Tên lửa SpaceX đang xé toạc khí quyển và tạo nên những lỗ thủng

Hạo Nhiên08:30 30/11/2023

Khi theo dõi hành trình của các tên lửa SpaceX, các nhà khoa học phát hiện những vụ phóng tạo ra một dạng quầng sáng đỏ, là dấu hiệu cho thấy bầu khí quyển của trái đất vừa hứng chịu một ‘cú đấm’ và ‘bị thủng’.

Các vụ phóng SpaceX đang trở nên thường xuyên hơn. Ảnh AFP

Hiện tượng quầng sáng đỏ lần đầu tiên được phát hiện hồi đầu năm nay khi tên lửa Falcon 9 của công ty không gian tư nhân SpaceX do tỉ phú Elon Musk sáng lập bị phát hiện có liên quan đến cái gọi là sự kiện “bầu trời nhỏ máu” bên trên các tiểu bang Arizona và California của Mỹ.

Quầng sáng đỏ là một dạng ánh sáng được tạo ra khi động cơ tên lửa và tầng đẩy của nó tương tác với tầng điện ly ở thượng tầng khí quyển, theo Space.com hôm nay 29.11.

Lâu nay các nhà nghiên cứu đều biết hoạt động phóng tên lửa vào không gian có thể tạo nên những lỗ thủng ở tầng điện ly, phần khí quyển ở độ cao từ 80 đến 644 km. Những lỗ thủng này có thể kích thích các phân tử khí ở tầng điện ly và kích hoạt những dải ánh sáng đỏ như cực quang.

Tuy nhiên, điều khiến các nhà khoa học lo ngại là giờ đây tần suất xảy ra lỗ thủng ở thượng tầng khí quyển đang gia tăng.

Nhà thiên văn học Stephen Hummel, điều phối viên của Đài thiên văn McDonald (bang Texas, Mỹ), cho hay kể từ khi lần đầu phát hiện quầng sáng đỏ hồi tháng 2, đến nay họ ghi nhận từ “2 đến 5 lần xuất hiện quầng sáng mỗi tháng”.

Ông Hummel cho hay những lỗ thủng ở tầng điện ly đến nay có vẻ như không gây nguy hiểm cho sự sống trên trái đất, nhưng thừa nhận rằng mức độ ảnh hưởng đối với ngành khoa học thiên văn vẫn đang được đánh giá.

Bên cạnh đó, tầng điện ly cũng được sử dụng cho một số sứ mệnh liên lạc và điều hướng, như vô tuyến sóng ngắn. Vì thế có khả năng những lỗ thủng khí quyển vẫn có thể gây ảnh hưởng cho những hoạt động này.

Cuộc đua vũ trụ nóng dần ở châu Á

Cuộc chạy đua vào vũ trụ ở châu Á đang trở nên nóng hơn khi Hàn Quốc chuẩn bị phóng vệ tinh quân sự nội địa đầu tiên gắn trên tên lửa SpaceX.

Video đang HOT

Trong khi đó, Triều Tiên tuyên bố đã thử nghiệm thành công động cơ nhiên liệu rắn cho tên lửa đạn đạo tầm trung mới (IRBM).

Cờ của Triều Tiên và Hàn Quốc tại khu vực biên giới. Ảnh: AP

Theo hãng tin AP, Hàn Quốc đã ám chỉ về việc mở rộng địa chính trị vào quỹ đạo. Chính phủ Seoul lưu ý rằng quan hệ đối tác với Mỹ sẽ hình thành một liên minh không gian đảm bảo an ninh quân sự và kinh tế, cũng như tiến bộ công nghệ.

Các nhà phân tích cũng đề cập đến việc gia tăng số vụ phóng vệ tinh quân sự ở châu Á. Họ lưu ý rằng sự phát triển của các công nghệ vũ trụ thương mại sẽ thúc đẩy thị trường nội địa trong lĩnh vực này.

Kế hoạch hợp tác phóng giữa Hàn Quốc và tập đoàn SpaceX của tỷ phú Elon Musk sẽ đánh dấu việc vệ tinh do thám nội địa đầu tiên của Seoul được đưa lên vũ trụ vào năm 2025, nhằm hình thành hệ thống giám sát không gian riêng ở phía trên Triều Tiên và không cần phụ thuộc vào Mỹ như trước đây.

Theo Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, vệ tinh do thám của nước này sẽ được phóng bằng tên lửa SpaceX Falcon 9 từ Căn cứ Không quân Vandenberg ở California vào ngày 30/11.

Ông Lee Choon-geun, nhà nghiên cứu danh dự tại Viện Chính sách Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc, cho biết các vệ tinh do thám của Mỹ cho hình ảnh có độ phân giải cao hơn nhiều, nhưng lại vận hành theo các mục tiêu chiến lược của Mỹ. Washington đôi khi không chia sẻ ảnh vệ tinh chứa thông tin nhạy cảm cao với Hàn Quốc.

