Quyền lực đáng sợ của Apple
Chỉ qua một thay đổi nhỏ trong quyền riêng tư, Apple đã thể hiện sức mạnh vượt trội, vươn sang các ngành công nghiệp khác.
Từ tháng 4, Apple thực hiện thay đổi quyền riêng tư trên hệ điều hành iOS. Mỗi khi mở ứng dụng, người dùng sẽ nhìn thấy một cửa sổ hiện lên và xin ý kiến có cho phép ứng dụng theo dõi người dùng cho mục đích quảng cáo hay không. Họ dễ dàng nói không bằng cách nhấn vào nút “Ask App Not to Track” (yêu cầu ứng dụng không theo dõi).
Hơn 6 tháng sau, thay đổi ấy bắt đầu ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của các công ty khác và cho thấy quyền lực khổng lồ của Apple không chỉ trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng. Rõ ràng, hầu hết người dùng iPhone nói không với theo dõi và tính năng App Tracking Transparency (ATT) đại diện cho thách thức mới đối với các hãng, từ Snap đến Facebook.
Tác động lớn từ thay đổi nhỏ
Mất vài tháng trước khi các nhà quảng cáo nhận ra tác động đầy đủ của những thay đổi khi người dùng iPhone cập nhật hệ điều hành. Bản cập nhật chia người dùng iPhone làm hai phe: những người cho phép theo dõi và những người không. Theo báo cáo hồi tháng 10 của hãng đo lường quảng cáo AppsFlyer, 86% thiết bị iOS đang chạy sở hữu tính năng ATT. Trong số những người nhìn thấy cửa sổ, 38% đồng ý và 62% không đồng ý theo dõi.
Ông Rosenfelder chia sẻ, những người dùng chọn đồng ý theo dõi “quý hơn vàng” đối với các nhà quảng cáo vì họ sẽ dùng dữ liệu thu thập được để điều chỉnh chiến dịch cho phù hợp với những người dùng không đồng ý theo dõi.
ATT đảo ngược cơ chế đứng sau nhiều quảng cáo di động. Meta, công ty mẹ Facebook, cảnh báo quảng cáo mục tiêu của hãng kém hiệu quả hơn hẳn từ khi tính năng ATT được triển khai. Facebook cho biết doanh thu đã có thể tăng mạnh trong quý III nếu không có thay đổi từ Apple.
Meta là một trong những hãng lên tiếng phản đối tính năng ATT nhiều nhất, đặc biệt khi có lúc Apple nhằm vào mạng xã hội Facebook. Chẳng hạn, CEO Apple Tim Cook từng nhắc tên Facebook trên Twitter khi đề cập vấn đề quyền riêng tư.
Video đang HOT
Meta phản ứng bằng cách xây dựng hệ thống riêng bên trong các ứng dụng, như khả năng mua sản phẩm trực tiếp từ Facebook, giảm nhu cầu cần đến theo dõi bên thứ ba. CEO Mark Zuckerberg cho biết giải pháp thiết lập cửa hàng ngay trong ứng dụng sẽ trở nên hấp dẫn và quan trọng với các doanh nghiệp lớn.
Cổ phiếu của Snap cũng bị ảnh hưởng với nguyên nhân tương tự. Trước đây, CEO Snap Evan Spiegel từng khen ngợi cách tiếp cận của Apple với quyền riêng tư trong các cuộc phỏng vấn. Công ty còn cập nhật sản phẩm quảng cáo để phù hợp với thay đổi ATT.
Song, tháng trước, ông Spiegel cảnh báo tính năng ATT đe dọa kết quả kinh doanh quý IV, có thể thấp hơn đáng kể so với dự báo của Phố Wall (1,18 tỷ USD so với 1,36 tỷ USD). Đồng thời, ông nhận xét công cụ đo lường hiệu quả quảng cáo SKAdNetwork của Apple không đáng tin cậy, có sự chênh lệch so với các giải pháp đo lường khác. Ngoài ra, Snap cũng đang tăng tốc phát triển công nghệ riêng để hỗ trợ khách hàng.
