Nữ tướng công nghệ khiến Foxconn phải lo sợ
Wang Laichun – một trong những công nhân đầu tiên của Foxconn – đã dành hết tiền tiết kiệm để khởi nghiệp với Luxshare, rồi trở thành tỷ phú tự thân năm 46 tuổi.
Năm 1988, Wang Laichun từ Quảng Đông lên thành phố Thâm Quyến để tìm việc. Lúc này, Foxconn bắt đầu xây dựng nhà máy và tuyển dụng nhân sự. Nhưng Wang vẫn chưa tốt nghiệp trung học nên bà được nhận vào làm công nhân trong dây chuyền lắp ráp.
Ngoài việc chăm chỉ trong nhà máy, người phụ nữ đến từ Quảng Đông còn tranh thủ thời gian rảnh để học và tìm hiểu các kỹ thuật tiên tiến và công nghệ mới. Trong 10 năm phấn đấu, Wang từ một công nhân bình thường được cân nhắc lên vị trí quản lý và giữ nhiều vai trò quan trọng trong nhà máy Foxconn – khi này đã là một công ty công nghệ lớn, đối tác quan trọng của Apple.
Bà Wang Laichun (áo xanh) và Tim Cook chụp hình trong chuyến thăm nhà máy Luxshare vào năm 2017.
Đến năm 1999, Wang Laichun đã có một quyết định dũng cảm – từ chức tại Foxconn, dốc toàn bộ số tiền tiết kiệm của mình để khởi nghiệp với công ty công nghệ tên Luxshare. Mất đi một nữ quản lý, Foxconn vẫn tiếp tục lớn mạnh. Ở công ty mới, Wang đã tận dụng các mối quan hệ cũ, đưa Luxshare thành một trong những công ty công nghệ đáng chú ý nhất của Trung Quốc, thách thức thị phần của Foxconn Đài Loan.
Năm 2009, Luxshare giành được hợp đồng cung cấp cáp nối cho iMac. Năm 2013, công ty Trung Quốc lần đầu xuất hiện trong danh sách 200 nhà cung ứng hàng đầu của Apple. Hai năm sau, nhà máy tại Thâm Quyến được xây dựng, từ đó, họ trở thành một “tiểu Foxconn”, chuyên cung cấp dây cáp, đầu nối, sạc không dây và làm cả tai nghe không dây cho Apple. Năm 2012, Luxshare lên sàn chứng khoán, 5 năm sau, cổ phiếu của công ty đã tăng gấp 530%.
Tháng 12/2017, CEO Apple đến thăm nhà máy sản xuất của Luxshare tại Thượng Hải. Trả lời báo giới, Tim Cook dành nhiều lời khen ngợi bà Wang Laichun – người phụ nữ khởi điểm từ vị trí khiêm tốn trong một dây truyền rồi xây dựng lên một đế chế với hơn 20 nhà mày trên toàn cầu. “Đây là ví dụ điển hình về giấc mơ thành hiện thực”, Cook nhận xét về bà bà Wang.
Luxshare cũng đáp lời kêu gọi của Apple, xây nhà máy sản xuất AirPods tại Việt Nam vào năm 2019. Nhà máy này chỉ cách Foxconn khoảng 15 phút lái xe. Luxshare còn mở công ty liên doanh với Merry Electronics để sản xuất linh kiện âm thanh tại Việt Nam.
Cuối năm 2020, Nikkei đưa tin Luxshare mua lại nhà máy của Wistron và sẽ bắt đầu sản xuất lượng nhỏ iPhone từ năm 2021, trước khi bước vào quy mô lớn vào năm 2022. Theo xếp hạng doanh nghiệp toàn cầu năm 2020 của Forbes , Luxshare ICT đứng hạng 842 thế giới. Trong đó, giá trị lợi nhuận của công ty đứng thứ 1.010 và giá trị thị trường đứng thứ 322 toàn cầu.
