Thách thức với chính quyền mới ở Afghanistan

Theo dõi VGT trên

Khi niềm hân hoan chiến thắng qua đi, các chiến binh Taliban sẽ đối mặt với những thách thức không hề nhỏ để thiết lập trật tự và quản trị một đất nước không còn quân đội Mỹ và đồng minh.

Thách thức với chính quyền mới ở Afghanistan - Hình 1

Rất đông người dân tập trung quanh sân bayKabul ( Afghanistan) vào ngày 17-8 – Ảnh: Reuters

Dù “phiên bản” Taliban 2021 đã thay đổi với những hình ảnh và tuyên bố có vẻ thân thiện hơn những năm 1996 – 2001, cuộc sống người dân không bị đảo lộn hoàn toàn, song những thách thức và lo lắng về tương lai bất định với người dân Afghanistan vẫn còn phía trước.

Thiếu kinh nghiệm quản trị

Chính quyền mới được hưởng lợi từ việc đất nước Afghanistan không bị tàn phá nhiều trong cuộc xung đột giữa Taliban và chính phủ của cựu tổng thống Ashraf Ghani. Nhưng việc quản trị đất nước đòi hỏi các lãnh đạo của Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan nhiều kỹ năng hơn là việc vận dụng các chiến thuật chính trị và quân sự từ trong các thung lũng và vùng núi.

Từ góc độ thể chế, chính quyền mới có thể gặp nhiều khó khăn khi Taliban không có kinh nghiệm quản trị đất nước. Họ chủ yếu thiên về các hoạt động tôn giáo và chiến đấu chống quân chính phủ trước đây hơn là điều hành kinh tế.

Lần “gần đây nhất” họ quản trị toàn bộ đất nước cũng đã là 20 năm trước, từ 1996 – 2001. Nếu quá khứ là chỉ dấu đáng kể cho tương lai thì kinh nghiệm quản trị quốc gia của Taliban trong khoảng thời gian đó là một Afghanistan mang đầy đủ đặc trưng của quốc gia Hồi giáo cực đoan. Truyền hình, phim ảnh và âm nhạc bị cấm đoán, nữ sinh không được đến trường, phụ nữ không được đi làm và phải mặc kiểu áo choàng phủ kín từ đầu đến chân gọi là burqa.

Ngoài ra, trong khoảng thời gian đó, trước khi Mỹ thực hiện chiến dịch “Tự do bền vững” để lật đổ chính quyền Taliban do chứa chấp tổ chức khủng bố Al-Qaeda, nền kinh tế Afghanistan đã xuống mức rất thấp. Thu nhập bình quân đầu người Afghanistan năm 2001 chỉ là 114 USD/năm, đứng hạng chót trong tổng số 195 quốc gia xếp hạng, giảm so với 170 USD của năm 2000.

Video đang HOT

Sau đó, nền kinh tế Afghanistan từng tăng trưởng nhanh chóng, đạt khoảng gần 10% trong giai đoạn 2003 – 2012. Đó là nhờ vào sự tăng trưởng nhanh của ngành dịch vụ, hưởng lợi từ viện trợ của các nước phương Tây và nhiều tổ chức quốc tế.

Việc triển khai quân đội đa quốc gia tới Afghanistan năm 2011, vào lúc cao điểm lên tới 130.000 quân và sau đó giảm dần, đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế của quốc gia Nam Trung Á này.

Dù bị tham nhũng nhưng viện trợ nước ngoài cũng đã giúp duy trì hệ thống an sinh xã hội cơ bản ở Afghanistan. Khoảng 75% các khoản chi cho dịch vụ công là tiền viện trợ, trong đó chi cho an ninh quốc gia gồm quân đội và cảnh sát chiếm 28% GDP, trong khi mức chi trung bình cho khoản này ở các quốc gia thu nhập thấp khác chỉ chiếm khoảng 3% GDP.

Do đó, một trong những thách thức trước mắt lớn nhất là duy trì nền kinh tế yếu ớt khi hầu hết viện trợ nước ngoài đều đã bị cắt.

Thách thức với chính quyền mới ở Afghanistan - Hình 2

Tỉ lệ (%) thay đổi qua các năm từ 2001 – 2021 của những người đồng tình cho rằng việc can thiệp quân sự của Mỹ tại Afghanistan vào tháng 10-2001 là sai lầm – Dữ liệu: ĐỖ DƯƠNG – Nguồn: Gallup – Đồ họa: TUẤN ANH

Thách thức chính danh

Thách thức thứ hai là chính quyền mới không có nhiều tính chính danh sau cuộc lật đổ mang tính bạo lực chính quyền của tổng thống Ashraf Ghani vốn được bầu lên thông qua bầu cử tự do.