Trong một cuộc phỏng vấn đầu tuần này, CEO Apple Tim Cook từ chối bình luận về tác động của ATT đến các công ty khác. Dù vậy, ông nói ATT ra đời để trao cho người dùng quyền quyết định những gì xảy ra trên thiết bị của họ. Ông khẳng định Apple luôn tập trung vào trao sức mạnh cho người dùng, hỏi ý kiến họ có muốn bị ứng dụng theo dõi hay không. Ông cũng bình luận, nếu nhà phát triển ứng dụng giành được niềm tin từ người dùng, họ sẽ được cho phép theo dõi.
Apple hưởng lợi
Tuy tính năng ATT là một “thắng lợi” với người dùng, thực chất nó cũng làm lợi cho sản phẩm Apple Search Ads của Apple. Theo Shani Rosenfelder, Giám đốc Nội dung AppsFlyer, thị phần quảng cáo tìm kiếm Apple ghi nhận tăng trưởng mạnh mẽ. Họ đã trở thành người chơi số 1, vượt qua cả Facebook, trên iOS.
Bộ phận quảng cáo của Apple tập trung chủ yếu vào quảng cáo di động cho ứng dụng, nổi bật nhất là Apple Search Ads. Nó cho phép các nhà phát triển mua từ khóa trên App Store để xuất hiện trên cùng khung tìm kiếm.
Apple không tiết lộ cụ thể doanh thu quảng cáo tìm kiếm, tuy nhiên, nó nằm trong bộ phận dịch vụ – bộ phận mang về 68,43 tỷ USD cho công ty trong năm tài khóa 2021.
Chuyên gia phân tích Toni Sacconaghi ước tính bộ phận quảng cáo tìm kiếm của Apple đạt doanh thu 4 tỷ USD hàng năm và chiếm 60% thị phần quảng cáo tìm kiếm ứng dụng trên iPhone. Quảng cáo tìm kiếm chỉ là một phần trong thị trường quảng cáo di động nói chung. Xét tổng thể, thị trường quảng cáo di động đạt giá trị 300 tỷ USD/năm và 20% trong số các quảng cáo này là cho ứng dụng di động, hay 60 tỷ USD và iOS chiếm một nửa miếng bánh.
Quý trước, Apple báo cáo tổng doanh thu hơn 83 tỷ USD. Vì vậy, ngay cả khi Apple mở rộng mảng quảng cáo, nó vẫn không phải nguồn thu đáng kể với “táo khuyết”. Các sản phẩm của hãng có thể cạnh tranh hơn vì chúng tiếp cận được dữ liệu mà các công ty quảng cáo khác không thể. Tính năng ATT tập trung vào hạn chế chuyển dữ liệu giữa các bên thứ ba, không áp dụng cho quảng cáo trực tiếp của Apple. Vì vậy, ông Sacconaghi nhận định Apple sẽ có vài cơ hội và hưởng lợi khi nhà quảng cáo tìm kiếm các chỉ số mục tiêu tốt hơn.
Với các công ty kiếm tiền từ bán quảng cáo như Facebook hay Snap, ATT khiến họ khó gắn một khoản mua sắm là kết quả của quảng cáo hay chiến dịch cụ thể hơn. Đây là yếu tố khiến các công ty này thu thêm tiền của khách hàng và cho khách hàng biết số tiền quảng cáo của họ không bị lãng phí.
Dù vậy, các nhà quảng cáo và công ty bị ảnh hưởng từ thay đổi quyền riêng tư của Apple tự tin những thách thức chỉ là tạm thời. Các chuyên gia quảng cáo muốn Apple cải thiện SKAdNetwork, vốn thua kém hệ thống theo dấu dựa trên ID thiết bị.
SKAdNetwork yêu cầu các nhà quảng cáo phải sử dụng “định nghĩa thành công cố định của Apple”, đồng nghĩa họ không thể hiểu được tác động của các chiến lược dựa trên các đặc điểm như thời gian tính từ lúc xem quảng cáo tới khi hành động (mua sắm) hay thời gian xem một quảng cáo.
Thay đổi của Apple chỉ là bước đầu tiên hướng tới kỷ nguyên quảng cáo di động riêng tư hơn, ít phụ thuộc vào dữ liệu của người dùng cá nhân mà thay vào đó sử dụng thống kê nâng cao để đo lường thành công của các chiến dịch tiếp thị.
