Những thay đổi lớn của giáo dục trong năm 2021
Năm 2021, nhiều chính sách về giáo dục, đào tạo sẽ có nhiều thay đổi như học sinh được học SGK tích hợp, bỏ chứng chỉ tin học, ngoại ngữ cho giáo viên, tăng tuổ.i nghỉ hưu của giáo viên…
Học sinh học SGK lớp 2, lớp 6 mới
Năm học 2021-2022, học sinh lớp 2 và lớp 6 trên cả nước sẽ được học sách giaoskhoa (SGK) mới.
Ngày 9-2, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Phùng Xuân Nhạ đã ký Quyết định 709/QĐ-BGDĐT phê duyệt Danh mục sách giáo khoa lớp 2 và Quyết định số 718/QĐ-BGDĐT phê duyệt Danh mục sách giáo khoa lớp 6. Danh mục này gồm 32 sách giáo khoa lớp 2 của đầy đủ 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, cùng sách giáo khoa môn tự chọn Tiếng Anh; 40 sách giáo khoa lớp 6 của 12 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc.
Năm học 2021 – 2022, học sinh lớp 2 và lớp 6 trên cả nước sẽ được học SGK mới
Đối với lớp 2, mỗi môn Tiếng Việt, Toán, Đạo Đức, Tự nhiên và Xã hội, Giáo dục Thể chất, Âm nhạc, Mĩ thuật, Hoạt động trải nghiệm có 3 SGK được phê duyệt; môn tự chọn Tiếng Anh có 8 SGK.
Đối với lớp 6, mỗi môn Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh, Giáo dục công dân, Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lí, Công nghệ, Âm nhạc, Mĩ thuật, Giáo dục thể chất, Hoạt động trải nghiệm và Hướng nghiệp có 3 SGK; môn Tin học có 2 sách và Tiếng Anh có 8 SGK được phê duyệt.
Như vậy, năm học 2021-2022 là năm học đầu tiên 2 môn học tích hợp (khoa học tự nhiên, lịch sử và địa lý) được đưa vào giảng dạy ở lớp 6.
Theo quy định, việc lựa chọn SGK của các địa phương phải hoàn thành trước khai giảng năm học mới tối thiểu 5 tháng. Việc in ấn và phát hành SGK đảm bảo đủ số lượng và chất lượng phải được nhà xuất bản hoàn thành trước 31-7 đến các đơn vị chịu trách nhiệm cung ứng SGK tại các địa phương cung cấp kịp thời đến tất cả học sinh, giáo viên để triển khai thực hiện năm học mới.
Bỏ chứng chỉ tin học, ngoại ngữ cho giáo viên
Ngày 2-2, Bộ GD-ĐT ban hành chùm 4 thông tư 01, 02, 03, 04, quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non, trường phổ thông công lập. Theo đó, bỏ quy định giáo viên mầm non, phổ thông công lập phải có chứng chỉ ngoại ngữ, tin học.
Theo quy định trước đây, giáo viên các cấp học, các hạng chức danh nghề nghiệp, ở các vùng miền khác nhau đều phải đáp ứng yêu cầu về trình độ ngoại ngữ từ bậc 1 đến bậc 3 (tùy hạng và tùy cấp học) và yêu cầu về trình độ tin học ở mức đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản. Đối với cấp học phổ thông, giáo viên dạy ngoại ngữ phải có trình độ ngoại ngữ thứ hai tương ứng như trình độ ngoại ngữ của các giáo viên khác. Quy định này đã bộc lộ bất cập như tạo ra cơ hội cho những người không học thực chất mà chủ yếu tích lũy đủ văn bằng, chứng chỉ; các đơn vị đào tạo, bồi dưỡng không có chất lượng thực hiện việc tổ chức thi, cấp chứng chỉ ngoại ngữ, tin học không đúng quy định.
Từ tháng 3-2021, yêu cầu về trình độ ngoại ngữ, tin học của giáo viên các cấp, các hạng được điều chỉnh từ tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng sang tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn nghiệp vụ. Cụ thể, các yêu cầu về ngoại ngữ không còn quy định “cứng” là phải đảm bảo bậc 1 hay bậc 2, bậc 3 như trước đây mà chuyển thành “có khả năng sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc thiểu số trong một số nhiệm vụ cụ thể được giao”. Yêu cầu về trình độ tin học chuyển thành “có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện các nhiệm vụ”.
Video đang HOT
Tăng tuổ.i nghỉ hưu của giáo viên
Từ ngày 1-1-2021, tuổ.i nghỉ hưu của giáo viên sẽ tăng dần qua các năm. Cụ thể, tuổ.i nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổ.i đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổ.i đối với lao động nữ vào năm 2035.
