Phụ huynh luôn là mắt xích quan trọng tạo nên thành công
Triển khai Chương trình (CT) GDPT 2018 bên cạnh vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, sự đồng hành của phụ huynh cũng không thể thiếu và không kém phần quan trọng.
Phụ huynh vào lớp học cùng con để hiểu biết và phối hợp hiệu quả tại nhà ở Trường Tiểu học Pom Hán (TP Lào Cai). Ảnh: Đức Trí
Sự thấu hiểu, chia sẻ của phụ huynh sẽ làm nên thành công trong quá trình thực hiện.
Hiểu đúng để đồng hành
Có thể thấy khi triển khai dạy học theo CTGDPT 2018 không nhiều phụ huynh (đặc biệt ở nông thôn, miền núi, dân tộc…) tìm hiểu kĩ về bản chất, vấn đề. Công tác truyền thông từ chính nhà trường, GV, ngành Giáo dục địa phương cũng chưa thể cặn kẽ.
Ông Nguyễn Văn Lịch – Trưởng phòng GD&ĐT Yên Bình (Yên Bình – Yên Bái) bày tỏ: Dù đã trải qua 1 năm triển khai CT, SGK mới nhưng sẽ còn nhiều phụ huynh không hiểu với CTGDPT 2018 học sinh (HS) được học theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực để hình thành phát triển nhân cách toàn diện ở trẻ.
Việc học không chỉ thiên về kiến thức, mà còn phát triển hài hòa cả nhân cách, trí tuệ, tâm hồn, thể chất. Trong đó việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của trẻ được chú trọng từ lớp 1.
Phụ huynh cũng chưa hiểu vì sao ở CTGDPT 2018, GV được trao quyền tự chủ chuyên môn khi áp dụng dạy học; chương trình mới quy định chuẩn đầu ra, thời lượng môn học; hay SGK chỉ là tài liệu, phương tiện giúp GV tạo đường hướng đạt chuẩn đầu ra cho HS…
TS Thái Văn Tài – Vụ trưởng Vụ GD Tiểu học (Bộ GD&ĐT) cũng chỉ ra việc phụ huynh nhận thức chưa đủ, do đó khi bắt đầu triển khai có những ý kiến nhận xét không đúng bản chất vấn đề.
Cụ thể, phụ huynh thường đặt câu hỏi: Vì sao 1 bài lại dạy 4 vần? Có nhiều không khi HS phải học tới 4 vần/bài?… Thực tế phụ huynh không hiểu rằng 4 vần đó được thầy cô dạy trong 3 – 4 tiết thậm chí nhiều hơn thế.
Cụ thể, ở SGK Tiếng Việt 1 cũ thiết kế 420 tiết tiếng Việt với 420 bài nhưng SGK mới bám theo yêu cầu cần đạt cuối năm học HS đọc, viết, hiểu ra sao nên thiết kế bằng những chủ đề. Có chủ đề GV có thể dạy 4 tiết với đối tượng này nhưng cũng có thể dạy 2 tiết với đối tượng HS khác… Việc dạy được GV căn cứ trên thực tế và triển khai linh hoạt, chủ động miễn sao giúp HS đạt yêu cầu…
“Triển khai CT, SGK mới cần làm tốt hơn nữa công tác truyền thông. Phải có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa nhà trường, GV với các lực lượng và phụ huynh để giúp phụ huynh hiểu thấu đáo vấn đề, cùng chia sẻ và hỗ trợ nhà trường, GV trong khi triển khai… Có sự hiểu biết, đồng thuận của phụ huynh, dạy học theo CTGDPT mới tại các nhà trường và của các thầy, cô giáo mới đạt hiệu quả theo mong đợi…” – TS Thái Văn Tài khẳng định.
Video đang HOT
Cần có sự phối hợp, đồng hành của phụ huynh để việc triển khai CT, SGK mới đạt kết quả tốt nhất. Ảnh: Đức Trí
Thành công khi phụ huynh đồng hành
Tại Trường Tiểu học Pom Hán – thành phố Lào Cai (Lào Cai), để triển khai CTGDPT mới lớp 1 suôn sẻ, tránh tác động thiếu tích cực tới tâm lý phụ huynh từ những nguồn thông tin không xác đáng và đặc biệt để thắt chặt sự đồng hành của gia đình, phụ huynh…, ban giám hiệu đã tổ chức hoạt động “Cha mẹ đồng hành cùng con” từ đầu năm học.
