Tại sao da lại có những mảng trắng?
Bạch biến là một bệnh lý khá thường gặp, ảnh hưởng đến 2% dân số toàn cầu, có thể xảy ra ở mọi độ t.uổi, mọi tuýp da.
Bệnh bạch biến thường không đe dọa tính mạng nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống, nhất là ở t.rẻ e.m đang trong độ t.uổi phát triển khiến trẻ mặc cảm, tự ti, hạn chế giao tiếp xã hội.
Ngày 25-6 hằng năm được chọn là ngày Bạch biến thế giới. Phân tích về căn bệnh này, BS CK2 Vũ Thị Phương Thảo, Bệnh viện (BV) Da liễu TP.HCM, cho biết bạch biến là một tình trạng xảy ra do sự phá hủy hay giảm các tế bào hắc tố – tế bào sản xuất sắc tố trên da của mỗi người, hậu quả là trên da xuất hiện những mảng trắng.
Nguyên nhân chính xác của bạch biến đến nay vẫn chưa được làm rõ, hầu hết các trường hợp là do hệ thống miễn dịch của người bệnh tấn công chính các tế bào hắc tố bình thường và làm giảm hoặc mất sắc tố trên da.
Trẻ bị bệnh bạch biến khám tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM. Ảnh: BVCC
Video đang HOT
Do là một bệnh lý tự miễn, bạch biến có thể liên quan đến các tình trạng tự miễn khác hoặc di truyền, trong đó thường gặp nhất là bệnh lý tuyến giáp. Nếu cha mẹ mắc bệnh thì di truyền cho con cái khoảng 6%.
Bệnh có thể hiện diện ở tất cả các vùng cơ thể, nhất là những vùng da cọ xát thường xuyên như khuỷu tay, tay, hông, đầu gối, và đầu ngón chân. Ngoài ra, có thể bị ở quanh mắt, mũi và miệng, bộ phận s.inh d.ục…
Ở hầu hết các trường hợp, những mảng trắng này diễn tiến chậm, thậm chí không tiến triển. Một số ít lại có thể diễn tiến xấu đi nhanh chóng. Có 10-20% tự tái sắc tố lại như bình thường và vùng da tái sắc tố có thể sậm màu hơn.
Bạch biến không lây, thường không gây ra triệu chứng đáng kể, thỉnh thoảng có thể hơi ngứa, không đe dọa tính mạng. Trẻ bị bạch biến thường hay bị bắt nạt khiến trẻ mặc cảm, căng thẳng, buồn bã, ngại giao tiếp xã hội. Những trường hợp này cần phải can thiệp điều trị tâm lý kịp thời.
Theo BS Phương Thảo, người bệnh bạch biến cần sử dụng kem chống nắng UVA/UVB (phổ rộng), SPF từ 30 trở lên, kháng nước, mặc quần áo dài để bảo vệ da, tìm bóng râm để đứng, tránh bức xạ từ mặt trời.
Việc trang điểm che khuyết điểm ở vùng da trắng mất sắc tố có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống trẻ. Theo một nghiên cứu được thực hiện trên các trẻ 5-18 t.uổi có vấn đề về da rõ rệt như bớt bẩm sinh, sẹo, bạch biến… những trẻ này đều cảm thấy buồn rầu, chán nản vì làn da của mình. Tuy nhiên, khi được che khuyết điểm trẻ ngay lập tức vui vẻ và thoải mái, tự tin hơn, dễ nói chuyện với bạn bè hơn.
Khi trang điểm nên lựa sản phẩm kháng nước, không trôi trong suốt một ngày, không sinh nhân mụn, không gây dị ứng. Nếu không biết cách trang điểm hãy đưa trẻ đến gặp một chuyên gia trang điểm để che khuyết điểm đúng cách.
Tùy vào tình trạng bệnh mà trẻ có thể được thoa thuốc để giúp phục hồi sắc tố, điều trị bằng liệu pháp ánh sáng hoặc ghép da. Thuốc thoa có chứa corticosteroid có thể làm da bị mỏng, rạn, vì vậy cần phải có hướng dẫn của bác sĩ da liễu, nhất là vùng da quanh mắt.
Đã có phương pháp mới điều trị bệnh bạch biến hiệu quả đến 80%
Đạt hiệu quả điều trị bệnh bạch biến lên tới 70-80%, Bệnh viện Da liễu Trung ương vừa công bố đơn vị này lần đầu tiên áp dụng thành công phương pháp ghép tế bào thượng bì tự thân không qua nuôi cấy điều trị bệnh bạch biến và các rối loạn giảm sắc tố da khác.