Kể từ năm 2021, tuổ.i nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổ.i 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổ.i 4 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.
Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp giáo viên có thể nghỉ hưu trước tuổ.i quy định như: Giáo viên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn; giáo viên bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%…
Công nhận kết quả học trực tuyến
Năm 2021, khoảng 24 triệu học sinh, sinh viên cả nước lại tiếp tục phải học trực tuyến do diễn biến phức tạp của dịch Covid-19.
Năm 2021, Bộ GD-ĐT dự kiến công nhận kết quả dạy và học trực tuyến
Trước đó, trong năm 2020, học sinh, sinh viên trên cả nước cũng đã có thời gian không thể đến trường học tập. Với chủ trương “tạm dừng đến trường, không ngừng việc học”, Bộ GD-ĐT đã tăng cường chỉ đạo các cơ sở giáo dục dạy học qua internet.
Bộ GD-ĐT đã xây dựng dự thảo thông tư về tổ chức dạy học trực tuyến trong các cơ sở giáo dục, theo đó sẽ công nhận kết quả dạy và học trực tuyến. Thông tư mới dự kiến ban hành trong năm 2021.
Thay đổi việc kỷ luật học sinh
Cũng trong năm 2021, Bộ GD-ĐT dự kiến thay đổi việc kỷ luật học sinh. Theo dự thảo thông tư mới quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh, Bộ GD-ĐT đưa ra các biện pháp “kỷ luật tích cực” và các hình thức kỷ luật mới thay thế các hình thức kỷ luật trước đây mang tính phê bình, bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, ảnh hưởng xấu đến thể chất và tinh thần của học sinh.
Theo dự thảo, mức kỷ luật cao nhất áp dụng trong theo nhà trường là “tạm dừng học tập trên lớp” thay vì “đuổi học” như trong quy định hiện hành. Như vậy, nếu Thông tư mới được thông qua, học sinh vi phạm kỷ luật sẽ không còn bị đuổi học.
Học ngoại ngữ cần cả quá trình không thể vài ngày mà đạt, bỏ chứng chỉ là đúng
Quyết định này của Bộ Giáo dục cũng gián tiếp giúp các trường sàng lọc được đội ngũ giáo viên chuyên môn ngay từ khâu đầu vào.
Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức bỏ chứng chỉ tin học, ngoại ngữ cho giáo viên từ tháng 3/2021, đây là một trong những nội dung trong các Thông tư quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non, các trường phổ thông công lập vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
Các Thông tư này được ban hành trên cơ sở sửa đổi, thay thế các Thông tư liên tịch số 20,21,22,23/2015/TTLT-BGDĐT-BNV do Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Nội vụ ban hành năm 2015 và có hiệu lực thi hành từ tháng 3/2021.
Sau khi các thông tư này ban hành, nhiều cơ sở giáo dục nói chung và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp nói riêng đặc biệt quan tâm, tán thành đồng thời thể hiện sự vui mừng vì Bộ Giáo dục đã có sự sát sao và thấu hiểu.
Trao đổi với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam xung quanh vấn đề này, Thạc sĩ Nguyễn Mạnh Trường - Trưởng phòng Tổ chức Hành chính, Trường Cao đẳng Xây Dựng Nam Định cho biết: "Thông tin về quyết định này chúng tôi cũng đã nắm được ở các phương tiện truyền thông trong mấy ngày gần đây. Theo tôi, đây là một quyết định đúng đắn và hợp lý của Bộ Giáo dục thể hiện sự quan tâm, sát sao của các Bộ, Ngành với công việc và cuộc sống của đội ngũ giáo viên.
Trong việc này cần phải phân định rõ rằng, khi giáo viên muốn bổ nhiệm vào hạng, thăng hạng lên mức độ nào đó hoặc đầu vào tuyển dụng thì việc bỏ những cái chứng chỉ đó đi là thực sự cần thiết.
Tuy nhiên, đối với những giáo viên có chuyên ngành hoặc những công việc có liên quan buộc dùng đến những chứng chỉ đó thì bắt buộc giáo viên đó phải đầy đủ, thậm chí là cần trình độ cao hơn.
Việc này cũng đặt ra yêu cầu rằng, có trong tay chứng chỉ không đơn thuần là sự chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền với người đó, quan trọng hơn cả là phải làm sao đán.h giá được chuyên môn thực sự tương ứng với mức độ xếp hạng trong từng chứng chỉ đó.
Nói dể hiểu đó là, với chuyên môn cần người thật, việc thật chứ không phải có để đối phó.
Điều này cũng có thể hiểu là, trong chức danh nghề nghiệp, với từng vị trí công việc cụ thể thì giáo viên đó cần đạt đến trình độ nhất định.