Do đó việc thành lập một chính quyền Hồi giáo nhằm mục đích có được tính chính danh từ các lãnh tụ tôn giáo cai trị đất nước sẽ gây nhiều xáo động trong dân chúng.

Những người Afghanistan, nhất là cư dân thành thị và phụ nữ, vốn đã quen với các quyền tự do rộng rãi của một chính phủ thế tục trong 20 năm qua, sẽ không hài lòng. Lịch sử vẫn còn quá mới trong tâm trí họ về thời gian cai trị của chính quyền Taliban từ năm 1996 – 2001 với chính sách Hồi giáo khắc nghiệt.

Thách thức thứ ba là vấn đề xung đột sắc tộc vốn kéo dài hàng thế kỷ ở đất nước đa sắc tộc và đa bộ lạc với nhóm sắc tộc Pashtun đông nhất nhưng chỉ chiếm 42% dân số. Đây cũng là sắc tộc của nhóm Taliban.

Cựu phó tổng thống Amrullah Saleh dưới thời tổng thống Ashraf Ghani và là giám đốc cơ quan an ninh quốc gia dưới thời tổng thống Hamid Karzai (2001 – 2014) đã tuyên bố thành lập lực lượng kháng chiến để chống lại chính quyền mới.

Ông Saleh là người thuộc sắc tộc Tajik từng tham gia Lực lượng phương Bắc chống Taliban của tướng Ahmad Shah Massoud. Chị gái ông Amrulla Saleh đã bị quân Taliban tra tấn đến chết. Điều đáng nói, ông Saleh mới chỉ là một thành viên trong nhóm các sắc tộc Tajik, Uzbek và Hazara vốn có chiều dài lịch sử xung đột với sắc tộc Pashtun.

Ngoài ra, thách thức đến từ cộng đồng quốc tế trong việc công nhận chính quyền mới và nối lại viện trợ cho Afghanistan. Phản ứng của phương Tây với chính quyền mới của Taliban vẫn là câu hỏi lớn.

Mỹ và đồng minh sẽ hợp tác để hướng chính quyền mới thay đổi theo kỳ vọng, hay phương Tây sẽ áp dụng một chính sách nhất quán là không ủng hộ một chính quyền được lập nên không qua bầu cử và cô lập Taliban? Cuộc rút lui không lấy gì làm đẹp đẽ của Mỹ và đồng minh đã khiến Afghanistan trở thành vùng đất đáng quên với chính giới phương Tây.

Khi các nước phương Tây quay lưng cùng với nguồn viện trợ không còn, chính quyền mới của Afghanistan sẽ phải đối mặt với những vấn đề rất cũ của việc quản trị quốc gia: xung đột sắc tộc, lòng dân không yên, nền kinh tế yếu ớt, bộ máy chính quyền quân phiệt và tôn giáo, cũng như sự cô lập từ Mỹ và các quốc gia đồng minh.

Hỗn loạn tiếp diễn ở sân bay Kabul

Tổng thống Joe Biden tuyên bố quân đội Mỹ có thể tiếp tục ở lại Afghanistan sau hạn chót rút quân ngày 31-8 để bảo vệ quá trình sơ tán, trong khi tình hình ở sân bay Kabul vẫn rất hỗn loạn.

“Nếu vẫn còn công dân Mỹ ở Afghanistan, chúng tôi sẽ tiếp tục ở lại cho đến khi giải quyết xong”, ông Biden nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với Đài ABC News ngày 18-8. Nói về quyết định rút quân khỏi Afghanistan gây nhiều tranh cãi, tổng thống Mỹ cho rằng không có cách nào để Mỹ rút khỏi Afghanistan mà không gây hỗn loạn.

Tại Kabul, lực lượng Taliban đã yêu cầu các đám đông xung quanh sân bay giải tán. Sau khi Taliban chiếm thủ đô, nhiều người đã dồn về sân bay tìm đường tháo chạy. Hãng tin Reuters dẫn lời quan chức NATO và Taliban xác nhận 12 người đã thiệt mạng ở sân bay Kabul kể từ ngày 15-8, một số trong đó chết do bị giẫm đạp hoặc bị bắn. Một số nhân chứng nói Taliban đã nổ súng để giải tán đám đông.

Ngày 19-8, Taliban được cho là đã nổ súng vào người biểu tình tại Asadabad, nơi khơi mào phong trào biểu tình phản đối Taliban ở phía đông Afghanistan. Vụ việc khiến một số người thiệt mạng.

