Nộm su hào thương nhớ

Khi xa quê, tôi mới nhận ra một món ăn chế biến cực kỳ đơn giản nhưng gây thương nhớ vô cùng. Đó là món nộm su hào .

Ở vùng quê Bắc Bộ xưa, cứ gần tết là su hào bán rộ ở các chợ, su hào tốt um trong vườn nhà. Loài cây này đặc biệt thích hợp với thời tiết lạnh.

Thường ngày, phụ nữ vào bếp nấu ăn nhưng mỗi khi giỗ chạp, ngày làm cỗ, ngày tết lại là dịp để đàn ông trổ tài.

Rắc một chút muối vào su hào thái sợi rồi vắt nhẹ cho ra bớt nước, không vắt quá nhiều vì sẽ mất độ ngọt, sau đó hòa tan nước mắm với chút đường, ớt tươi và nước cốt chanh , rưới vào su hào. Cuối cùng, rắc lạc rang thơm lừng vừa bóc vỏ, thêm rau mùi rồi trộn đều lên là món nộm đã sẵn sàng – Ảnh: Tú Quyên

Ngày đó chưa có cái bào chuyên dụng bào rau củ như bây giờ. Phải chọn một con dao thật sắc, một cái thớt rộng. Người ta thái củ su hào thành các lát mỏng dính, sau đó thái sợi mỏng tang. Những người đàn ông thái phầm phập và rất nhanh khiến tôi tròn mắt thán phục, chẳng mấy chốc mà có hàng thau lớn su hào được thái chỉ làm món nộm cho bữa cỗ.

Rắc một chút muối vào su hào thái sợi rồi vắt nhẹ cho ra bớt nước, không vắt quá nhiều vì sẽ mất độ ngọt, sau đó hòa tan nước mắm với chút đường, ớt tươi và nước cốt chanh, rưới vào su hào. Cuối cùng, rắc lạc rang thơm lừng vừa bóc vỏ, thêm rau mùi rồi trộn đều lên là món nộm đã sẵn sàng.

Tôi để ý, trong các bữa cỗ đầy đủ thứ ngon, nhưng món nộm su hào bao giờ cũng hết trước. Đã từng sống ở châu Âu – quê hương của giống su hào (vốn là cải bắp dại được thuần hóa lâu đời), tôi cũng chưa từng thấy người ta ăn món nộm này. Thật tài tình khi người Việt đã sáng tạo ra một món salad kiểu Việt cho một giống củ xuất phát từ nước ngoài.

Bây giờ sống ở miền Nam, nơi su hào không là món rau củ phổ biến trong món ăn thường ngày, dù được trồng khá nhiều ở Đà Lạt, nhưng bất cứ khi nào thấy bán ở chợ, tôi cũng mua về làm nộm. Nộm ở miền Nam gọi là gỏi. Gỏi miền Nam rất phong phú và ngon nhưng cứ theo “tiêu chí xét tuyển” từ cái dạ dày của tôi, món nộm su hào quê tôi vẫn cứ là vô địch. Chẳng hiểu có phải vì lý trí lý luận, bảo rằng vì nộm quê tôi tối giản nguyên liệu, không cần thêm thịt, cá hay tôm. Hay là bởi vì trái tim đã chen một tiếng nói vào đấy, bởi đó là món ăn của thương, của nhớ, của những ký ức tuổi thơ ngọt ngào.

Chọn những củ su hào được trồng tự nhiên, không thuốc kích thích thì khi ăn sẽ thấy có mùi thơm và vị giòn ngọt đặc trưng. Chỉ một món nộm này thôi, đã thấy xuân và thấy tết.