Nữ tướng công nghệ khiến Foxconn phải lo sợ

Wang Laichun – một trong những công nhân đầu tiên của Foxconn – đã dành hết tiền tiết kiệm để khởi nghiệp với Luxshare, rồi trở thành tỷ phú tự thân năm 46 tuổi.

Năm 1988, Wang Laichun từ Quảng Đông lên thành phố Thâm Quyến để tìm việc. Lúc này, Foxconn bắt đầu xây dựng nhà máy và tuyển dụng nhân sự. Nhưng Wang vẫn chưa tốt nghiệp trung học nên bà được nhận vào làm công nhân trong dây chuyền lắp ráp.

Ngoài việc chăm chỉ trong nhà máy, người phụ nữ đến từ Quảng Đông còn tranh thủ thời gian rảnh để học và tìm hiểu các kỹ thuật tiên tiến và công nghệ mới. Trong 10 năm phấn đấu, Wang từ một công nhân bình thường được cân nhắc lên vị trí quản lý và giữ nhiều vai trò quan trọng trong nhà máy Foxconn – khi này đã là một công ty công nghệ lớn, đối tác quan trọng của Apple.

Bà Wang Laichun (áo xanh) và Tim Cook chụp hình trong chuyến thăm nhà máy Luxshare vào năm 2017.

Đến năm 1999, Wang Laichun đã có một quyết định dũng cảm – từ chức tại Foxconn, dốc toàn bộ số tiền tiết kiệm của mình để khởi nghiệp với công ty công nghệ tên Luxshare. Mất đi một nữ quản lý, Foxconn vẫn tiếp tục lớn mạnh. Ở công ty mới, Wang đã tận dụng các mối quan hệ cũ, đưa Luxshare thành một trong những công ty công nghệ đáng chú ý nhất của Trung Quốc, thách thức thị phần của Foxconn Đài Loan.

Năm 2009, Luxshare giành được hợp đồng cung cấp cáp nối cho iMac. Năm 2013, công ty Trung Quốc lần đầu xuất hiện trong danh sách 200 nhà cung ứng hàng đầu của Apple. Hai năm sau, nhà máy tại Thâm Quyến được xây dựng, từ đó, họ trở thành một “tiểu Foxconn”, chuyên cung cấp dây cáp, đầu nối, sạc không dây và làm cả tai nghe không dây cho Apple. Năm 2012, Luxshare lên sàn chứng khoán, 5 năm sau, cổ phiếu của công ty đã tăng gấp 530%.

Tháng 12/2017, CEO Apple đến thăm nhà máy sản xuất của Luxshare tại Thượng Hải. Trả lời báo giới, Tim Cook dành nhiều lời khen ngợi bà Wang Laichun – người phụ nữ khởi điểm từ vị trí khiêm tốn trong một dây truyền rồi xây dựng lên một đế chế với hơn 20 nhà mày trên toàn cầu. “Đây là ví dụ điển hình về giấc mơ thành hiện thực”, Cook nhận xét về bà bà Wang.

Luxshare cũng đáp lời kêu gọi của Apple, xây nhà máy sản xuất AirPods tại Việt Nam vào năm 2019. Nhà máy này chỉ cách Foxconn khoảng 15 phút lái xe. Luxshare còn mở công ty liên doanh với Merry Electronics để sản xuất linh kiện âm thanh tại Việt Nam.

Cuối năm 2020, Nikkei đưa tin Luxshare mua lại nhà máy của Wistron và sẽ bắt đầu sản xuất lượng nhỏ iPhone từ năm 2021, trước khi bước vào quy mô lớn vào năm 2022. Theo xếp hạng doanh nghiệp toàn cầu năm 2020 của Forbes , Luxshare ICT đứng hạng 842 thế giới. Trong đó, giá trị lợi nhuận của công ty đứng thứ 1.010 và giá trị thị trường đứng thứ 322 toàn cầu.

Tại Việt Nam, Luxshare có hai nhà máy ở Bắc Giang và đang xây thêm nhà máy tại Nghệ An. Giữa năm ngoái, họ cũng bắt đầu đăng tin tuyển dụng hàng nghìn nhân viên để mở rộng quy mô sản xuất.

Dưới sự lãnh đạo của Wang Laichun, Luxshare đang trở thành đối trọng đáng gờm của Foxconn. Mặc dù có nhiều điểm tương đồng với công ty Đài Loan, bà Wang điều hành doanh nghiệp của mình theo cách mềm mỏng thay vì dùng “thiết quân luật”. Theo Nikkei , đội ngũ quản lý của Luxshare tương đối trẻ. Họ khuyến khích nhân viên, quản lý, cùng đóng góp ý kiến trong nhóm WeChat có hàng trăm người tham gia. Việc này khiến mọi người có cảm giác được tôn trọng. Một vài nguồn tin cho biết, đôi khi bà Wang vẫn ghé thăm nhân viên, thậm chí mời họ đi uống cà phê để cùng trò chuyện.

Bà Wang Laichun chưa từng phủ nhận mô hình kinh doanh của mình có phần giống với Foxconn. Bà cũng khen ngợi tính chuyên nghiệp, quản lý chặt chẽ của công ty cũ. Tuy nhiên Wang cho rằng, công ty Đài Loan vẫn thiếu sự hiếu chiến và tốc độ. “Họ thiếu một phẩm chất quan trọng – hành động như một con sói”, Nikkei trích lại phát biểu của nữ doanh nhân.

Ngày 12/8/2020, trong báo cáo kết quả kinh doanh cuối năm, Chủ tịch Liu Young-way nói: “Trên thị trường tự do luôn có đối thủ mới. Foxconn sẽ tiếp tục tăng năng lực cạnh tranh. Tôi tin tất cả đối thủ biết rõ không dễ đạt vị trí số một thế giới này. Chúng tôi biết Luxshare đang chuẩn bị lắp ráp iPhone. Chúng tôi sẽ quan sát và theo dõi”.

Nhưng cạnh tranh thị phần với Foxconn chưa phải tham vọng lớn nhất của Luxshare. Dưới dự lãnh đạo của Wang Laichun, công ty đang thực hiện nhiều thương vụ mua bán, sáp nhập để mở rộng ảnh hưởng của mình trong nhiều lĩnh vực. Trong gia đoạn 2011-2017, công ty đã mua lại 10 công ty khác, bao phủ ba mảng kinh doanh lớn là điện tử tiêu dùng, linh kiện máy tính và điện tử ôtô. Cùng lúc với việc mua bán, sáp nhập Wang cũng cho xây dựng nhiều nhà máy trên khắp thế giới, chuẩn bị cho những hợp đồng lớn hơn trong tương lai.

Mặc dù lãnh đạo một đế chế công nghệ đang ngày một lớn mạnh, Wang Laichun lại là người phụ nữ khá bình dị và kín đáo. Bà ít khi xuất hiện trên các phương tiện truyền thông. Người ta thậm chí khó có thể tìm thấy ngày tháng năm sinh chính xác của bà trên Internet.