Phụ huynh được chia theo lớp, dự trực tiếp tiết học của con, nắm bắt phương pháp dạy học mới từ GV, biết được con đang học tới bài nào? Tiếp thu ra sao? Cùng đó GV sẽ trao đổi về thay đổi căn bản của CT và SGK mới, ưu điểm của bộ SGK được nhà trường lựa chọn triển khai, hướng dẫn phụ huynh cách giúp con ôn tập bài hiệu quả, không áp lực…
Cô Đỗ Thị Lan Hương – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Pom Hán bày tỏ: Quá trình triển khai dạy học theo CT, SGK mới nhà trường luôn lắng nghe mọi ý kiến phản hồi để giải đáp và tháo gỡ khó khăn cho phụ huynh. Nếu nhà trường và phụ huynh không “đồng lòng” hướng về phía trước, thiếu đồng thuận, đồng hành trong giáo dục…, thành công sẽ đến một cách khó khăn và chậm…”.
Cô Nguyễn Thị Thúy – Tổ trưởng Tổ Văn, Trường THCS Lương Yên (Hai Bà Trưng – Hà Nội) cũng cho rằng: Triển khai CT, SGK mới đối với lớp 6 năm đầu tiên chắc chắn có khó khăn. Song bên cạnh việc GV chuẩn bị tâm thế đối diện và tháo gỡ, phụ huynh cũng không thể đứng ngoài cuộc hay “đẩy” trách nhiệm giáo dục về phía nhà trường, thầy cô.
Phụ huynh cần hiểu rõ con học SGK nào? Yêu cầu ra sao? Tiếp nhận bài trên lớp tới đâu? Hỗ trợ con khi ở nhà thế nào cho đúng cách?… Mặt khác, khi có bất kỳ vướng mắc cần hỗ trợ, gia đình, phụ huynh cần gọi điện hoặc trao đổi ngay với GV trên lớp chứ không nên dạy con theo phương pháp mình cho là đúng…
“Sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường, GV và gia đình càng nhịp nhàng bao nhiêu, quá trình dạy học theo CTGDPT mới càng suôn sẻ, hiệu quả bấy nhiêu…” – cô Nguyễn Thị Thúy bày tỏ quan điểm.
TS Thái Văn Tài khẳng định: Trong CTGDPT hiện hành, để triển khai hiệu quả (đặc biệt ở cấp tiểu học và lớp 1) nếu thiếu sự đồng hành của phụ huynh, thầy cô rất khó khăn trong thực hiện. Đối với CTGDPT 2018, vai trò của phụ huynh lại càng được nâng cao hơn nữa.
Ví như, trước đây GV có thể giao HS về nhà đọc lại bài 1, trang b để rèn kĩ năng đọc. Nhưng trong CTGDPT mới để rèn kĩ năng đọc cho HS, GV có thể giao HS chọn 1 cuốn truyện yêu thích có trong kệ sách của mình và đọc cho bố mẹ nghe. Sau khi đọc, yêu cầu HS chia sẻ suy nghĩ về câu chuyện đó, nêu nội dung cốt truyện ra sao? Thích nhất điểm nào? Nhờ bố mẹ quay lại clip minh chứng để gửi cho GV, nhóm phụ huynh cùng chia sẻ kinh nghiệm và có sự hướng dẫn của GV thêm (nếu cần)…
Như vậy, việc học tập của trẻ diễn ra theo cách và trong môi trường nhẹ nhàng hơn rất nhiều, song lại đòi hỏi sự đồng hành không hề nhỏ của phụ huynh.
“Năm học vừa qua, triển khai CTGDPT mới ở lớp 1 diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp. Có những lúc các nhà trường phải thực hiện dạy học trực tuyến. Như vậy, nếu không có sự đồng hành của phụ huynh thì chắc chắn khó hoàn thành nhiệm vụ năm học…”, TS Thái Văn Tài nhận định.
Để triển khai CTGDPT 2018 đối với lớp 1, lớp 2 và 6 hiệu quả, HS cảm nhận đi học là hạnh phúc, nhanh chóng làm quen với chương trình và cách học mới… nhà trường và thầy cô phải làm tốt nhất trách nhiệm của mình. Bên cạnh đó không thể thiếu sự hiểu biết, chia sẻ và đồng hành của phụ huynh để hành trình đổi mới giáo dục thêm hiệu quả.