Trong khi đó, truyền thông nhà nước Triều Tiên hôm 14/11 cho biết Bình Nhưỡng đã tiến hành thành công các cuộc thử nghiệm trên mặt đất động cơ nhiên liệu rắn mới được phát triển cho một loại IRBM mới.

Nhà phân tích cấp cao Cheong Seong-chang tại Viện Nghiên cứu Sejong cho biết tầm bắn lên tới 4.000 km của IRBM có thể tiếp cận các căn cứ quân sự của Mỹ ở Okinawa và Guam.

Triều Tiên cũng mong muốn có được vệ tinh do thám riêng, nhưng chưa phóng thêm vệ tinh mới sau hai lần thử thất bại vào đầu năm nay.

Tháng 6 năm ngoái, Hàn Quốc đã trở thành quốc gia thứ 7 trên thế giới đưa một vệ tinh nặng hơn một tấn lên quỹ đạo, nhằm thúc đẩy tham vọng chinh phục không gian với tên lửa Nuri tự sản xuất.

Nước này cũng đặt mục tiêu phóng thêm 4 tên lửa Nuri trong 5 năm tới, hạ cánh tàu thăm dò lên Mặt trăng vào năm 2030 cũng như tăng đội vệ tinh do thám gấp 6 lần lên 130 chiếc vào năm 2030.

Nhưng nhà phân tích Lee Il-woo tại Mạng lưới Quốc phòng Hàn Quốc đã đặt ra câu hỏi về năng lực vệ tinh quân sự đầu tiên của Hàn Quốc. Ông cho rằng độ phân giải tương đối thấp, thậm chí còn thấp hơn cả các vệ tinh thương mại có độ phân giải cao.

Ông nói: "Bên cạnh việc thu thập dữ liệu không gian từ vệ tinh, Hàn Quốc cũng cần nỗ lực rất nhiều để tăng cường khả năng lọc và phân tích những dữ liệu được thu thập đó, một lĩnh vực mà đất nước này thua xa các đối thủ tiên tiến khác".

Tên lửa vũ trụ Nuri do Hàn Quốc sản xuất, mang theo 8 vệ tinh, cất cánh từ Trung tâm vũ trụ Naro hồi tháng 5. Ảnh: DPA

Theo ông, với 5 vệ tinh, Hàn Quốc chỉ có thể theo dõi Triều Tiên 10 giờ mỗi ngày, rất ngắn so với khoảng thời gian cần thiết để giám sát hoạt động của các bệ phóng di động.

Hợp tác kỹ thuật với Mỹ sẽ lấp đầy khoảng trống đó. Ngoại trưởng Hàn Quốc nói rằng "liên minh không gian" của các nước này sẽ đặt nền móng cho quan hệ đối tác quốc tế trong lĩnh vực không gian, không chỉ bao gồm an ninh mà còn an ninh kinh tế chung và công nghệ vũ trụ tiên tiến.

"Không gian ngày càng được quân sự hóa và vũ khí hóa", Ngoại trưởng Park Jin phát biểu tại diễn đàn không gian Mỹ - Hàn tuần trước.

Theo ông Park, không gian đang giống như một bàn cờ địa chính trị khổng lồ. Do đó, việc đáp ứng lợi ích và ưu tiên của các bên liên quan để đảm bảo một không gian an toàn, chắc chắn và bền vững sẽ là một thử thách phức tạp.

Đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc Philip Goldberg cũng nhắc lại cam kết của Washington trong việc tăng cường hợp tác không gian với Seoul trên nhiều lĩnh vực.

Năm 2021, Hàn Quốc năm 2021 đã ký Hiệp định Artemis khi Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) tìm cách hợp nhất với các đối tác để khám phá Mặt trăng và tăng hiện diện ở hành tinh này.

Seoul đã phóng tàu quỹ đạo Mặt trăng đầu tiên Korea Pathfinder trong chương trình hợp tác với NASA vào năm ngoái, mang theo ShadowCam để thu thập hình ảnh về các vùng bị che khuất vĩnh viễn gần các cực của Mặt trăng.

Washington đã dỡ bỏ những biện pháp hạn chế kéo dài hàng thập kỷ đối với khả năng thử nghiệm tên lửa và rocket của Seoul - tất cả đều dựa trên công nghệ của Mỹ - trong khoảng thời gian từ 2017 đến 2021, cho phép Hàn Quốc tự phát triển các phương tiện phóng.

Các thị trường vũ trụ nội địa đang phát triển

Ông Omkar Nikam, chuyên gia về vũ trụ và quốc phòng, người đứng đầu nền tảng phân tích Access Hub, đánh giá châu Á đã chứng kiến sự gia tăng rõ rệt hơn các châu lục khác trong việc sản xuất vệ tinh quân sự.