Nhiều chuyến bay phải lượn tròn, quay đầu khỏi Kabul

Ngày 15/8, một chuyến bay cất cánh từ Dubai đã hủy hạ cánh xuống sân bay Kabul ở Afghanistan và quay đầu về nước trong bối cảnh các tay súng Taliban bao vây thủ đô này.

Nhiều chuyến bay phải lượn tròn, quay đầu khỏi Kabul - Hình 1
Một máy bay chở khách Boeing 737 của flydubai. Ảnh: Reuters

Tờ Bloomberg dẫn dữ liệu theo dõi từ trang FlightRadar24 cho hay chiếc Boeing 777 thuộc hãng hàng không Emirates của Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất dự kiến hạ cánh tại sân bay quốc tế Kabul vào lúc 2h30 chiều cùng ngày. Tuy nhiên, khi đến không phận Kabul, chiếc Boeing lại không hạ cánh mà lượn vòng tròn trên không rồi quay đầu về nước.

Một đại diện của hãng Emirates bình luận với Reuters rằng: "Chúng tôi đang giám sát diễn biến xung quanh tình hình tại Afghanistan, đồng thời hợp tác chặt chẽ với các cơ quan liên quan để đảm bảo an toàn cho dịch vụ của chúng tôi.

Một hãng hàng không khác của Dubai là flydubai cũng thông báo dừng các dịch vụ tại thủ đô của Afghanistan cho đến khi có thông báo thêm. Trước đó cùng ngày, một chiếc Boeing 737 của flydubai cất cánh đã quay đầu về nước khi đang trên hành trình từ Dubai đến Kabul.

Tương tự, một chiếc Airbus A320 của hãng Air India (Ấn Độ) cất cánh từ New Delhi đến Kabul cũng phải lượn vòng trên không ít phút trước khi quyết định hạ cánh vào lúc 2h32 chiều 15/8, muộn 45 phút so với giờ dự kiến.

Các chiến binh Taliban đã tiến vào ngoại ô Kabul vào ngày 15/8 trong khi Mỹ và các quốc gia khác gấp rút sơ tán công dân của họ khỏi quốc gia Nam Á này. Theo hãng tin AP, lực lượng Taliban hiện nắm giữ tất cả các cửa khẩu biên giới, khiến sân bay Kabul trở thành con đường duy nhất để rời khỏi Afghanistan. (Xem video sân bay Kabul chật kín người trước giờ Taliban tiếp quản quyền lực. Nguồn: WSJ)

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bộ trưởng Quốc phòng Anh lên tiếng sau khi Ukraine tấn công Nga bằng tên lửa Storm Shadow
14:20:16 21/11/2024
Nga tuyên bố bắn hạ tên lửa hành trình Storm Shadow của Anh
06:05:03 22/11/2024
Tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani bị truy tố tại Mỹ vì tội hối lộ
13:12:37 21/11/2024
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?
20:17:03 21/11/2024
Nga phản ứng về vụ Ukraine tấn công bằng tên lửa ATACMS
16:29:06 20/11/2024
Đoàn người di cư đổ xô đến Mỹ trước khi ông Trump nhậm chức
18:56:20 21/11/2024
J&J có nguy cơ bị kiện tại Anh về bột talc gây ung thư
18:11:14 21/11/2024
Ông Trump đề cử nguyên CEO công ty đấu vật WWE làm Bộ trưởng Giáo dục Mỹ
14:32:27 20/11/2024

Tin đang nóng

Mẹ định bán đất, lấy tiền trả nợ cho em trai, tôi cười chua chát hỏi một câu khiến bà chấn động, còn tôi về trong nước mắt
05:41:18 22/11/2024
Mẹ tôi dõng dạc hủy đám cưới sau khi mẹ chồng tương lai đọc "diễn văn" miệt thị thông gia
05:38:11 22/11/2024
Sự trở lại ngoạn mục nhất Hollywood: Lindsay Lohan - nàng công chúa sa ngã sao lại đẹp "ngộp thở" thế này
06:41:14 22/11/2024
Hoa hậu Quốc tế Thanh Thủy: Lên tiếng chính thức về hình ảnh đăng ký kết hôn, bật khóc nức nở vì lí do gì?
06:49:21 22/11/2024
Nhan sắc giả dối của Lee Min Ho
06:04:14 22/11/2024
Góc khuất kinh hoàng của Kpop: Thực tập sinh nữ suy kiệt, tắt kinh vì nhịn ăn cắm đầu vào phòng tập
06:44:30 22/11/2024
Chồng nửa đêm lẩm bẩm vài câu rồi bật dậy, vô thức đi lại trong phòng, tôi cười anh mộng du cho tới khi biết sự thật thì ngã ngửa
05:31:32 22/11/2024
Dọn dẹp bàn làm việc của chồng, tôi suýt ngất khi đọc được một tờ giấy
05:07:22 22/11/2024

Tin mới nhất

Vụ diễn viên, MC bị bắt: Phát hiện giao dịch đáng ngờ liên quan chính trị gia

11:02:34 22/11/2024
Liên quan đến vụ án The Icon Group, Cục Điều tra Đặc biệt (DSI) hướng sự chú ý vào 1 chính trị gia sau khi liên kết dòng tiền giữa các nghi phạm và mẹ của người này.