Tại Việt Nam, Luxshare có hai nhà máy ở Bắc Giang và đang xây thêm nhà máy tại Nghệ An. Giữa năm ngoái, họ cũng bắt đầu đăng tin tuyển dụng hàng nghìn nhân viên để mở rộng quy mô sản xuất.
Dưới sự lãnh đạo của Wang Laichun, Luxshare đang trở thành đối trọng đáng gờm của Foxconn. Mặc dù có nhiều điểm tương đồng với công ty Đài Loan, bà Wang điều hành doanh nghiệp của mình theo cách mềm mỏng thay vì dùng “thiết quân luật”. Theo Nikkei , đội ngũ quản lý của Luxshare tương đối trẻ. Họ khuyến khích nhân viên, quản lý, cùng đóng góp ý kiến trong nhóm WeChat có hàng trăm người tham gia. Việc này khiến mọi người có cảm giác được tôn trọng. Một vài nguồn tin cho biết, đôi khi bà Wang vẫn ghé thăm nhân viên, thậm chí mời họ đi uống cà phê để cùng trò chuyện.
Bà Wang Laichun chưa từng phủ nhận mô hình kinh doanh của mình có phần giống với Foxconn. Bà cũng khen ngợi tính chuyên nghiệp, quản lý chặt chẽ của công ty cũ. Tuy nhiên Wang cho rằng, công ty Đài Loan vẫn thiếu sự hiếu chiến và tốc độ. “Họ thiếu một phẩm chất quan trọng – hành động như một con sói”, Nikkei trích lại phát biểu của nữ doanh nhân.
Video đang HOT
Ngày 12/8/2020, trong báo cáo kết quả kinh doanh cuối năm, Chủ tịch Liu Young-way nói: “Trên thị trường tự do luôn có đối thủ mới. Foxconn sẽ tiếp tục tăng năng lực cạnh tranh. Tôi tin tất cả đối thủ biết rõ không dễ đạt vị trí số một thế giới này. Chúng tôi biết Luxshare đang chuẩn bị lắp ráp iPhone. Chúng tôi sẽ quan sát và theo dõi”.
Nhưng cạnh tranh thị phần với Foxconn chưa phải tham vọng lớn nhất của Luxshare. Dưới dự lãnh đạo của Wang Laichun, công ty đang thực hiện nhiều thương vụ mua bán, sáp nhập để mở rộng ảnh hưởng của mình trong nhiều lĩnh vực. Trong gia đoạn 2011-2017, công ty đã mua lại 10 công ty khác, bao phủ ba mảng kinh doanh lớn là điện tử tiêu dùng, linh kiện máy tính và điện tử ôtô. Cùng lúc với việc mua bán, sáp nhập Wang cũng cho xây dựng nhiều nhà máy trên khắp thế giới, chuẩn bị cho những hợp đồng lớn hơn trong tương lai.
Mặc dù lãnh đạo một đế chế công nghệ đang ngày một lớn mạnh, Wang Laichun lại là người phụ nữ khá bình dị và kín đáo. Bà ít khi xuất hiện trên các phương tiện truyền thông. Người ta thậm chí khó có thể tìm thấy ngày tháng năm sinh chính xác của bà trên Internet.
Cơn đau đầu mới của Apple
Vụ việc bạo loạn của các công nhân tại nhà máy sản xuất ở Ấn Độ đã gây ảnh hưởng lớn đến khả năng mở rộng thị trường của Apple tại quốc gia này.
Do nhu cầu của thị trường tăng cao, Apple có kế hoạch sản xuất tới 96 triệu chiếc iPhone trong nửa đầu năm 2021, tăng 21% so với cùng kỳ năm nay.
"Kế hoạch sản xuất cho các quý tiếp theo của năm 2021 đã được chúng tôi vạch sẵn. Doanh số của iPhone 12 Pro và iPhone 12 Pro Max hiện cao hơn ước tính của chúng tôi, trong khi nhu cầu về iPhone 12 phù hợp với mức dự báo. iPhone 12 Mini có doanh số khá thấp", giám đốc một đối tác của Apple nói với Nikkei Asia .
Tuy nhiên, kế hoạch mở rộng sản xuất của Apple đang gặp phải một thử thách tại Ấn Độ, đất nước đông dân thứ hai thế giới, đồng thời là một trong những thị trường lớn của Apple.
Rắc rối tại Ấn Độ
Theo tin tức địa phương, hàng trăm công nhân đang làm việc tại nhà máy sản xuất của Apple tại Ấn Độ đã gây ra nhiều vụ bạo loạn ở công ty Wistron, thành phố Kolar, miền nam nước này vào cuối tuần qua. Hậu quả là rất nhiều tài sản đã bị hư hại, cùng với hàng nghìn chiếc iPhone, iPad và các sản phẩm khác bị cướp đi.
Hình ảnh nhà máy Wistron bị đập phá trong vụ bạo loạn.
Times of India đưa tin rằng đã có hơn 150 người bị cảnh sát bắt giữ sau vụ việc trên. Số lượng người bị bắt nhiều đến nỗi các nhà tù tại Kolar không còn đủ sức chứa và một số người phải chuyển đến nhà tù ở các vùng lân cận.
Nguyên nhân được cho là dẫn đến vụ việc bạo loạn vừa qua liên quan tới vấn đề tiền lương, khi người lao động cho biết họ không được trả lương. Wistron ước tính thiệt hại lên tới 7,1 triệu USD và cho biết đang cố gắng hết sức để nhà máy có thể hoạt động trở lại.
Apple cho biết họ đã cử nhân viên và kiểm toán viên đến phối hợp với phía cảnh sát để xem liệu Wistron có vi phạm các quy tắc với người lao động hay không.
Trong khi đó, phía Wistron cho biết họ cam kết tuân thủ và thực hiện tất cả các quy định lao động địa phương, đồng thời sẽ phối hợp cùng phía cảnh sát để điều tra và bảo vệ quyền lợi cho nhân viên. Công ty này cho biết những người biểu tình không phải là công nhân của họ, ngầm tỏ ý có những tổ chức đứng sau kích động.
"Chính phủ và ban quản lý Wistron đang phối hợp điều tra vụ việc. Những vụ việc đáng tiếc như thế này là điều không ai mong muốn", Ravi Shankar Prasad, Bộ trưởng Bộ công nghệ, Thông tin và truyền thông Ấn Độ cho biết.
Khói bốc lên từ nhà máy Wistron tại Kolar, Ấn Độ
Nhân vụ việc tại Ấn Độ mới đây, truyền thông Trung Quốc cũng đã nêu bật những rủi ro có thể xảy ra.
"Đây là những rủi ro tiềm ẩn mà các nhà sản xuất phải đối mặt khi di dời những nhà máy của họ ra khỏi Trung Quốc, nơi họ có thị trường lao động ổn định, qua đó góp phần đưa quốc gia này trở thành một trong những trung tâm sản xuất lớn nhất thế giới", một phóng viên của Global Times bình luận trên Twitter.
Rắc rối sẽ khiến Apple đau đầu
Sau sự việc trên, giá cổ phiếu của Wistron đã giảm tới 3,4%.
"Tác động trong phần còn lại của năm là nhỏ. Tuy nhiên, chúng tôi cũng sẽ theo dõi các diễn biến chặt chẽ. Điều quan trọng nhất là nhà máy sẽ tạm dừng sản xuất tới khi nào.
Những thay đổi sau vụ việc trên có thể khiến mối quan hệ giữa Wistron và Apple gặp vài vấn đề. Khả năng mở rộng sản xuất tại Ấn Độ của Apple vì thế cũng sẽ chịu ảnh hưởng", nhà phân tích Howard Kao và Sharon Shih tại ngân hàng Morgan Stanley chia sẻ.
Wistron cùng Pegatron và Hon Hai Precision Industry (Foxconn) là những nhà sản xuất iPhone và iPad hàng đầu của Apple. Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc trong thời gian qua khiến các nhà máy của Foxconn tại Trung Quốc chịu ảnh hưởng đáng kể, trong khi Wistron đã bán nhà máy cho Luxshare, một công ty địa phương.