"Trung Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ, tiếp theo là Australia, Hàn Quốc, New Zealand cùng các nước khác, đang nhanh chóng nâng cao năng lực công nghệ vũ trụ trong cả lĩnh vực vệ tinh thương mại và quân sự", ông viết trên trang web của công ty truyền thông Spaceref.

Thứ trưởng Bộ Chính sách Quốc phòng Hàn Quốc Heo Tae-keun (trái) và ông Vipin Narang, Phó trợ lý chính Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ quan sát vụ thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Minuteman III tại Căn cứ Không quân Vandenberg ở California vào ngày 31/10. Ảnh: EPA-EFE/Yonhap

Ông Nikam cho biết các dịch vụ vệ tinh hạ nguồn đã nhanh chóng nổi bật ở khu vực châu Á, nhưng sự phát triển thị trường thượng nguồn liên quan đến sản xuất và phóng vệ tinh lại ít rõ ràng hơn.

Ông viết: "Sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp vũ trụ thượng nguồn mang lại ưu thế cho một quốc gia nhất định, bằng cách củng cố chuỗi cung ứng trong nước và giúp các cơ quan quốc phòng phát triển tài sản của chính họ thay vì phụ thuộc vào sự hỗ trợ của nước ngoài". Nhiều quốc gia dự định phát triển và đầu tư chiến lược vào thị trường thượng nguồn của họ trong những năm tới.

Ông Nikam nói với tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) rằng sự hiện diện của các công ty như KT Sat và Intellian đã giúp thúc đẩy dấu ấn thương mại của Hàn Quốc trên thị trường vệ tinh hạ nguồn. Điều này đã mang lại cho Seoul lợi thế trong việc xác định nhu cầu ở một số ngành dọc và từ đó mở rộng quy mô thị trường vũ trụ thượng nguồn, chẳng hạn như sản xuất vệ tinh.

Ông Nikam tin rằng mặc dù Mỹ là đồng minh chủ chốt, nhưng căng thẳng địa chính trị và vị trí của Hàn Quốc có nghĩa là nước này cần phát triển tài sản không gian quân sự có chủ quyền, tạo nền tảng vững chắc cho các công ty trong nước và hỗ trợ nhất quán cho họ thông qua các chương trình của chính phủ và quân đội.

Giáo sư quản lý ngành hàng không vũ trụ Kim Kwang-ok tại Đại học Hàng không vũ trụ Hàn Quốc cho biết Mỹ khởi động dự án Artemis bằng cách mời gọi các đồng minh, trong đó có cả Hàn Quốc, vào cuộc chạy đua phát triển không gian, trong bối cảnh cạnh tranh quân sự ngày càng gia tăng với Nga và Trung Quốc.

Ông nói với This Week in Asia: "Về mặt thương mại, Mỹ đã mở ra một chương mới trong lĩnh vực khám phá không gian, phát triển thành công các phương tiện phóng có thể tái sử dụng của SpaceX... chứng minh rằng ngành công nghiệp vũ trụ có hiệu quả kinh tế".

Thị trường vũ trụ nội địa của Hàn Quốc trị giá 2,63 tỷ USD vào năm 2020, chiếm chưa đến 1% thị trường toàn cầu và vẫn còn ở giai đoạn sơ khai.

Tuy nhiên, họ có thể thúc đẩy tăng trưởng bằng cách hợp tác với ngành công nghiệp vũ trụ thống trị của Mỹ, đồng thời tận dụng các ngành sản xuất cũng như nhân lực kỹ thuật mạnh mẽ.

Mỹ cấp phép cho SpaceX phóng siêu tên lửa cùng phi thuyền tương lai Starship Hãng SpaceX của tỉ phú Elon Musk đã được Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ (FAA) cấp phép cho vụ phóng phi thuyền Starship lần thứ 2 sau lần thử nghiệm cách đây nửa năm. AP đưa tin FAA đã cấp giấy phép vào ngày 15.11, nói rằng SpaceX đáp ứng các điều kiện về an toàn, môi trường và điều kiện...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Hàng ngàn binh sĩ Ukraine bỏ trốn giữa chiến sự căng thẳng?09:11

Ông Trump tận dụng cơ hội ông Biden ân xá cho con trai?01:28

Triều Tiên lần đầu lên tiếng về vụ thiết quân luật Hàn Quốc09:01

Ngừng bắn với Hezbollah, Israel phát cảnh báo tới Iran09:28

Ukraine 'chấp nhận số phận', Nga có chiến thắng?08:20

Israel không kích dữ dội Gaza08:37

Mỹ tấn công mục tiêu ở Syria, Iran cân nhắc triển khai quân08:28

Ukraine lần đầu phóng tên lửa ATACMS vào sân bay quân sự Nga08:15

Ukraine sắp mất thành phố chiến lược nhanh hơn dự kiến ?09:07

Dấu ấn những ngày cuối của ông Biden09:55

Thủ tướng Đức mang gì trong vali khi thăm Ukraine?17:21

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nhìn lại 1 tuần sau thiết quân luật: Khủng hoảng chính trị Hàn Quốc kéo dài đến bao giờ?

16:26:45 11/12/2024

Trong số các quan chức dưới quyền của Tổng thống Yoon thì ông Kim Yong Hyun - cựu Bộ trưởng Quốc phòng, là người đầu tiên đã bị cơ quan công tố bắt giữ do liên quan đến vụ thiết quân luật.

Hội đồng Nhân quyền LHQ bầu chọn Chủ tịch mới

16:22:42 11/12/2024

Đại sứ Paul Empole Losoko Efambe của CHDC Congo giữ cương vị Phó Chủ tịch vào năm tới. Vị trí Phó Chủ tịch thứ tư sẽ được bầu trong thời gian tới.

Đài Loan nói hơn 70 máy bay quân sự, tàu thuyền Trung Quốc quanh hòn đảo

13:25:47 11/12/2024

Reuters đưa tin Cơ quan phòng vệ Đài Loan cho hay Trung Quốc đang tăng cường hoạt động quân sự xung quanh hòn đảo này.

Chính phủ chuyển tiếp Syria đàm phán chuyển giao quyền lực

10:34:41 11/12/2024

Thủ tướng Chính phủ chuyển tiếp Syria cũng khẳng định một quá trình chuyển giao suôn sẻ sẽ là rất quan trọng để cung cấp các dịch vụ công không bị gián đoạn cho người dân Syria.

Triều Tiên lần đầu lên tiếng về vụ thiết quân luật Hàn Quốc

10:34:40 11/12/2024

Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 11.12 đăng tải những bình luận đầu tiên của Bình Nhưỡng về vụ thiết quân luật tại Hàn Quốc, chỉ trích Tổng thống Yoon Suk Yeol gây bất ổn toàn quốc, theo AFP.

Ai đã ra lệnh lôi các nghị sĩ Hàn Quốc khỏi quốc hội vào đêm thiết quân luật?

10:30:59 11/12/2024

Trung tướng Kwak Jong-geun, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Tác chiến Đặc biệt của Lục quân Hàn Quốc, tường trình trước ủy ban quốc hội về việc ông nhận được nhiều cuộc gọi từ Tổng thống Yoon Suk Yeol khi lệnh thiết quân luật được ban bố.

Mỹ giải ngân khoản vay 20 tỉ USD cho Ukraine

10:27:58 11/12/2024

Bộ Tài chính Mỹ ngày 10.11 thông báo đã chuyển 20 tỉ USD đến Ngân hàng Thế giới (WB) nhằm hỗ trợ Ukraine, với nguồn tiền lấy từ tài sản Nga bị đóng băng.

Ông Biden cảnh báo kế hoạch kinh tế của ông Trump sẽ là 'thảm họa'

10:24:42 11/12/2024

Tổng thống Mỹ Joe Biden cảnh báo những lập trường kinh tế và thuế quan của Tổng thống đắc cử Donald Trump có thể gây hậu quả cho người dân Mỹ.

Lửa tàn phá 'thiên đường' Malibu ở California, hàng ngàn người tháo chạy

10:20:32 11/12/2024

Một trận hỏa hoạn kinh hoàng đã xé toạc Malibu (California, Mỹ), khu vực tập trung những bất động sản trị giá nhiều triệu USD của giới siêu giàu, phá hủy nhà cửa và buộc hàng ngàn người phải tháo chạy trong đêm.

Mỹ - Trung leo thang thương chiến ngành bán dẫn

10:15:13 11/12/2024

Mỹ và Trung Quốc đang tăng tốc ăn miếng trả miếng lẫn nhau trong lĩnh vực bán dẫn giữa bối cảnh thương chiến hai bên chưa có hồi kết.

Vòng xoáy bạo lực kinh hoàng tại Haiti

09:42:10 11/12/2024

Văn phòng thủ tướng Haiti ngày 9.12 cho biết khoảng 180 người đã thiệt mạng vào cuối tuần qua tại khu vực Cite Soleil, một trong những khu vực kém phát triển và bạo lực nhất ở Haiti.

Các nhân sự được ông Trump đề cử vẫn còn bị 'soi' kỹ

09:32:04 11/12/2024

Đầu tuần này, 77 người từng đoạt giải Nobel trong các lĩnh vực y học, hóa học, vật lý và kinh tế đã gửi bức thư ngỏ lên Thượng viện Mỹ, kêu gọi không phê chuẩn ông Robert F Kennedy Jr làm Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh (HHS).