Ác liệt giao tranh sau tin Ukraine nã tên lửa ATACMS sang đất Nga

06:05:27 22/11/2024
Tỉnh Voronezh (Nga) cũng ghi nhận bị UAV Ukraine tấn công. Chính quyền địa phương tuyên bố rằng 5 UAV Ukraine đã tấn công một cơ sở công nghiệp dân sự ở Voronezh, gây ra hỏa hoạn.

Nga tuyên bố sẵn sàng xem xét sáng kiến hòa bình 'thực tế' về Ukraine

05:44:53 22/11/2024
Bà Zakharova cho hay: Tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa: Từ khóa là phải tính đến lợi ích của đất nước chúng tôi, tình hình thực địa hiện nay và các đảm bảo về việc tuân thủ các thỏa thuận liên quan.

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

05:42:50 22/11/2024
Bên cạnh đó, người phát ngôn trên cho rằng, chính quyền Mỹ cần phải tiến hành đối thoại với các nước khác như Nga, Trung Quốc và Triều Tiên nhằm mục đích ngăn chặn chiến tranh hạt nhân vì không ai muốn xảy ra thảm họa này.

Việt Nam nói về kế hoạch của Anh hạn chế người di cư bất hợp pháp

05:36:30 22/11/2024
Chúng tôi luôn hợp tác chặt chẽ với các đối tác, trong đó có Vương quốc Anh, trong vấn đề di cư - Người phát ngôn Phạm Thu Hằng cho biết.

ICC kết án một cựu cảnh sát trưởng ở Mali có liên hệ với al-Qaeda

05:34:33 22/11/2024
Các công tố viên ICC cáo buộc Al-Hassan, 47 tuổi, đã dẫn dắt một triều đại khủng bố sau khi nhóm Ansar Dine có liên hệ với al-Qaeda chiếm giữ thành phố Timbuktu lịch sử vào năm 2012.

12 người thiệt mạng do bão Man-yi tại Philippines

05:32:28 22/11/2024
Philippines phải hứng chịu khoảng 20 cơn bão mỗi năm trong khi thường xuyên bị ảnh hưởng bởi động đất và núi lửa phun trào, khiến nơi này trở thành một trong những quốc gia dễ xảy ra thảm họa nhất trên thế giới.

COP29: Bế tắc trong dự thảo tuyên bố chung khi thời điểm bế mạc gần kề

19:39:47 21/11/2024
Tuy những cam kết quan trọng về việc chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch đã được đưa ra tại COP28, nhưng dự thảo tuyên bố chung của COP29 không đưa ra các bước đi cụ thể để giảm sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng này.

Lực lượng hùng hậu của Fox News trong nội các Trump 2.0

19:33:12 21/11/2024
Mặc dù không bị sốc trước các lựa chọn của Tổng thống Mỹ đắc cử, nhưng công chúng có thể thấy khó hiểu khi thấy số lượng nhân vật truyền hình và giải trí mà ông Trump đang khai thác cho nhiệm kỳ thứ hai của mình.

Chính quyền Trump 2.0 bất đồng về việc cấm Tiktok tại Mỹ

19:23:28 21/11/2024
TikTok và công ty mẹ ByteDance đã kiện chính phủ Mỹ về lệnh cấm trên. Các công ty này cho rằng lệnh cấm là vi hiến và vi phạm Tu chính án thứ nhất, đồng thời bác bỏ các khiếu nại cho rằng ứng dụng này gây ra rủi ro về an ninh.

Lãnh đạo IAEA tiết lộ vị trí cơ sở làm giàu uranium của Triều Tiên

19:05:11 21/11/2024
Ngoài ra, ông Grossi nhận định không có dấu hiệu thay đổi đáng kể nào tại bãi thử hạt nhân Punggye-ri của Triều Tiên và có vẻ như nơi này vẫn đang chuẩn bị cho các vụ thử hạt nhân.