Triển khai chương trình Giáo dục Phổ thông mới: Chủ động tháo gỡ khó khăn
Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học được xem như điều kiện quan trọng để triển khai CT, SGK mới. Năm học 2021-2022 triển khai CTGDPT mới lớp 2, lớp 6 còn khó khăn song các địa phương đã chủ động tháo gỡ.
Ảnh minh họa
Thách thức từ thực tế
Tuyên Quang là một trong những địa phương có tỉ lệ HS học 2 buổi/ngày thấp so với trung bình toàn quốc (khoảng 62%); tỉ lệ HS được học 2 buổi/ngày năm học 2020- 2021 đạt 48,2%. Trong đó, HS lớp 1 được học 9-10 buổi/tuần mới chỉ đạt 65,8%.
Một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng này là cơ sở vật chất nhiều trường học chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục; tỉ lệ phòng học kiên cố đạt thấp, một số trường tiểu học thiếu phòng học; Khối các phòng phục vụ học tập cũng còn thiếu so với quy định.
Đặc biệt, trang thiết bị dạy học đối với các cấp học được trang cấp từ nhiều năm tuy đã được tỉnh quan tâm đầu tư bổ sung song vẫn thiếu so với quy định.
Chia sẻ về công tác chuẩn bị triển khai CT GDPT 2018, ông Nguyễn Quang Long - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nam cho biết một trong những vướng mắc hiện nay là cơ sở vật chất.
Tại Hà Nam, hiện phòng học tiểu học đạt 0,99 phòng/nhóm, lớp; tỉ lệ kiến cố đạt 97% (do tăng dân số cơ học tại thành phố, khu công nghiệp; một số trường đang trong quá trình xây dựng, mở rộng);
Số lượng phòng học bộ môn, nhà tập đa năng, diện tích đất tại một số cơ sở giáo dục còn thiếu so với quy định mới. Thiết bị đồ dùng dạy học tối thiểu cũng thiếu so với các Thông tư mới của Bộ GD&ĐT quy định.
Ông Phan Thành Công - Giám đốc Sở GD&ĐT Ninh Bình chia sẻ: Bên cạnh khó khăn về định mức GV chưa đảm bảo, thiếu GV Tiếng Anh, Tin học thì việc triển khai CT, SGK mới tại Ninh Bình cũng khó khăn về cơ sở vật chất và thiết bị dạy học.
Theo lãnh đạo Sở GD&ĐT Ninh Bình, cơ sở vật chất và thiết bị dạy học được quan tâm đầu tư nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu dạy và học 2 buổi/ngày cũng như thực hiện đổi mới giáo dục. Phòng học, phòng chức năng thiếu, các thiết bị hiện đại được trang bị chưa nhiều. Một số trường TH chưa đủ tỉ lệ 1 phòng học/lớp, chưa có phòng phục vụ học tập...
Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, hiện tỉ lệ phòng học của Tiểu học trung bình cả nước là 0,89 (Miền núi phía Bắc 0,9; Tây Nguyên 0,85; Tây Nam Bộ 0,7) trong khi đó để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày theo CTGDPT 2018 cấp Tiểu học thì tỉ lệ phòng học phải đạt 1,0 (1 lớp/1 phòng học).
Cơ sở vật chất trường lớp học vẫn là nỗi lo của nhiều địa phương khi triển khai CTGDPT 2018.
Như vậy, vấn đề cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đã và đang trở thành rào cản không nhỏ đối với các địa phương trong quá trình triển khai CT GDPT 2018.
Để tăng cường về cơ sở vật chất tổ chức dạy học 2 buổi/ngày theo CT, SGK mới, Bộ GD&ĐT khuyến cáo cấp tỉnh cần tập trung chỉ đạo các địa phương cấp huyện tập trung, lồng ghép nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các đề án để đủ phòng học theo lộ trình thực hiện CT GDPT 2018.
Mặt khác, cần tổ chức các đoàn kiểm, khảo sát địa phương khó khăn để tăng cường chỉ đạo và hỗ trợ thực hiện...