Apple có thêm ủng hộ trong vụ kiện Fortnite
Các cựu quan chức an ninh quốc gia và một số nhà phát triển đã ủng hộ Apple trong việc hãng muốn kiểm soát kho ứng dụng App Store.
Apple đang bị Epic kiện về cách xử lý các khoản thanh toán trong App Store. Hãng sở hữu hệ điều hành iOS nói họ nên được phép kiểm duyệt và kiểm soát ứng dụng nào có thể và không thể được cung cấp trên iPhone. Lập luận từ Epic cho rằng cách tiếp cận này đang hạn chế sự cạnh tranh.
Theo CNET, nhóm các cựu quan chức thuộc Cơ quan Tình báo Trung ương, Cơ quan An ninh Quốc gia và Hội đồng An ninh Quốc gia cho rằng việc buộc thay đổi đối với App Store có thể dẫn đến các vấn đề bảo mật, bao gồm phần mềm độc hại và phần mềm gián điệp.
Epic Games từng tung clip nhái lại quảng cáo của Apple với hình ảnh các nhân vật trong game Fortnite.
Apple đã lập luận rằng người tiêu dùng nên có lựa chọn mua các sản phẩm có cách tiếp cận bảo mật mạnh mẽ hơn. Nhóm này nhận định nếu Epic được tuyên bố thắng kiện, việc bảo mật thiết bị sẽ gặp nhiều khó khăn và các tòa án sẽ buộc phải tuân theo các quy định pháp lý không mong muốn, mở ra cánh cửa cho nguy cơ đe dọa an ninh lớn hơn.
Nhà phát triển trò chơi Roblox cũng ủng hộ Apple, xuất phát từ mối quan tâm khi nhiều người dùng là trẻ vị thành niên. Roblox nhận định quy trình xem xét và phê duyệt các ứng dụng trên App Store của Apple giúp tăng cường an toàn và bảo mật, đồng thời cung cấp cho các ứng dụng tính hợp pháp cao hơn trong mắt người dùng. Đây là một lợi ích quan trọng mà tất cả ứng dụng được hưởng khi chọn trở thành một phần của hệ sinh thái của Apple.
Cả Epic và Apple đã kháng cáo phán quyết vào năm ngoái từ Thẩm phán quận California (Mỹ). Thời điểm này, tòa án đã phần lớn đồng ý với lập luận của Apple rằng hãng không vi phạm luật chống độc quyền.
Cả Apple và Epic bắt đầu kiện nhau hồi tháng 8.2020, thời điểm Apple loại tựa game Fortnite ra khỏi App Store vì bất đồng trong hệ thống xử lý thanh toán. "Táo khuyết" yêu cầu các nhà phát triển bán các sản phẩm kỹ thuật số như ngoại hình mới cho các nhân vật trong game bằng hệ thống xử lý thanh toán của mình với mức chiết khấu từ 15% đến 30%. Apple nói điều này sẽ giúp tài trợ cho công nghệ và quản lý cửa hàng của họ.
Về phía Epic, các hãng Microsoft, Electronic Frontier Foundation và 35 bang đã ủng hộ nhà sản xuất Fortnite, lập luận rằng hành vi của Apple đã và đang gây hại cho các nhà phát triển ứng dụng di động và hàng triệu người dùng, và Apple đã độc quyền phân phối và giải pháp thanh toán trong ứng dụng cho iPhone, giúp tích lũy lợi nhuận siêu cạnh tranh trong ngành công nghiệp điện thoại thông minh trị giá gần 1.000 tỉ USD mỗi năm.
Từ khi nổ ra, vụ việc đã thu hút sự chú ý rộng rãi từ ngành công nghệ, các nhà lập pháp, học giả pháp lý và chuyên gia chính sách. Kết quả của vụ kiện này được xem là đặt nền móng mới cho luật chống độc quyền hoặc có khả năng củng cố những nội dung đang hiện hữu.
Những tính năng iOS 15.4 RC hé lộ Người ta có thể điểm qua một danh sách khá dài các tính năng mới mà iOS 15.4 RC hé lộ về bản chính thức, dự kiến ra mắt trong tuần tới. Trong cùng thời gian ra mắt hàng loạt mẫu máy mới, Apple cũng vừa phát hành phiên bản hệ điều hành iOS 15.4 RC, bản thử nghiệm trước ngày xuất hiện...