Bệnh nhân bạch biến sau hai tháng ghép tế bào.
ThS, BS Hoàng Văn Tâm - Phó Trưởng Khoa Điều trị nội trú ban ngày, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, đây là phương pháp dùng tế bào thượng bì gồm: tế bào hắc tố, tế bào gai, một số tế bào gốc của chính cơ thể mình ghép vào tổn thương bạch biến.
Các bác sĩ lấy da ở vùng hông hoặc mặt trước đùi theo tỷ lệ 1/5 (thí dụ vùng bạch biến cần được ghép có diện tích là 10 cm thì cần lấy 2 cm ở vùng trước đùi). Nếu tổn thương rộng tỷ lệ này có thể là 1/10. Miếng da này sẽ được đưa vào trong dung dịch, qua các công đoạn sẽ tách lấy tế bào thượng bì, nuôi dưỡng, đếm tế bào, sau đó sẽ ghép vào vùng da bị bạch biến (vùng da này sẽ được bào mòn bằng tay hoặc dùng laser). Tế bào ghép vào sẽ được dùng gạc cố định lại và tháo ra trong vòng một tuần.
Phương pháp này được chỉ định thực hiện với các trường hợp bệnh nhân mắc bạch biến ổn định ít nhất một năm (trong vòng một năm không có tổn thương mới nào hoặc tổn thương cũ không lan rộng); Không có hiện tượng Kobner (không xuất hiện tổn thương bạch biến ở vùng chấn thương) và không có t.iền sử sẹo lồi do chấn thương.
Đ.ánh giá về phương pháp điều trị mới này, BS Hoàng Văn Tâm cho hay, đây là một phương pháp khá an toàn, ít tác dụng phụ. Mỗi người chỉ mất nhiều nhất khoảng 4 giờ để hoàn thành các quy trình. Bệnh nhân sau ghép có thể gặp các tác dụng phụ như: sẹo lồi, nhiễm khuẩn, tăng sắc tố sau viêm... Tỷ lệ gặp tác dụng phụ sẽ liên quan tới lựa chọn bệnh nhân, kinh nghiệm của bác sĩ.
"Hiện tại, sau khi tiến hành ghép cho khoảng hơn 100 bệnh nhân, ê-kíp phẫu thuật ghép của chúng tôi đã làm chủ được hoàn toàn kỹ thuật và hạn chế tối đa tác dụng phụ", BS Tâm nói.
Phương pháp này được cho là đạt hiệu quả rất cao, có thể lên tới 70-80% đặc biệt trong bạch biến đoạn, và thường rất ít tái phát với bạch biến đoạn. Với bạch biến thể thông thường, tỷ lệ tái phát cao hơn, từ 10-20%. Thông thường người bệnh bạch biến chỉ cần ghép một lần, tuy nhiên người bệnh cũng có thể ghép hơn một lần để tăng hiệu quả cao hơn. Thời gian để đặt hiệu quả thường sau 1-2 tháng, tối đa sau 6-12 tháng.
BS Tâm cũng cho biết, để đạt hiệu quả điều trị cao, tốt nhất là người bệnh sau khi ghép cũng kết hợp với điều trị bằng ánh sáng trị liệu.
"Có một số viện cũng đã từng dùng kỹ thuật này để điều trị cho sẹo bỏng, tuy nhiên việc áp dụng cho bạch biến còn hạn chế. Trước đây, chúng ta chưa có đầy đủ vật tư để triển khai kỹ thuật này như không có gạc collagen khô. Đến nay, ngoài có đầy đủ vật tư, có máy móc hiện đại chuyên về da liễu, ê-kíp chúng tôi cũng làm rất kỹ phân tích về dung dịch nuôi tế bào, đếm tế bào xem tỷ lệ sống c.hết của tế bào. Vì thế, có thể coi kỹ thuật này được tiến hành chuẩn đầu tiên ở Việt Nam và cho hiệu quả cao, đem lại nhiều hy vọng cho người bệnh", BS Tâm cho hay.
Ca ghép tế bào chữa bạch biến thay đổi cuộc đời tôi Tôi là Nguyễn Hồng Hạnh, sống tại Lào Cai. Tôi là bệnh nhân bạch biến suốt 26 năm nay. Căn bệnh từng khiến tôi đau đớn, ám ảnh khi trở thành học sinh cá biệt. 6h sáng 5/6, tôi và cha mẹ đã có mặt tại Bệnh viện Da liễu Trung ương để chuẩn bị cho ca ghép tế bào thượng bì tự...