Bởi thực tế, học ngoại ngữ hoặc tin học cần có lộ trình chứ không thể một vài ngày mà một giáo viên có thể đạt đến được trình độ yêu cầu ngay được".
Thạc sĩ Nguyễn Mạnh Trường - Trưởng phòng Tổ chức Hành chính, Trường Cao đẳng Xây Dựng Nam Định. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Thầy Trường cũng nêu ra những khó khăn, rào cản trước đây khi thực hiện lộ trình về Đề án "Chương trình quốc gia về học tập ngoại ngữ cho cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2019 - 2030", khiến nhiều cơ sở giáo dục gặp không ít lúng túng trong quá trình thực hiện.
Vì vậy, trên cơ sở quyết sách về bỏ các chứng chỉ không thật sự cần thiết mà Bộ Giáo dục đề ra đã góp phần "gỡ rối" rất tích cực, không chỉ cho giáo viên mà những người làm quản lý cũng rất phấn chấn và dễ dàng hơn trong công tác giải quyết các thủ tục hành chính.
Đán.h giá về những ảnh hưởng sau quyết định này của Bộ Giáo dục và Đào tạo, thầy Trường nhận định: "Như tôi đã nói ở trên, việc có được một cái chứng chỉ tin học hoặc ngoại ngữ đối với giáo viên là cả một lộ trình, tốn nhiều thời gian và công sức.
Tuy nhiên, với những lĩnh vực không đúng chuyên môn thì thực sự rất lãng phí cho quá trình "cày cuốc" của các giáo viên để lấy về các chứng chỉ ấy.
Đó là chưa kể đến việc, trong xu thế phát triển của xã hội, của nền giáo dục nước nhà, biết đâu mấy năm sau những hạng B1, B2 của hiện tại chỉ tương đương với hạng A1, A2 của các chứng chỉ sau này.
Lúc đó, nếu muốn đáp ứng yêu cầu thì lại buộc những giáo viên ấy phải đi nâng hạng thêm lần nữa hay sao.
Trong khi thực tế, một số giáo viên trong quá trình giảng dạy hàng ngày họ không dùng đến cái chứng chỉ đó bao giờ.
Tôi thấy quan điểm về yêu cầu về trình độ ngoại ngữ, tin học của giáo viên các cấp, các hạng được điều chỉnh từ tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng sang tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn nghiệp vụ.
Cụ thể, các yêu cầu về ngoại ngữ không còn quy định "cứng" là phải đảm bảo bậc 1 hay bậc 2, bậc 3 như trước đây mà chuyển thành "có khả năng sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc thiểu số trong một số nhiệm vụ cụ thể được giao" là hoàn toàn hợp lý và bám sát vào tình hình thực tế.
Quyết định này của Bộ Giáo dục cũng gián tiếp giúp các trường sàng lọc được đội ngũ giáo viên chuyên môn ngay từ khâu đầu vào.
Chẳng hạn, với một bộ môn bắt buộc giáo viên đó phải có chuyên môn nhất định về ngoại ngữ, thì trong quá trình tuyển dụng ngoài việc người đó phải có năng lực thực sự thì việc cung cấp chứng chỉ ngoại ngữ của người đó cũng một phần quan trọng để đơn vị tuyển dụng có căn cứ sàng lọc bố trí người đó vào những vị trí giảng dạy thích hợp ngay từ ban đầu.
Những người làm theo đúng chuyên môn về ngoại ngữ thì chứng chỉ họ cần có là cao hơn chứ không phải là hạng B2 theo yêu cầu chung.
Và đương nhiên, với những người nào trình ra được chứng chỉ ngoại ngữ hạng cao hơn thì người đó chắc chắn được ưu tiên hơn trong quá trình bố trí công tác.
Việc này, là một cách làm trúng được hai mục tiêu, và chắc chắn sẽ tuyển chọn được những giáo viên thực sự xứng tầm.
Tuy nhiên, chúng tôi cũng phải nhấn mạnh rằng, điều này không có nghĩa là yêu cầu về ngoại ngữ, tin học của giáo viên được xem nhẹ hoặc hạ thấp, mà các trường cần nghiên cứu, điều chỉnh một cách hợp lý để đảm bảo yêu cầu về các năng lực của giáo viên, đảm bảo được hiệu quả và trong công tác giảng dạy".
Chính thức bỏ quy định chứng chỉ tin học, ngoại ngữ với giáo viên Không quy định GV mầm non, tiểu học, THCS, THPT phải có chứng chỉ chứng minh trình độ ngoại ngữ, tin học trong quy định về tiêu chuẩn trình độ chuyên môn nghiệp vụ của GV. Một giờ học tiếng Anh của học sinh THPT tại TP.HCM với giáo viên nước ngoài - ĐÀO NGỌC THẠCH Xung quanh băn khoăn của các địa...