Tổng thống Biden xóa một phần nợ cho Ukraine trước khi ông Trump nhậm chức

19:03:39 21/11/2024
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết quyết định xóa nợ cho Ukraine được đưa ra nhằm bảo vệ các lợi ích chiến lược của Mỹ và các đồng minh quan trọng, bao gồm Liên minh châu Âu (EU), nhóm G7+ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Có thể bạn quan tâm

Danh tính cô gái Đà Lạt có tên khai sinh độc lạ, nhan sắc được ví như mỹ nhân TVB thập niên 90

Netizen

11:38:33 22/11/2024
Thời gian vừa qua, bạch nguyệt quang là từ được cư dân mạng sử dụng khá nhiều. Ý nghĩa phổ biến nhất của từ này là để chỉ người mà chúng ta vô cùng ngưỡng mộ,

Quả chuối vừa được mua vào buổi sáng với giá 9.000 đồng, buổi tối bán với giá 157 tỷ đồng

Sáng tạo

11:20:19 22/11/2024
Một quả chuối trong nhiều năm đã gây tranh cãi trong giới nghệ thuật đã được bán với giá 6,2 triệu USD (hơn 157 tỷ đồng) bao gồm cả phí tại cuộc đấu giá nghệ thuật đương đại của Sotheby s New York vào tối thứ Tư

Người đàn ông mất ngủ suốt 32 năm vì bị sếp mắng oan

Lạ vui

11:20:01 22/11/2024
Sau một lần bị cấp trên đổ lỗi một cách bất công, người đàn ông rơi vào trạng thái buồn bực, uất ức và bị mất ngủ suốt nhiều năm.

Áo khoác dài, món đồ sành điệu, đáng giá nhất tủ đồ mùa đông

Thời trang

11:13:20 22/11/2024
Kiểu áo khoác mùa đông đặc trưng nhất chính là trench coat (áo khoác dài, áo măng tô). Chỉ vào mùa cuối năm, tín đồ thời trang mới thỏa sức diện item này đi học, đi chơi, đi làm mà không cần e ngại điều gì.

Bắt giữ 4 đối tượng trộm cắp và tiêu thụ tài sản

Pháp luật

11:08:50 22/11/2024
Ngày 22/11, Công an tỉnh Thanh Hoá thông tin, Công an thị xã Bỉm Sơn vừa bắt giữ 4 đối tượng ở tỉnh Ninh Bình để điều tra tội trộm cắp và tiêu thụ tài sản.

Phong cách trẻ trung của 'Anh trai say hi' JSOL

Phong cách sao

10:56:25 22/11/2024
Trong đó các item mang tính trẻ trung, hiện đại thường được JSOL sử dụng khá nhiều như áo thun, áo sơ mi, quần short hay các set đồ jeans.

Kiều Anh xinh đẹp hội ngộ dàn diễn viên 'Phía trước là bầu trời' sau 23 năm

Phim việt

10:53:13 22/11/2024
23 năm sau khi phát sóng Phía trước là bầu trời , 3 diễn viên Kiều Anh, Hà Hương và Văn Anh gặp lại trên thảm đỏ sự kiện ra mắt phim Linh miêu - Quỷ nhập tràng tại Hà Nội tối 21/11.

Hồ Ngọc Hà: Có lúc tôi bế tắc, không biết phải làm gì!

Nhạc việt

10:50:06 22/11/2024
Có lúc tôi bế tắc, không biết mình cần phải làm gì, không biết còn được yêu thương không... , Hồ Ngọc Hà trải lòng.

Bị bất tỉnh sau cú tông xe máy vào ô tô đang dừng đèn đỏ

Tin nổi bật

10:33:51 22/11/2024
Khi tài xế ô tô cho xe dừng đèn đỏ tại ngã tư Bồn Nước (phường An Bình, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) thì bị xe máy, biển số: 60M1-37xx do một người đàn ông điều khiển, lưu thông hướng cùng chiều tông vào đuôi.

Trà xanh và 7 thức uống buổi sáng khác tốt cho sức khỏe, giúp đẹp da mùa hanh khô

Làm đẹp

10:25:04 22/11/2024
Cách chuẩn bị rất đơn giản: Rót một cốc nước ấm rồi thêm nước cốt của nửa quả chanh và chút mật ong vào nước rồi khuấy đều trước khi uống.

Tử vi 12 con giáp ngày 22/11/2024: Hợi khởi sắc, Dần bất ổn

Trắc nghiệm

09:49:20 22/11/2024
Tử vi 12 con giáp đầy đủ nhất ngày 22/11/2024, tử vi ngày mới nhận định về công việc, tài chính, tình duyên, sức khỏe của 12 con giáp: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi.