Tàu ngầm Nga Yasen – đối thủ đáng gờm của Mỹ trong lòng biển
Những công nghệ tự động hóa từ thời Liên Xô đã giúp tàu ngầm tấn công hạt nhân Nga có thể đọ sức ngang với tàu ngầm hiện đại của Mỹ.
Tàu ngầm tên lửa hạt nhân Severodvinsk của Nga. Ảnh: Reddit
Những năm gần đây, hải quân Nga bắt đầu dần dần hồi phục từ biến cố Liên Xô tan rã vào năm 1991 và lấy lại sức mạnh vốn có của mình, đặc biệt là lực lượng tàu ngầm, theo chuyên gia phân tích quốc phòng Dave Majumdar của National Interest.
Dù vẫn chưa xây dựng được một hạm đội tàu ngầm có quy mô lớn như thời Liên Xô, gần đây Nga đã bắt đầu đưa vào sử dụng những loại tàu ngầm tiên tiến nhất có thể trở thành đối thủ đáng gờm đối với tàu ngầm Mỹ trong lòng đại dương.
Năm 2014, hải quân Nga đưa vào biên chế tàu ngầm tấn công hạt nhân mang tên K-329 Severodvinsk thuộc lớp Project 885 Yasen. Chiếc tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân mang theo tên lửa hành trình có thể mang đầu đạn hạt nhân với tầm b.ắn tới 5.000 km này được bắt đầu chế tạo từ năm 1993, nhưng đã nhiều lần bị trì hoãn do khó khăn về ngân sách.
Sau khi được đưa vào biên chế, Severodvinsk trở thành chiếc tàu ngầm uy lực nhất trong hạm đội của Nga hiện nay. Tuy vậy, hải quân Nga vẫn tiếp tục lên kế hoạch cải tiến, nâng cấp loại tàu ngầm này để có thể đọ với tàu ngầm Mỹ.
Chính các quan chức hải quân Mỹ đã công khai thừa nhận sức mạnh của tàu ngầm hạt nhân Nga. Trong một hội thảo về tàu ngầm hải quân diễn ra năm ngoái, Chuẩn Đô đốc Dave Johnson, phục trách tàu ngầm của Bộ Tư lệnh Hệ thống Biển (NAVSEA) Mỹ đã tuyên bố: “Chúng ta sẽ phải đối mặt với những đối thủ đáng gờm. Một trường hợp đáng chú ý là tàu Severodvinsk, phiên bản tàu ngầm tên lửa dẫn đường hạt nhân (SSGN) của Nga. Tôi bị ấn tượng với con tàu này đến mức đã ra lệnh chế tạo một mẫu tương tự từ các dữ liệu công khai”. “Năng lực tác chiến ngầm của các nước không bao giờ chịu giẫm chân tại chỗ”, ông nhấn mạnh.
Tàu Severodvinsk áp dụng rất nhiều công nghệ tự động hóa mà Liên Xô phát minh trong thập niên 1970 và 1980 để chế tạo tàu ngầm lớp Project 705 Lira, còn có tên gọi khác là lớp Alfa theo mật danh NATO.
Theo ông Majumdar, với phần thân bằng titan siêu cứng, và lò phản ứng hạt nhân được làm mát bằng kim loại lỏng, tàu ngầm lớp Lira là tàu ngầm nhanh nhất và lặn sâu nhất từng được chế tạo. Với những công nghệ trên, chiếc tàu ngầm Severodvinsk dài gần 119 mét, nặng 13.800 tấn cũng đạt trình độ tự động hóa rất cao, khi thủy thủ đoàn của nó chỉ gồm 32 sĩ quan và 58 binh sĩ hải quân.
Báo cáo của Viện Hạm đội Tác chiến Thế giới của hải quân Mỹ cho biết có nhiều thông tin cho hay tàu ngầm Severodvinsk có thể đạt vận tốc tối đa 65-74 km/h. Nó cũng chạy êm hơn rất nhiều so với các tàu ngầm trước đây của Nga và có vận tốc tối đa khi hoạt động ở chế độ “êm” là khoảng 37 km/h. Lò phản ứng hạt nhân trên tàu Severodvinsk cũng được thiết kế để có thể hoạt động ổn định trong suốt thời gian phục vụ của con tàu.
Phòng Tình báo Hải quân Mỹ (ONI) cho biết tàu ngầm Severodvinsk của Nga chạy êm hơn tàu ngầm lớp Los Angeles cải tiến của Mỹ, dù chưa đạt đến trình độ yên lặng như tàu ngầm lớp Seawolf hay Virginia. Theo các nguồn tin hải quân Mỹ, điều này là do công nghệ giảm độ ồn cho tàu ngầm của Nga vẫn còn đi sau Mỹ.
Báo chí Nga cho biết tàu ngầm lớp Yasen mang thiết kế lai chứ không theo phong cách thân kép như trước đây, và các khoang chịu áp lực của tàu được chế tạo bằng cấu trúc nhẹ hơn. Đây cũng là tàu ngầm đầu tiên của Nga được lắp đặt hệ thống thủy âm hình cầu Irtysh-Amfora ở trước mũi, giúp nó có thể phát hiện các tàu ngầm, tàu nổi đối phương từ khoảng cách 600 km, cũng như máy bay tầm thấp của địch từ khoảng cách 100 km.
Các ống phóng thủy lôi của tàu được bố trí ra giữa thân, giống như các tàu ngầm Mỹ. Tàu ngầm Severodvinsk được trang bị 8 ống phóng thủy lôi, trong đó 4 ống cỡ 650 mm và 4 ống cỡ 533 mm. Con tàu này được cho là có thể mang theo khoảng 30 quả thủy lôi các loại.
Video đang HOT
Cải tiến
Hải quân Nga đã ý thức được rằng dù được trang bị nhiều công nghệ tự động hóa hiện đại, Severodvinsk vẫn là loại tàu ngầm cũ với thiết kế và công nghệ từ thập niên 1990. Bởi vậy, Nga dự kiến sẽ tiếp nhận một tàu ngầm tấn công lớp Project 885M Yasen cải tiến mang tên Kazan vào năm 2016, theo báo chí Nga.
Tàu ngầm Kazan sẽ được tích hợp nhiều hệ thống vũ khí và cảm biến hiện đại hơn so với tàu Severodvinsk, và cũng sẽ phát ra tiếng ồn thấp hơn bậc t.iền bối này.
Theo kế hoạch, hải quân Nga dự kiến sẽ tiếp nhận ít nhất 8 tàu ngầm tấn công lớp Yasen cải tiến. Tàu ngầm thứ ba thuộc lớp này mang tên Novosibirsk đã bắt đầu được đóng từ tháng 7/2013.
Chuyên gia Majumdar cho biết với những cải tiến đầy ấn tượng về hệ thống vũ khí, cảm biến và công nghệ động cơ, tàu ngầm lớp Project 885M có khả năng hoạt động ngang ngửa tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Seawolf của Mỹ, dù khả năng phát hiện mục tiêu bằng thủy âm và cảm biến vẫn chưa thể sánh bằng. Điều này đồng nghĩa với việc khả năng giành chiến thắng của Mỹ trong các cuộc đối đầu tàu ngầm trong lòng biển sẽ giảm đáng kể, bởi tàu Seawolf được thiết kế để đ.ánh bại các tàu ngầm cũ hơn của Liên Xô như Akula hay Sierra.
Để có thể đối phó với những chiếc tàu ngầm lớp Yasen cải tiến có tốc độ nhanh, khả năng lặn cực sâu và được trang bị những tên lửa và vũ khí săn ngầm hiện đại, Mỹ cần phải sở hữu nhiều hơn nữa tàu ngầm lớp Seawolf, điều mà hải quân Mỹ rất khó thực hiện trong bối cảnh bị cắt giảm ngân sách nặng nề như hiện nay.
Thay vào đó, ông Majumdar cho rằng hải quân Mỹ có thể đưa thêm cả các tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia để đối phó với tàu ngầm Nga trong trường hợp xung đột nổ ra, dù loại tàu ngầm này không thể lặn sâu và đạt tốc độ cao như tàu ngầm Yasen.
Trí Dũng
Theo VNE
Mỹ bất an trước kịch bản tàu ngầm Nga tấn công cáp quang
Viễn cảnh Nga tấn công những tuyến cáp biển quan trọng nhằm gây ra tình trạng gián đoạn thông tin quân sự khiến tình báo Mỹ đứng ngồi không yên.
Một tàu ngầm Nga đóng tại cảng Murmansk. Ảnh: Troy Media
Tàu ngầm cùng tàu thăm dò Nga đang tích cực hiện diện gần những khu vực có đường cáp biển kết nối thông tin mạng Internet toàn cầu, theo New York Times. Động thái trên khiến các quan chức quân sự, tình báo Mỹ không khỏi lo âu về viễn cảnh Nga tấn công các tuyến cáp này nếu xung đột bùng phát. Washington lo ngại Moscow sẽ nhắm mục tiêu phá hủy các tuyến cáp quang đặt ở những vị trí khó tiếp cận nhất nhằm cản trở việc truyền tải dữ liệu giữa các chính phủ, nền kinh tế.
Dù chưa có bằng chứng cho thấy Moscow đang theo đuổi chiến lược này nhưng Bộ Quốc phòng Mỹ cùng các cơ quan tình báo Washington vẫn giữ một tâm lý cảnh giác cao độ. Những đ.ánh giá về hoạt động hàng hải ngày càng tăng tiến của Nga đều được coi là thông tin cơ mật, không được phép bàn luận công khai.
Giới quan chức Mỹ rất kín tiếng trước câu hỏi họ đang làm gì để giám sát Nga cũng như sẽ đối phó ra sao trong trường hợp các tuyến cáp biển thực sự bị cắt. Song, nhiều người khẳng định đây là một trong những mối quan tâm hàng đầu của Lầu Năm Góc.
"Tôi lúc nào cũng cảm thấy lo lắng trước điều mà người Nga có thể làm", chuẩn đô đốc Frederick J. Roegge, chỉ huy hạm đội tàu ngầm Thái Bình Dương của hải quân Mỹ, nói nhưng từ chối trả lời thắc mắc liên quan đến khả năng Moscow tấn công cáp biển.
Tuy nhiên, trong những cuộc trao đổi hậu trường, vấn đề trên lại được chia sẻ khá thẳng thắn. Một số quan chức tình báo Washington cho hay hoạt động của Nga dọc các tuyến cáp ngầm từ khu vực Biển Bắc cho đến Đông Nam Á, thậm chí ở những vùng nước gần bờ biển Mỹ, đều đang gia tăng nhanh chóng, đe dọa đến an toàn của hệ thống thông tin điện tử và thương mại toàn cầu.
Tháng trước, tàu nghiên cứu Yantar của Nga, trang bị hai tàu lặn tự hành, bơi rất sát một đường cáp quang biển nằm gần căn cứ hải quân vịnh Guantanamo của Mỹ. Hai phương tiện mà tàu Yantar mang theo được cho là có khả năng cắt cáp ở độ sâu khoảng vài km.
"Cường độ của các hoạt động này ngang ngửa thời kỳ Chiến tranh Lạnh", một nhà ngoại giao châu Âu nhận xét.
Na Uy, đồng minh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), vì quá lo lắng cũng đã phải đề nghị các nước láng giềng hỗ trợ công tác giám sát tàu ngầm Nga.
"Nguy cơ ở đây là bất kỳ quốc gia nào cũng có thể âm thầm phá hoại hệ thống thông tin liên lạc mà không cần phải điều động những chiến hạm lắp đặt dụng cụ cắt cáp", Michael Sechrist, từng là giám đốc một dự án nghiên cứu do Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ, đ.ánh giá.
"Cáp biển vẫn thường xuyên bị đứt do mỏ neo vướng vào hay do thiên tai", ông Sechrist cho hay. Nhưng những sự cố như vậy chỉ xảy ra tại những vùng nước cách bờ biển vài km, đồng thời việc khắc phục cũng rất nhanh chóng.
Điều khiến các nhà hoạch định của Lầu Năm Góc e ngại hơn cả là khả năng nhắm tới những tuyến cáp nằm ở vị trí sâu hơn, nơi mà công tác giám sát cũng như sửa chữa khi hỏng hóc gặp rất nhiều trở ngại.
Theo Sechrist, vị trí của các tuyến cáp biển phổ biến thường được công khai. Dù vậy, có một số đường cáp ngầm đặc biệt do Mỹ triển khai nhằm phục vụ mục đích quân sự hiện vẫn nằm trong vòng bí mật. Nhiều khả năng mục tiêu mà Moscow nhắm đến chính là những tuyến cáp này.
Dấu hiệu của sức mạnh
Tàu ngầm Jimmy Carter của Mỹ. Ảnh: NavSource
Các đường cáp Internet, đặc biệt là cáp biển, ngày nay có ý nghĩa rất quan trọng. Chúng giúp các giao dịch kinh doanh, thương mại toàn cầu, trị giá tới 10 nghìn tỷ USD mỗi ngày, được thực hiện trơn tru. Một gián đoạn đường truyền nhỏ cũng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới dòng t.iền này. Bên cạnh đó, chúng còn truyền tải tới 95% lượng thông tin liên lạc trên khắp thế giới.
Sự quan tâm dành cho những tuyến cáp biển không phải là một xu thế mới xuất hiện. Tháng 10/1971, tàu ngầm Halibut của Mỹ từng xâm nhập vùng biển Okhotsk phía bắc Nhật Bản, phát hiện một đường cáp viễn thông được các lực lượng hạt nhân Liên Xô sử dụng và từ đó khai thác ra vô số bí mật. Thành công của nó dẫn tới sự bùng nổ của phương pháp tình báo dựa vào việc theo dõi các tín hiệu lưu chuyển trên đường cáp.
Hải quân Mỹ 10 năm sau triển khai tàu ngầm Jimmy Carter hiện đại mà theo các chuyên gia phân tích có khả năng xâm nhập các tuyến cáp biển để nghe lén những thông tin trao đổi qua đó.
Nhưng mặt khác, tàu ngầm không phải là phương tiện duy nhất đang rình rập xung quanh những đường cáp biển, theo NYTimes. Nhà chức trách Mỹ cho rằng các tàu Yantar của Nga thừa sức thực hiện nhiệm vụ do thám này. Tuy nhiên, Moscow khẳng định chúng đơn thuần chỉ là những tàu nghiên cứu hải dương, không liên quan tới hoạt động gián điệp.
Giới quan sát nhận định mối quan ngại của Mỹ về khả năng Nga phá hoại cáp biển là một minh chứng cho thấy quá trình hiện đại hóa hải quân của Moscow đang trở thành tâm đ.iểm gây chú ý.
Theo đô đốc Mark Ferguson, chỉ huy lực lượng hải quân Mỹ ở châu Âu, trình độ và năng lực của đội tàu ngầm Nga đang phát triển nhanh chóng. Dẫn lời đô đốc Viktor Chirkov, chỉ huy cấp cao thuộc hải quân Nga, ông Ferguson cho hay cường độ các cuộc tuần tra bằng tàu ngầm của Moscow năm nay tăng gần 50% so với năm ngoái.
Nga cũng tăng cường tiến độ hoạt động của các đội tàu ngầm lên mức chưa từng thấy trong một thập kỷ qua. Những căn cứ Bắc Cực đang mọc lên cùng khoản đầu tư 2,4 tỷ USD mở rộng hạm đội Biển Đen đã phản ánh rõ nét quyết tâm của Nga trong công cuộc hiện đại hóa cơ sở hạ tầng quân sự.
Các nhà phân tích quân sự ở Washington tin rằng Moscow đang chế tạo cả một phương tiện không người lái dưới đáy biển có thể mang theo những vũ khí hạt nhân chiến lược siêu nhỏ dùng trong các nhiệm vụ tấn công bến cảng hay bờ biển.
Ông Ferguson nhấn mạnh, Nga đang hiện thực hóa học thuyết chiến tranh tổng hợp mới bằng cách đẩy mạnh phối hợp sử dụng lực lượng quân đội truyền thống, các đơn vị thực thi nhiệm vụ đặc biệt và cả các loại vũ khí công nghệ cao trên chiến trường thế kỷ 21.
Điều này "đòi hỏi sự tham gia của tất cả các yếu tố từ chiến tranh không gian, chiến tranh mạng đến chiến tranh thông tin và cả chiến tranh tổng hợp nhằm làm tê liệt quá trình ra phán quyết" của đối phương, ông Ferguson nói. "Trên biển, trọng tâm của Nga cũng là làm gián đoạn những chu trình ra quyết định như thế".
Tàu nghiên cứu hải dương Yantar của Nga. Ảnh: RT
Vũ Hoàng
Theo VNE
Cuộc diễn tập theo dấu tàu ngầm Trung Quốc từ tàu ngầm Mỹ Trên tàu ngầm hạt nhân tối tân của Mỹ, các binh sĩ hối hả luyện tập tình huống bám theo tàu Trung Quốc, tại những tuyến đường tấp nập giả định giống như Biển Đông. Tàu ngầm USS Mississippi. Ảnh: LA Times Khi tàu ngầm hạt nhân tối tân của Mỹ, USS Mississippi, đi qua vùng biển ngoài khơi Hawaii ở độ sâu...