Ấn Độ vừa là thị trường, vừa là điểm sản xuất quan trọng của Apple trong thời gian tới.
Do đó, Ấn Độ trở thành điểm sản xuất quan trọng của các đối tác Apple. Dưới thời Thủ tướng Narendra Modi, Ấn Độ đã thúc đẩy các chính sách xây dựng cơ sở sản xuất và tạo việc làm với mức lương tốt cho người lao động.
Năm nay, các nhà máy lắp ráp iPhone của Wistron, Foxconn tại Ấn Độ đều được đưa vào chương trình kích cầu trị giá 6,6 tỷ USD của nước này, theo Bloomberg . Pegatron thì cho biết họ sẽ khởi công nhà máy tại Ấn Độ vào năm 2021.
"Apple cần Ấn Độ để mở rộng thị trường, và Ấn Độ cần Apple để giới thiệu với thế giới rằng nếu Apple có thể làm mọi thứ ở đây thì những công ty khác cũng có thể làm được", Navkendar Singh, trưởng bộ phận nghiên cứu tại IDC cho biết.
Các chuyên gia của Morgan Stanley chia sẻ rằng rất khó để thấy những tác động ngay lập tức từ vụ việc này lên Apple, do khu phức hợp Kolar mới bắt đầu hoạt động trong vài tháng gần đây với công suất chỉ từ 5-10 triệu chiếc iPhone mỗi năm. Tuy nhiên, vụ việc có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ đối tác giữa Wistron với Apple.
Ấn Độ không phải vấn đề duy nhất
Ngoài những vấn đề của đối tác, Apple còn đối mặt với sự thiếu hụt về linh kiện. Nikkei Asia cho biết hãng đã phải chuyển bớt một số linh kiện vốn dành cho iPad sang sản xuất iPhone, ảnh hưởng khoảng 2-3 triệu iPad trong năm 2020.
Đại dịch Covid-19 khiến linh kiện, đặc biệt là chip bán dẫn và màn hình, khan hiếm chung cho mọi công ty. Những công ty phát triển mạnh trong năm nay như Xiaomi đang đặt ra mục tiêu rất cao cho 2021, với kỳ vọng sản xuất 240 triệu smartphone. Apple sẽ bị ảnh hưởng bởi tham vọng đó.
Doanh số tốt của iPhone 12 hứa hẹn năm 2021 khởi sắc với Apple.
"Có quá nhiều linh kiện trong iPhone bên cạnh con chip xử lý chính. Sự điều chỉnh gần đây của Apple cho thấy họ đã có đủ vi xử lý để đáp ứng kế hoạch, nhưng vẫn cần thêm các linh kiện khác", một lãnh đạo trong ngành chip chia sẻ.
Công nghệ 5G là một phần lý do khiến dòng iPhone 12 ra mắt chậm hơn mọi năm. Vào tháng 4, khi dịch bắt đầu bùng phát tại Mỹ, Apple từng cân nhắc dừng ra mắt iPhone 12 trong năm nay. Đến nay, dòng iPhone mới được đón nhận tốt, và người dùng tại Mỹ hay Trung Quốc có thể phải chờ tới 4 tuần mới nhận được máy.
Jeff Pu, nhà phân tích tại GF Securities nhận định năm 2021 gần như chắc chắn là một năm kinh doanh mỹ mãn của Apple. Tuy nhiên, năng lực sản xuất sẽ là điều khó đoán nhất với Apple, ông Pu nhận định.
Foxconn rót 270 triệu USD mở rộng sản xuất tại Việt Nam Foxconn rót 270 triệu USD mở rộng sản xuất tại Việt Nam trong một nỗ lực bớt phụ thuộc vào Trung Quốc. Theo thông tin từ Nikkei, Foxconn - được biết đến là Hon Hai precision Industry đang lên kế hoạch mở rộng hoạt động sản xuất tại Việt Nam với khoản đầu tư trị giá khoảng 270 triệu USD. Foxconn chỉ vừa...