Sách Xanh Ngoại giao Nhật Bản quan ngại Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông

Nhật Bản quan ngại về sự quân sự hóa nhanh chóng của Trung Quốc, bao gồm hoạt động xây dựng tiền đồn và sử dụng quân đội trên Biển Đông.

Hình ảnh vệ tinh chụp đường băng phi pháp Trung Quốc xây trên Đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam – Ảnh: CSIS/Reuters

Đó là một trong những nội dung quan trọng được đề cập trong sách Xanh Ngoại giao Nhật Bản năm 2016, được Ngoại trưởng Fumio Kishida trình lên nội các nước này ngày 15.4, theo báo The Mainichi (Nhật Bản).

Quan ngại hành động đơn phương của Trung Quốc

Sách Xanh Ngoại giao năm 2016 nêu rõ Nhật Bản phải “phối hợp với cộng đồng quốc tế để bảo vệ hàng hải tự do, rộng mở và hòa bình”, trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng có hành động quyết liệt và hung hăng trên Biển Đông.

The Mainichi dẫn sách Xanh Ngoại giao khẳng định nhiều quốc gia, trong đó có Nhật Bản đã bày tỏ quan ngại về các hành động đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng và gia tăng căng thẳng trên Biển Đông. Các hành động của Trung Quốc gồm cải tạo đất với quy mô lớn và nhanh chóng thành các đảo nhân tạo, xây dựng các tiền đồn phục vụ cho mục đích quân sự.

Đối với Nhật Bản, vấn đề tranh chấp trên Biển Đông và những hành động của Bắc Kinh khiến nước này cũng “vô cùng quan ngại” bởi Tokyo đang tìm kiếm sự an toàn cho tuyến đường biển, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông vì nước này phụ thuộc vào nhập khẩu nguồn năng lượng qua đường biển.

Sách Xanh Ngoại giao Nhật Bản được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc thời gian qua liên tục khiến tình hình Biển Đông thêm phức tạp khi xây dựng đường băng, bố trí rada, tên lửa phòng, những hành động được coi là quân sự hóa rất rõ ràng. Trung Quốc không chỉ phớt lờ những chỉ trích của dư luận mà còn coi những nước như Mỹ, Nhật Bản là những “kẻ ngoài cuộc”.

Ngoại trưởng Fumio Kishida trình lên nội các Nhật Bản sách Xanh Ngoại giao năm 2016 vào ngày 15.4 – Ảnh: Reuters

Bên cạnh vấn đề Biển Đông, sách Xanh Ngoại giao Nhật Bản cũng nhắc tới vấn đề tranh chấp trên biển Hoa Đông, khẳng định nước này quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và lãnh hải, đồng thời chỉ trích việc tàu thuyền Trung Quốc thường xuyên xâm nhập lãnh hải gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư.

Mặc dù vậy, Nhật Bản vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đối thoại với Trung Quốc, nói rằng quan hệ với Bắc Kinh là “một trong những mối quan hệ song phương quan trọng nhất” của Nhật Bản. Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng cường quan hệ với Trung Quốc thông qua đối thoại và hợp tác ở các cấp độ khác nhau và cả hai nước chia sẻ trách nhiệm đối với sự hòa bình, ổn định của khu vực và quốc tế.

Quan hệ với Nga, Hàn Quốc, Triều Tiên

Sách Xanh Ngoại giao Nhật Bản cũng không quên đề cập đến mối quan hệ với nước láng giềng Hàn Quốc, Nga cũng như mối đe dọa từ phía Triều Tiên.

Cụ thể, trong quan hệ với Hàn Quốc, sách Xanh nêu rõ quan hệ này sẽ bước sang một “kỷ nguyên mới” “theo định hướng tương lai” sau khi hai nước ký thỏa thuận song phương năm 2015 nhằm giải quyết vấn đề phụ nữ Hàn Quốc bị ép mua vui cho quân đội Nhật Bản trong thời chiến. Nhật Bản coi Hàn Quốc là “nước láng giềng quan trọng nhất”, cùng chia sẻ những lợi ích chiến lược và mối quan hệ hữu nghị Nhật – Hàn là cần thiết đối với sự hòa bình, ổn định của khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Quần đảo Dokdo/Takeshima tranh chấp giữa Hàn Quốc và Nhật Bản – Ảnh: Reuters

Mặc dù vậy, Nhật Bản vẫn giữ nguyên lập trường đối với quần đảo đang tranh chấp với Hàn Quốc rằng Takeshima/Dokdo là phần lãnh thổ của Nhật Bản “dựa trên bằng chứng lịch sử và luật pháp quốc tế”.

Liên quan đến quan hệ với Nga, sách Xanh nhấn mạnh Thủ tướng Nhật bản Shinzo Abe mong muốn thúc đẩy các cuộc đàm phán nhằm giải quyết tranh chấp lãnh thổ kéo dài hàng chục năm nay về quần đảo tranh chấp Nam Kuril/Vùng lãnh thổ phía bắc. Nhật Bản cho rằng việc thiết lập quan hệ với Nga góp phần củng cố lợi ích của Nhật Bản và thúc đẩy hòa bình, thịnh vượng tại khu vực. Nhật Bản cũng mong muốn được đón tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin vào một ngày thích hợp nhất.

Đề cập đến vấn đề Triều Tiên, Nhật Bản coi sự phát triển hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng là nguồn cơn của mối đe dọa trực tiếp và nghiêm trọng đối với sự an toàn của Tokyo. Nhật Bản sẽ “hối thúc mạnh mẽ để Triều Tiên cụ thể hóa các hành động nhằm hướng tới phi hạt nhân hóa”.

Ngọc Mai

Theo Thanhnien