loại thực phẩm như khoai tây và thịt gà trong lò nướng cho đến khi món ăn có màu vàng nâu.

Khách Việt thất vọng sau bữa ăn phải chờ 5 tiếng tại quán trứ danh Thái Lan

Ẩm thực

10:16:08 05/11/2024
Xếp hàng từ 10h tới hơn 15h mới tới lượt vào quán để ăn món trứng chiên cua nổi tiếng ở Bangkok, anh Hiếu thấy thất vọng vì không ngon như tưởng tượng. Cuối cùng anh chỉ ấn tượng món rau xào.

6 loại nước ép tăng cường đốt cháy chất béo giúp giảm cân nhanh hơn

Làm đẹp

10:14:43 05/11/2024
Thêm mật ong vào thức uống này, uống khi đói vào buổi sáng, để hỗ trợ chương trình giảm cân, duy trì mức năng lượng. Không chỉ thúc đẩy quá trình trao đổi chất, nước ép này còn mang lại cho bạn làn da sáng mịn.

Vụ xe ben lùa nhiều phương tiện ở Bình Dương: Tài xế khai hệ thống phanh không hoạt động

Tin nổi bật

10:09:33 05/11/2024
Khi xe đi đến đoạn ngã tư giao nhau với đường Tố Hữu (phường Uyên Hưng,TP Tân Uyên) thì bất ngờ tông vào 4 ô tô và 1 xe máy đang dừng chờ đèn đỏ phía trước.

Tower of Fantasy sắp tung ra bản cập nhật lớn, hứa hẹn lột xác toàn bộ tựa game

Mọt game

10:05:37 05/11/2024
Mới đây, nhà phát hành Level Infinite và nhà phát triển Hotta Studio đã xác nhận sẽ tung ra bản cập nhật lớn đầu tiên cho Tower of Fantasy - tựa game được xem là đối thủ của Genshin Impact.

Sao nam Việt mắc HIV đăng đàn nghi bị hãm hại

Sao việt

10:04:25 05/11/2024
Huy Ma đã có loạt bài đăng bày tỏ sự bức xúc trên trang cá nhân. Anh cho rằng có người hãm hại khi hàng loạt các tờ báo bên Thái Lan đột ngột chia sẻ thông tin mắc HIV

Độc đạo - Tập 29: Tuyết đau đớn khi biết giới tính thật của Dũng "kính"

Phim việt

09:18:30 05/11/2024
Hồng đã khiến Tuyết phải trải qua cảm giác thua mà không cần đấu, có đấu cũng không thể thắng khi gửi clip công khai giới tính của Dũng kính cho Tuyết.

Phim Hàn quá hay xứng đáng nổi tiếng hơn: Nội dung độc đáo nhất hiện tại, nữ chính diễn xuất "mười điểm không nhưng"

Phim châu á

09:03:38 05/11/2024
Thời điểm hiện tại, màn ảnh Hàn đang có một bộ phim hay và xứng đáng nổi tiếng hơn là Người bán hàng cần mẫn (tựa Anh: A vitruous business ).