Vươt khó
Theo báo cáo của ngành giáo dục Tuyên Quang, hiện tại số thiết bị dạy học lớp 1 đã đáp ứng được yêu cầu phục vụ giảng dạy, học tập của GV và HS lớp 1. Tuy nhiên, năm học 2022-2023 thực hiện CT GDPT 2018 đối với lớp 3 cần bổ sung thêm phòng học để đảm bảo 1 lớp/phòng, bổ sung các phòng bộ môn Tin học, Tiếng Anh.
Năm 2021, UBND tỉnh Tuyên Quang đã bổ trợ kinh phí để thực hiện đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2, lớp 6; giao Sở GD&ĐT tham mưu Kế hoạch đảm bảo cơ sở vật chất thực hiện CTGDPT 2018 giai đoạn 2021 - 2025
Ông Phan Thành Công - Giám đốc Sở GD&ĐT Ninh Bình cho biết: Để chuẩn bị cơ sở vật chất thực hiện CT GDPT 2018, đặc biệt triển khai lớp 2 lớp 6 theo CT GDPT mới, Sở đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các kế hoạch đầu tư, tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, đảm bảo các điều kiện triển khai đổi mới CT, SGK phổ thông cho các trường học trên địa bàn tỉnh...
Riêng với thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2, lớp 6, UBND các huyện, thành phố đã bố trí dự toán năm 2021 với tổng kinh phí hơn 27 tỷ đông để mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2, lớp 6 cho các trường học trên địa bàn.
Thiết bị dạy học cần được quan tâm, cung cấp đầy đủ để đảm bảo cho việc dạy học theo CT, SGK mới.
Sở GD&ĐT cũng đã xây dựng dự toán, được UBND tỉnh bố trí 60 tỉ đồng để mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2, lớp 6 cho các trường học trên địa bàn; Sở phối hợp với UBND các huyện, thành phố mua sắm, trang bị thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2, lớp 6 cơ bản đáp ứng yêu cầu cho 100% các trường học trên địa bàn tỉnh. Dự kiến hoàn thành trước tháng 8/2021.
Có thể thấy, việc triển khai CT GDPT 2018 ở năm đầu tiên đã tạo ra những tiền đề cơ bản để các địa phương, nhà trường tiếp tục triển khai CT, SGK mới ở lớp 2, lớp 6. Tuy nhiên vấn đề cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học vẫn bộn bề khó khăn. Nhiều địa phương không chỉ đưa ra giải pháp tháo gỡ "đường dài" mà còn chủ động tháo gỡ bằng giải pháp tình thế.
Trưởng phòng GD&ĐT Sa Pa (Lào Cai) - ông Đỗ Văn Tân cho biết số phòng, lớp học triển khai lớp 2, lớp 6 năm học tới đã tạm đủ. Tuy nhiên, thiết bị đồ dùng dạy học mới chỉ được trang bị cơ bản nên còn thiếu về số lượng và chủng loại.
Để tháo gỡ, ngành sẽ tận dụng thiết bị còn phù hợp với chương trình mới theo hướng dẫn của Bộ. Mặt khác, rà soát thiết bị dạy học dùng chung của lớp 1 và lớp 2, cái nào có thể lồng ghép sử dụng được sẽ tiếp tục sử dụng.
Ngoài ra, sẽ chỉ đạo các nhà trường kêu gọi xã hội hóa để hoàn thiện hơn trang thiết bị dạy học. Đề nghị Tỉnh và Sở cấp kinh phí hỗ trợ để đầu tư, tăng cường trang thiết bị dạy học...
Trưởng phòng GD&ĐT huyện Vân Hồ (Sơn La) - Phạm Thanh Hải chia sẻ: Giải pháp tháo gỡ khó khăn trang thiết bị dạy học năm học tới cho lớp 2, lớp 6 trước mắt sẽ là tận dụng thiết bị cũ còn sử dụng và đáp ứng được yêu cầu dạy học. Số trang thiết bị dạy học cơ bản chưa đủ GV sẽ tạm "dạy chay" và chờ tới khi ngân sách địa phương cấp cho các nhà trường...
Vào "guồng" tổ chức dạy học theo chương trình mới Sau một học kỳ triển khai Chương trình, SGK giáo dục phổ thông 2018, việc chỉ đạo, tổ chức dạy học theo chương trình mới ở lớp 1 đã vào "guồng". Học sinh lớp 1 hào hứng với Chương trình giáo dục phổ thông mới. Làn gió mới trong hoạt động dạy học Là GV trực tiếp giảng dạy lớp 1, cô Nguyễn...